3e Rann SS Totenkopf

Eus Wikipedia
(Adkaset eus 3de Rann SS Totenkopf)
3e Rann SS Totenkopf
Panzer division
Deiziad krouiñ1939 Kemmañ
Anv er yezh a orin3. SS-Panzer-Division „Totenkopf“ Kemmañ
BrezelEil Brezel-bed Kemmañ
Korf an armeWaffen-SS Kemmañ
StadTrede Reich Kemmañ
Deiziad divodadur1945 Kemmañ


An 3de Panzerdivision SS Totenkopf a oa unan eus an 38 unvez Waffen-SS e-pad an Eil Brezel Bed.

Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Dont a ra an unvez Totenkopf eus an unvezioù diwall ar c’hampoù-bac'h anvet SS-Totenkopfverbände (unvezioù SS gant pennoù marv). Renet e voent gant Theodor Eicke azalek ar 4 a viz Gouere 1934, pa voe anvet da enseller ar c’hampoù-bac’h.

Aozet e oa an unvezioù-se e rejimantoù staliet e kampoù disheñvel :

Theodor Eicke

Dindan renerezh Eicke e kemmas perzh SS-TV, gant ar pal lakaat anezho da vezañ prest da vont da vrezeliñ. Kerkent ha lakaet da rener ez eas e darempred gant an holl re a anaveze e SS a-benn reiñ armoù a-walc’h d’e soudarded, ha dreist-holl armoù enep kirri-arsailh, kirri ha marc’hoù-tan. Aozañ a reas ivez ur strollad penn a-raok[1]. Azalek ar mare-se e krogas ur vicher nevez evit Eicke, ha n’en doe mui perzh ebet e aozadur ar c’hampoù-kreizennañ. Ma cheñchas micher ne gemmas ket kredenn avat. E 1940 e teuas a-benn da gendrec’hiñ ur gompagnunezh a-bezh da zianzav ar relijion gatolik, ha kement-se a lakaas kadarnaat gant ul lez-varn velestradurel[2]. E-keit ma oa e penn an traoù e strivas evit ma vefe doujet da zoareoù tuta strizh Waffen-SS, ha danvez soudarded a oa bet degemeret a voe nac’het gantañ[3], nac’h a reas ivez e vefe tennet ofiserien eus rann Totenkopf a-benn kreñvaat unvezioù all[4].

Asambles gant Leibstandarte Adolf Hitler ha SS-Verfügunsgstruppe e voe an unvezioù Totenkopf lodennoù pennañ ar pezh a zeufe da vezañ Waffen-SS. Ur wech adaozet an holl rannoù SS e 1943, e teuas da vezañ an 3de Panzerdivision SS Totenkopf.

D’ar 16 a viz Here 1939 ec’h aotreas Adolf Hitler e vefe bodet an holl rejimantoù Totenkopf gant ar pal aozañ ur rann Waffen-SS. Ebarzhet e voe ar rann-se en eil arme e-pad emgann Frañs e miz Mae 1940. Torfedoù brezel a voe, evel ma oa bet e Polonia.

Pa voe kroget Oberiadur brezel Barbarossa e c’houlennas Eicke e vefe roet sammgirri d’e rann a-benn treuzkas e soudarded, e-lec’h ar c’hirri liesseurt en doa bet « Ouzhpenn ar fed e tennomp da dermajied ha kement-se ne glot ket an SS, ne c’haller kas brezel ebet da benn er reter gant seurt kirri»[5]. E miz Gwengolo 1941 e rankas daou rejimant tec’hout rak argadenn an Arme Ruz, ha kement-se a voe rebechet outo gant ofiserien ar Wehrmacht[6].

Anvioù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • SS-Totenkopf-Division (azalek ar 16 a viz Here 1939), enni :
    • SS-Totenkopf-Infanterie-Regiment 1
    • SS-Totenkopf-Infanterie-Regiment 2
    • SS-Totenkopf-Infanterie-Regiment 3
    • SS-Totenkopf-Artillerie-Regiment
      • schwere SS-Totenkopf-Artillerie-Abteilung (azalek ar goañv 1939/40)
      • SS-Totenkopf-Aufklärungs-Abteilung
      • SS-Totenkopf-Panzerabwehr-Abteilung
      • SS-Totenkopf-Pionier-Bataillon
      • SS-Totenkopf-Nachrichten-Abteilung
  • SS-Panzergrenadier-Division Totenkopf (azalek an 9 a viz Du 1942), enni:
    • SS-Panzergrenadier-Regiment 1 Totenkopf
    • SS-Panzergrenadier-Regiment 3 Totenkopf
    • Panzer-Regiment 3
      • SS-Totenkopf-Sturmgeschütz-Abteilung
      • SS-Totenkopf-Aufklärungs-Abteilung
      • SS-Totenkopf-Kradschützen-Bataillon
      • SS-Totenkopf-Panzerjäger-Abteilung
      • SS-Totenkopf-Pionier-Bataillon
      • SS-Totenkopf-Flak-Abteilung
      • SS-Totenkopf-Nachrichten-Abteilung
  • 3. SS-Panzer-Division Totenkopf (azalek an 22 a viz Here 1943), enni :
    • SS Panzer-Regiment 3 Totenkopf
    • SS Panzer-Grenadier-Regiment 5 Thule
    • SS Panzer-Grenadier-Regiment 6 Theodor Eicke
    • SS Panzer-Artillerie-Regiment 3
      • SS Flak-Artillerie-Abteilung 3
      • SS Sturmgeschütz-Abteilung 3
      • SS Panzer-Aufklärungs-Abteilung 3
      • SS Panzerjäger-Abteilung 3
      • SS Panzer-Pionier-Bataillon 3
      • SS Panzer-Nachrichten-Abteilung 3
      • SS Versorgungs-Einheiten 3

