Hal (kimiezh)
Un danvez pennad eo ar pennad-mañ ha labour zo d'ober c'hoazh a-raok e beurechuiñ.
Gallout a rit skoazellañ Wikipedia dre glokaat anezhañ.
E kimiezh e vez lavaret eo un hal (liester halioù)[1] un danvez neptu hag hep karg kimiek ebet, stummet gant anionoù ha kasionoù. An ionoù-se a c'hell bezañ meinel ( da skouer klorur Cl-) da vat pe organek (da skouer asetat CH3-COO-) ha stummet gant un atom (da skouer fluorur F-) pe kalz (da skouer sulfat SO42-).
Halioù "doubl" pe "tric'hement" pe muioc'h zoken a c'hell bezañ stummet gant anionoù karget eznegativel, evel an halioù a vez kavet alies e pluskenn ar Voull-douar :
- Ar Feldspathoù a zo silikatoù [Si3O84-] doubl potassium [K+] hag aluminiom [Al3+].
- An dolomit, ur c'harbonat kalkiom ha magnesiom [CaMg(CO3)2].
Perzhioù e-keñver an tredan
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Kevionennoù a vez graet deus un dourennad halioù peogwir e treuzkasont an tredan. An halioù teuzet a gas an tredan kement.
Doare
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]An aliesañ, an halioù a zo kristalioù solud a c'hell teuziñ pa vez ouzhpennet kalz tommder. Bez eus nebeut halioù a chom dourennek e temperadurioù boutin. Graet e vez dourennadoù ionek deus outo. An aliesañ n'eo ket gwall solud ar c'hristalioù ma vez pouezet warno evel an holen.
Liv
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Gallout a ra bezañ treuzwelus an halioù (Kloridenn sodiom), pe demer ha gant liv ar metal zoken daousulfur houarn.
N'eus ket a liv gant an halioù pa 'z eo diliv o ionoù (Sulfatoù ha nitratoù sodiom, potasiom, ammoniom, aluminiom...) Ul liv kreñv a c'hell bezañ er c'hontrol pa z'eo livet kreñv an ionoù (mouk ar permanganat MnO4-, melen ar c'hromat CrO42- hag all.
E-touesk al livioù kavet :
- melen (kromat sodiom)
- oranjez (daoukromat sodiom),
- ruz (sulfur bevargant(II)),
- limestra (heksahidrat daouklorur kobalt),
- glas (pentahidrat sulfat kouevr (II),
- heksasianoferat houarn),
- gwer (Oksid nikel II),
- diliv(sulfat magnesiom),
- gwenn (dioksid titan),
- du (oksid manganez(IV)).
Lodenn vrasañ ar poultrennoù livioù organek pe meinel implijet gant an embregerezhioù a zo halioù.
Gwelout ivez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Skeudennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Notennoù ha daveennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- ↑ Dictionnaire Français-Breton, Martial Ménard, ti-embann Palantines, Kemper, Breizh, 2012, ISBN 978-2-35678-069-0