Gwelet an tarzh evit Tildenn

{{Diakritikoù}}
'''Tildenn'''<ref>Anvet '''''barrennig-arouez''''', '''''kroumennig-arouez''''' e [[Grand dictionnaire français-breton]], [[Frañsez Vallée]], 1931, pajenn 739b.</ref>{{,}}<ref>''Tildenn'' e 1947 e [[Yezhadur bras ar brezhoneg]] gant F. Kervella, e 1992 e [[Geriadur Favereau]], e 1995 hag e 2001 e [[Geriadur brezhoneg An Here|geriadurioù hollvrezhonek An Here]], pe c'hoazh e geriadur bihan galleg-brezhoneg Roparz Hemon.</ref>{{,}}<ref>'''Tonnan''' en embannadurioù [[Preder]].</ref> (diwar ar [[spagnoleg]] ''tilde'' “tired, sin diakritek”, d'e dro diwar al [[latin]] ''titulus'', "ar pezh a zo lakaet a-us") zo anv ur [[Sinoù diakritek|sin diakritek]] implijet gant al [[lizherenneg latin]], dezhañ stumm ul linennig kromm ('''~''') lakaet a-us d'ur [[vogalenn]] evit diskouez e vez distaget en ur mod disheñvel diouzh an hini boutin, peurliesañ dre ar fri. 

==E brezhoneg==
===1821===
Kentañ ma kaver an arouez e brezhoneg eo e [[Geriadur ar Gonideg]] e [[1821]]<ref>{{fr}} [http://archive.org/stream/dictionnairecel00gonigoog#page/n15/mode/2up Geriadur ar Gondeg'']</ref>. Met div arouez zo el levr e gwirionez : 
* ar ''varrennig-kromm'', ha ne vez implijet nemet evit ar son /[[ɲ]]/, evel er ger skrivet KRIÑ (''krign''), dres an implij a gaver e spagnoleg; fentus eo gwelout ''ki-spañ'', er bajenn 539 pa skriver ''[[ki-spagn]]'' hiriv; 
* ar ''varrennig plaen'', evit ar son friet, er ger skrivet BREMA pe BREMAN̄ (pajenn 17).
Hiriv ne reer ket ken gant ar varrennig plaen.

Tildenn ebet e skridoù [[Fañch an Uhel]].

===1931===
E [[Geriadur Vallée]] e [[1931]]
*n'eus ket a dildenn (''tild'' er geriadur<ref>P.739.</ref> ) en anv-verb :''kana, deski'', nag en anv [[Fanch]];
*tildenn evit ar vogalennoù friet (pe darn anezho) e ''ganéñ, ganiñ, gantañ... dioutañ'', e gerioù evel ''chañs, fiziañs; e-kéñver, kréñv; diñs; doñva, doñvaat; kuñv, kuñvaat''.

===1947===
E [[Yezhadur Bras ar Brezhoneg]] e lenner un toullad linennoù a-zivout implij [[ñ]] evel dibenn anv-verb hag en [[derez uhelañ]] (anvet ''derez uhel'')<ref>Pajenn 16.</ref>.

==Er yezhoù all==
[[File:Logotipo del Instituto Cervantes.svg|thumbnail|left| An dildenn e logo an [[Instituto Cervantes]].]]
[[File:Logo de CNN en Español.svg|thumbnail|right|Logo CNN en spagnoleg.]]

E [[spagnoleg]] e talvez ar ger ''tilde'' evit ober dave koulz d'an [[tired lemm]] ha d'al linennig kromm lakaet a-us d'un ''n'' ([n]) > ''[[Ñ (lizherenn)|ñ]]'' ([ɲ] pe ''gn'' hervez reolennoù reizhskrivañ ar [[brezhoneg]]) diorroet diwar un diverradur [[latin]] ma veze lakaet ur [[pennlizherenn|bennlizherenn]] ''N'' a-us d'un ''n'' all e-lec'h skrivañ ''nn''.<br>
Er [[Yezh|yezhoù]] all avat e vez implijet ar ger ''tilde'' evit ober dave d'al linennig kamm nemetken.

E [[portugaleg]] e vez implijet a-us d'an ''a'' pe d'an ''o'' evit merkañ ar fed ma vezont distaget dre ar fri, da skouer ''constituição, constituições'' (“bonreizh/où”).
===E galleg===
[[File:Ordonnance_de_Villers_Cotterets._Page_1_-_Archives_Nationales_-_AE-II-1785.jpg|thumb|]]

==Fonetik etrevroadel==
Gant al [[LFE|Lizherenneg Fonetikel Etrebroadel]] e vez implijet an dildenn evit merkañ an distagadur dre ar fri pa vez skrivet a-us d'ur vogalenn pe c'hoazh d'ur [[Kensonenn|gensonenn]], da skouer ar brezhoneg “foñs” [ˈfɔ̃sː]. Pa vez skrivet a-dreuz d'ul lizherenn e talvez evit merkañ e vez distaget gant an [[ankoue]], da skouer ar [[saozneg]] “cool” [kʊ:ɫ].

En [[estoneg]] e vez kavet a-us d'un ''o'' distaget [ɤ] pe [[Schwa|[ə]]].

Implijet e c'hell bezañ an dildenn ivez e-lec'h an [[tired kognek]] pa vez skrivet an [[Gresianeg|henc'hresianeg]] hervez reolennoù ar [[reizhskrivadur liestonel]] evit diskouez e pign an ton ha neuze e tiskenn en-dro.

E [[vietnameg]] e vez implijet an dildenn evit ober dre skrid diouzh an [[Tonenn (yezhoniezh)|donenn]] ''ngã'' a ya war ziskenn.

==Sell gwirius==
E Bro-Frañs, kelc'h-lizher an 23 a viz Gouere [[2014]]<ref>{{fr}} [http://circulaire.legifrance.gouv.fr/pdf/2014/07/cir_38565.pdf Kelc'hlizher "Taubira"]</ref> a veneg ar sinoù diakritek aotreet er melestradur ; diaotreet eo an dildenn. Gant se, an anv bihan "Fañch" zo bet nac'het gant ti-kêr Kemper<ref>{{fr}} [http://www.ouest-france.fr/bretagne/quimper-29000/finistere-son-fils-ne-pourra-pas-s-appeler-fanch-4990874 ''Ouest-France'', 15 Mae 2017]</ref>. Brudet eo dija ar babig tro-war-dro e-giz « [[Fañch Tildenn]] ».

== Gwelet ivez ==
* [[Ñ (lizherenn)|Ñ]]
* [[makron]]

==Liamm diavaez==
*Ar Gedour : [https://www.argedour.bzh/titulus-tiltre-tilde-aux-origines-du-n/?fbclid=IwAR2sNAwDscooZUM0H89eJd906wP1iFaOn6aDT9dD3wObU7moFnPonvAUug8]

==Notennoù==
{{Daveoù}}

{{Lizherenneg latin}}
{{Porched yezhoù}}

[[Rummad:Doareoù-skrivañ]]
[[Rummad:Lizherennegoù]]
[[Rummad:Lizherenneg latin]]
[[Rummad:Lizherenneg c'hresianek]]