Ethernet

Ur galvezoniezh (pe teknologiezh) rouedad anavezet hag implijet-tre eo Ethernet diazezet war un dopologiezh e bus.

Istor

Ijinet e oa bet ar reizhiad Ethernet er bloavezhioù 70 e kreizenn imbourc'h ar c'hevredad Xerox e Palo Alto. Da c'houde, ar c'hevredadoù DEC (Digital Equipment Corporation) Intel ha Xerox a oa en em geneilet da ginig ur skoueriegezh anvet Ethernet DIX (teir lizherenn gentañ anvioù ar c'hevredadoù). Bremañ an IEEE 'ni eo e vez graet gantañ war-dro skoueriekaat Ethernet.

Ar galvezoniezh orin e veze graet ganti gant ur fun gevahel unel nemetken anvet "éther" kennasket outi lies urzhiataerioù ha trobarzhelloù. Graet e vez ivez gant an termen "krennenn" da envel ar fun gevahel. Bevennet eo ur grennenn Ethernet da 500 metr hag un disrannadur izek a 3 metr a zo ret gant ar skoueriegezh etre pep kennaskadur.

Gant ur c'has a 10 Mbde (Mega bit dre eilenn) e veze an dafar orin Ethernet oc'h arc'hwelañ (o mont en dro). Gant un handelv nevesoc'h anvet "Fast Ethernet" e vez tu mont netek 100Mbde ha gant an hini nevesañ "Gigabit Ethernet" e vez lank mont betek 1Gbde (Giga bit dre eilenn).

Rannañ ur bus Ethernet

Despizet eo e munudoù gant ar reolad Ethernet ment an iriennoù a c'hell an urzhiataerioù ec'hodiñ (skignañ) war ar fun, hogen ivez live an tredanvarr hag an hentenn arveret da c'houluzañ ("modulation") un arhent.

Pa vez arveret gant Ethernet un dopologiezh e bus, e vez rediet gantañ d'an urzhiataerioù da rannañ an haeziñ d'ur skor treuzkas unel. An ec'hoder (ar c'haser) a dreuzkas un arhent a vez oc'h en em skignañ d'an daou du betek pennoù ar fun. An arhent a vez oc'h en em skignañ adalek an urzhiataer kaser betek daou benn ar fun rannet.

Ar rannañ e kemperzh ("in context") an teknologiezhioù rouedadoù load (lec'hel) n'eo ket skignañ diaser (war an dro) lies iriennoù gant ar fun hogen eo kentoc'h e vez roet d'an urzhiataer kaser ar gwir da berc'hennañ ar fun evitañ e-unan da dreuzkas e iriennoù pa vez red d'an urzhiataerioù all gortoz. Pa vez peurgraet an treuzkas gant un urzhiataer e c'hell unan all perc'hennañ d'e dro ar fun d'ober ganti.

Rouedad CSMA

Er wikefre arveret da genurzhiañ an treuzkas eo e vez kavet an doare dedennusañ da Ethernet. N'en deus ket ur rouedad Ethernet un trevnad kreizennet oc'h aotren da bep urzhiataer da dreuzkas a bep eil gant ar fun rannet. Er c'hontrol e vez an holl urzhiataerioù kennasket o kemer perzh d'ur wikefre kenurzhiañ dasparzhet anvet CSMA (Carrier Sense Multiple Access).

Ar wikefre-mañ e vez dinoet oberiantiz tredan ar fun ganti da zidermenañ stad houmañ. Pa ne vez ket dreuzkas ne vez ket arhentoù tredan war ar fun. Hogen pa vez o treuzkas un irienn, an ec'hoder a dreuzkas war an dro arhentoù tredan arveret da vonegañ an elfennoù daouredel. Daoust dezhe bezañ disheñvel diouzh ar gwagennoù douger arveret da dreuzkas arhentoù e vez graet evelkent "douger" anezhe. O wiriañ bezañs un douger un urzhiataer a c'hell didermenañ hag eo dieub ar fun pe get. Ma n'eus ket, e c'hell neuze ec'hodiñ an irienn anez-se e ranko gortoz pelloc'h. Anvet e vez ar galvezouriezh-se "Carrier Sense".

