Gwelet an tarzh evit Marc'heien an Daol Grenn

[[Skeudenn:Knights of the Round Table (La Quête du Saint Graal BNF Français 343).png|thumb|upright=1.4|Ar Roue Arzhur hag e varc'heien en dornskrid italian eus an {{XIVvet kantved}} ''Klask ar Graal Santel'']]
'''Marc'heien an Daol Grenn''' zo, e kelc'h lennegel [[Danvez Breizh]], un urzh marc'heien karget gant ar [[Roue Arzhur]] da glask ar [[Graal]] ha da zifenn e rouantelezh. En em vodañ a reont ouzh [[an Daol Grenn]] evit aroueziañ an ingalded etrezo. Tudennoù pennañ ar c'helc'h arzhuriek zo anezho. E [[1155]] e kaver ar meneg skrivet kentañ anezho er ''[[Romant de Brut]]'' skrivet gant ar barzh norman [[Wace]]. Skignet eo bet ar vojenn arzhuriek en [[Europa]] a-bezh adalek fin an {{XIIvet kantved}}, dre oberenoù [[Chrestien de Troyes]] dreist-holl. 

Kalz marc'heien disheñvel zo bet meneget gant an oberennoù o deus kontet o istor. Gallout a reont bezañ kerent da Arzhur, enebourien gozh bet adunvanet gantañ, tud eus [[Enez Vreizh]] pe eus broioù all. Ar re vrudetañ eo [[Lanselod]], [[Peredur]] (?), [[Yvain]] (?), [[Gaovan]], [[Cei|Kae]], [[Tristan (haroz)|Tristan]], [[Galaad]] hag an treitour [[Mordred]].

E-barzh istorioù fin ar c'helc'h arzhuriek er {{XVvet kantved}}, en o zouez an oberenn bennañ ''[[Le Morte d'Arthur]]'', eo torret an urzh e kavailhadoù hag a ra brezel an eil re d'ar re all pa'z eo dizoloet an avoultradenn etre Lanselod hag ar rouanez [[Gwenivar]], gwreg Arzhur.

== Roll ar varc'heien vrudetañ ==
{| class="wikitable"
|-
! colspan="5" style="background:#ffdead;" | Marc'heien an Daol Grenn
|-
! style="background: #e3e3e3;" |Anv saoznek pe vrezhonek
! style="background: #e3e3e3;" |Anvioù all
! style="background: #e3e3e3;" |Oberenn gentañ ma vezont meneget
! style="background: #e3e3e3;" |Oberennoù krennamzerel all
! style="background: #e3e3e3;" |Notennoù
|-
|'''[[Accolon]]''' ?
|Sir Accolon of Gaul
| kelc'h ''[[Post-Vulgate]]'', t-d {{XIIIvet}} kantved
|''[[Le Morte d'Arthur]]''
|karet gant [[Morgana]], lazhet dre zarvoud en un duvell gant ar Roue Arzhur.
|-
| '''[[Aglovale]]''' ?
| Agloval, Sir Aglovale de Galis
|
| ''The Life of Sir Aglovale de Galis''
| mab henañ Pellinore.
|-
| '''[[Agravain]]''' ?
| Agravaine
|
| ''[[Lancelot-Graal]], [[Le Morte d'Arthur]]''
| eil mab ar [[Lot, roue Lothian|Roue Lot]] (eus [[Lothian]] pe [[Orkney]]) ha ''[[Morgause]]'', c'hoar Arzhur.
|-
| '''[[Roue Arzhur|Arzhur]]'''
| Arzhur Pendragon, Arthur e saozneg ha galleg, Arturus e latin, Roue Arzhur
| ''[[Y Gododdin]]'', t-d {{VIvet}} kantved
| kalz
| Roue meur ar Vretoned, rener [[Loegria]] hag aotroù [[Kamelot]].
|-
| '''[[Bagdemagus]]''' ?
|
|
|''[[Lanselod, marc'heg e garr]]'', bloavezhioù 1170
| Tad Meleagant ha rener Gorre.
|-
| '''[[Bedivere]]''' ?
| Bedevere, ''Bedwyr'' e kembraeg, ''Bédoier'' e galleg
| ''[[Pa Gwr yw y Porthawr]]'', t-d an {{Xvet}} kantved
| ''[[Kadog|Vita Cadoc]], [[Kulhwch hag Olwen]], [[Englynion y Beddau]], [[Triadoù Enez Preden]], [[Historia Regum Britanniae]], [[Le Morte d'Arthur]]'', kalz re all
| Ro [[Kaledvoulc'h]] da [[Itron al Lenn]] endro ; breur Lucan.
|-
| '''[[Bors the Younger]]''' ?
|''Bohort'' e galleg
|
|
| Mab Bors an Henañ, tad Elyan ar Gwenn ; kenderc'hel a ra war-lerc'h Arzhur e skridoù zo.
