Mont d’an endalc’had

Jørn Riel

Eus Wikipedia
Jørn Riel
den
Reizh pe jenerpaotr Kemmañ
Bro ar geodedouriezhRouantelezh Danmark Kemmañ
Anv-bihanJørn Kemmañ
Anv-familhRiel Kemmañ
Deiziad ganedigezh23 Gou 1931 Kemmañ
Lec'h ganedigezhOdense Kemmañ
Deiziad ar marv18 Eos 2023 Kemmañ
Lec'h ar marvKuala Lumpur Kemmañ
Yezhoù komzet pe skrivetdaneg Kemmañ
Micherskrivagner Kemmañ
Tachenn labourcreative and professional writing Kemmañ
Prizioù resevetGrand Prize of the Danish Academy, De Gyldne Laurbær, Drassow's Legat Kemmañ

Jørn Riel (Odense, 23 a viz Gouere 1931) zo un tudoniour hag ur skrivagner danat.

A-viskoazh ez eo bet dedennet gant ar beajoù. E 1946, pa grede d'e dad endevout e gaset da gweladenniñ Danmark, ec'h eas da Bariz da weladenniñ ur rezistant gall-ha-danat.

Goude-se, e-lec'h mont da vezeg al lened hervez c'hoant e dad e heulias ur stummadur war an dudoniezh, ar skinbellskrivañ hag ar merdeerezh.

E 1950, echuet e studioù gantañ, ec'h eas da gemer perzh en un ergerzhadeg e Greunland ar Biz, ma chomas e-pad c'hwezek vloaz er rouedad savlec'hioù bet staliet gant an douarour danat Lauge Koch (1892-1964) e kreiz ar bloavezhioù 1930. Eno e kejas ouzh an Inuited, a droas da zanvez pennañ e oberennoù.

Goude kuitaet Greunland e veajas J. Riel er bed a-bezh, alies en anv Aozadur ar Broadoù Unanet. Erru war an oad en em stalias da vat e Malaysia, "evit diskornañ", emezañ. E-pad meur a viz bep bloaz e vev e Papoua ar C'hornaoueg e-touez Papoued an Irian Barat, a zo en Indonezia bremañ[1].

Meur a briz hag a enor zo bet deroet dezhañ e-kerzh e vuhez vicherel hir.

Oberennoù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Daou luskad zo en oberennoù Jørn Riel : ar rummad "brozennoù arktek", a zo danevelloù berr fentus maget gant buhez traperien diwezhañ Greunland ar Biz, hag ar romantoù, a zo siriusoc'h. Bepred e vez resis e skridoù a-fet tudoniezh, ha bepred ivez e vez doujet da vuhezegezh an Inuited, a zo diazezet war al lealded, an habaskter hag an doujañs d'an natur.

