Gwelet an tarzh evit Sonerezh rock

{{databox}}
Ul luskad pouezus en istor ar sonerezh a-vremañ eo ar '''sonerezh rock'''. Hervez an istorourien, ur ganaouenn skrivet ha kanet war ur [[skingomz]] e Memphis ([[SUA]]) e 1955 gant [[Elvis Presley]] eo bet an hini gentañ savet er mod-mañ.<sup><span style="color:brown;">'''<u>Pe hini</u> ?'''</span></sup> {{Daveoù a vank}}

Implij a ra ar vouezh (mouezhioù heson alies); ar gitar tredan hag an [[toserezh]] ([[taboulin]]où hag ivez binvioù kerdin evel ar [[gitar-boud]]). Meur a venveg seniñ all a vez implijet evel ar [[saksofon]].<br>
Ur fenomen sevenadurel gant ur pouez kevredigezhel divent eo ar sonerezh rock p'en deus tizhet an darn vrasañ eus ar pobloù er bed. Lod o deus gwelet anezhañ evel ur moaien evit lakaat ar brezelioù war echuiñ pe ar peoc'h da gendelc'her pe da embann an doujañs. 
 
Meur a stil a zo bet diorroet goude an degad kentañ pa veze implijet an dro-lavar ''rock and roll'' kentoc'h (distaget rock 'n roll). Ken lies eo ar sonerezh rock m'eo diaes termeniñ an harzoù. Hervez lod, n'eo ket rock-rik al luskadoù evel an [[heavy metal]] hag ar [[soul]].

== Perzhioù ==
[[Restr:Televisie-optreden van The Beatles in Treslong te Hillegom vlnr Paul McCartney, Bestanddeelnr 916-5106.jpg|thumb|kleiz|Ar strollad [[The Beatles]], ur skouer eus ur pevarad-rock hengounel, gant, eus an tu kleiz d'an tu dehoù, ur gitar-boud, ur gitar-solo, ur gitar ritmek, ha toumperezh a-dreñv.]]
Savet eo son hengounel ar rock tro-dro d'ar [[gitar tredan]] amplaet, a oa bet klevet muioc'h-muiañ adalek ar bloavezhioù 1950 gant ganedigezh ar [[rock 'n' roll]] ha levezonet gant sonioù ar [[blues]]<ref>{{en}} J.M. Curtis, Rock Eras: Interpretations of Music and Society, 1954–1984 (Madison, WI: Popular Press, 1987), ISBN 0-87972-369-6, pp. 68–73.</ref>{{,}}<ref name=Campbell>{{en}}Campbell, Michael; Brody, James (2007). Rock and Roll: An Introduction (2nd ed.). Belmont, CA: Thomson Schirmer. pp. 80–81. ISBN 978-0-534-64295-2.</ref> Harpet e vez alies son ar gitar-tredan gant ar [[gitar-boud]], arnodet gant ar [[jazz]],<ref>{{en}}R.C. Brewer, "Bass Guitar", in Shepherd, 2003, p. 56.</ref> ha taoserezh produet gant un toumperezh, ur c'henstrollad taboulinoù ha simbal<ref>{{en}} R. Mattingly, "Drum Set", in Shepherd, 2003, p. 361.</ref> Klokaet e vez alies an triad-se gant binvioù all evel ar [[piano]], an [[orglez Hammond]] peotramant ar [[sintetizor]].<ref>{{en}} P. Théberge, Any Sound you can Imagine: Making Music/Consuming Technology (Middletown, CT, Wesleyan University Press, 1997), ISBN 0-8195-6309-9, pp. 69–70.</ref> Ar sonaozañ diazez eo bet tapet diwar sonaozañ ar blues (ur gitar-rener, ur benveg all evit an akordoù, gitar-boud ha toumperezh).<ref name=Campbell /> Ur strollad sonerien a son rock a vez anvet ur strollad rock, ha peurliesañ a vez etre tri ha pemp ezel dre strollad. Ar stumm klasel avat eo ur pevarad sonerien, ur perzh pe vuioc'h da bep hini, etre ar mouezhioù, ar gitar-rener, ar gitar-ritm, ar gitar-boud hag an toumperezh, gant unan bennak er c'hlavieroù ouzhpenn a-wezhioù.<ref>{{en}} D. Laing, "Quartet", in Shepherd, 2003, p. 56.</ref>.

[[Restr:Characteristic rock drum pattern.png|thumb|dehou|Patrom toumperezh boaz e {{Muzul|4|4}} – {{Audio|Simple duple drum pattern.mid|Selaou}}]]

Da gustum eo savet ar sonerezh rock war ritmoù nann-sinkopek en ur metr {{Muzul|4|4}}, gant un amzer greñv adc'hraet gant an taboulin war an eil hag ar pevare amzer.<ref name=Ammer>{{en}} C. Ammer, The Facts on File Dictionary of Music (New York: Infobase, 4th edn., 2004), ISBN 0-8160-5266-2, pp. 251–52.</ref> Tennet e vez an tonioù a-boz diwar modoù kozh evel ar [[mod Dorian]] peotramant ar [[mod Miksolidian|miksolidian]], ouzhpenn d'ar [[mod major]] hag ar [[mod minor]]. Heson a glever gant triadoù boaz betek ar [[Pevare peurvat (sonerezh)|Pevare peurvat]] pe ar [[Pempvet peurvat (sonerezh|pempvet]] hag a wezhioù hesonoù diheson.<ref name=Ammer /> Adalek fin ar bloavezhioù 1950 betek dreist-holl ar bloavezhioù 1960 e implijer ur stumm pozioù-diskan tapet diwar ar blues hag ar sonerezh folk, met cheñch-dicheñch eo bet ar patrom-se a-hed an amzer<ref>{{en}} J. Covach, "From craft to art: formal structure in the music of the Beatles", in K. Womack and Todd F. Davis, eds, Reading the Beatles: Cultural Studies, Literary Criticism, and the Fab Four (New York: SUNY Press, 2006), ISBN 0-7914-6715-5, p. 40.</ref> Pouez zo bet lakaet war liesseurted ar sonerezh rock<ref>{{en}} T. Gracyk, Rhythm and Noise: an Aesthetics of Rock, (London: I.B. Tauris, 1996), ISBN 1-86064-090-7, p. xi.</ref> Abalamour d'e istor luziet ha d'e dech da amprestiñ digant sonerezhioù all e lavarer ne c'heller ket "renkañ ar rock en un dermenadenn sonerezh strizh."<ref>{{en}} P. Wicke, Rock Music: Culture, Aesthetics and Sociology (Cambridge: Cambridge University Press, 1990), ISBN 0-521-39914-9, p. x.</ref>.

A-hed e istor, ha kontrol da zoareoù sonerezh all, en deus pleget ar rock gant meur a dem disheñvel, karantez, seks, dispac'h a-enep ar gevredigezh, goulennoù sokial ha doareoù bevañ.<ref name=Ammer /> Hêrezh leun a vammennoù disheñvel eo an temoù-se, diwar ar sonerezh pop, ar folk hag ar ''rythm and blues'' da skouer<ref>{{en}} Farber, Barry A. (2007). Rock 'n' roll Wisdom: What Psychologically Astute Lyrics Teach About Life and Love. Westport, CT: Praeger. pp. xxvi–xxviii. ISBN 978-0-275-99164-7.</ref> Taolennet eo pozioù ar c'hanaouennoù rock gant Christgau evel ''a cool medium'' (ur media diouzh ar c'hiz), distaget eeun hag adlavaret : hervezañ, kefridi pennañ ar rock eo ar sonerezh, pe, simploc'h, an trouz<ref>{{en}} Christgau, Robert; et al. (2000). McKeen, William (ed.). Rock & Roll Is Here to Stay: An Anthology. W.W. Norton & Company. pp. 564–65, 567. ISBN 0-393-04700-8.</ref> Notennet eo bet pouez ar sonerien gwenn o c'hroc'hen, a renkadoù-etre, paotred anezho, er sonerezh rock<ref>{{en}} McDonald, Chris (2009). Rush, Rock Music and the Middle Class: Dreaming in Middletown. Bloomington, IN: Indiana University Press. pp. 108–09. ISBN 978-0-253-35408-2.</ref> ha gwelet eo bet ar sonerezh evel un adperc'henn gant tud gwenn ha yaouank eus stummoù sonerezh ganet e-touez tud du.<ref>{{en}} S. Waksman, Instruments of Desire: the Electric Guitar and the Shaping of Musical Experience (Cambridge, MA: Harvard University Press, 2001), ISBN 0-674-00547-3, p. 176.</ref> Soñjoù ha kudennoù an dud yaouank gwenn zo treuzkaset gant ar sonerezh-se neuze dre ar stil hag ar pozioù.<ref>{{en}} Frith, Simon (2007). Taking Popular Music Seriously: Selected Essays. Aldershot, England: Ashgate Publishing. pp. 43–44. ISBN 978-0-7546-2679-4.</ref> E 1972 e oa bet skrivet gant Christgau e chome ar rock, war-bouez un nebeud nemedennoù, arouez "sekselezh ha tagañ ar baotred."<ref>{{en}} Christgau, Robert (11 June 1972). "Tuning Out, Tuning In, Turning On". Newsday. Retrieved 17 March 2017.</ref>.

Abaoe ma reer gant ar ger "rock" kentoc'h eget "rock 'n' roll" abaoe ar bloavezhioù 1960 e eneber alies ar sonerezh-se ouzh ar pop, goude ma rannont ur bern perzhioù dibar, dre ma laka ar rock pouez war anien ar sonerezh, ar sonerezh graet war al lec'h er sonadegoù, ur sell war temoù sirius hag araogour asambles gant ur preder war gwirionez ar sonerezh az a asambles gant koustiañs isor an doare-sonerezh.<ref name=Warner>{{en}} T. Warner, Pop Music: Technology and Creativity: Trevor Horn and the Digital Revolution (Aldershot: Ashgate, 2003), ISBN 0-7546-3132-X, pp. 3–4.</ref> Hervez Simon Frith eo ar rock "un dra bennak muioc'h eget ar pop, un dra bennak muioc'h eget ar pop" hag "ar sonerien rock a laka pouez war ar barregezh hag an teknik asambles gant mennozh romantel un ezteuler arzel gwirion ha dibar".<ref group="a">{{en}} "something more than pop, something more than rock and roll" ha "[r]ock musicians combined an emphasis on skill and technique with the romantic concept of art as artistic expression, original and sincere" Frith in T.Warner, Pop Music.</ref>{{,}}<ref name=Warner/>

Gant ar milved nevez eo bet implijet ar ger ''rock'' da gaozeal diwar-benn leun a zoareoù sonerezh all, eus ar pop betek ar reggae, ar soul hag ar sonerezh hip hop zoken, o doa bet levezonoù ken etrezo daoust ma'z int bet enebet alies<ref>{{en}} R. Beebe, D. Fulbrook and B. Saunders, "Introduction" in R. Beebe, D. Fulbrook, B. Saunders, eds, Rock Over the Edge: Transformations in Popular Music Culture (Durham, NC: Duke University Press, 2002), ISBN 0-8223-2900-X, p. 7.</ref>.