|-
|'''[[Brunor]]''' ?
| Breunor le Noir, ''La Cote Male Taile'' ("The Badly-shaped Coat")
|
|
|Marc'heg gant dilhad e dad muntret war e gein; breur Dinadan ha Daniel.
|-
| '''[[Cador]]''' ?
| (latin: ''Cadorius'')
|
| ''[[Historia Regum Britanniae]], [[Hunvre Rhonabwy]]''
| desavet [[Gwenivar]] gantañ, tad Constantine; taolet evel kenderv Arzhur e skridoù zo.
|-
| '''[[Calogrenant]]''' ?
| Colgrevance
| ''[[Yvain ou le Chevalier au lion]]'', bloavezhioù 1170
| ''[[Le Morte d'Arthur]]''
| Kenderv an aotroù Yvain.
|-
| '''[[Caradoc|Karadeg]]'''
| latin: ''Caractacus'', kembraeg : ''Caradog Freichfras'', hag a dalv Karadog e vrec'h kreñv, saozneg : Caradoc ha Carados of Scotland, galleg : ''Carados Briefbras''
|
| [[Perceval, the Story of the Grail]], ar [[Mabinogi]]
| Rebellet en doe enep Arzhur pa voe eñ deuet roue, ha goude e skoazias anezhañ. Div dudenn a-wechoù : Karadog an Henañ (ur roue) ha Karadog ar Yaouankañ (ur marc'heg).
|-
| '''[[Claudin]]'''
|
|
| [[Lancelot-Grail]], [[Le Morte d'Arthur]]
| Mab vertuzus d'ar roue fallakr [[Claudas]].
|-
| '''[[Konstantin III Preden]]'''
|
|''[[Historia Regum Britanniae]]'', t-d. 1136
| ''[[Le Morte d'Arthur]]''
| kenderv Arzhur hag an hini war e lerc'h war an tron; mab Cador.
|-
| '''[[Dagonet]]'''
|
|
|
| [[farouell]] Arzhur.
|-
| '''Daniel von Blumenthal'''
|
| ''[[Daniel von Blumenthal]]'', 1220
|
| marc'heg kavet e ganadur Arzhur el lennegezh alamanek.
|-
| '''[[Dinadan]]'''
|
| ''[[Komz-plaen Tristan]]'', bloavezhioù 1230
| ''[[Le Morte d'Arthur]]''
| mab an Aotroù Brunor an henañ.
|-
| '''[[Sir Ector|Ector]]''' ?
| Hector, Antor, Ectorius
| ''[[Lancelot-Graal]]'', deroù {{XIIIvet}} kantved
| ''[[Le Morte d'Arthur]]''
| desavet Arzhur gantaañ dre urzh [[Marzhin]] ; tad Kae.
|-
| '''[[Elyan the White]]''' ?
| galleg : ''Helyan le Blanc''
|
|
| Mab Bors
|-
| '''[[Erec]]''' ?
|
|N'eo ket sklaer ; e ''[[Erec et Enide]]'' evit ar wech kentañ, t-d 1170
|Gwelout ''[[Geraint ac Enid]]''
| Mab Roue Lac.
|-
| '''[[Esclabor]]'''
|
|
|
| roue Saracen en harlu ; tad Palamedes, Safir ha Segwarides.
|-
| '''[[Feirefiz]]'''
|
|''[[Parzival]]'' gant [[Wolfram von Eschenbach]], deroù an {{XIIIvet}} kantved
|
| Hantervreur Percival; niz Arzhur.
|-
| '''[[Gaheris]]''' ?
|
|
| ''[[Le Morte d'Arthur]]''
| mab ar Roue [[Lot, roue Lothian|Lot]] ha [[Morgause]], breur Gaovan, Agravaine ha Gareth, hag hantervreur Mordred.
|-
| '''[[Galaad]]'''
|
| ''[[Lancelot-Graal]]'', deroù an {{XIIIvet}} kantved
| kelc'h ''[[Post-Vulgate]], [[Le Morte d'Arthur]]''
| mab bastard an Aotroù Lanselod hag [[Elaine of Corbenic]] ; bet kavet gantañ ar Graal Santel
|-
| '''[[Galehault]]''' ?
|Galehalt, Galehaut
|''[[Lancelot-Graal]]'', deroù {{XIIIvet}} kantved
|
|ur roue estren hanter-ramz, bet enebour ar Roue Arzhur ha deuet da vezañ tost ouzh Lanselod.
|-
|'''[[Galeschin]]''' ?
|Galeshin
|Er c'helc'h ''[[Vulgate]]''
|
|Mab [[Elaine of Garlot]] hag ar roue [Budig II Breizh]]; niz Arzhur.
|-
| '''[[Gareth]]''' ?
