Akordeoñs

An akordeoñs, lesanvet boest an diaoul, zo ur benveg-seniñ dre avel. Aozet eo gant ur c'hwezerezh, hag lak an aer da vont ha da zont, ha gant touchennoù hag a zigor trapigoù evit laosken an aer da dremen ha neuze e taskren an añchenn dieub vetalek a brodu ar son.

Istor

Deuet eo war wel ar sheng, « pe ograou beg » e 3000 a-raok JK, anavezet e-giz tad-kozh an akordeoñs, ar benveg añchenn dieub kentañ eo. D'ar 6 a viz Mae 1829, fiziout a ra breved an akordeoñs an Aostrian Cyrille Demian. E 1863, sevel a ra Paolo Soprani ijinerezh kentañ an akordeoñs e Castelfidardo hag a zo kavell an akordeoñs. Gallout a ra ober al lusk kenkoulz hag an ton hag ar gensoniezh. Talvezout a ra un orkestr neuze, gounezet en deus ur plas pouezus er balioù poblek e Bro-C'hall. Met ar re varrek war ar sonerezh ne blij ket ar benveg-mañ gant e gendonioù prest dija. Goude an Eil Brezel-Bed, n'emañ ket ken an akordeoñs diouzh ar c'hiz ken daoust ma vez implijet gant kanerien evel Jacques Brel en e ganaouennoù. Mard eo un tammig pifon d'ar mare-se, a-drugarez d'ar maestroioù o tont deus ar bal beni ( bal-musette). Dont a ra en-dro diouzh ar c'hiz adalek ar bloavezhioù 80. Plijout a ra ar sonerezh hengounel ha folklorel d'an dud, hag implijout a reont an akordeoñs (sonerezh Breizh, Slavek, Cajun...); goude-se, implijout a reont kanerien evel Renaud ( hag a zo brudet tre d'ar mare-se) ; dont a ra war wel, sonerien akordeoñs pouezhus hag a ya kuit deus ar musette, evel Marc Perronne pe Richard Galliano ; ha, er fin, implijet eo ivez gant strolladoù ar scène alternative evel Mano Negra pe Les Négresses Vertes. Hiziv e vez implijet kalz gant kanerien « variétés » (Patrick Bruel, Bénabar...) pe gant strolladoù « alternatifs » (Les Ogres de Barback, Les Têtes Raides, Les Minables...) pe sonerien jazz (Richard Galliano). Implijet e vez an akordeoñs koulz er sonerezh folklorel hag en hini pobl, jazz pe klasel.