Lizherenneg Franklin

Ul lizher da Franklin srivet hervez e lizherenneg

Lizherenneg fonetek Benjamin Franklin a voe unan eus ar c'hinnigoù kentañ evit nevesaat skritur ar saozneg. Savet e voe gant ar skiantour stadunanat Benjamin Franklin (1706–1790) e 1779.

Diazezet war al lizherenneg latin e oa, evel hini ar saozneg, nemet e kinnige dilemel al lizherennoù c, j, q, w, x ha y hag ouzhpennañ re nevez evit aroueziñ ar Vogalenn damzigor a-dreñv ront [ɔ], ar vogalenn beuzdigor greiz plaen [ɐ] hag ar c'hensonennoù /sh/ [ʃ], /ng/ [ŋ], /th/ [θ] ha /th/ [ð].
An arouez [ŋ] a voe miret evit ar fonem /ng/ el lizherenneg fonetek etrebroadel (LFE).

• Lizherenneg nevez bet kinniget gant Benjamin Franklin, 26 lizherenn enni.

Lizherenn Anv LFE o o [oʊ] cɩ cɩ [ɔː] & [ɒ] α a [æ] e [ɛ] & [eɪ] i i [ɪ], [j], & [i] gwan u u [ʊ], [uː], & [w] ɥ uh [ʌ] h huh [h] g gi [ɡ]

Lizherenn Anv LFE k' ki [k] ի pe ̊ի ish [ʃ] ŋ ing [ŋ] n en [n] r r [r] t ti [t] d di [d] l el [l] ſ es [s]

Lizherenn Anv LFE s es [s] z ez [z] ⱨ eth [θ] ˇh̢ edh [ð] ᷄h̢ v ev [v] b bi [b] p pi [p] m em [m]

• Fonemoù all ar saozneg

LFE Arouez Skouer [hw] hu huɥi evit why [aɪ] ɥi ɥiz evit eyes [aʊ] cɩu hcɩus evit house [dʒ] dի edի evit age [eɪ] ee & e leet evit late ha kes evit case [ɛər] eer keer evit care ha ᷄ⱨeer evit their [ɜr] ɥr lɥrn evit learn

LFE Arouez Skouer [ər] ɥr lɥrn evit learn [iː] ii pe i ſtriim evit stream [ɔɪ] cɩɥi distrcɩɥi evit destroy [ɔr] cɩr fcɩrget evit forget r] or kors evit course [tʃ] tի tիit evit cheat [ʒ] zի mezիɥr evit measure

Liammoù diavaez

• (en) Skridoù B. F. a-zivout e lizherenneg. Kavet : 19/08/2020.

• (en) Omniglot. Kavet : 19/08/2020.

• (en) Smithsonian Magazine, 10 Mae 2013. Kavet : 19/08/2020.

• (en) Benjamin Franklin hag Albert Henry Smyth, "A Scheme for a new alphabet", The writings of Benjamin Franklin, levr. 5, New York, The MacMillan Company, 1906, 169‒177 p. (lenn war internet)