Sutirol : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
kreskiñ ha reizhañ an anv |
||
Linenn 31: | Linenn 31: | ||
'''Südtirol''' (pe ''Sutirolo'', pe ''Alto Adige'' en [[italianeg]], pe '''proviñs Bolzano''', ha ''Südtirol'' e [[ladineg]]) zo unan eus teir lodenn rannvro europat [[Tirol]]. Ur broviñs emren a [[Italia]] zo anezhi. |
'''Südtirol''' (pe ''Sutirolo'', pe ''Alto Adige'' en [[italianeg]], pe '''proviñs Bolzano''', ha ''Südtirol'' e [[ladineg]]) zo unan eus teir lodenn rannvro europat [[Tirol]]. Ur broviñs emren a [[Italia]] zo anezhi. |
||
==Lec'hanvadurezh== |
|||
Meur a anv zo d'ar vro, ha politikel hag istorel eo an abegoù. |
|||
*'''Proviñs Bolzano''' pe '''Proviñs Bozen''', gant anv ar gêrbenn |
|||
* ''Alto Adige'', anv douaroniezhel, deuet diwar ar c'hiz gallek dispac'hel hag an anv '''Haut-Adige''', lakaet d'ar vro en amzer an impalaer gall [[Napoleone Buonaparte]] abalamour da eien ar stêr [[Adige]], adlakaet gant en [[italianeg ]] gant pennadurezhioù italian en amzer gouarnamant faskour [[Mussolini]]. |
|||
**Abaoe an [[18 a viz Here]] [[2001]] eo anavezet e [[Bonreizh Italia]] (mellad 116) an daou anv ''Alto-Adige''/''Südtirol''. |
|||
*'''Südtirol''', anv istorel ha doaroniezhel Tirol. |
|||
<!--Le [[Tyrol (Land)|Tyrol du Nord]], le [[Tyrol de l'Est]] et le Tyrol du Sud constituent ensemble une région historique du [[Tyrol]] (unité administrative de l'[[Autriche-Hongrie]] avant [[1918]]), |
|||
--> |
|||
==Yezhoù== |
==Yezhoù== |
||
Linenn 39: | Linenn 48: | ||
* [[Ladineg]] (4.37%) |
* [[Ladineg]] (4.37%) |
||
Kêr-benn ar broviñs eo [[Bozen]] (''Bolzano'' en italianeg, ''Balsan'' e ladineg). Abaoe sin an eil statud emrenerezh evit |
Kêr-benn ar broviñs eo [[Bozen]] (''Bolzano'' en italianeg, ''Balsan'' e ladineg). Abaoe sin an eil statud emrenerezh evit Südtirol e 1972 ez eo bet gouarnet gant an ''[[SVP]]'' ("Strollad poblek Südtirol", mirourien). |
||
Hiziv an deiz ez eo |
Hiziv an deiz ez eo Südtirol proviñs pinvidikañ Italia: n'eus nemet 2.7% a dud dilabour eno. |
||
== Kêrioù pennañ |
== Kêrioù pennañ Südtirol == |
||
{| {{prettytable}} |
{| {{prettytable}} |
Stumm eus an 23 Du 2008 da 10:22
| |||||
Yezhoù ofisiel | Italianeg, alamaneg, ladineg | ||||
Kêr-benn | Bozen | ||||
Prezidant ar broviñs (Landeshauptmann / presidente) | Luis Durnwalder (SVP) | ||||
Gorread | 7 400 km² | ||||
Poblañs -Stankter |
481 133 (2005) 62.83/km² |
Südtirol (pe Sutirolo, pe Alto Adige en italianeg, pe proviñs Bolzano, ha Südtirol e ladineg) zo unan eus teir lodenn rannvro europat Tirol. Ur broviñs emren a Italia zo anezhi.
Lec'hanvadurezh
Meur a anv zo d'ar vro, ha politikel hag istorel eo an abegoù.
- Proviñs Bolzano pe Proviñs Bozen, gant anv ar gêrbenn
- Alto Adige, anv douaroniezhel, deuet diwar ar c'hiz gallek dispac'hel hag an anv Haut-Adige, lakaet d'ar vro en amzer an impalaer gall Napoleone Buonaparte abalamour da eien ar stêr Adige, adlakaet gant en italianeg gant pennadurezhioù italian en amzer gouarnamant faskour Mussolini.
- Abaoe an 18 a viz Here 2001 eo anavezet e Bonreizh Italia (mellad 116) an daou anv Alto-Adige/Südtirol.
- Südtirol, anv istorel ha doaroniezhel Tirol.
Yezhoù
Teir yezh ofisiel a zo:
Kêr-benn ar broviñs eo Bozen (Bolzano en italianeg, Balsan e ladineg). Abaoe sin an eil statud emrenerezh evit Südtirol e 1972 ez eo bet gouarnet gant an SVP ("Strollad poblek Südtirol", mirourien).
Hiziv an deiz ez eo Südtirol proviñs pinvidikañ Italia: n'eus nemet 2.7% a dud dilabour eno.
Kêrioù pennañ Südtirol
Kêr (alamaneg) | (italianeg) | (ladineg) | Poblañs | |
---|---|---|---|---|
Bozen | Bolzano | Balsan / Bulsan | 97.778 | |
Meran | Merano | 35.246 | ||
Brixen | Bressanone | Persanù | 19.302 | |
Leifers | Laives | 15.779 | ||
Bruneck | Brunico | Bornech | 14.211 |
Tud vrudet a Su Tirol
- Oswald von Wolkenstein (1377-1445)
- Jakob Hutter (?-1536)
- Andreas Hofer (1767-1810)
- Luis Trenker (1898-1990)
- Silvius Magnago (*1914)
- Paul Flora (*1922)
- Giorgio Moroder (*1940)
- Reinhold Messner (*1944)