== Fin bloavezhioù 1940 - bloavezhioù 1960==
=== Rock and roll ===
{{Pennad pennañ|Rock 'n' roll}}
[[Restr:Elvis Presley promoting Jailhouse Rock.jpg|thumb|kleiz|Elvis Presley o treiñ filmig ''Jailhouse rock'' e 1957. Lakaet e oa bet war e gont ganedigezh ar rock and roll e 1954.]]
Diazez ar sonerezh rock eo ar ''rock and roll'', krouet tamm-ha-tamm er [[Stadoù-Unanet]] adalek fin ar bloavezhioù 1940, a-raok strewiñ buan dre ar bed a-bezh. E orin zo e-barzh meskañ [[sonerezh afrikan-amerikan]] ar mare, en o zouez ar [[rythm and blues]], ar [[sonerezh gospel]] gant ar [[sonerezh country]] ha [[sonerezh western|western]]<ref>{{en}} R. Unterberger, "Birth of Rock & Roll", in Bogdanov et al., 2002, pp. 1303–04.</ref> E 1951 e komañsas an ''disc-jokey'' [[Alan Freed]] da seniñ sonerezh ''rythm and blues'' e-barzh e [[Cleveland]], [[Ohio]], evit ur publik a bep seurt liv. Hemañ en dije implijet ar ger ''rock and roll'' evit ar wezh kentañ<ref>{{en}}T.E. Scheurer, American Popular Music: The Age of Rock (Madison, WI: Popular Press, 1989), ISBN 0-87972-468-4, p. 170.</ref>.

[[Restr:Chuck Berry circa 1958.jpg|thumb|dehou|[[Chuck Berry]], unan eus tadoù ar rock 'n' roll, e 1958.]]

Tabut zo diwar-benn piv en doa kanet ar ganaouenn rock 'n' roll kentañ, ha peur. Kaozeal a reer alies diwar-benn [[Wynonie Harris]] hag e ganaouenn [[Good Rocking Tonight]] (1948),<ref>{{en}} Will the creator of modern music please stand up? Alexis Petridis The Guardian 4/16/2004</ref> [[Goree Carter]] ha [[Rock Awhile]] (1949),<ref>{{en}} Robert Palmer, "Church of the Sonic Guitar", pp. 13–38 in Anthony DeCurtis, Present Tense, Duke University Press, 1992, p. 19. ISBN 0-8223-1265-4</ref> [[Jimmy Preston]] ha [[Rock the Joint]] (1949), adkanet da c'houde gant [[Bill Haley & His Comets]] e 1952<ref>{{en}} Bill Dahl, "Jimmy Preston", Allmusic</ref> ha ''[[Jackie Brenston]] and his Delta Cats'' ha [[Rocket 88]] (kanet evit gwir gant [[Ike Turner]] hag e strollad [[King of Rythm]]), enrollet gant [[Sam Phillips]] evit [[Sun Records]] e 1951<ref name="Campbell, Michael 2008 pp. 157">{{en}} Campbell, Michael (2008). Popular Music in America: The Beat Goes On (3rd ed.). Boston, MA: Cengage Learning. pp. 157–58. ISBN 978-0-495-50530-3.</ref> Pevar bloaz goude e teuas kanaouenn [[Bill Haley]] [[Rock around the Clock]] (1955) ar sonenn rock 'n' roll kentañ e penn gwerzhioù ar gelaouenn [[Billboard]], ar pezh a zigoras an nor evit ur wagenn sevenadur bobl nevez<ref>{{en}} P. Browne, The Guide to United States Popular Culture (Madison, WI: Popular Press, 2001), ISBN 0-87972-821-3, p. 358.</ref>.

Alies eo bet lakaet ar biz war single kentañ [[Elvis Presley]] [[That's All Right (Mama)]] (1954), enrollet e-barzh e [[Memphis]] gant [[Sun Records]], evel ar ganaouenn rock 'n' roll kentañ<ref>{{en}} N. McCormick (24 June 2004), "The day Elvis changed the world", The Telegraph</ref> met d'ar memes mare e oa kanaouenn [[Big Joe Turner]] [[Shake, Rattle & Roll]] e penn rolloù Billboard dija. Arzourien all o doa enrollet kanaouennoù-rock abred, evel [[Chuck Berry]], [[Bo Diddley]], [[Fats Domino]], [[Little Richard]], [[Jerry Lee Lewis]] pe [[Gene Vincent]]<ref name="Campbell, Michael 2008 pp. 157"/> Buan e oa aet an arzourien rock 'n' roll d'ober ar brasañ eus ar gwerzhioù ha da gemer ar plasoù pennañ er rolloù, o lakaat ar [[Crooner|grounerien]], evel [[Eddie Fisher]], [[Perry Como]] pe [[Patti Page]] da gaout poan da vont e-barzh ar rolloù<ref>{{en}} R.S. Denisoff, W.L. Schurk, Tarnished Gold: the Record Industry Revisited (New Brunswick, NJ: Transaction, 3rd edn., 1986), ISBN 0-88738-618-0, p. 13.</ref>.

Kerkent hag en deroù e oa bet lañset gant ar rock 'n' roll is-doareoù sonerezh all, evel da skouer ar ''rockabilly'', ur meskaj rock ha sonerezh country mod ''hillbilly'' sonet hag enrollet da gustum e-kreiz ar bloavezhioù 1950 gant arzourien gwenn evel [[Carl Perkins]], Jerry Lee Lewis, [[Buddy Holly]] ha, gant ar berzh brasañ, Elvis Presley. Er memes koulz e save ul luskad rock latino e mervent ar [[Stadoù-Unanet]], da skouer gant ar soner [[Ritchie Valens]] evit mont er-maez eus an is-doare-se zoken evel gant [[Al Hurricane]] gant e vreudeur, o veskañ ar rock 'n' roll gant country-western ha sonerezh hengounel [[New Mexico]]. Stiloù all, evel an [[doo wop]] a lakae pouez war kanoù heson ha pozioù harpañ (alese e anv) ha nebeud a vinvioù-sonerezh, diwar skouer strolladoù kanerien afrikan-amerikan eus ar bloavezhioù 1930 ha 1940.<ref name=Shuker>{{en}} R. Shuker, Popular Music: the Key Concepts (Abingdon: Routledge, 2nd edn., 2005), ISBN 0-415-34770-X, p. 35.</ref> Kanaouennoù brudet-kenañ a oa bet graet gant strolladoù evel [[The Crows]], [[The Penguins]], [[The El Dorados]] peotramant [[The Turbans]], met ar strolladoù [[The Platters]] gant o c'hanaouenn [[The Great Pretender]] (1955) ha [[The Coasters]] gant o c'hanaouenn-fet [[Yakety Yak]] (1958) o doa bet ar muiañ a verzh<ref>{{en}} R. Unterberger, "Doo Wop", in Bogdanov et.al., 2002, pp. 1306–07.</ref>.

Er mare-se e oa bet graet muioc'h-mui a verzh gant ar [[gitar tredan]] ha diorroet e oa bet un doare rock 'n' roll diazezet war seurt benveg-sonerezh gant arzourien evel [[Chuck Berry]], [[Link Wray]] ha [[Scotty Moore]]<ref>{{en}} J. M. Curtis, Rock Eras: Interpretations of Music and Society, 1954–1984 (Madison, WI: Popular Press, 1987), ISBN 0-87972-369-6, p. 73.</ref> Implij an [[distres (sonerezh)|distres]] komañset gant arzourien blues-tredan evel [[Guitar Slim]],<ref>{{en}} Aswell, Tom (2010). Louisiana Rocks! The True Genesis of Rock & Roll. Gretna, LA: Pelican Publishing. pp. 61–65. ISBN 978-1-58980-677-1.</ref> [[Willie Johnson (gitarour)|Willie Johnson]] ha [[Pat Hare]] e deroù ar bloavezhioù 1950,<ref>{{en}} Robert Palmer, "Church of the Sonic Guitar", pp. 13–38 in Anthony DeCurtis, Present Tense, Duke University Press, 1992, pp. 24–27. ISBN 0-8223-1265-4.</ref> zo bet brudet gant Chuck Berry e-kreiz ar bloavezhioù 1950<ref>{{en}} Collis, John (2002). Chuck Berry: The Biography. Aurum. p. 38. ISBN 978-1-85410-873-9.</ref> Implij ar [[power chord (sonerezh)|power chord]], komañset gant Willie Johnson ha Pat Hare, zo bet brudet gant Link Wray e fin ar bloavezhioù 1950.<ref>{{en}} Hicks, Michael (2000). Sixties Rock: Garage, Psychedelic, and Other Satisfactions. University of Illinois Press. p. 17. ISBN 0-252-06915-3.</ref>.

Er [[Rouantelezh-Unanet]] e oa bet kemeret ar pleg gant arzourien [[sonerezh trad jazz|trad jazz]] ha [[sonerezh folk|folk]] da bediñ arzourien [[sonerezh blues|blues]]<ref>{{en}} Schwartz, Roberta F. (2007). How Britain Got the Blues: The Transmission and Reception of American Blues Style in the United Kingdom. Aldershot, England: Ashgate Publishing. p. 22. ISBN 978-0-7546-5580-0.</ref> Ar ganaouenn [[Rock Island Line]] kanet gant [[Lonnie Donegan]] e 1955 he doa graet berzh eno hag a oa bet ul levezon bras o lakaat strolladoù [[sonerezh skiffle]] dre ar vro a-bezh, evel [[The Quarrymen]], strollad [[John Lennon]] e [[Liverpool]], da dremen d'ar rock 'n' roll<ref>{{en}} J. Roberts, The Beatles (Mineappolis, MN: Lerner Publications, 2001), ISBN 0-8225-4998-0, p. 13.</ref>.

Lakaat a reer diskar ar rock 'n' roll e fin ar bloavezhioù 1950 ha deroù ar bloavezhioù 1960 da gustum. A-raok 1959, marv [[Buddy Hollie]], [[The Big Bopper]] ha [[Ritchie Valens]] en ur gwallzarvoud karr-nij, koñje [[Elvis Presley]] en arme, leve [[Little Richard]] da vont da bastor, prosezioù a-enep [[Jerry Lee Lewis]] ha [[Chuck Berry]] ouzhpenn d'ar skandal payola (o lakaat war-wel anvioù brudet evel [[Alan Freed]] en aferioù goubrenerezh da lakaat kanaouennoù muioc'h war-wel) o doa roet ar sañtimant e oa echu gant mare ar rock 'n' roll evel ma veze anavezet betek-henn<ref>{{en}} Campbell, Michael (2008). Popular Music in America: The Beat Goes On (3rd ed.). Boston, MA: Cengage Learning. p99. ISBN 978-0-495-50530-3.</ref>.

