Kastell Bienassis
MONUMANT  ISTOREL
|
|---|
 Kastell Bienassis, gwelet eus an oabl |
Emañ Kastell Bienassis pe Bien-Assis e kumun Erge-ar-Mor, e Bro Sant-Brieg, er mervent d'ar vourc'h, nepell diouzh ar mor.
Istor
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Savet e voe kastell Bienassis er XVvet kantved, gant an aotrou Yann Kelenneg hag e vag Jafrez, war douaroù ma oa ur c’hastell koad diagent. E-pad Brezel ar C'hevre e voe distrujet ar c’hastell un tammig, e 1590, met adsavet e voe adalek 1620 gant e berc’henn nevez, Gilles Visdelou.
Goude se e tremenas ar c’hastell etre daouarn perc’henned all, da gentañ kont Lamarck ha da c’houde dug Arenberg, ur priñs eus an Impalaeriezh Santel Roman. Gwerzhet e voe gant hennezh da gont La Ville Théart. Gant ar perc’henn nevez e voe degaset kemmoù er c’hastell hag en trowardroioù : krouiñ a reas un alez vras hag ul louzaoueg. E 1792, pa oa aet ar c’hont da Vro-Saoz da brenañ kezeg, e voe kemeret ar c’hastell gant renerien nevez an Dispac'h gall abalamour ma oa ti un noblañs, graet e voe un toull-bac’h gantañ e-pad ur pennad, ha gwerzhet e voe d’ar jeneral Jean Valletaux da c’houde. Mervel a reas ar jeneral e Brezel Dizalc'hted Spagn, ha tamm-ha-tamm e kouezhas ar c’hastell en ankounac’h en XIXvet kantved. Gant diskennidi ar jeneral Valletaux e voe gwerzhet d’an amiral Jules de Monjaret de Kerjegu, ur senedour eus Aodoù-an-Hanternoz. Abaoe an amzer-se emañ diskennidi ar familh Kerjegu o vevañ ennañ.
Ar c’hastell bremañ
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]En ur stad vat emañ ar c’hastell, annezet ha kempennet m’eo bet atav abaoe ma voe savet, tremen c’hwec’h kantved zo. Daoust ma’z eus lodennoù anezhañ a zo bet savet da vareoù disheñvel ez a d’ober un hollad kempouez ha kaer.
Ar c'hastell, e skalieroù, an nor da vont tre, al liorzh hag an alez zo bet lakaet da vonumant istorel, abaoe miz Eost 1945. An alez vras, a weler pa erruer, zo derv a bep tu dezhi hag un nebeud gwez all ivez. Gant korventenn miz Here 1987 oa bet dispennet kalz a wez met adplantet ez eus bet re all, heñvel outo. O vont gant an alez en em gaver dirak mogerioù ar c’hastell, savet er XVIvet ha kempennet er XVIIvet kantved. Douvezioù leun a zour zo. Ur wech tremenet war ur pont hag aet e-barzh, en em gaver en ur porzh bras, ma weler ur pezh savadur eus ar XVIIvet kantved. Ul lodenn anezhañ zo e giz ar Grennamzer hag ul lodenn all kentoc’h e giz an Azginivelezh, e tu ar c’hornôg. Ur pennad moger kranellet a chom eus mogerioù ar XVvet kantved. Touribelloù ar voger a oa bet savet er XVIIvet kantved pa oa bet adkempennet ar savadur.
Gweladenniñ a c’haller ar c’hastell, pe ul lodenn anezhañ d’an nebeutañ : ar saloñs bras, ar sal-debriñ, ar gegin, ar chapel, ar marchosi, koulz hag al louzaoueg hag al liorzh.