Ar skoroù treuzkas arveret evit Ethernet

Fun kevahel 10Base2 :

Da lakaat e pleustr ur rouedad Ethernet e c'heller ober gant funiegezh kevahel. Pep kartenn rouedad a rank neuze bezañ luget ouzh ar rouedad gant ul lugell BNC e "T". Ha pep ardivink a zo kennasket an eil ouzh egile gant ur fun gevahel. Ar reizhiad-se funiegezh a vez arveret gantañ aveadoù gourfennañ lakaet e pennoù ar fun da herzel ouzh an arhentoù "d'adlammat" ennañ. Un dopologiezh alvezel e bus e vez stummet gant ar seurt teknologiezh.

Reolad Ethernet 10Base2 :

> 10Base2 (10Mbde ; treuzkas dre "bann diazez" enbonegañ "Manchester")

> Hirder uc'heg ur grennenn : 185 metr

> Digresk : 8,5 dB dre 185 m evit 10Mbde

> 30 hanva uc'hek ; esaou > pe = 0,5 m

> Gourfennañ : 50 om gant stevoù

> topologiezh alvezel ha mezoniel e bus

Fun reoù gwedennet 10BaseT :

Galloud a reer trevnañ ur rouedad Ethernet gant ur funiegezh reoù gwedennet ivez, pezh a vez graet peurvuiañ bremañ. Ar bennaenn arveret gant ar galvezoniezh-se a zo al liesplezhañ kennaskadurioù oc'h ober gant un ardivink arbennik e arverer evel poent kreiz ar rouedad. "Hub Ethernet" pe tolper e vez anvet seurt ardivink. Un dopologiezh vezoniel e bus a stumm ur seurt rouedad hogen un dopologiezh alvezel e steredenn.

Er galvezoniezh-se e vez pep ardivink kennasket ouzh ar rouedad o kaout ur c'hennaskadur dediet war an tolper. D'hen ober e reer gant funioù reoù gwedennet lugelloù RJ45 e pennoù anezhe da gennaskañ pep urzhiataer pe drobarzhell ouzh an tolper.

Parzhioù elektronek an tolper e vez darvanet gante ur fun alvezel en doare ma vez an trevnad a-bezh oc'h arc'hwelañ evel ur rouedad Ethernet reizh.

Reolad Ethernet 10BaseT :

> 10BaseT (10Mbde ; treuzkas dre "bann diazez" enbonegañ "Manchester" ; Twisted Pair - reoù gwedennet - UTP 2 pe 4 re)

> Lugañ gant kennaskerioù RJ45 d'un tolper ; hirder uc'hek : 100 metr evit ur skourr

> 30 hanva uc'hek

> Topologiezh alvezel e steredenn ; topologiezh mezoniel e bus

> Digresk uc'hek : 11,5 dB dre 100 metr evit 10Mbde

Bremañ e vez graet gant rouedadoù Ethernet 100 Base T eleze rouedadoù a arc'hwel da 100 Mbde. Peurvuiañ e vez gouest ar c'hartennoù rouedad d'arc'hewelañ gant an tizh-se. Diuzañ a reont ent emgefreek an tizh d'ober gantañ war ar rouedad (10 pe 100 Mbde) pa vez lakaet an arventenn "tizh kehentiñ" da "ent emgefreek" (auto). Tri dibarzh 'zo evit an Ethernet 100BaseT :

> Ethernet 100 Base T4 gant skoroù re wedennet rummad 3,4 pe 5

> Ethernet 100 Base TX gant skoroù re wedennet rummad 5 hogen e c'hell arc'hwel e mod daouank diaser ha betek 200 Mbde ma c'hellje an trevnad ober gant un hevelep tizh

> Ethernet 100 Base FX gant al luc'hedañv da dreuzkas ar stlennoù

Fast Ethernet e vez graet eus Ethernet 100 Base xx.