===Pop rock ha rock-binvioù===
{{Pennad pennañ|Pop rock}}
[[Restr:Cliff Richard persconferentie op Schiphol, Bestanddeelnr 913-7393.jpg|thumb|kleiz|[[Cliff Richard]] e 1962]]
Abaoe deroù an {{XXvet kantved}} e implijer er [[saozneg]] hag e yezhoù-all ar ger ''pop'' da gaozeal diwar-benn sonerezhioù a ra berzh, met adalek ar bloavezhioù 1950 e oa bet implijet muioc'h-muiañ evit un doare-sonerezh nevez, graet evit ar yaouankizoù, ha kinniget alies evel ur choaz dousoc'h e-keñver ar rock 'n' roll.<ref name=Frith>{{en}} S. Frith, "Pop music" in S. Frith, W. Stray and J. Street, eds, The Cambridge Companion to Pop and Rock (Cambridge: Cambridge University Press, 2001), ISBN 0-521-55660-0, pp. 93–108.</ref> Adalek 1967 e oa bet implijet muioc'h en enebiezh d'ar sonerezh rock, da gaozeal diwar-benn ur sonerezh graet evit ar marc'had, ne oa ket ken padus met digor d'an holl.<ref name=Warner/> Er c'hontrol e veze gwelet ar sonerezh rock evel unan a lakae pouez war labourioù astennet, albomoù dreist-holl, e-lamm ouzh is-sevenadurioù, evel [[eneb-sevenadur ar bloavezhioù 1960]], o lakaat pouez war an talvoudegezh arzel ha gwirionez ar sonerezh, ar sonadegoù dirak ar publik, barregezh gant ar vouezh hag ar binvioù-sonerezh, o kas araokadurioù kentoc'h eget heuliañ gizioù hepken.<ref name=Warner/><ref name=Frith/><ref>{{en}} R. Shuker, Understanding Popular Music (Abingdon: Routledge, 2nd edn., 2001), ISBN 0-415-23509-X, pp. 8–10.</ref> Evelato eo bet atav heñvel ar pop ouzh ar rock e-keñver son, binvioù ha temoù ar c'hanaouennoù zoken.

Ar mare e fin ar bloavezhioù 1950 ha deroù ar bloavezhioù 1960 a zo bet gwelet alies evel ur hiatus evit ar rock 'n' roll. Lakaet eo bet war-wel koulskoude gizioù ha nevezenti ganet er mare-se o doa graet posupl d'an doare-sonerezh da emdreiñ da c'houde<ref>{{en}} B. Bradby, "Do-talk, don't-talk: the division of the subject in girl-group music" in S. Frith and A. Goodwin, eds, On Record: Rock, Pop, and the Written Word (Abingdon: Routledge, 1990), ISBN 0-415-05306-4, p. 341.</ref>{{,}}<ref name=Keightley>{{en}} K. Keightley, "Reconsidering rock" in S. Frith, W. Straw and J. Street, eds, The Cambridge Companion to Pop and Rock (Cambridge: Cambridge University Press, 2001), ISBN 0-521-55660-0, p. 116.</ref>. Tra ma veze graet berzh er roc'k 'n' roll kentañ, dreist-holl gant ar rockabilly, gant arzourien gourel ha gwenn e oa deuet ar merc'hed hag ar re zu da gemer muioc'h a bouez d'ar mare-se. Ne oa ket aet ar rock 'n' roll diwar-wel neuze ha lod eus e energiezh a c'helled santet en [[dañs twist]] e penn-kentañ ar bloavezhioù 1960, gant skouer [[Chubby Checker]].<ref name=Keightley/>

Gant [[Cliff Richard]] e oa bet graet ar berzh breizhveuriat kentañ er rock 'n' roll gant ar ganaouenn [[Move It]], o tiorren son ar [[British rock]] da zont<ref>{{en}} D. Hatch and S. Millward, From Blues to Rock: an Analytical History of Pop Music (Manchester: Manchester University Press, 1987), ISBN 0-7190-1489-1, p. 78.</ref> E deroù ar bloavezhioù 1960 e oa e strollad-harpañ [[The Shadows]] an hini a rae ar muiañ a verzh e-touez ar re a sone rock binvioù<ref>{{en}} A.J. Millard, The Electric Guitar: a History of an American Icon (Baltimore, MD: JHU Press, 2004), ISBN 0-8018-7862-4, p. 150.</ref> Tra m'edo ar rock 'n' roll o vont da bop skañv ha balladoù e komañse strolladoù rock breizhveuriat da seniñ e kluboù, levezonet kalz gant sonerien gentañ ar blues-pop evel [[Alexis Korner]], o kas ur sonerezh nerzhusoc'h eget ar pezh a gleved gant ar ganerien wenn amerikan.<ref name=Eder>{{en}} B. Eder, "British Blues", in V. Bogdanov, C. Woodstra, S.T. Erlewine, eds, All Music Guide to the Blues: The Definitive Guide to the Blues (Milwaukee, WI: Backbeat Books, 3rd edn., 2003), ISBN 0-87930-736-6, p. 700.</ref>.

[[Restr:James Brown Music Scene 1969.jpg|thumb|dehou|James Brown e 1969]]

Pouezus e oa bet ivez donedigezh ar [[sonerezh soul]] er c'henwerzh, diorret diwar ar ''rythm and blues'' gant traoù adtapet diwar ar gospel hag ar pop, kaset gant arzourien evel [[Ray Charles]] ha [[Sam Cooke]] adalek kreiz ar bloavezhioù 1950 hag adalek ar bloavezhioù 1960 gant [[Marvin Gaye]], [[James Brown]], [[Aretha Franklin]], [[Curtis Mayfield]] pe [[Stevie Wonder]] o doa komañset da gaout ur berzh ledanoc'h. Lakaet ez eus bet pouez war araokadurioù teknik c'hoarvezet d'ar mare-se, evel al labour elektronel a raed war ar son (gant [[John Meek]] da skouer) ha doareoù-produiñ kemples evel [[Wall of Sound]] [[Phil Spector]].<ref name=Keightley/>

===Sonerezh surf===
{{Pennad pennañ|Sonerezh surf}}
[[Restr:Sullivan Beach Boys.jpg|thumb|dehou|The Beach Boys e 1964]]
Rock binvioù arzourien evel [[Duane Eddy]], [[Link Wray]] ha [[The Ventures]] a voe kaset pelloc'h gant [[Dick Dale]], a lakaas ouzhpenn ur reverb "gleb" heverk, ur picking fonnus a bep eil ha levezonoù eus ar [[Reter Nesañ]] ha eus a [[Mec'hiko|Vec'hiko]]. Produet en doa ar verzh rannvroel [[Let's Go Trippin']] e 1961 o lañsal giz ar sonerezh surf, heuliet gant kanaouennoù mestal [[Misirlou]] (1962).<ref name=Blair>{{en}} J. Blair, The Illustrated Discography of Surf Music, 1961–1965 (Ypsilanti, MI: Pierian Press, 2nd edn., 1985), ISBN 0-87650-174-9, p. 2.</ref> Par da zDale hag e z[[Del-Tones]] e oa deuet ar brasañ eus ar strolladoù sonerezh surf kentañ eus a [[Kalifornia|Galifornia]] ar Su, evel [[The Bel-Airs]], [[The Challengers (strollad)|The Challengers]] hag [[Eddie & The Showmen]].<ref name=Blair/> E-touez an dekvet kanaouenn gwerzhetañ e oa erruet kanaouenn [[The Chantays]] [[Pipeline]] e 1963 tra m'en doa graet [[Wipe Out]] gant [[Surfaris]] (1963) berzh e roll 1965 ar Billboard<ref>{{en}} J. Blair, The Illustrated Discography of Surf Music, 1961–1965 (Ypsilanti, MI: Pierian Press, 2nd edn., 1985), ISBN 0-87650-174-9, p. 75.</ref>.

Berzh brasañ ar sonerezh surf a oa deuet gant sonerezh mouezhiet ar strollad [[The Beach Boys]], bodet e 1961 e Kalifornia ar Su. En o albomoù kentañ e oa sonennoù binvioù (lod anezho adkemeret diwar labour Dick Dale) ha kanaouennoù mouezhiet a denne muioc'h d'ar rock 'n' roll ha d'an [[sonerezh doo wop|doo wop]] pe heson tost strolladoù-mouezh evel [[Four Freshmen]]. Berzh kentañ the Beach Boys a voe [[Surfin']] e 1962<ref>{{en}} W. Ruhlman, et al., "Beach Boys", in Bogdanov et al., 2002, pp. 71–75.</ref>. Evelato e lavarer e oa echu gant giz ar sonerezh surf ha red-vicher ar strolladoù-se pa oa deuet amzer an Aloubadeg Breizhveuriat e 1964 : hogozik an holl verzhioù surf a oa bet enrollet hag embannet etre 1961 ha 1965. Ar Beach Boys hepken a zeuas a-benn da zelc'her berzh da c'houde, oc'h embann albomoù ha singloù gouest da geveziñ gant reoù [[The Beatles]], evel an albom [[Pet Sounds]] e 1966.

