Reizhiad etrebroadel unanennoù ar fizik
Reizhiad etrebroadel unanennoù ar fizik
Reizhiad etrebroadel unanennoù ar fizik (S.I.), anvet ivez Reizhiad Giorgi, a zo diazezet war nav unanenn diazez : ar metr evit an hirder, ar c'hilogram evit ar mas, ar segondenn evit an amzer, an amper evit fonnder an tredan, ar c'helvin evit an temperadur termodinamikel, ar gandela evit ar c'hreñvder gouloù, ar mol evit ar c'hementad materi, ar radian evit an ankl hag ar steradian evit an ankl solut.
An unanennoù all zo unanennoù derivet diwar an unanennoù diazez-mañ.
Taolenn unanennoù SI diazez ar fizik
| Galleg | Kementad | Anv | Simbol |
| Longueur | Hirder | metr | m |
| Masse | Mas | kilogram | kg |
| Temps | Amzer | Eilenn | s |
| Intensité du courant | Fonnder an tredan | amper | A |
| Température thermodynamique | Temperadur termodinamikel | kelvin | K |
| Intensité lumineuse | Kreñvder gouloù | candela | cd |
| Quantité de matière | Kementad materi | mol | mol |
| Angle | Ankl | radian | rad |
| Angle solide | Ankl solut | steradian | sr |
Taolenn an unanennoù SI derivet
| Galleg | Kementad | Anv | Simbol |
| Superficie | Gorread | metr karrez | m2 |
| Volume | Volum | metr kub | m3 |
| Célérité et vitesse | Buander ha tizh | metr dre segondenn | m.s-1 |
| Accélération | Buanadur | metr dre segondenn garrez | m.s-2 |
| Moment d'inertie | momant inertiezh | kilogram metr karrez | kg.m2 |
| Quantité de mouvement | kementad fiñv | kilogram metr dre segondenn | kg.m.s-1 |
| Force | Nerzh | newton | N (= kg.m.s-2) |
| Impulsion | Luskadenn | newton segondenn | N.s |
| Energie et travail | Energiezh ha labour | joul (= newton.metr) | J (= N.m) |
| Densité d'énergie | Douester energiezh | joul dre metr kub | J.m-3 |
| Puissance et flux d'énergie | Galloudezh ha flus energiezh | watt (= joul dre segondenn) | W (= J.s-1) |
| Action | Aksion | joul segondenn | J.s |
| Pression | Gwask | pascal (= newton dre metr karrez) | Pa (= N.m-2) |
| Moment d'une force | Momant un nerzh | newton metr | N.m |
| Masse volumique | Mas volumek | kilogram dre metr kub | kg.m-3 |
| Volume spécifique | Volum masek | metr kub dre kilogram | m3.kg-1 |
| Tension superficielle | Stegnadur gorre | newton dre metr | N.m-1 |
| Viscosité cinématique | Gludegezh sinematikel | metr karrez dre segondenn | m2.s |
| Viscosité dynamique | Gludegezh dinamikel | pascal segondenn | Pa.s |
| Vitesse angulaire | Tizh anklel | radian dre segondenn | rad.s-1 |
| Accélération angulaire | Buanadur anklel | radian dre segondenn garrez | rad.s-2 |
| Moment cinétique | Momant sinetikel | kilogram metr karrez dre segondenn | kg.m2.s-1 |
| Température Celsius | Temperadur Celsius | derez Celsius | °C |
| Concentration | Paoter | mol dre metr kub | mol.m-3 |
| Entropie, capacité thermique | Entropiezh, kapasite termek | joul dre kelvin | J.K-1 |
| Energie spécifique | Energiezh masek | joul dre kilogram | J.kg-1 |
| Chaleur spécifique (ou massique) | Gwrez vasek | joul dre kelvin kilogram | J.kg-1.K-1 |
| Conductivité thermique | Konduuster termek | watt dre metr kelvin | W.m-1.K-1 |
| Charge électrique | Karg elektrek | coulomb | C (= A.s) |
| Potentiel, force électromotrice | potañsial elektrek,Voltadur, nerzh elektromotor | volt | V (= W.A-1) |
| Résistance, impédance | Rezistañs, impedañs | ohm | O (= V.A-1) |
| Conductance électrique | konduañs elektrek | siemens | S (= A.V-1) |
| Capacité électrique | Kapasite elektrek | farad | F (= C.V-1) |
| Flux magnétique | Flus magnetek | weber | Wb (= V.s) |
| Densité de flux magnétique, induction magnétique | Douester flus magnetek, induktadur magnetek | tesla | T (= Wb.m-2) |
| Inductance | Induktañs | henry | H (= Wb.A-1) |
| Champ électrique | Park elektrek | volt dre metr | V.m-1 |
| Champ magnétique | Park magnetek | amper dre metr | A.m-1 |
| Densité de charge électrique | Douester karg elektrek | coulomb dre metr kub | C.m-3 |
| Densité de flux électrique, déplacement électrique | Douester flus elektrek, diblasamant elektrek, induktadur elektrek | coulomb dre metr karrez | C.m-2 |
| Permittivité électrique | Permitivelezh elektrek | farad dre metr | F.m-1 |
| Permittivité magnétique | Permitivelezh vagnetek | henry dre metr | H.m-1 |
| Résistivité électrique | Rezistivelezh elektrek | ohm metr | O.m |
| Conductivité électrique | Konduuster elektrek | siemens dre metr | S.m-1 |
| Moment électrique | Momant elektrek | coulomb metr | C.m |
| Force magnétomotrice | Nerzh magnetomotor | amper (pe amper tro) | A |
| Flux lumineux | Flus gouloù | lumen | lm (= cd.st) |
| Eclairement | Sklaeriad | lux | lx (= cd.st.m-2) |
| Luminance | Luminañs | nit | nt (= cd.m-2) |
| Exitance | Egzitañs | lumen dre metr karrez | lm.m-2 |
| Quantité de lumière | Kementad gouloù | lux segondenn | lx.s |
| Activité d'un radionucléide | Aktivelezh ur radionukleid | becquerel | Bq |
| Dose absorbée | Dozenn euvret | gray | Gy |
| Equivalent de dose | Droukdozenn | sievert | Sv |
| Exposition (Rayons X et ?) | Ekspozadur (skinoù X ha ?) | coulomb dre kilogram | C.kg-1 |