Komandanted[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Penn kentañ Dibenn Derez-karg Anv
1añ a viz Du 1939 7 a viz Gouere 1941 Obergruppenführer Theodor Eicke
7 a viz Gouere 1941 18 a viz Gouere 1941 Obergruppenführer Matthias Kleinheisterkamp
18 a viz Gouere 1941 19 a viz Gwengolo 1941 Obergruppenführer Georg Keppler
19 a viz Gwengolo 1941 26 a viz C’hwevrer 1943 Obergruppenführer Theodor Eicke
26 a viz C’hwevrer 1943 27 a viz Ebrel 1943 Obergruppenführer Hermann Priess
27 a viz Ebrel 1943 15 a viz Mae 1943 Gruppenführer Heinz Lammerding
15 a viz Mae 1943 22 a viz Here 1943 Gruppenführer Max Simon
22 a viz Here 1943 21 a viz Even 1944 Obergruppenführer Hermann Priess
21 a viz Even 1944 8 a viz Mae 1945 Brigadeführer Hellmuth Becker

Pelec’h e voe kaset[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Torfedoù brezel[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

E kement lec’h ma tremenas an 3de unvez SS Totenkopf e voe torfedoù brezel : e Polonia e lazhjont siviled ha yuzevien, ar pezh a lakaas ar jeneral Johannes Blaskowitz da lavarout : « Soñjoù ar soudarded diwar-benn SS hag ar polis a zo etre heug ha kas. An holl soudarded a zo heuget gant an torfedoù bet e Polonia »[7]. Ouzhpenn 250 sivil a voe lazhet e norzh Frañs etre an 19 hag ar 27 a viz Mae 1940, e Beuvry da skouer[8]. 97 prizoniad breizhveurat a voe lazhet ivez d’ar 27 a viz Mae 1940 e Lestrem (Lazhadeg Le Paradis). An torfedoù-se a voe graet dindan urzh al letanant Fritz Knöchlein, hag a voe kastizet d’ar marv ha lazhet abalamour d’ e dorfedoù brezel[9]. 84 soudard eus Lu Breizh-Veur (Kembreiz ha Saozon) eus ar 2nd Bn the Royal Warwickshire Regiment, ar Cheshire Regiment hag ar Royal Artillery[10] hag ur soudard gall a voe drouklazhet el lec’h anvet « La Plaine au Bois » en Ekelsbeke goude bout en em rentet d'an 28 a viz Mae 1940. War dalbenn ar Reter e voe lazhet prizonidi ha siviled, distrujet ha preizhet kêriadennoù Rusia[11], ha lazhet tud e Kharkov hag e Demyansk[12] hag e-pad an emgannoù evit difenn Varsovia ha Budapest e penn kentañ 1945.

Levrlennadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Guido Knopp, Les SS, Un avertissement de l'histoire, Presses de la Cité, 2006
  • Jean-Luc Leleu, La Waffen-SS. Soldats politiques en guerre, Perrin, 2007
  • Charles W. Sydnor, La division SS Totenkopf, Revue d'Histoire de la Seconde guerre mondiale, PUF, 1975, n° 98
  • Charles Tramp, Totenkopf, HEIMDAL
  • Totenkopf, gant Boris Laurent, kelaouenn Axe & Alliés no.6, miz Genver 2008

Pennadoù kar[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Notennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  1. Jean-Luc Leleu, La Waffen-SS. Soldats politiques en guerre, Perrin, 2007, p. 322
  2. J.L. Leleu, op. cit., p.212
  3. J.L. Leleu, op. cit., p.223
  4. J.L. Leleu, op. cit., p.284
  5. J.L. Leleu, op. cit., p. 380
  6. G. Knopp, op.cit, p.292
  7. Guido Knopp, Les SS, Un avertissement de l'histoire, Presses de la Cité, 2006, p. 282
  8. 39/45 Magazine niv 177, miz Meurzh 2001, pajenn 2-16
  9. Guido Knopp, op.cit. , p. 286
  10. La Voix du Nord
  11. Ch. Sydnor, op.cit., p.75
  12. Ch. Sydnor, op. cit., p.75