==Kreiz bloavezhioù 1960 - fin bloavezhioù 1980==
===An Aloubadeg Vreizhveurat===
{{Pennad pennañ|British Invasion}}
[[Restr:The Beatles arrive at JFK Airport.jpg|thumb|kleiz|Erru ar Beatles er Stadoù-Unanet e 1964]]
A-raok fin ar bloaz [[1962]] e oa lañset leurenn ar rock breizhveuriat gant [[sonerezh beat|strolladoù beat]] evel [[The Beatles]], [[Gerry & The Pacemakers]] ha [[The Searchers (strollad)|The Searchers]] eus a [[Liverpool]] ha [[Freddie and the Dreamers]], [[Herman's Hermits]] ha [[The Hollies]] eus a v[[Manchester]]. Stummet e oant bet holl gant levezonoù ledan ar sonerezh amerikan, evel rock 'n' roll, soul, rythm and blues ha sonerezh surf ar bloavezhioù 1950-60,<ref>{{en}} R. Stakes, "Those boys: the rise of Mersey beat", in S. Wade, ed., Gladsongs and Gatherings: Poetry and its Social Context in Liverpool Since the 1960s (Liverpool: Liverpool University Press, 2001), ISBN 0-85323-727-1, pp. 157–66.</ref> hag o komañs o kanañ tonioù standard amerikan sonet evit dañserien. Strolladoù evel [[The Animals]] eus a [[Newcastle upon Tyne]], [[Them (strollad)|Them]] eus a v[[Belfast]],<ref>{{en}} I. Chambers, Urban Rhythms: Pop Music and Popular Culture (Basingstoke: Macmillan, 1985), ISBN 0-333-34011-6, p. 75.</ref> ha dreist-holl reoù eus a [[Londrez]] evel [[The Rolling Stones]] pe [[The Yardbirds]] a oa bet levezonet kalz gant ar rythm and blues ha ar [[sonerezh blues]]<ref>{{en}} J.R. Covach and G. MacDonald Boone, Understanding Rock: Essays in Musical Analysis (Oxford: Oxford University Press, 1997), ISBN 0-19-510005-0, p. 60.</ref> Buan e oa deuet ar strolladoù-se da sevel o c'hanaouennoù-dezho, o veskañ tout al levezonoù amerikan o doa bet asambles gant kalz a nerzh. Strolladoù Beat a oa aet war-zu tonioù nerzhus, dañsus hag a-boz tra ma tue ar strolladoù blues breizhveuriat war-zu kanaouennoù ne oant ket ken inosant ha se e-keñver ar sekselezh ha traoù tagusoc'h a-enep an ''establishment''. Pontoù a-vil vern a oa bet etre an daou stil-se avat e penn-kentañ, dreist-holl e penn-kentañ.<ref name=Unterberger>{{en}} R. Unterberger, "British Invasion", in Bogdanov et al., 2002, pp. 1316–17.</ref> E 1963, kaset gant The Beatles, e teuas ar strolladoù-Beat da gaout berzh war al leurenn breizhveuriat, heuliet a-dost gant ar strolladoù tostoc'h d'ar rythm and blues<ref>{{en}} R. Unterberger, "British R&B", in Bogdanov et al., 2002, pp. 1315–16.</ref>.

[[I Want To Hold Your Hand]] a voe berzh kentañ The Beatles er Billboard, o tremen seizh sizhunvezh e penn ha pemzek war ar roll en holl<ref>{{en}} H. Bill, The Book Of Beatle Lists (Poole, Dorset: Javelin, 1985), ISBN 0-7137-1521-9, p. 66.</ref><ref name=Britannica>{{en}} {{Liamm web|url=https://www.britannica.com/event/British-Invasion|titl=British Invasion|embanner=Encyclopaedia Britannica|lennet d'=an 13 a viz C'hwevrer 2022}}</ref>. O donedigezh en abadenn [[The Ed Sullivan Show]] d'an {{Deiziad|9|C'hwevrer|1964}} a oa bet heuliet gant 73 milion a Amerikaned, ur rekord d'ar mare-se, ha gwelet eo evel ur bazenn a-bouez en istor sevenadur pop ar Stadoù-Unanet. E-kerzh sizhun ar {{Deiziad|4|Ebrel|1964}} e oa bet kemeret gant ar Beatles daouzek plas e roll ar Billboard, ar pempvet kentañ en o zouez. Ar strollad rock en doa gwerzhet ar muiañ a albomoù e oa deuet ar Beatles da vezañ hag heuliet e oant bet er rolloù gant meur a strollad hag arzour rock breizhveuriat<ref name=Unterberger/> evel [[Peter and Gordon]], The Animals, [[Manfred Mann]], [[Petula Clark]], Freddie and the Dreamers, [[Wayne Fontana and the Mindblenders]], Herman's Hermits, The Rolling Stones, [[The Troggs]], [[Donovan]],<ref name=Britannica/> [[The Kinks]] pe [[The Dave Clark Five]].

An Aloubadeg Vreizhveuriat he deus sikouret ar rock da vont war-zu an etrevroadelañ, o tigeriñ an nor evit strolladoù all eus [[Breizh-Veur]], peotramant eus [[Iwerzhon]], da gaout berzh er bed a-bezh. Er [[Stadoù-Unanet]] avat he doa roet un termen d'ar sonerezh surf, d'ar pevaradoù-merc'hed ha d'an idoloù ar yaouankiz (evit ur pennadig d'an nebeutañ) a oa chomet e penn ar rolloù amerikan e fin ar bloavezhioù 1950 ha deroù ar bloavezhioù 1960<ref>{{en}} K. Keightley, "Reconsidering rock" in, S. Frith, W. Straw and J. Street, eds, The Cambridge Companion to Pop and Rock (Cambridge: Cambridge University Press, 2001), ISBN 0-521-55660-0, p. 117.</ref> Poan he doa graet da red-vicher arzourien rythm and blues ivez, evel [[Fats Domino]] ha [[Chubby Checker]], ha d'an arzourien a oa chomet eus mare ar rock and roll, betek [[Elvis Presley]] zoken<ref>{{en}} F.W. Hoffmann, "British Invasion" in F.W. Hoffmann and H. Ferstler, eds, Encyclopedia of Recorded Sound, Volume 1 (New York: CRC Press, 2nd edn., 2004), ISBN 0-415-93835-X, p. 132.</ref> Bras e voe perzh an Aloubadeg Breizhveuriat da sevel doareoù-rock nevez kenkoulz ha skornañ trec'h ar strollad-rock, diazezet war ar gitaroù hag an toumperezh, a skriv e ganaouennoù.<ref name=Shuker/> Diwar skouer albom [[The Beatles]] [[Rubber Soul]] (1965) e oa bet savet albomoù gant ar strolladoù-rock breizhveuriat savet evel un oberenn-arzel e 1966, evel [[Aftermath (albom The Rolling Stones)|Aftermath]] gant [[The Rolling Stones]], [[Revolver (albom)|Revolver]] gant The Beatles adarre, [[A Quick One]] gant [[The Who]] ha gant arzourien amerikan ivez evel [[Pet Sounds]] gant [[The Beach Boys]] ha [[Blonde on Blonde]] gant [[Bob Dylan]].<ref>{{en}} Simonelli, David (2013). Working Class Heroes: Rock Music and British Society in the 1960s and 1970s. Lanham, MD: Lexington Books. pp. 96–97. ISBN 978-0-7391-7051-9.</ref>.

===Rock ar c'harrdioù===
{{Pennad pennañ|Garage Rock}}
Ar ''Garage Rock'' (rock ar c'harrdioù) a oa ur sonerezh rust a gleved kalz en Amerika an Norzh e-kreiz ar bloavezhioù 1960, anvet e-giz kar e seblante bezañ graet ha pleustret e karrdioù familhoù ar bannlevioù.<ref name=Shuker2>{{en}} R. Shuker, Popular Music: the Key Concepts (Abingdon: Routledge, 2nd edn., 2005), ISBN 0-415-34770-X, p. 140.</ref><ref>{{en}} E.J. Abbey, Garage Rock and its Roots: Musical Rebels and the Drive for Individuality (Jefferson, NC: McFarland, 2006), ISBN 0-7864-2564-4, pp. 74–76.</ref> Kanaouennoù garage rock a veze alies diwar-benn kudennoù al lise, diwar-benn ar "merc'hed a live gevier" ha direizhded an darempredoù sokial.<ref name=Unterberger2>{{en}} R. Unterberger, "Garage Rock", in Bogdanov et al., 2002, pp. 1320–21.</ref> Ar pozioù hag an doare da ganañ a veze alies tagusoc'h eget ar pezh a vezed kustum da glevet d'ar mare-se, pozioù soroc'het pe huchet disolvet e yudadennoù distumm.<ref name=Shuker2/> Klevet a raed kanaouennoù un akord kriz evel reoù [[The Seeds]] peotramant ur sonerezh par da reoù ar studioioù, evel [[The Knickerbockers]], [[The Remains (strollad)|The Remains]] pe [[The Fifth Estate (strollad)|The Fifth Estate]]. Cheñchamantoù a gleved a-hed ar vro, e pep lec'h e oa leurennoù buhezek, dreist-holl e [[Kalifornia]] hag e [[Texas]].<ref name=Unterberger2/> Gant lod e kaver e oa ur sonerezh dibar e stadoù ar [[Washington (stad)|Washington]] hag [[Oregon]]<ref>{{en}} N. Campbell, American Youth Cultures (Edinburgh: Edinburgh University Press, 2nd edn., 2004), ISBN 0-7486-1933-X, p. 213.</ref>.

[[Restr:The Remains 1966.jpg|thumb|dehou|Ar strollad The Remains e 1966]]

Diorroet e oa ar stil-se diwar leurennoù rannvroel ken abred a 1958. [[Tall Cool One]] (1959) gant [[The Wailers (strollad rock)|The Wailers]] ha [[Louie Louie]] (1963) gant [[The Kingsmen]] zo skouerioù brudet eus an doare-sonerezh-se pa oa oc'h en em stummañ c'hoazh<ref>{{en}} Otfinoski, Steven. "The Golden Age of Rock Instrumentals". Billboard Books, (1997), p. 36, ISBN 0-8230-7639-3</ref> Adalek 1963 e oa komañset strolladoù zo da vezañ gwelet er rolloù, gant [[Paul Rever and the Raiders]] da skouer<ref>{{en}} W.E. Studwell and D.F. Lonergan, The Classic Rock and Roll Reader: Rock Music from its Beginnings to the mid-1970s (Abingdon: Routledge, 1999), ISBN 0-7890-0151-9, p. 213.</ref>, [[The Trashmen]] eus [[Minneapolis]]<ref>{{en}} J. Austen, TV-a-Go-Go: Rock on TV from American Bandstand to American Idol (Chicago IL: Chicago Review Press, 2005), ISBN 1-55652-572-9, p. 19.</ref> ha [[The Rivieras]], eus [[Indiana]].<ref>{{en}} Waksman, Steve (2009). This Ain't the Summer of Love: Conflict and Crossover in Heavy Metal and Punk. Berkeley CA: University of California Press. p. 116. ISBN 978-0-520-25310-0.</ref> Strolladoù-karrdi all, evel [[The Sonic]] eus Tacoma, Washington, o doa bet ul levezon bras hep dont a-benn da erruet er rolloù.<ref>{{en}} F.W. Hoffmann "Garage Rock/Punk", in F.W. Hoffman and H. Ferstler, Encyclopedia of Recorded Sound, Volume 1 (New York: CRC Press, 2nd edn., 2004), ISBN 0-415-93835-X, p. 873.</ref>.

