Janed Bro-Saoz, priñsez Kembre : diforc'h etre ar stummoù

Eus Wikipedia
Merdeiñ etreoberiat en istor
← Kemm kentKemm nevesoc'h →
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
GweletWikitestenn
Disteurel kemmoù 600473 a-berzh Bianchi-Bihan (kaozeal)
D Kemmoù Khan (Kaozeal) distaolet; adlakaet da stumm diwezhañ Bianchi-Bihan
Linenn 1: Linenn 1:
[[Skeudenn:Siwan llun ar yr arch gan RO.gif|thumb|right|280px|Arched-maen Janed]]
[[Skeudenn:Siwan llun ar yr arch gan RO.gif|thumb|right|280px|Arched-maen Janed]]
[[Skeudenn:Joan, Lady of Wales sarcophagus.jpg|thumb|right|280px|Arched-maen Janed, en iliz [[Biwmaris]], en [[Enez Mon]].]]
⚫
'''Janed Bro-Saoz''', pe '''Siwan''' e kembraeg (war-dro [[1195]] - [[2 a viz C'hwevrer]] [[1237]]), a oa merc'h bastard d'ar roue saoz [[Yann Dizouar]]. Dimeziñ a eure da [[Llywelyn Fawr]], Priñs Kembre e 1205, ha mamm da [[Dafydd ap Llywelyn]] a renas war-lerc'h e dad.


⚫
'''Janed Bro-Saoz''', pe '''Siwan''' e [[kembraeg]] (war-dro [[1195]] - [[2 a viz C'hwevrer]] [[1237]]), a oa [[merc'h]] [[bastard]] d'ar roue saoz [[Yann Dizouar]]. Dimeziñ a eure da [[Llywelyn Fawr]], Priñs Kembre e 1205, ha mamm da [[Dafydd ap Llywelyn]] a renas war-lerc'h e dad.
⚫
==Istor==
Clementia Pinel e oa anv he mamm, ur plac'h eus lez ar roue.
Hanter-c'hoar eta e oa da Herri III, roue Bro-Saoz.
Brudet eo hec'h anv abalamour d'he c'harantez ouzh ur baron norman
Brudet eo hec'h anv abalamour d'he c'harantez ouzh ur baron norman
[[Gwilym Brewys]]. Pouez bras he doe koulskoude ha levezon e kuzul ar priñs.
[[Gwilym Brewys]]. Pouez bras he doe koulskoude ha levezon e kuzul ar priñs.
⚫
==Istor==
Clementia Pinel e oa anv he mamm, ur plac'h eus lez ar roue. N'ouzer netra diwar he fenn .<ref>[http://fmg.ac/Projects/MedLands/WALES.htm Charles Cawley: Medieval Lands, Wales]</ref> . Hanter-c'hoar eta e oa da [[Herri III]], roue Bro-Saoz.
Marteze e oa ganet a-raok da Yann dimeziñ d'e wreg kentañ e 1189, met n'haller ket bout sur abalamour d'an diouer a destenioù.



<!--
<!--
Joan, Lady of Wales sarcophagus.jpg
==Hanes==
===Blynyddoedd cynnar===
Roedd Siwan (''Joan'' neu ''Joanna'') yn ferch ordderch y brenin John o Loegr a merch lys o'r enw Clementia Pinel. Ni wyddys nemor ddim am ei mam, ond bu bu farw ar y 30 Mawrth, 1237.<ref>[http://fmg.ac/Projects/MedLands/WALES.htm Charles Cawley: Medieval Lands, Wales]</ref>



Mae'n bosibl y ganed Siwan cyn i John briodi ei wraig gyntaf yn 1189, ond ni ellir fod yn sicr am hynny o gwbl am fod cyn lleied o dystiolaeth. Dim ond un cyfeiriad sydd at enw ei mam - os cywir y cofnod - a hynny yng ''Nghronicl [[Tewkesbury]]'', sy'n cyfeirio ati fel "''reginæ Clemenciæ''" ('Y Frenhines Clementina').<ref>[http://fmg.ac/Projects/MedLands/WALES.htm Charles Cawley: Medieval Lands, Wales]</ref> Treuliodd Siwan ei phlentyndod yn [[Ffrainc]], yn ôl pob tebyg; cafodd ei hebryngu o [[Normandi]] er mwyn paratoi ar gyfer ei phriodas yn Rhagfyr 1203.
Dim ond un cyfeiriad sydd at enw ei mam - os cywir y cofnod - a hynny yng ''Nghronicl [[Tewkesbury]]'', sy'n cyfeirio ati fel "''reginæ Clemenciæ''" ('Y Frenhines Clementina').<ref>[http://fmg.ac/Projects/MedLands/WALES.htm Charles Cawley: Medieval Lands, Wales]</ref> Treuliodd Siwan ei phlentyndod yn [[Ffrainc]], yn ôl pob tebyg; cafodd ei hebryngu o [[Normandi]] er mwyn paratoi ar gyfer ei phriodas yn Rhagfyr 1203.


