Poc'han
| |||
|---|---|---|---|
 Ur poc’han boutin
| |||
| Rummatadur filogenetek | |||
| Riezad : | Animalia | ||
| Skourrad : | Chordata | ||
| Kevrennad : | Aves | ||
| Urzhad : | Charadriiformes | ||
| Kerentiad : | Alcidae | ||
| Genad : | Fratercula | ||
| Anv skiantel | |||
| Fratercula Brisson, 1760 | |||
D'ar vevoniezh   e tenn ar pennad-mañ. | |||
Ar ger Poc’han (boc’han, poc’hanig), liester: Poc'haned) a ya da envel meur a evn mor eus ar c’herentiad Alcidae, dreist-holl re ar genad Fratercula (d.l.e. frer bihan e latin, un anv roet dezho abalamour da livioù gwenn ha du o fluñv moarvat, hag a zegas da soñj ur gwiskamant manac'h). Liesliv e vez o figos da vare ar gouennañ. Bevañ a reont a-stroll hag ober o neizh e douarennoù alies.
Ar spesadoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Meur a spesad a c’heller digemmañ:
- Fratercula arctica (Poc'han boutin), a vev e Norzh ar Meurvor Atlantel hag e Meurvor Arktika;
- Fratercula corniculata (Poc'han kornek), a vev e Norzh ar Meurvor Habask;
- Fratercula cirrhata (Poc'han bouchek), a vev ivez e Norzh ar Meurvor Habask.
Bremañ e lakaer ivez e-touez ar poc'haned (hag a vez lakaet ivez e-touez ar godoged):
- Cerorhinca monocerata (Poc'han beg kornek), a vev, eñ ivez, e Norzh ar Meurvor Habask.
Anvioù all
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Anvioù all a vez roet d'al labous-mor, ha ne ve ken nemet e Perroz-Gireg : kornefich, lstr. kornefiched ; godez, lstr. godizi.
Doareoù pennañ
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Ul labous heverk eo ar poc’han boutin gant e bigos tev, e stumm un tric’horn, ha livet-flamm da vare ar gouennañ (ruz, glas-teñval ha melen). Abalamour d’al livioù-se e vez lesanvet peroked-mor. Postek eo, gant ur penn brazik ha berr, ul lost berr ivez hag ur c’horf krenn. Ruz e vez ar pavioù palvezek e-pad an hañv ha melen e vezont e-pad ar goañv. Un tregont kantimetr bennak eo hed e gorf ha betek 60 cm e hed-eskell. Gellout a ra bevañ betek 22 vloaz. Du eo pluñv ar c’hein, ar gouzoug hag an divaskell. Gwenn eo ar c’hof ha kostezioù ar penn. Liv ruz zo tro-dro d’an daoulagad.
Gant o divaskell berr met kreñv e nijont izel a-us ar mor. Pa vezont o neuial dindan an dour ec'h implijont o divaskell evit en em embreger ha n’eo ket o favioù.
Annez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Kalz a amzer a dremen ar poc’haned en donvor met neizhiañ a reont war an aodoù evel-just.
Boued
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Evel kalz a evned mor eus ar c’herentiad Alcidae en em vagont diwar pesked ha blotviled bihan tapet ganto dre splujañ dindan ar mor. Boueta a reont o folog diwar pesked bihan evel talareged pe gliziged. Gouest eo da zerc'hel eus 10 betek 30 pesk bihan a-dreuz e bigos (a-wechoù meur a zousennad), abalamour d’ar c’haledennoù dantek a zo war o zeod. Gant se e c’hellont chom pell amzer o pesketa, a-raok dont en-dro d’o neizh da zegas meur a besk d’o folog.
Neizhiañ
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Neizhañ a reont e miz Mae-Mezheven. Ne vez nemet ur vi gwenn-sklaer, marrellet a darchoù teñval. Neizhañ a reobt en ur c'haridenn toullet ganto o-unan pe en ur riboul dilezet gant ur c'honifl. War an inizi, an tornaodoù hag an tevinier goloet a c'heot e sav e neizh. Ne bourchas tost da vat netra evit sevel e neizh. Maget e vez ar poc'hanig yaouank e-pad 5 sizhun war-dro e-barzh ar c'haridenn ha neuze e kuita an neizh en noz.
Rummatadur
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Kerentiad
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Urzhiad
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Levrlennadur
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- (troet gant) T Huon ha P. an Habask, Laboused an Arvor, Embannadurioù Al Lanv, 1984
Liammoù diavaez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- NatureWorks – Ar poc’han kornek
- Ar poc’han boutin
- Ar poc’han boutin e Kanada
- Ar poc’han boutin e Breizh