Levezonet bras e oa bet ar strolladoù-karrdi gant an Aloubadeg Vreizhveuriat, o tigeriñ hent ur publik broadel hag o lakaat anezho da cheñch stil (tra ma oant strolladoù-surf pe [[sonerezh hot rod|hot rod]] alies) da gemer ur stil breizhveuriat, hag o lakaat ur bern strolladoù da vezañ savet.<ref name=Unterberger2/> Miliadoù a strolladoù-karrdi a oa oberiant en SUA hag e [[Kanada]] d'ar mare-se o produiñ kantadoù a ganaouennoù o doa graet berzh war ul live rannvroel.<ref name=Unterberger2/> Goude ma oa bet sinet leun a strolladoù gant labeloù bras pe rannvroel e voe ur c'hwitadenn evit ar brasañ anezho. Brasañ berzh ar ''garage rock'' a voe er bloavezh 1966 hervez kont.<ref name=Unterberger2/> E 1968 e oa aet ar stil-se diwar-wel er rolloù-pennañ tra ma oa aet ar brasañ eus ar strolladoù nann-vicherel d'ober studioù, d'an arme pe da labourat.<ref name=Unterberger2/> Doareoù-sonerezh nevez a oa ganet da erlec'hiañ ar stil-se.<ref name=Unterberger2/> Un astenn d'ar stil-se a gleved e [[Detroit]] e penn-kentañ ar bloavezhioù 1970, gant ar strollad [[The Stooge]] (hag [[Iggy Pop]]) da skouer, met staget eo bet ar strolladoù-se ouzh ragistor ar [[sonerezh punk]] kentoc'h.

===Blues rock===
{{Pennad pennañ|Blues rock}}
Goude ma oa deuet gwagenn gentañ an [[British Invasion|Aloubadeg Vreizhveuriat]] dre arzourien beat pe rythm and blues e oa heuliet gant un eil gwagenn a strolladoù o kemer skouer kentoc'h diwar ar [[sonerezh blues|blues]], evel [[The Rolling Stones]] pe [[The Yardbirds]]<ref>{{en}} H.S. Macpherson, Britain and the Americas: Culture, Politics, and History (Oxford: ABC-CLIO, 2005), ISBN 1-85109-431-8, p. 626.</ref> Sonerien blues breizhveuriat fin ar bloavezhioù 1950 ha penn-kentañ ar bloavezhioù 1960 a oa bet levezonet gant seniñ akoustik tudennoù evel [[Lead Belly]], en doa bet ul levezon bras war al luskad skiffle, ha [[Robert Johnson (soner)|Robert Johnson]]<ref>{{en}} V. Coelho, The Cambridge Companion to the Guitar (Cambridge: Cambridge University Press, 2003), ISBN 0-521-00040-8, p. 104.</ref> Tamm ha tamm e oa bet adoptet ganto ur son amplaet trouzusoc'h, diazezet war ar gitar tredan, diwar ar [[Chicago blues]], dreist-holl goude troiad breizhveuriat [[Muddy Waters]] e 1958 en doa lusket [[Cyril Davies]] hag ar gitarour [[Alexis Korner]] da vodañ ar strollad [[Blues Incorporated]].<ref name=Uterberger3>{{en}} R. Uterberger, "Blues Rock", in V. Bogdanov, C. Woodstra, S.T. Erlewine, eds, All Music Guide to the Blues: The Definitive Guide to the Blues (Milwaukee, WI: Backbeat Books, 3rd edn., 2003), ISBN 0-87930-736-6, pp. 701–02.</ref>. Levezoniñ a reas ar strollad leun a arzourien deuet da heul, ar brasañ anezho o labourat gantañ, evel izili zo eus ar Rolling Stones ha [[Cream (strollad)|Cream]], o veskañ standardoù blues ha binvioù ha pouez ar rock.<ref name=Eder/>
[[Restr:Eric "slowhand" Clapton.jpg|thumb|kleiz|Eric Clapton e Barcelona e 1974]]
Unan eus tudennoù pennañ al luskad blues rock a oa [[John Mayall]]. En e strollad [[The Bluesbreakers]] e kleved [[Eric Clapton]] (goude ma oa aet kuit eus [[The Yardbirds]]) ha [[Peter Green (soner)|Peter Green]] da c'houde. A-bouez e oa bet an albom [[Blues Breakers with Eric Clapton]] (Beano) e 1966 gwelet evel unan eus albomoù mammenn evit son arzourien breizhveuriat hag amerikan er peurrest eus an degad<ref>{{en}} T. Rawlings, A. Neill, C. Charlesworth and C. White, Then, Now and Rare British Beat 1960–1969 (London: Omnibus Press, 2002), ISBN 0-7119-9094-8, p. 130.</ref>. Da c'houde ez eas Eric Clapton da vodañ dreist-strolladoù evel Cream, [[Blind Faith]] ha [[Derek and the Dominos]], heuliet gant ur red-vicher solo he doa sikouret ar blues rock da vezañ brudetoc'h,<ref name=Uterberger3/> en ur sevel pontoù ouzh ar sonerezh pop dre e vignoniezh gant [[George Harrison]]. E fin ar bloavezhioù 1960 e oa bet kaset ar blues rock war-zu an ''heavy rock'' (rock ponner) gant [[Jeff Beck]], un ezel bet d'ar Yardbirds, hag e strollad [[The Jeff Beck Group]].<ref name=Uterberger3/> Gitarour ar Yardbirds diwezhañ, [[Jimmy Page]], az eas da vodañ ar strollad ''The New Yardbirds'' a zeuas da vezañ [[Led Zeppelin]] buan. Ar brasañ eus kanaouennoù o zri albom kentañ, med lod all diwezhatoc'h ivez, a oa astennadennoù eus kanaouennoù blues hengounel.<ref name=Uterberger3/>

En Amerika e oa bet komañset ar blues rock e deroù ar bloavezhioù 1960 gant ar gitarour [[Lonnie Mack]]<ref>{{en}} P. Prown, H.P. Newquist and J.F. Eiche, Legends of Rock Guitar: the Essential Reference of Rock's Greatest Guitarists (Milwaukee, WI: Hal Leonard Corporation, 1997), ISBN 0-7935-4042-9, p. 25.</ref> hag an doare-sonerezh a gomañsas da vezañ brudetoc'h e-kreiz ar bloavezhioù 1960 pa dapas ur son heñvel ouzh hini ar blues rock breizhveuriat. Arzourien bennañ al luskad-se a oa [[Paul Butterfield]] (e strollad en doa bet ul levezon par da hini The Bluesbreakers o lañsal leun a arzourien donezonet), [[Canned Heat]], bloavezhioù kentañ [[Jefferson Airplane]], [[Janis Joplin]], [[Johnny Winter]], [[The J. Geils Band]] ha [[Jimi Hendrix]] hag e b[[power trios]], [[The Jimmy Hendrix Experience]] (daou ezel breizhveuriat ennañ, ha bodet e [[Breizh-Veur]]) ha [[Band of Gypsys]], e varregezh gant ar gitar hag e zoare da vezañ war al leurenn dezrevellet ar muiañ en degad-se.<ref name=Uterberger3/> Strolladoù blues rock eus Su ar Stadoù-Unanet evel an [[Allman Brothers Band]], [[Lynyrd Skynyrd]] ha [[ZZ Top]] o doa lakaet un tamm sonerezh country en o stil d'ober un doare-sonerezh dibar anvet [[Southern rock]].<ref name=UnterbergerSouthern>{{en}} R. Unterberger, "Southern Rock", in Bogdanov et al., 2002, pp. 1332–33.</ref>

Ar strolladoù blues rock kentañ a zezrevelle alies ar jazz, o seniñ alies tammoù hir war ar prim a voe elfennoù pennañ ar rock araogour. War-dro 1967 e oa aet strolladoù evel Cream pe The Jimmy Hendrix Experience diouzh ur sonerezh blues rock glann da vont war-zu ar psikedelia. Er bloavezhioù 1970 e oa deuet ponneroc'h ar blues rock, diazezet war riffoù a glever e labour Led Zeppelin pe [[Deep Purple]], ha start e voe ober un diforc'h etre blues orck hag [[hard rock]]. Gant arzourien evel [[George Thorogood]] pe [[Pat Travers]] e oa kendalc'het ar blues rock<ref name=Uterberger3/>, met war al leurenn breizhveuriat dreist-holl e oa aet an arzourien war-zu an [[heavy metal]] hag echu e oa gant brud ar blues rock<ref>{{en}} P. Prown, H.P. Newquist and J.F. Eiche, Legends of Rock Guitar: the Essential Reference of Rock's Greatest Guitarists (Milwaukee, WI: Hal Leonard Corporation, 1997), ISBN 0-7935-4042-9, p. 113.</ref>.

===Folk rock===
{{Pennad pennañ|Folk rock}}
[[Restr:Joan Baez Bob Dylan.jpg|thumb|dehou|Joan Baez ha Bob Dylan e 1963]]
Adalek ar bloavezhioù 1960 e oa kresket al luskad diorroet diouzh dihun ar sonerezh folk amerikan d'ur berzh brasoc'h, oc'h implijet sonerezh hengounel ha kanaouennoù nevez graet mod-kozh, gant binvioù akoustik.<ref name=Mitchell>{{en}} Mitchell, Gillian (2007). The North American Folk Music Revival: Nation and Identity in the United States and Canada, 1945–1980. Aldershot, England: Ashgate Publishing. p. 95. ISBN 978-0-7546-5756-9.</ref> Pennoù kentañ an doare-sonerezh-se en SUA, liammet kreñv ouzh politikerezhioù araogour ha micherour, a voe [[Woody Gunthrie]] ha [[Pete Seeger]].<ref name=Mitchell/> Tud all evel [[Joan Baez]] ha [[Bob Dylan]] a oa deuet e penn al luskad-se evel skrivagnerien-aozerien.<ref name=Mitchell/> Dylan a oa komañset da vezañ brudet gant kanaouennoù evel [[Blowin' in the Wind]] (1963) ha [[Masters of War]] (1963) a sachas evezh ar publik diwar-benn ar [[kanaouennoù-stourm|c'hanaouennoù-stourm]],<ref>{{en}} J.E. Perone, Music of the Counterculture Era American History Through Music (Westwood, CT: Greenwood, 2004), ISBN 0-313-32689-4, p. 37.</ref> met chom a rae ar sonerezh folk hag ar sonerezh rock estren an eil d'egile, goude ma oa levezonoù etrezo, gant daou bublik disheñvel.<ref name=UnterbergerFolk>{{en}} R. Unterberger, "Folk Rock", in Bogdanov et al., 2002, pp. 1308–09.</ref>