| Beaumains e galleg
|
|''[[Le Morte d'Arthur]], [[Idylls of the King]]''
| ur mab all d'ar Roue [[Lot, roue Lothian|Lot]] ha da [[Morgause]] ; e kartantez gant [[Lynette ha Lyonesse|Lyonesse]].
|-
| '''[[Gaovan]]'''
| latin: ''Walwanus'', kembraeg : ''Gwalchmai'', iwerzhoneg : ''Balbhuaidh''
| ''[[Kulhwch hag Olwen]]'', td. {{XIvet}} kantved
|''[[Perceval, the Story of the Grail|Conte du Graal]]'', kelc'h ''[[Lancelot-Graal]], [[Komz-plaen Tristan]],[[Sir Gawain and the Green Knight]], [[Le Morte d'Arthur]]'' ha kalz romantoù berr e saozneg grenn
| ur mab all d'ar Roue [[Lot, roue Lothian|Lot]] ha da [[Morgause]] ; tad Gingalain.
|-
| '''[[Geraint]]'''
|
|
|''[[Geraint ac Enid]]''
| karantez Enid.
|-
| '''[[Gingalain]]''' ?
| Guinglain, Gingalin, Gliglois, Wigalois, etc., ''Le Bel Inconnu'' pe ''The Fair Unknown'' ivez
|
| ''Le Bel Inconnu''
| Mab Gaovan.
|-
| '''[[Gornemant]]''' ?
| Gurnemanz
| ''[[Perceval, the Story of the Grail]]''
| ''[[Parzival]]''
| Mentor Perceval.
|-
| '''[[Griflet]]''' ?
| Girflet, Jaufre
|
| ''[[Jaufré]]''
| ur c'henderv da Lucan ha Bedivere.
|-
| '''[[Hector de Maris]]'''
|Ector de Maris
|
| ''Quest du Saint Graal'' (kelc'h ''[[Vulgate]]'')
| hanter-vreur Lanselod, mab d'ar [[Roue Ban]] ; Bors ha Lionel eo e gendirvi.
|-
| '''[[Hoel]]'''
| kembraeg : [[Hywel fab Emyr Llydaw]], ''Howel''
|
| ''[[Hunvre Rhonabwy]], [[Geraint ac Enid]]''
| Mab [[Budig II Breizh]] ; tad [[Tudwal (sant)|sant Tudwal]].
|-
| '''[[Kae]]'''
| kembraeg : ''[[Cai]]'', latin: ''[[Caius]]''
| ''Pa Gur yv y porthaur?'' {{Xvet}} kantved
| kalz
| Mab da Ector, advreur Arzhur.
|-
| '''[[Lamorak]]''' ?
|
| [[Komz-plaen Tristan]], t-d. 1235
| kelc'h ''[[Lancelot-Graal]]''
| mab ar roue Pellinore, breur Tor, Aglovale, Percival ha Dindrane ; karantez [[Morgause]].
|-
| '''[[Lanselod]]'''
|Lancelot du Lac, Lancelot of the Lake, Launcelot
|''[[Érec et Énide]]'', t-d 1170
|''[[Lanselod, marc'heg e garr]], [[Lancelot-Graal]]'', kalz re all
| Mab ar [[Roue Ban]] eus Bro-C'hall, brudet evit bezañ kemeret ar rouanez [[Gwenivar]] evel pried kleiz, tad Galaad ; ar marc'heg pennañ er romantoù diwezhañ.
|-
| '''[[Lanval]]''' ?
|Landevale, Launfal, Lambewell
| ''[[Lanval]]'' gant [[Marie de France]], fin an {{XIIvet}} kantved
| ''Sir Landevale'', ''[[Sir Launfal]]'', ''Sir Lambewell''
| Enebour da [[Gwenivar|Wenivar]].
|-
| '''[[Leodegrance]]''' ?
| Leondegrance
|
|
| tad Gwenivar, roue ''[[Cameliard]] (?)''.
|-
| '''[[Lionel]]''' ?
|
|
|''[[Lancelot-Graal]]'', deroù an {{XIIIvet}} kantved
| mab ar [[Roue Bors]] eus Gaunnes (pe [[Galia]]) ha breur Bors ar Yaouankañ.
|-
| '''[[Sir Lucan|Lucan]]'''
| Sir Lucan the Butler
|
|''[[Le Morte d'Arthur]]''
|servijour ar Roue Arzhur ; breur Bedivere, kenderv Griflet.
|-
|'''[[Maleagant]]''' ?
|Malagant, Meleagant, marteze Melwas
|n'ouzher ket, un dudenn heñvel anvet "Melwas" a zo en oberenn'' [[Gweltaz (sant)|Buhez Gweltaz]]'' er {{XIIvet}} kantved
|''[[Lancelot-Graal]]'', kelc'h ''[[Post-Vulgate]], [[Le Morte d'Arthur]]''
|skraper [[Gwenivar]].