  • 1970 : Mine fædres hus - En fortælling hvoraf man får et smukt ansigt ("Ti ma zad – Un istor hag a ro un dremm gaer")
  • 1971 : Mine fædres hus - Vorherres rævefælde ("Ti ma zad – Griped Hon Aotrou")
  • 1972 : Mine fædres hus - Det første af altings fest ("Ti ma zad – Fest kentañ an holl festoù")
Pigen som søgte Havets Mor. Eventyr fra Grønland. ("Ar plac'h hag a glaske Mamm ar Mor. Troioù-kaer eus Greunland")[2]
  • 1973 : Da Higginbottom tabte sin skygge ("Pa gollas Higginbottom e skeud")
Satans til Higginbottom ("Emañ Satan e Higginbottom")
  • 1974 : Den fede, hvide Tuan ("Tuan gwenn tev")[3]
Den kolde jomfru og andre skrøner ("Ar werc'hez yen ha brozennoù all")
  • 1975 : En arktisk safari og andre skrøner ("Ur safari arktek ha brozennoù all")
Før morgendagen ("A-raok warc'hoazh")
  • 1976 : Du bor i dit navn ("Ez anv e vevez")
En underlig duel og andre skrøner ("Un duvell iskis ha brozennoù all")
  • 1977 : Floder i havet ("Stêrioù er meurvor")
Helvedespræsten og andre skrøner ("Beleg an ifern ha brozennoù all")
  • 1978 : De gule blades ånd ("Spered an delioù melen")
Strejfer mine drømme ("En ur gantren em hunvreoù")
  • 1979 : Drengen som ville være menneske ("Ar paotrig hag a venne bezañ un den")[2]
Sarfartut / Strømsteder[4]
Ungkarlehuset ("Ti an dizimeziad")
  • 1980 : Leiv, Narua og Apuluk ("Leiv, Narua hag Apuluk")[2]
Rejsen til Nanga - en usædvanlig lang skrøne ("Ar veaj da Nanga – ur vrozenn hiroc'h eget boazet")
Videre mod Nord ("Pelloc'h en Norzh")[2]
  • 1981 : Den lange neger og andre fortællinger ("Ar morian bras ha kontadennoù all")
  • 1982 : Den blå dør ("An nor c'hlas")
Frk. Biancas dybe fald ("Kouezhadenn don ar M/S Bianca")[5]
  • 1983 : Sangen for livet - Heq ("Ar ganaouenn evit ar vuhez – Heq")
  • 1984 : Sangen for livet - Soré ("Ar ganaouenn evit ar vuhez - Soré")
  • 1985 : Sangen for livet - Arluk ("Ar ganaouenn evit ar vuhez - Arluk")
  • 1986 : En lodret løgn og andre skrøner ("Ur gaou a-serzh ha brozennoù all")
  • 1988 : Signalkanonen og andre skrøner ("Ar c'hanol-gemenn ha brozennoù all")
  • 1989 : Skrøner fra et rejseliv ("Brozennoù ur vuheziad beajoù")
  • 1990 : Den sorte mand. Fortællinger fra Afrika, Grønland og Østen ("Ar gwaz du. Kontadennoù eus Afrika, Greunland hag ar Reter")
  • 1992 : Flere skrøner fra et rejseliv ("Muioc'h a vrozennoù ur vuheziad beajoù")
Kløften ("An toull")
  • 1993 : Haldurs ballader og andre skrøner ("Gwerzioù Haldur ha brozennoù all")
  • 1995 : Cirkulæret og andre skrøner ("Ar c'helc'hlizher ha brozennoù all")
  • 1996 : Forliset og andre skrøner ("Ar peñse ha brozennoù all")
  • 1997 : Den gode væver. Fortællinger fra Afrika, Canada og Østen ("Ar gwiader mat. Kontadennoù eus Afrika, Kanada hag ar Reter")
  • 1998 : En antikvarboghandlers erindring ("Eñvorennoù ur gwerzher levrioù kozh")
  • 1999 : Den pjaltede mand og andre skrøner ("Ar gwaz dismantret ha brozennoù all")
  • 2001 : Samlede skrøner fra Nordøstgrønland: 1974-1980 ("Brozennoù dastumet e Greunland ar Biz : 1974-1980")[6]
Samlede skrøner fra Nordøstgrønland: 1986-1996 (samlet udg.) ("Brozennoù dastumet e Greunland ar Biz : 1986-1996")[6]
  • 2002 : Avigtat: eskimoliv ("Avigtat: ar vuhez eskimo")[7]
Samlede skrøner fra et rejseliv ("Brozennoù dastumet en ur vuheziad beajoù")[6]
  • 2007 : Samlede skrøner I ("Dastumad brozennoù 1")[8]
Samlede skrøner II ("Dastumad brozennoù 2")[9]
  • 2008 : Samlede skrøner III ("Dastumad brozennoù 3")[10]
  • 2016 : Mit livs skrøne. En slags memoirer ("Brozenn ma buhez – Ur meni kounskrid")[11]
  • 2021 : Skrøner ("Brozennoù")[12]