Klaskoù abred da veskañ elfennoù folk ha rock a oa deuet gant [[The Animals (strollad)|The Animals]] hag ar ganaouenn [[House of the Rising Sun]] (1964), a oa bet ar sonenn folk kentañ sonaozet er mod rock he doa graet berzh,<ref>{{en}} Perone, James E. (2009). Mods, Rockers, and the Music of the British Invasion. Westport, CT: Praeger Publishers. p. 128. ISBN 978-0-275-99860-8.</ref> ha kanaouenn [[The Beatles]] [[I'm a Loser (kanaouenn)|I'm a Loser]] (1964), moarvat ar ganaouenn gentañ levezonet gant Dylan bet savet gant ar Beatles. Al luskad folk rock a lavarer e oa komañset da greskiñ kalz pa voe añrejistret kanaouenn Dylan [[Mr. Tambourine Man]] gant [[The Byrds]] hga aet anezhi e penn ar rolloù e 1965.<ref name=UnterbergerFolk/> Lod eus izili the Byrds a oa bet perzh eus leurenn kafeoù-folk [[Los Angeles]] met adoptet e oa bet gant ar strollad binvioù-sonerezh rock, gant toumperezh ha gitaroù 12 kordenn [[Rickenbacker]] a zeuas da vezañ elfennoù a-bouez en doare-sonerezh-se.<ref name=UnterbergerFolk/> Diwezhatoc'h ar bloaz-mañ e oa bet implijet binvioù-tredan gant Dylan, daoust da reuz difennerien ur folk glann, hag e ganaouenn [[Like a Rolling Stone]] o kemer penn ar rolloù er Stadoù-Unanet.<ref name=UnterbergerFolk/> Hervez [[Richie Unterberger]] en doa levezonet Dylan strolladoù rock evel The Beatles, a-raok implijet binvioù-tredan zoken, o tiskouez dezho ha da remziad ar rock e c'helle un albom bezañ un oberenn e-unan hep lakaat pouez war ar singloù, evel e-barzh [[The Freewheelin' Bob Dylan]] e 1963<ref>{{en}} {{Liamm web|url=http://www.richieunterberger.com/wordpress/2018/|titl=Top 25 Rock Reissues of 2018|oberour=Ritchie Unterberger|deiziad=31 a viz Kerzu 2018|lennet d'=ar 16 a viz C'hwevrer 2022}}</ref>.

Berzh a reas ar folk rock e [[Kalifornia]] dreist-holl, o kas arzourien evel [[The Mamas & the Papas]] ha [[Crosby, Stills, and Nash]] da dremen d'ar binvioù-tredan, hag e [[New York City|New York]] e lec'h ma tiwanas arzourien evel [[The Lovin' Spoonful]] ha [[Simon and Garfunkel]], ar re ziwezhañ oc'h adenrollañ ar ganaouenn akoustik [[The Sounds of Silence]] (1965) gant binvioù modern d'ober an hini kentañ eus ur bern berzhioù.<ref name=UnterbergerFolk/> Ar strolladoù-se o doa bet ul levezon eeun war strolladoù breizhveuriat evel [[Donovan]] pe [[Fairport Convention]].<ref name=UnterbergerFolk/> E 1969 e tilezas hemañ diwezhañ o c'hanaouennoù amerikan pe awenet gant Dylan evit kanañ folk saoz hengounel gant binvioù tredan<ref>{{en}} M. Brocken, The British Folk Revival 1944–2002 (Ashgate, Aldershot, 2003), ISBN 0-7546-3282-2, p. 97.</ref> Ar folk-rock breizhveuriat-se a oa bet kendalc'het gant [[Pentangle (strollad)|Pentangle]], [[Steeleye Span]] ha [[The Albion Band]] o reiñ skouer da strolladoù [[iwerzhon]]at evel [[Horslips]], pe [[Bro-Skos|skosat]] evel [[JSD Band]], [[Spencer's Feat]] ha da c'houde [[Five Hand Reel]], d'ober kement all ha krouiñ ur [[rock keltiek]] e penn-kentañ ar bloavezhioù 1970,<ref>{{en}} C. Larkin, The Guinness Encyclopedia of Popular Music (London: Guinness, 1992), ISBN 1-882267-04-4, p. 869.</ref>. ul luskad deuet betek [[Breizh]] gant arzourien evel [[Alan Stivell]], [[Dan ar Braz]], [[Tri Yann]] hag ar strollad brezhonek [[Storlok]].

Ar folk-rock a voe en e vrudetañ e 1967-68 a-raok ma'z eas leun a arzourien war-zu doareoù all, evel Dylan ha The Byrds a ziorroas ar sonerezh country rock<ref>{{en}} G.W. Haslam, A.H. Russell and R. Chon, Workin' Man Blues: Country Music in California (Berkeley CA: Heyday Books, 2005), ISBN 0-520-21800-0, p. 201.</ref> Evelato, ar meskaj etre folk ha rock a oa bet ul levezon bras da gas ar sonerezh rock pelloc'h, o tennañ elfennoù eus al luskad psikedelek ivez, ha da lakaat war-wel mennozh ar skriver-kanaouennoù, ar c'hanaouennoù-stourm ha meiziad ar "gwirionded".<ref name=UnterbergerFolk/><ref>{{en}} K. Keightley, "Reconsidering rock" in, S. Frith, W. Straw, and J. Street, eds, The Cambridge Companion to Pop and Rock (Cambridge: Cambridge University Press, 2001), ISBN 0-521-55660-0, p. 121.</ref>.

===Rock psikedelek===
{{Pennad pennañ|Rock psikedelek}}
[[Restr:White rabbit.JPG|thumb|Bruderezh evit kanaouenn Jefferson Airplane ''White Rabbit'' e 1967]]
Ar sonerezh psikedelek, awenet gant an dramm nevez [[LSD]], a oa diwanet war al leurenn folk.<ref name=Hicks>{{en}} M. Hicks, Sixties Rock: Garage, Psychedelic, and Other Satisfactions (Chicago, IL: University of Illinois Press, 2000), ISBN 0-252-06915-3, pp. 59–60.</ref> Ar strollad kentañ oc'h embann e oant o seniñ rock psikedelek a oa [[The 13th Floor Elevator]] e [[Texas]].<ref name=Hicks/> Ar [[The Beatles|Beatles]] avat o doa lakaet ar publik da anavezout elfennoù pennañ ar rock psikedelek evel [[distro aodio|distro ar gitar]], ar [[sitar]], ur benveg sonerezh indian, hag ar [[backmasking]].<ref name=UnterbergerPsychedelic>{{en}} R. Unterberger, "Psychedelic Rock", in Bogdanov et al., 2002, pp. 1322–23.</ref> Kresket e voe kalz ar rock psikedelek war leurenn [[Kalifornia]] pa heulias strolladoù zo treuzfurmadur [[The Byrds]] eus ar folk d'ar folk rock e 1965.<ref name=UnterbergerPsychedelic/> Ar mod da vevañ doare psikedelek, a droe tro-dro d'an drammoù pennsaoutiñ, a oa diwanet mat e-barzh e [[San Francisco (Kalifornia)|San Francisco]] hag eno e oa lañset strolladoù a-bouez evel [[Big Brother and the Holding Company]], [[The Grateful Dead]] pe [[Jefferson Airplane]].<ref name=UnterbergerPsychedelic/> Gitarour pennañ [[The Jimi Hendrix Experience]], [[Jimi Hendrix]] a oa kustum da seniñ prantadoù hir leun a zistroioù a voe un elfenn arouez d'ar psikedelia.<ref name=UnterbergerPsychedelic/> War e uhelañ e voe an doare-sonerezh-se e fin ar bloavezhioù 1960. E 1967 e voe enrollet gant The Beatles o embann psikedelek [[Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band (albom)|Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band]], gant ar ganaouenn [[Lucy In the Sky with Diamonds]] ma savas tabut diwar-benn he liamm ouzh an LSD, ha respont [[The Rolling Stones]] a oa deuet ar bloaz da c'houde gant [[Their Satanic Majesties Request]],<ref name=UnterbergerPsychedelic/> ar memes bloaz ma oa embannet gant [[Pink Floyd]] o albom kentañ [[The Piper at the Gates of Dawn]]. Albom Jefferson Airplane [[Surrealistic Pillow]], gant ar ganaouenn [[White Rabbit (kanaouenn)|White Rabbit]] hag hini [[The Doors]] [[Strange Days (albom The Doors)|Strange Days]] a voe albomoù-pennañ eus ar mare ivez<ref>{{en}} J.E. Perone, Music of the Counterculture Era American History Through Music (Westwood, CT: Greenwood, 2004), ISBN 0-313-32689-4, p. 24.</ref>. En e varr e voe ar sonerezh-se e [[gouel Woodstock]] e 1969, e-lec'h ma sonas an arzourien psikedelek pennañ eus ar mare.<ref name=UnterbergerPsychedelic/>

Da c'houde e voe sellet ouzh ''Sgt. Pepper'' evel gwellañ albom istor ar sonerezh, hag ur bazenn all e voe da vont war-zu [[mare an albomoù]] e-lec'h ma veze savet an albomoù evito o-unan ha pas evel un dastumad singloù ha ma teujont a-benn da vezañ gwelet reizh e-keñver ar sevendadur ''mainstream''<ref>{{en}} DeRogatis, Jim; Kot, Greg (2010). The Beatles vs. The Rolling Stones: Sound Opinions on the Great Rock 'n' Roll Rivalry. Voyageur Press. pp. 70, 75. ISBN 978-1610605137.</ref> En ul luskad kaset gant ar Beatles adalek kreiz ar bloavezhioù 1960,<ref>{{en}} Whitburn, Joel (2003). Joel Whitburn's Top Pop Singles 1955-2002. Record Research. p. xxiii. ISBN 9780898201550.</ref>. e voe kaset gant an arzourien rock an LP (''Long Play'' pe albom) evel doare-pennañ da ezteuler ha koñsomiñ sonerezh enrollet, ar pezh zo chomet gwir e-pad degadoù da heul tra ma oa deuet ar stumm-se, kaset gant ar rock a-raok bezañ stantard e greanterezh ar sonerezh, an hini implijetañ.

===Progressive rock===
{{Pennad pennañ|Progressive rock}}
[[Restr:DarkSideOfTheMoon1973.jpg|thumb|kleiz|350px|Pink Floyd o seniñ ''Dark Side of the Moon'' e 1973]]
''Progressive rock'' (pe ''rock araogour''), un termen a c'heller implijet kement hag ''art rock'', zo bet kaset gant an arzourien en tu all d'an doareoù rannet mat a vezed kustum da glevet en ur lakaat binvioù disheñvel da seniñ e-barzh kanaouennoù disheñvel o stumm.<ref name=UnterbergerProgressive>{{en}} R. Unterberger, "Progressive Rock", in Bogdanov et al., 2002, pp. 1330–31.</ref> Adalek kreiz ar bloavezhioù 1960, [[The Left Banke]], [[The Beatles]], [[The Rolling Stones]] ha [[The Beach Boys]] a oa ar re gentañ o seniñ [[klavier]], binvioù koad ha kerdin en o c'hanaouennoù d'ober ur seurt [[rock barok]] a glever ar gwellañ er single [[A Whiter Shade of Pale]] gant [[Procol Harum]] (1967), e zigoradur awenet gant [[Johannes Sebastian Bach|Bach]]<ref>{{en}} J.S. Harrington, Sonic Cool: the Life & Death of Rock 'n' Roll (Milwaukee, WI: Hal Leonard Corporation, 2003), ISBN 0-634-02861-8, p. 191.</ref> Ur [[laz-seniñ]] a-bezh a oa bet implijet gant [[The Moddy Blues]] en oc'h album [[Days of Future Passed]] (1967) ha krouet o doa sonioù laz-seniñ gant [[sintetizor]]où da c'houde.<ref name=UnterbergerProgressive/> Sonaozañ klasel, klavieroù ha sintetizoroù a oa bet implijet stank da c'houde ouzhpenn d'ar stumm hengounel gant gitar, gitar-boud ha toumperezh gant ar strolladoù rock araougour<ref>{{en}} E. Macan, Rocking the Classics: English Progressive Rock and the Counterculture (Oxford: Oxford University Press, 1997), ISBN 0-19-509887-0, pp. 34–35.</ref>.