===Gwraig a chynghorwraig===
===Gwraig a chynghorwraig===
Linenn 22: Linenn 20:


Chwaraeodd Siwan rôl bwysig yn y trafodaethau diplomyddol cyfrwng Llywelyn a John, er enghraifft, pan aeth i weld ei thad ar ran y tywysog yn [[1211]], a roddai gyngor buddiol iddo. Bu'n cynnal trafodaethau â'i hanner brawd [[Harri III o Loegr|Harri]] (Harri III) yn [[1225]], [[1228]] a [[1232]] yn ogystal.
Chwaraeodd Siwan rôl bwysig yn y trafodaethau diplomyddol cyfrwng Llywelyn a John, er enghraifft, pan aeth i weld ei thad ar ran y tywysog yn [[1211]], a roddai gyngor buddiol iddo. Bu'n cynnal trafodaethau â'i hanner brawd [[Harri III o Loegr|Harri]] (Harri III) yn [[1225]], [[1228]] a [[1232]] yn ogystal.
-->
===Karantez===
⚫
[[Skeudenn:Garth Celyn RO.gif|thumb|right|250px|[[Garth Celyn]], Aber; marteze eo eno e voe bac'het gant he gwaz.]]
Karantez a vagas ouzh Caf [[Gwilym Brewys]] (William de Braose), aotrou [[Normaned]] [[Rouantelezh Brycheiniog]], e [[1230]].


⚫
<!--Carcharwyd Siwan gan Lywelyn am gyfnod byr (hynny yw, fe'i cadwyd dan wyliadwriaeth) fel cosb am hynny ac fe grogwyd Gwilym Brewys ganddo ar ôl ei ddal. Yn ôl traddodiad lleol, o flaen [[Garth Celyn|prif lys]] y tywysog yn [[Abergwyngregin]] y crogwyd Brewys, ond ceir traddodiad arall sy'n lleoli'r crogi yng Nghrogen, ger [[Y Bala]]. Cyfeiria ''[[Brut y Tywysogion]]'' at y digwyddiad ond heb nodi'r lleoliad. Gyrrod y weithred ias o ddychryn drwy Gymru, Lloegr a Ffrainc am fod un o 'flodau marchogion y Norman' wedi cael ei grogi yng ngolau dydd o flaen torf o bobl gyffredin. Mae'n arwyddocaol nad ymyrodd frenin Lloegr, cymaint oedd awdurdod Llywelyn Fawr.
===Carwriaeth===
⚫
[[Delwedd:Garth Celyn RO.gif|bawd|dde|250px|[[Garth Celyn]], Aber; mae'n bosib mai yma y carcharwyd hi gan ei gŵr.]]
⚫
Cafodd garwriaeth â [[Gwilym Brewys]] (William de Braose), arglwydd [[Y Normaniaid|Normanaidd]] o [[Teyrnas Brycheiniog|Frycheiniog]], yn [[1230]]. Carcharwyd Siwan gan Lywelyn am gyfnod byr (hynny yw, fe'i cadwyd dan wyliadwriaeth) fel cosb am hynny ac fe grogwyd Gwilym Brewys ganddo ar ôl ei ddal. Yn ôl traddodiad lleol, o flaen [[Garth Celyn|prif lys]] y tywysog yn [[Abergwyngregin]] y crogwyd Brewys, ond ceir traddodiad arall sy'n lleoli'r crogi yng Nghrogen, ger [[Y Bala]]. Cyfeiria ''[[Brut y Tywysogion]]'' at y digwyddiad ond heb nodi'r lleoliad. Gyrrod y weithred ias o ddychryn drwy Gymru, Lloegr a Ffrainc am fod un o 'flodau marchogion y Norman' wedi cael ei grogi yng ngolau dydd o flaen torf o bobl gyffredin. Mae'n arwyddocaol nad ymyrodd frenin Lloegr, cymaint oedd awdurdod Llywelyn Fawr.