Prizioù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  • 1972 : Statens Kulturfond - Engangsydelse ("Poellgor sevenadurel ar Stad - Priz deroet ur wech)[13]
  • 1973 : Statens Kulturfond - Engangsydelse
  • 1974 : Statens Kulturfond - Engangsydelse
  • 1977 : Danske og udenlandske forfattere efter 1914 ("Skrivagnerion danat hag estren goude 1914")[13]
  • 1981 : Frank Hellers litterære pris ("Priz Frank Heller al Lennegezh")[13]
  • 1988 : Kari Sønsthagen og Torben Weinreich: Børnebogsnøglen (Priz Kari Sønsthagen ha Torben Weinreich al levr evir at vugale")[13]
  • 1993 : Tom Kristensen Legatet ("Yalc'had Tom Kristensen")[14]
  • 1995 : Boghandlernes gyldne Laurbær (Lore aour al Levrierien)[15]
  • 1996 : Drassows Legat ("Yalc'had Richardt Drassow", priz Kevredigezh ar skrivagnerien danat)[16]
  • 1999 : Litteraturens stemmer. Gads litteraturleksikon. ("Mouezhioù al lennegezh. Holloueziadur lennegel Gad")[13]
  • 2000 : Min bedste lærer ("Ma gwellañ kelenner" – Dastumad 14 arnoskrid)[17]
Dansk forfatterleksikon ("Holloueziadur ar skrivagnerien danat")[18]
  • 2003 : Gads danske forfatterleksikon ("Holloueziadur Gads ar skrivagnerien danat")[19]
Leksikon for børnelitteratur ("Holloueziadur al lennegezh evit ar vugale")[20]
  • 2004 : Jeanne og Henri Nathansens Mindelegat ("E koun Jeanne hag Henri Nathansens")[21]
Statens Kunstfond. Livsvarig ydelse ("Fondezon norvegat an arzoù – Priz deroet da viken")[22]
  • 2010 : Det Danske Akademis Store Pris ("Priz Meur an Akademiezh danat")[23]
  • 2014 : Otto B. Lindhardt-prisen ("Priz Otto B. Lindhardt")[24]

Sinema

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  • Ar film Le jour avant le lendemain sevenet gant Marie-Hélène Cousineau ha Madeline Ivalu (2008) zo diazezet war Før morgendagen ("A-raok warc'hoazh", 1975)[25].

Liammoù diavaez

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Notennoù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  1. ↑ (fr) FNAC.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 ha2,3 Levr evit ar vugale.
  3. ↑ Istorioù berr.
  4. ↑ Barzhonegoù.
  5. ↑ M/S : Motor Ship, lestr kefluskeret.
  6. ↑ 6,0 6,1 ha6,2 Dastumad.
  7. ↑ Skeudennaouet.
  8. ↑ "Ar werc'hez yen ha brozennoù all", "Ur safari arktek ha brozennoù all" hag "Un duvell iskis ha brozennoù all".
  9. ↑ "Beleg an ifern ha brozennoù all", "Ar veaj da Nanga – un istor hiroc'h eget boazet" hag "Ur gaou a-serzh ha brozennoù all".
  10. ↑ "Ar c'hanol-gemenn ha brozennoù all", "Gwerzioù Haldur ha brozennoù all" hag "Ar c'helc'hlizher ha brozennoù all".
  11. ↑ (da) København: Lindhardt og Ringhof, 2016 (ISBN 978-87-11-98535-9)
  12. ↑ Dastumad tregont brozenn evit lidañ 90vet deiz-ha-bloaz Jørn Riel.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 ha13,4 (da) 'Litteraturpriser.dk'. Kavet : 08/01/2023.
  14. ↑ 'Tom Kristensen Legatet'. Kavet : 08/01/2023.
  15. ↑ (da) 'Boghandlernes gyldne Laurbær'. Kavet : 08/01/2023.
  16. ↑ (da) 'Drassows Legat'. Kavet : 08/01/2023.
  17. ↑ (no) Min bedste lærer. Oslo : Gyldendal, 2000 (ISBN 9788700491786)
  18. ↑ (da) Jørgensen, John Chr.. København : Rosinante, 2001.
  19. ↑ (da) Mortensen, Klaus P. & Schou, Søren. København : Gad, 2003.
  20. ↑ (da) Sønsthagen, Kari & Weinreich, Torben. København : Branner og Korch, 2003 (ISBN 978-87-411-5970-6)
  21. ↑ (da) 'Jeanne og Henri Nathansens Mindelegat'. Kavet : 08/01/2023.
  22. ↑ (da) 'Forfattere på Finansloven før Statens kunstfond'. Kavet : 08/01/2023.
  23. ↑ (da) 'Akademiets store Pris'. Kavet : 08/01/2023.
  24. ↑ (da) 'Akademiets store Pris'. Kavet : 08/01/2023.
  25. ↑ 'Internet Movie Database'. Kavet : 08/01/2023.
Adtapet diwar « https://br.wikipedia.org/w/index.php?title=Jørn_Riel&oldid=2036203 »