Gwelet an tarzh evit Kastell Tonkedeg

{{Infobox Kastell
| anv = Kastell Tonkedeg
| skeudenn = Chateau de Tonquedec.jpg
| alc'hwez = Kastell Tonkedeg, gwelet eus an oabl.
| yezh1 = [[galleg|gallek]]
| anv yezh1 = ''Château de Tonquédec''
| marevezh = [[Krennamzer]]
| doare = [[Kastell-kreñv]]
| deroù sevel = {{XIIvet}} kantved
| perc'henn kentañ = Tiegezh Coëtmen-Penthièvre
| perc'henn bremañ = Victoire de Rougé
| implij bremañ = Annez prevez
| gwarez = {{Monumant istorel rummet|deiziad=1862}}
| ledred = 48° 40′ 36″ N
| hedred = 3° 24′ 42″ K
| liamm = https://www.openstreetmap.org/way/125218085
| rannvro1 = {{Breizh}}
| seurt rannvro1 = Bro
| rannvro2 = {{Aodoù-an-Arvor}}
| seurt rannvro2 = [[Departamant gall|Departamant]]
| rannvro3 = {{Bro-Dreger}}
| seurt rannvro3 = [[Broioù hengounel Breizh|Bro hengounel]]
| lec'hienn = [https://tonquedec.com/ tonquedec.com]
}}Emañ '''Kastell Tonkedeg''' e kumun [[Tonkedeg]], e [[Bro-Dreger]] hag e Aodoù-an-Arvor, a-us da draoñienn ar stêr [[Leger]]. E-touez ar bravañ ha brasañ savadurioù deus ar [[Krennamzer|Grennamzer]] eo e Breizh hag e Frañs. 

Tu zo da weladenniñ ar c'hastell adalek miz Ebrel betek miz Here ha d'e feurmiñ ivez. Filmet eo bet ar film ''[[Que la fête commence...]]'' a gont istor [[irienn Pontkalleg]] eno''.'' 

Rummet eo bet monumant istorel e 1862. 

== Istor ==
Er {{XVvet kantved}} e voe savet ar c'hastell a weler e zismantroù bremañ war re ur c'hastell koshoc'h eus an {{XIIvet kantved}}.

E dibenn an {{XIIvet kantved}} e tremenas kastell an tiegezh Prigent etre daouarn hini Koetmen, a chomas perc'henn warnañ betek ar {{XVvet kantved}}. Tost e oa ar re-mañ da gostezenn [[Pentevr]] ha stourmet o doa a-enep kostezenn [[Moñforzh]] e-pad [[Brezel Hêrezh Breizh]]. Un nebeud bloavezhioù goude trec'h ar re Voñforzh a savas a-nevez Roland II ha Rolland III Koetmen, beskonted Tonkedeg, a-enep an dug [[Yann IV (dug Breizh)|Yann IV]], a-unan gant [[Olier Klison]], mignon d'ar roue gall [[Charlez V]]. Er bloaz [[1395]] e roas dug Breizh an urzh da zistruj o c'hastell.

Goude bezañ bet savet a-du gant dug Breizh e krogas Roland IV Koetmen da adsevel ar c'hastell adalek [[1406]]. E kerzh ar {{XVvet kantved}} e voe brasaet ha modernaet ar c'hastell en ur zerc'hel kont eus ar c'hanolioù a oa armoù nevez. D'ar mare-se oa bet savet ar pep brasañ eus ar pezh a ra ar c'hastell d'an deiz hiziv. Hed-ha-hed an euredoù hag an hêrezhioù e tremenas ar c'hastell etre daouarn familhoù Acigné ha Gouyon de Moussaye da c'houde, er {{XVIIvet kantved}}.

[[Protestantiezh|Protestanted]] e oa ar re-mañ, ha pa grogas Brezel ar C'hevre e savas beskonted Tonkedeg a-du gant ar roue [[Herri IV (Bro-C'hall)|Herri IV]] hag a-enep [[dug Mercoeur]], a oa gouarnour Breizh.