|-
| '''[[Mordred]]'''
|Modred, kembraeg : ''Medrawd'', latin: ''Medraut''
| ''[[Annales Cambriae]]'', t-d. 970
|kalz
|e troioù-kaer an Daol Grenn eo mab anpriedel Azhur ha [[Morgause]].
|-
| '''[[Morholt]]''' ?
|Marhalt, Morold, Marhaus
| barzhonegoù Tristan gant [[Béroul]] ha [[Thomaz Bro-Saoz]], {{XIIvet}} kantved
| barzhonegoù Tristan gant [[Eilhart von Oberge]], ''[[Gottfried von Strassburg]], [[Komz-plaen Tristan]], [[Post-Vulgate]], [[Le Morte d'Arthur]]''
| marc'heg iwerzhonat, enebour Tristan hag eontr [[Izold]].
|-
| '''Morien'''
| Moriaen
| romant | marc'hegiezh nederlandek ''[[Morien]]'', {{XIIIvet}} kantved
|
|Mab Aglovale hanter-[[Morianed|vorian]].
|-
| '''[[Palamedes]]'''
|
|
|
|Sarazin, mab ar Roue Esclabor, breur Safir ha Segwarides.
|-
| '''[[Pelleas]]''' ?
| Pellias
| kelc'h ''[[Post-Vulgate]]'', bloavezhioù 1230
|''[[Le Morte d'Arthur]]''
|E karantez gant Ettarre, ha goude karet gant [[Itron al Lenn|Nimue]].
|-
| '''[[Pellinore]]''' ?
|
|
|''[[Lancelot-Graal]]'', kelc'h ''[[Post-Vulgate]]''
|Roue Listenoise ha mignon da Arzhur.
|-
| '''[[Percival]]''' ?
| kembraeg : ''Peredur'' ; Perceval, Parzifal
| Percival e-barzh ''[[Erec et Enide]]'', t-d. 1170
| ''[[Perceval, the Story of the Grail]], [[Lancelot-Graal]]'', kalz re all
|Kavet gantañ ar [[Graal Santel]] ; mab ar roue Pellinore gant kontadennoù ao.
|-
| '''[[Safir]]''' ?
|
|
|''[[Le Morte d'Arthur]]'' gant [[Thomas Malory]], ''[[Komz-plaen Tristan]]''
|Mab ar roue Esclabor ; breur Segwarides ha Palamedes.
|-
|'''[[Sagramore]]''' ?
|Sagramor
|
|''[[Lancelot-Graal]]'', kelc'h ''[[Post-Vulgate]], [[Komz-plaen Tristan]], [[Le Morte d'Arthur]]''
|marc'heg hollvezant an Daol Grenn ; meur a istor ha orin a zo lakaet en e gont.
|-
| '''[[Segwarides]]'''
|
|
|''[[Le Morte d'Arthur]]'', [[Komz-plaen ''Tristan'']]
|mab Esclabor; breur Safir ha Palamedes.
|-
| '''[[Tor]]''' ?
|
|
|''[[Le Morte d'Arthur]]''
|Mab ar Rou Ars, advabed gant Pellinore.
|-
| '''[[Tristan (haroz)|Tristan]]'''
|latin/predeneg : ''Drustanus''; kembraeg : ''Drystan''; portugaleg : ''Tristão''; spagnoleg : ''Tristán'' ; Tristran, Tristram, etc.
|''Roman de Tristan'' gant [[Beroul]]
|an daou ''Folies Tristans'', ''Chevrefeuil'' gant [[Marie de France]], ''[[Eilhart von Oberge]], [[Gottfried von Strassburg]], [[Komz-plaen Tristan]]'', kelc'h ''[[Post-Vulgate]], [[Le Morte d'Arthur]]''
| Mab pe kar da [[Roue Marc'h]], karantez [[Izold]].
|-
| '''[[Urien Rheged|Urien]]'''
|Uriens
| tudenn istorel
|''[[Triadoù Enez Preden]]''
|Roue [[Rheged]] (pe Gorre), tad Yvain ([[Owain mab Urien]]) ha pried [[Morgana]].
|-
| '''[[Yvain]]''' ?
| kembraeg : ''[[Owain mab Urien|Owain]]'' ;  Ywain, Ewain or Uwain
| tennet eus an dudenn istorel [[Owain mab Urien]]
|''[[Historia Brittonum]], [[Yvain ou le Chevalier au lion]]''
| Mab d'ar roue Urien
|-
| '''[[Yvain the Bastard]]''' ?
|Ywain the Adventurous, Uwain le Avoutres
|
|
|Mab anpriedel Urien
|}




{{Patrom:Roue Arzhur ha Danvez Breizh}}

[[Rummad:Mojenn Arzhur]]