Sonennoù divouezh, pe nebeut a vouezh, e glever alies er jañr-se, tra ma vez difetis, meizadel ar pozioù, peotramant int diazezet war [[skiant-faltazi]] pe [[fantasy]]<ref>{{en}} E. Macan, Rocking the Classics: English Progressive Rock and the Counterculture (Oxford: Oxford University Press, 1997), ISBN 0-19-509887-0, p. 64.</ref> [[SF Sorrow]], gant [[The Pretty Things]] (1968), hag [[Arthur (Or the Decline and Fall of the British Empire)]] gant [[The Kinks]] (1969), o doa lañset doare an [[opera rock]] hag an [[albomoù-meiziad]] en ur gontañ un istor epik pe ober war-dro temoù bras. Albom kentañ [[King Crimson]], [[In the Court of the Crimson KIng]] (1969), a veske riffoù gitar trouzus ha [[mellotron]] gant [[sonerezh jazz|jazz]] ha sonerezh simfonek, a vez gwelet evel un albom-pazenn evit ar ''progressive rock'' alies, o kas meur a strollad ''blues rock'' pe psikedelek da adoptiñ ar stil-se e-penn kentañ ar bloavezhioù 1970, kenkoulz ha strolladoù nevez.<ref name=UnterbergerProgressive/> [[Leurenn Canterbury]] he doa gwelet arzourien evel [[Caravan (strollad|Caravan]], [[Hatfield and the North]] pe [[National Health]] oc'h heuliañ [[Soft Machine]] pelloc'h diouzh ar psikedelia, levezonet gant ar jazz, war-zu ur rock taer<ref>{{en}} E. Macan, Rocking the Classics: English Progressive Rock and the Counterculture (Oxford: Oxford University Press, 1997), ISBN 0-19-509887-0, p. 129.</ref>.

Gant [[Pink Floyd]] e voe ar muiañ a verzh, az eas kuit diouzh luskad ar psikedelia goude ma oa aet [[Syd Barrett]] diouzh ar strollad e 1968, gant an albom [[The Dark Side of the Moon]] (1973), a oa bet meulet evel ur bennoberenn en doare-sonerezh-mañ ha deuet da unan eus albomoù gwellañ gwerzhet en istor ar sonerezh<ref>{{en}} R. Reising, Speak to Me: The Legacy of Pink Floyd's The Dark Side of the Moon (Aldershot: Ashgate, 2005), ISBN 0-7546-4019-1.</ref> Pouez a veze lakaet war ar varregezh da seniñ, gant [[Yes (strollad)|Yes]] o kontañ war mailhoni ar gitarour [[Steve Howe (gitarour)|Steve Howe]] hag ar c'hlavierour [[Rick Wakeman]], tra ma oa [[Emerson, Lake & Palmer]] ur super-strollad en doa produet unan eus oberennoù kempleshañ a-fet teknik er jañr-se.<ref name=UnterbergerProgressive/> [[Jethro Tull (strollad)|Jethro Tull]] ha [[Genesis (strollad)|Genesis]] o doa roet daou zoare disheñvel, met saoz penn-kil-ha-troad o daou, da seniñ.<ref name=Brocken>{{en}} M. Brocken, The British Folk Revival, 1944–2002 (Aldershot: Ashgate, 2003), ISBN 0-7546-3282-2, p. 96.</ref> [[Renaissance (strollad)|Renaissance]], savet gant izili-bet eus Yardbirds, [[Jim McCarty]] ha [[Keith Relf]] e 1969, a oa emdroet en ur strollad meiziad-uhel gant mouezh tri oktav [[Annie Haslam]]. Ar brasañ eus ar strolladoù breizhveuriat a oa e dalc'h azeulerien ne oant ket gwall niverus, met un nebeud, evel Pink Floyd, Jethro Tull pe Genesis a zeuas a-benn da gaout singloù en 10{{vet}} plas uhelañ ha kaout berzh war ar marc'had amerikan<ref>{{en}} K. Holm-Hudson, Progressive Rock Reconsidered (London: Taylor & Francis, 2002), ISBN 0-8153-3715-9, p. 9.</ref> Skourr amerikan ar rock araogour a oa disheñvel-kenañ etre sonerezh liesseurt ha nevezus [[Franck Zappa]], [[Captai Beefheart]] pe [[Blood, Sweat & Tears]]<ref>{{en}} N.E. Tawa, Supremely American: Popular Song in the 20th Century: Styles and Singers and What They Said About America (Lanham, MA: Scarecrow Press, 2005), ISBN 0-8108-5295-0, pp. 249–50.</ref>. ha strolladoù troet war-zu ar pop rock evel [[Boston (strollad)|Boston]], [[Foreigner (strollad|Foreigner]], [[Kansas (strollad)|Kansas]], [[Journey (strollad)|Journey]] ha [[Styx (strollad)|Styx]].<ref name=UnterbergerProgressive/> Ar re-mañ, ouzhpenn d'ar strolladoù breizhveuriat [[Supertramp]] hag [[Electric Light Orchestra|ELO]], a gonte e-touez an arzourien o doa ar muiañ a verzh er bloavezhioù 1970, o tegas ivez mare ar ''pomp rock'' pe ''arena rock'' gant sonadegoù bras divent, leun a efedoù-gouloù ha c'hoariva, en doa padet betek ma voe re gaer da aozañ seurt arvestoù, erlec'hiet gant ar sonedadegoù e gouelioù-rock adalek ar bloavezhioù 1990.

Skourr binvioù an doare-sonerezh-se en doa roet [[Tubular Bells (albom)|Tubular Bells]] (1973) gant [[Mike Oldfield]], albom kentañ [[Virgin Records]] hag ur berzh bedel a zeuas da batrom ar jañr.<ref name=UnterbergerProgressive/> En [[Europa]] kevandirel e kleved ar muiañ eus ar sonerezh-se, gant strolladoù evel [[Kraftwerk]], [[Tangerine Dream]], [[Can (strollad|Can]] pe [[Faust (strollad)|Faust]] a zeuas a-benn da vont dreist harzoù ar yezh a-drugarez d'an dra-se<ref>{{en}} P. Bussy, Kraftwerk: Man, Machine and Music (London: SAF, 3rd end., 2004), ISBN 0-946719-70-5, pp. 15–17.</ref> Ar rock-arnodiñ alaman [[Krautrock]], leun a sintetizoroù, asambles gant oberenn [[Brian Eno]] (a oa bet klavierour [[Roxy Music]]), a voe ul levezon bras war ganedigezh ar [[sonerezh electronic rock]].<ref name=UnterbergerProgressive/> Gant ar cheñchamantoù teknologiezh ha donedigezh ar punk e fin ar bloavezhioù 1970 e oa bet muioc'h-mui ar santimant e oa ar rock araogour ur sonerezh fougaser<ref>{{en}} K. Holm-Hudson, Progressive Rock Reconsidered (London: Taylor & Francis, 2002), ISBN 0-8153-3715-9, p. 92.</ref> Leun a strolladoù a zivodas, met lod, evel Genisis, ELP, Yes ha Pink Floyd a gendalc'has da gaout berzh gant o albomoù hag o zroiadoù dre ar bed a-bezh.<ref>{{en}} Thompson, Graham (2007). American Culture in the 1980s. Edinburgh, UK: Edinburgh University Press. p. 134. ISBN 978-0-7486-1910-8.</ref> Strolladoù zo a ziwanas goude ar wagenn punk, evel [[Siouxsie and the Banshees]], [[Ultravox]] pe [[Simple Minds]], a ziskouezas bezañ levezonet gant ar ''prog rock'' ouzhpenn bezañ awenet gant ar punk, ar pezh a veze anatoc'h.<ref>{{en}} T. Udo, "Did Punk kill prog?", Classic Rock Magazine, vol. 97, Gwengolo 2006.</ref>.

===Jazz rock===
{{Pennad pennañ|Jazz rock}}
[[Restr:Jaco-Pastorius seated 1980.jpg|thumb|kleiz|Jaco Pastorius eus Weather Report e 1980]]
E fin ar [[bloavezhioù 1960]] e oa deuet ar jazz rock war-wel evel un is-doare disheñvel diwar al leurennoù blues rock, rock psikedelek ha rock araogour, o veskañ kreñvder ar rock gant sonerezh kemplez ha sonet ar ar prim mestal d'ar [[sonerezh jazz|jazz]]. War lec'hienn [[AllMusic]] ez eus bet skrivet e oa ar jazz rock un termen a c'hell ober anv eus "strolladoù teuziñ trouzusañ, gouesañ, tredanetañ diwar tu ar jazz, met alies mat e ra anv eus arzourien deuet diwar tu rock an ekwasion. "Jazz-rock" ... zo diwanet dre vras diwar an is-doareoù rock o doa ar muiañ a imor a-fet arz e fin ar bloavezhioù 1960 ha penn-kentañ ar bloavezhioù 1970, en o zouez luskad ar skriverien-kanaouennoù."<ref group="a">{{en}} "''[Jazz rock] may refer to the loudest, wildest, most electrified fusion bands from the jazz camp, but most often it describes performers coming from the rock side of the equation." Jazz-rock "...generally grew out of the most artistically ambitious rock subgenres of the late '60s and early '70s", including the singer-songwriter movement.''" in {{Liamm web|url=https://www.allmusic.com/style/jazz-rock-ma0000012014|titl=Jazz Rock Music genre overview|embanner=AllMusic|lennet d'=an 20 a viz C'hwevrer 2022}}</ref> Leun a arzourien eus deroù ar rock 'n' roll er [[Stadoù-Unanet]] o doa komañset e strolladoù jazz ha degaset e oa bet elfennoù eus an doare-se en o doare nevez da seniñ. E [[Breizh-Veur]] e oa diwanet ar [[blues rock]], ha kalz eus e arzourien bennañ evel [[Ginger Baker]] ha [[Jack Bruce]] eus strollad [[Eric Clapton]] [[Cream (strollad)|Cream]], diwar leurenn ar [[British jazz]]. Alies e vez lakaet albom nemetañ ur strollad chomet dianav a-walc'h, [[The Free Spirits]], eus a [[New York City]], anvet [[Out of Sight and Sound]] (1966], da enrolladenn jazz rock gwir kentañ. Ar strolladoù kentañ o doa implijet al liketenn-se da vat a oa strolladoù tud gwenn eus ar ''rythm and blues'' a sone lodennoù jazzy gant kernioù, evel [[Electric Flag]], [[Blood, Sweat & Tears (strollad)|Blood, Sweat & Tears]] ha [[Chicaogo (strollad)|Chicago]], o kaout berzh e fin ar bloavezhioù 1960 ha deroù ar bloavezhioù 1970.<ref name=UnterbergerJazzRock>{{en}} R. Unterberger, "Jazz Rock", in Bogdanov et al., 2002, pp. 1328–30.</ref>