War urzh ar [[kardinal|c'hardinal]] [[Armand Jean du Plessis de Richelieu|Richelieu]] e voe diskaret ar c'hastell adarre e [[1626]].

== Adsevel ==
Goude bezañ bet gwerzhet hag adprenet gant meur a familh nobl, e voe darbet d'ar c'hastell bezañ gwerzhet evit tennañ implij eus ar mein anezhañ e dibenn an {{XIXvet kantved}}. Adprenet e voe gant aotrou Kerouarz avat evit reiñ d'he merc'h pa oa o vont da zimeziñ gant Pierre de Rougé, unan eus diskennidi ar familh Koetmen saverien ar c'hastell. Chomet eo abaoe etre daouarn ar familh etre daouarn e ziskennidi ar familh Rougé. Abaoe ar bloavezhioù 1950 ez eus bet graet labourioù da startaat ar rivinoù, gant skoazell an departamant, ar rannvro hag ar stad kreiz. 

Lakaet e oa bet ar c'hastell war roll ar monumantoù istorel e 1862. Unan eus ar monumantoù a zesach ar muiañ a douristed e departamant Aodoù-an-Arvor an hini eo.

== Tro ar C'hastell ==
[[Skeudenn:Kastell Tonkedeg.jpg|thumb|upright=2|Kartenn vrezhonek Kastell Tonkedeg, [[1866]]]]
Kas a ra an nor vras d'ur porzh kentañ difennet gant mogerioù uhel, ar porzh izel eo. Diouzh an tu kleiz e kichen an nor e c'heller gwelet ouzh ar mein ger-stur Aotrouien Tonkedeg «e va Doe» (E va Doue). Kizellet eo al lizherennoù gotek gros ouzh ar mein met diaes int da lenn d'an deiz hiziv.

E kichen emañ ar porzh diabarzh. Difennet gant un nor – bolz a oa serret gant ur gael hag ur pont-gwint gwechall. Diaes eo da dremen dre an nor-se d'an deiz hiziv ha kaset e vez ar weladennerien dre un nor vihan a servije gwechall evit an troioù-ged. Er porzh diabarzh pe porzh a-enor e weler c'hoazh restachoù savadurioù distrujet al lojeiz hag ar chapel.

A-dreñv ar porzh-mañ emañ an tour meur, pelloc'h eget ar voger-tro. 4 m a devder e ra e vogerioù.<br>
Savet e oa bet un tamm diwezhatoc'h eget an tourioù all ha difennet e oa an nor gant ur pont-gwint a roe tu da zispartiañ an tour meur eus peurrest ar c'hastell e-kenkaz vefe aloubet. Siminalioù a weler e pep estaj eus an tour ha diouzh an nec'h e taoler ur sell dibar ouzh ar vro a ro da gompren talvoudegezh strategel ar c'hastell gwechall.

Tu zo da weladenniñ rivinoù ar c'hastell adalek miz Ebrel da viz Here. Feurmet e vez a-wechoù evit filmoù, troiadoù luc'hskeudenniñ pe abadennoù all.
<gallery mode="packed" heights="280px" style="margin-top:15px;">
Chateau de Tonquedec 01.jpg|
Tonquedec Castel.jpg|
</gallery>
== Liammoù diavaez ==
{{Commons|Category:Château de Tonquédec|Kastell Tonkedeg}}
*{{fr}} [https://www.tonquedec.com/#! Lec'hienn kastell Tonkedeg]
* [https://web.archive.org/web/20110903014152/http://www.chateauxmedievaux.com/tonquedec.php Luc'hskeudennoù eus ar c'hastell]
{{patrom:Kestell Breizh}}
[[Rummad:Kestell Treger|Tonkedeg]]
[[Rummad:Monumantoù istorel en Aodoù-an-Arvor]]
[[Rummad:Kestell Aodoù-an-Arvor]]