Lezenn Ohm

Al lezenn Ohm a zo ul lezenn Fizik diwar benn an tredan.

Sell makroskopek

E tredan eeun

Chematizadur lezenn Ohm.

E bonnoù ur c'huzumer rezistañs R(e ohm), an difoc'h a botañsieloù pe ar voltadur U (e volt)a zo kenfeurel d'ar fonnder I(e amper) o treuziñ anezhañ.

$U=R.I\,$

Eus alese e c'heller skrivañ:

• $I={\frac {U}{R}}$

• $R={\frac {U}{I}}$

Roet e vez ar rezistañs e ohm (arouez : Ω).

Dougen a ra al lezenn-mañ anv Georg Ohm, labouret en doa eñ war emzalc'h ar c'honduktaerien metalek. Mont a re mat en dro al lezenn gant ar c'honduktaerien metalek termostatet, da lavaret eo miret d'an hevelep temperadur. Pa kemm an temperadur, e kemm talvoud ar rezistañs en un doare diaes pe ziaesoc'h: degas a ra ezhomm termoù evit reizhañ an disoc'h. Dre emglev e talc'heer al lezenn, degaset a vez an termoù reizhañ e talvoud rezistañs ar c'honduktaer (kemmet e vez talvoud ar rezistañs).

E tredan alternus

Holleket eo al lezenn a-us pa vez tredanoù sinuzoidel dre implij notadurioù kompleksel (gant an niver i, i² o vezañ kevatal da -1).

Skrivet e vez neuze:

${\underline {U}}={\underline {Z}}.{\underline {I}}$

${\underline {Z}}.\,$ a zo impedañskompleksel an dipol, galloud a ra bezañ savet diwar dipoloù a-eeun (rezistañs, kondensader hag induktañs).

Sell lec'hel (mesoskopek)

Lavariad lezenn Ohm lec'hel

Eus ur sell lec'hel, lezenn Ohm a lavar ez eo distag fiñvisted an dougerien kargoù eus $||{\vec {E}}||$.

Ma notenner μ fiñvusted an dougerien kargoù, tu 'zo neuze da notenniñ ${\vec {v}}=\pm \mu {\vec {E}}$ (durc'hadur ar fiñv o vezañ termenet gant sin an dougerien). An douester tredan staget dezhañ ${\vec {j}}$ stag ouzh un douester dougerien n a dalv :

${\vec {j}}=qn{\vec {v}}=qn\mu {\vec {E}}$, $q$ o vezañ karg an douger (talvoud absolut |q|). Notennet e vez σ = qnμ, konduktivelezh tredanel ar materi (evit ur rummad dougerien hepken) Skrivet e vez neuze lezenn lec'hel Ohm evit un doare dougerien hepken:

${\vec {j}}=\sigma {\vec {E}}$.

Ma vez meur a zoare dougerien, an elektronoù hag an toulloù er semikonductor da skouer, e teu an douester tredan da vezañ

${\vec {j}}=\sum _{k}n_{k}q_{k}{\vec {v}}_{k}$,

gant ${\vec {v}}_{k}=\mu _{k}{\vec {E}}$,

neuze ${\vec {j}}=\left[\sum _{k}n_{k}q_{k}\mu _{k}\right]{\vec {E}}$.

Par eo neuze ar gonduktivelezh hollek da:

$\sigma =\sum _{k}n_{k}q_{k}\mu _{k}$.

gwelet ivez Lezenn Nernst-Einstein.

Liamm gant al lezenn Ohm makroskopek, termenadur ar rezistañs

Kemeromp ur tamm konduktaer eus ur poent A d'ur poent B, hag a skej S. An difoc'h a botañsiel a dalv neuze:

$V_{A}-V_{B}=\int _{A}^{B}{\vec {E}}.d{\vec {l}}$

Hag ar fonnder:

$i=\int \int _{S}{\vec {j}}.d{\vec {S}}=\int \int _{S}\sigma {\vec {E}}.d{\vec {S}}=\sigma \int \int _{S}{\vec {E}}.d{\vec {S}}$

Liesaomp an difoc'h potañsiel dre un digemm $V_{A}-V_{B}$ an doareoù er bevennoù a chom digemm kement hag al linennoù park de ${\vec {E}}$, ar gevatalenn $\int \int _{S}{\vec {E}}.d{\vec {S}}$ a zo liesaet dre ar memes digemm, an disoc'h a zo:

${\frac {V_{A}-V_{B}}{i}}$ a zo dizlac'h eus an digemm-mañ, un "digemm" eo (stag eo memestra ouzh un nebeud parametroù, 'vel an temperadur) anvet rezistañs tredanel notennet $R$.

$R={\frac {V_{A}-V_{B}}{i}}={\frac {\int _{A}^{B}{\vec {E}}.d{\vec {l}}}{\sigma \int \int _{S}{\vec {E}}.d{\vec {S}}}}$

Gallout a raer jediñ rezistañs geometriezhioù disheñvel danvezioù.

Liammoù diavaez

• Exercices loi d'Ohm