D'ar memes mare e oa deuet arzourien breizhveuriat war-wel hag a implije tu seniñ war ar prim ha modoù ar jazz en o sonerezh, evel [[Nucleus (strollad)|Nucleus]]<ref>{{en}} I. Carr, D. Fairweather and B. Priestley, The Rough Guide to Jazz (London: Rough Guides, 3rd edn., 2004), ISBN 1-84353-256-5, p. iii.</ref>, [[Graham Bond]] ha strollad [[John Mayall]] [[Colosseum (strollad)|Colosseum]]. Diwar ar rock psikedelek ha leurenn Canterbury e oa deuet [[Soft Machine]], a zo bet gwelet evel ar strollad en doa produet ar sonerezh a veske ar gwellañ daou du ar sonerezh. Lod all a lavar e teu ar sonerezh meulet ar muiañ eus tu al leurenn jazz, gant [[Miles Davies]], levezonet kalz gant oberenn [[Jimi Hendrix]] da veskañ binvioù rock en e albom [[Bitches Brew]] (1970). Ul levezon bras e oa bet war arzourien jazz awenet gant ar rock, evel [[Herbie Hancock]], [[Chick Corea]] ha [[Weather Report]].<ref name=UnterbergerJazzRock/> Diwar-wel ez eas an doare-sonerezh-mañ e fin ar bloavezhioù 1970 tra ma rae berzh ur stumm blotoc'h da deuziñ an daou<ref name=AllMusicJazzRock>{{en}} {{Liamm web|url=https://www.allmusic.com/style/jazz-rock-ma0000012014|titl=Jazz Rock Music genre overview|embanner=AllMusic|lennet d'=an 20 a viz C'hwevrer 2022}}</ref> met arzourien zo evel [[Steely Dan]]<ref name=AllMusicJazzRock/>, [[Franck Zappa]] ha [[Joni Mitchell]] o doa enrollet alboù jazz rock a-bouez d'ar mare-se, ha kendelc'her a reas da gaout ul levezon bras war ar sonerezh rock.<ref name=UnterbergerJazzRock/>

===Roots rock===
{{Pennad pennañ|Roots rock}}
[[Restr:Eagles.jpg|thumb|dehou|Ar strollad Eagles e 2008 pe 2009]]
''Roots rock'', pe "rock ar gwriziennoù", eo an anv a roer bremañ d'ul luskad en doa klasket pellaat diouzh re-veur ar psikedelia en ur zistreiñ  d'ur rock 'n' roll diazez ha distreiñ war e levezonoù kentañ, dreist-holl ar c'hountry hag ar sonerezh folk, o doa ganet ar c'hountry rock hag ar Southern rock<ref>{{en}} Auslander, Philip (2008). Liveness: Performance in a Mediatized Culture (2nd ed.). Abingdon, England: Routledge. p. 83. ISBN 978-0-415-77353-9.</ref> Da [[Nashville]] ez eas [[Bob Dylan]] da enrollañ e albom [[Blonde on Blonde]] e 1966.<ref name="O. Duane, Country Music 2000 p. 392">{{en}} K. Wolff and O. Duane, Country Music: The Rough Guide (London: Rough Guides, 2000), ISBN 1-85828-534-8, p. 392.</ref> An dra-se, asambles gant albomoù levezonetoc'h gant ar c'hountry c'hoazh, a oa bet gwelet evel deroù doare ar [[sonerezh country folk]], un hent heuliet gant leun a sonerien folk akoustik.<ref name="O. Duane, Country Music 2000 p. 392"/> Arzourien all a heulias giz an distro d'an diazez, evel ar strollad [[Kanada|kanadien]] [[The Band]] pe ar strollad [[Kalifornia|kalifornat]] [[Creedence Clearwater Revival]], an daou anezho a veske rock eeun gant folk, country ha blues, hag e-touez ar strolladoù o doa bet ar muiañ a verzh e fin ar bloavezhioù 1960 e oant<ref>{{en}} R. Unterberger, "The Band", and S.T. Erlewine, "Creedence Clearwater Revival", in Bogdanov et al., 2002, pp. 61–62, 265–66.</ref> D'ar memes mare e komañsas arzourien solo eus Kalifornia da enrollañ o oberenn, evel [[Ry Cooder]], [[Bonnie Raitt]] ha [[Lowell George]],<ref>{{en}} Hoskyns, Barney (2007). Hotel California: The True-Life Adventures of Crosby, Stills, Nash, Young, Mitchell, Taylor, Browne, Ronstadt, Geffen, the Eagles, and Their Many Friends. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons. pp. 87–90. ISBN 978-0-470-12777-3.</ref> o levezoniñ oberenn arzourien koshoc'h evel [[The Rolling Stones]] gant o albom [[Beggar's Banquet]] (1968) ha [[The Beatles]] gant [[Let It Be (albom)|Let it Be]] (1970).<ref name=UnterbergerPsychedelic/> En ur soñjal e-barzh ar c'hiz-se e oa bet skrivet gant Crhistgau e 1970 en e bennad-stur e-barzh e ''Consumer's Guide'' e oa bet dilezet gant ar reizhkredouriez nevez ar seniñ war ar prim ha klinkladurioù ar studio da lakaat pouez war ur sonazoañ gant nebeut a vinvioù ha kalite ar skrivañ-kanaouennoù, o kemer rock, country ha rythm and blues ar [[bloavezhioù 1950]] da batrom. Ar skouer pennañ a oa The Band hervezañ.<ref>{{en}} Christgau, Robert (18 June 1970). "Consumer Guide (11)". The Village Voice. Retrieved 18 February 2020 – via robertchristgau.com.</ref>.

E [[1968]] e voe enrollet gant [[Gram Parsons]] an albom [[Safe at Home]] asambles gant [[International Submarine Band]], moarvat ar bladenn [[sonerezh country rock|country rock]] gwir kentañ.<ref name=UnterbergerCountryRock>{{en}} R. Unterberger, "Country Rock", in Bogdanov et al., 2002, p. 1327.</ref> Diwezhatoc'h e-pad ar bloaz e sonas gant [[The Byrds]] evit [[Sweetheart of the Rodeo]] (1968), a vez gwelet evel unan eus ar pladennoù o doa bet al levezon kreñvañ war an doare-sonerezh-se.<ref name=UnterbergerCountryRock/> Kendelc'her a reas The Byrds gant ar memes doare-sonerezh, met mont a reas kuit Parsons dioutañ asambles gant un ezel all eus ar strollad, [[Chris Hillman]] da vodañ [[The Flying Burrito Brothers]] en doa sikouret ar jañr da gaout muioc'h a zoujañs kenkoulz hag e stummañ. Parsons a oa aet da seniñ e-unan da c'houde.<ref name=UnterbergerCountryRock/> Strolladoù eus Kalifornia o doa adoptet ar sonerezh-se, evel [[Hearts and Flowers]], [[Poco]], [[New Riders of the Purple Sage]], [[Beau Brummels]]<ref name=UnterbergerCountryRock/> ha [[The Nitty Gritty Dirt Band]]<ref>{{en}} B. Hinton, "The Nitty Gritty Dirt Band", in P. Buckley, ed., Rock: The Rough Guide (London: Rough Guides, 1st edn., 1996), ISBN 1-85828-201-2, pp. 612–13.</ref> Berzh brasañ an doare-sonerezh-se a oa deuet er bloavezhioù 1970, gant [[Doobie Brothers]], [[Emmylou Harris]], [[Lindia Ronstadt]] peotramant [[Eagles (strollad)|Eagles]], bodet gant izili bet eus Burritos, Poco ha [[Stone Canyon Band]], a oa deuet da vezañ strollad brudetañ al luskad gant o albom [[Hotel California (albom Eagles)|Hotel California]] (1976)<ref>{{en}} N.E. Tawa, Supremely American: Popular Song in the 20th Century: Styles and Singers and What They Said About America (Lanham, MA: Scarecrow Press, 2005), ISBN 0-8108-5295-0, p. 227–28.</ref>.

Alies mat e lavarer eo saverien ar ''Southern rock'' izili [[Allman Brothers Band]], o doa krouet ur son dibar, diwar ar [[sonerezh blues rock|blues rock]] dre vras, met o veskañ ennañ ar [[sonerezh boogie]], ar [[sonerezh soul|soul]] ha country deroù ar bloavezhioù 1970.<ref name=UnterbergerSouthern/> Ar strollad en doa bet ar muiañ a verzh gant seurt sonerezh a voe [[Lynyrd Skynyrd]] en doa diazezet skeudenn ''Good ol' boy'' an doare sonerezh-se ha stumm hollek ar ''guitar rock'' er bloavezhioù 1970.<ref name=UnterbergerSouthern/> E-touez o diskennidi e kaver ar strollad teuziñ/araogour [[Dixie Dregs]], [[Outlaws (strollad)|Outlaws]], levezonetoc'h gant ar c'hountry, [[Wet Willie]], a droe muioc'h war-zu ar funk ha rythm and blues, ha [[The Ozark Mountain Daredevils]].<ref name=UnterbergerSouthern/> Diouzh ar c'hiz e oa aet al luskad-se e fin ar bloavezhioù 1970, ur wezh paouezet izili kentañ Allman ha Lynyrd Skynyrd da seniñ, met kendalc'het e voe er bloavezhioù 1980 memestra gant arzourien evel [[.38 Special (strollad)|.38 Special]], [[Molly Hatchet]] ha [[The Marshall Tucker Band]].<ref name=UnterbergerSouthern/>

== Luskadoù ar sonerezh rock ==
* [[Rock 'n' roll]] 
* [[Heavy metal]]
* [[Punk rock]]
* [[Folk rock]]

== Notennoù ha daveoù ==
=== Arroudennoù===
{{Daveoù|stroll=a}}
===Daveoù===
{{Daveoù|bannoù=3}}

[[Rummad:Sonerezh rock]]