Selaouenner
Iskevrennad eus | diagnostic equipment |
---|---|
Implij | auscultation |
Den heverk | René Theophile Hyacinthe Laenneg |
Dizoloer pe ijiner | René Theophile Hyacinthe Laenneg |
Anaouder WordLift | http://data.medicalrecords.com/medicalrecords/healthwise/stethoscope |
Arouezenn Unicode | 🩺 |
Ur selaouenner zo ur benveg implijet e mezegiezh, evit ar selaouennerezh, da lâret eo da selaou trouzioù diabarzh korf an dud.
Istor
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Ijinet e oa ar selaouenner e 1816 e Bro-C'hall, gant ar mezeg Rene Laenneg. Ne oa anezhañ d'ar c'houlz-se nemet un dornad paperennnoù ruilhet a dalveze da bellaat skouarn ar medisin diouzh bruched ar c'hlañvour abalamour da zoujañ d'e elevez. Krouiñ a reas e-giz-se ar selaouennerezh dieeun, a eneber ouzh ar selaouennerezh war-eeun ma lakaer ar skouarn ouzh askre ar c'hlañvour. Taolenniñ a reas e venveg dre skrid evit ar wezh kentañ d'an 8 a viz Meurzh 1817. Laenneg a savas un nebeud skouerennoù e prenn goude se. Ur doare founilh a zastume trouzioù ar c'horf, kaset goude betek ur selouell e penn all ar benveg.
Gwellaet e oa ar patrom war-dro 1830 gant Pierre Piorry a ijinas ur pezh en olifant da lakaat penn ar benveg da glotañ gwelloc'h gant toull skouarn ar selaouer. Er memes mare, un duellenn hebleg a stage ar "founilh" ouzh ar selaouell. Patrom ar benveg dibleg avat a vo implijet e-pad un nebeud dekvloaziadoù c'hoazh.
Ijinet e voe ur selaouenner gant div selaouell (evit an div skouarn) kerkent ha 1829 met ne voe savet nemet e 1851. An duvelenn a oa kaoutchoug met re vresk e oa ha ret e oa dilezel ar c'hentañ patrom-se. Un eil patrom a oa savet en 1852 gant tuellennoù metalek.
War-dro 1870 e oa ijinet selaouennerioù diforc'hat : daou founilh, savet e penn pep a duellenn a gase d'ur selaouell evit pep skouarn. A-drugarez d'ar benveg-se e c'halle ar vezeien keñveriañ ar pezh a glevent e daou lec'h disheñvel.
Un nebeud kemmoù dister a oa degaset ken a ijinas Rappaport ha Sprague, er bloavezhioù 1940, ur benveg nevez berr ha pounner gant tuellennoù kaoutchoug hag ur "founilh" doubl a c'haller treiñ, evit selaou ar reizhad analañ gant un tu ha reizhad ar galon hag ar gwazhied diouzh an tu all.
E 1961 e oa ijinet gant an aotrou mezeg David Littmann, ur c'helenner eus Skol Vezegiezh Harvard, ar selaouenner a-vremañ, kalz skañvoc'h hag a roe an tu da selaou kalz gwelloc'h trouzioù diabarzh ar c'horf.