Cadwyd hanes carwriaeth Siwan a Gwilym Brewys ar gof gan y werin a cheir traddodiad a rhigwm amdano. Yn ôl yr hanes, crogwyd Gwilym heb wybod i Siwan. Daeth un o weision neu filwyr y tywysog ati yn ei stafell a gofyn iddi,
Cadwyd hanes carwriaeth Siwan a Gwilym Brewys ar gof gan y werin a cheir traddodiad a rhigwm amdano. Yn ôl yr hanes, crogwyd Gwilym heb wybod i Siwan. Daeth un o weision neu filwyr y tywysog ati yn ei stafell a gofyn iddi,
Linenn 42: Linenn 42:


===Cymodi===
===Cymodi===
[[Skeudenn:Siwan.gif|thumb|200px|right|Beddrod Siwan yn [[Eglwys Biwmares]]. Fe gafodd ei symud yno o [[Llanfaes|Lanfaes]] (ychydig filltiroedd i ffwrdd).]]
[[Skeudenn:Siwan.gif|thumb|200px|right|Beddrod Siwan yn [[Eglwys Biwmares]].
Fe gafodd ei symud yno o [[Llanfaes|Lanfaes]] (ychydig filltiroedd i ffwrdd).]]
O fewn tua blwyddyn fe ymddengys ei bod wedi cymodi'n llwyr â Llywelyn. Cynghorodd ei gŵr yn 1232 a bu'n llysgennad iddo eto yn llys ei frawd, Harri III yn Llundain.
O fewn tua blwyddyn fe ymddengys ei bod wedi cymodi'n llwyr â Llywelyn. Cynghorodd ei gŵr yn 1232 a bu'n llysgennad iddo eto yn llys ei frawd, Harri III yn Llundain.


Linenn 49: Linenn 51:
Heddiw mae arch garreg Siwan gyda'i delw arni i'w gweld yn eglwys [[Biwmaris]] ar yr ynys. Cafodd ei symud yno yn ddiweddarach yn yr Oesoedd Canol. Ceir plac uwchben yr arch yn rhoi ei hanes.
Heddiw mae arch garreg Siwan gyda'i delw arni i'w gweld yn eglwys [[Biwmaris]] ar yr ynys. Cafodd ei symud yno yn ddiweddarach yn yr Oesoedd Canol. Ceir plac uwchben yr arch yn rhoi ei hanes.


Dyna pam dewisodd Llywelyn Ddafydd yn ''edling'' (etifedd ac olynydd) iddo.
Dyna pam dewisodd Llywelyn Ddafydd yn ''edling'' (etifedd ac olynydd) iddo.




Stumm eus an 28 Du 2009 da 04:57

Arched-maen Janed
Arched-maen Janed, en iliz Biwmaris, en Enez Mon.

Janed Bro-Saoz, pe Siwan e kembraeg (war-dro 1195 - 2 a viz C'hwevrer 1237), a oa merc'h bastard d'ar roue saoz Yann Dizouar. Dimeziñ a eure da Llywelyn Fawr, Priñs Kembre e 1205, ha mamm da Dafydd ap Llywelyn a renas war-lerc'h e dad. Brudet eo hec'h anv abalamour d'he c'harantez ouzh ur baron norman Gwilym Brewys. Pouez bras he doe koulskoude ha levezon e kuzul ar priñs.

Istor

Clementia Pinel e oa anv he mamm, ur plac'h eus lez ar roue. N'ouzer netra diwar he fenn .[1] . Hanter-c'hoar eta e oa da Herri III, roue Bro-Saoz. Marteze e oa ganet a-raok da Yann dimeziñ d'e wreg kentañ e 1189, met n'haller ket bout sur abalamour d'an diouer a destenioù.


Karantez

Garth Celyn, Aber; marteze eo eno e voe bac'het gant he gwaz.

Karantez a vagas ouzh Caf Gwilym Brewys (William de Braose), aotrou Normaned Rouantelezh Brycheiniog, e 1230.

He bugale

Bugale all en doa Llywelyn Fawr. Krediñ a reer eo Tangwystl Goch an hini a oa mamm da Gruffudd ap Llywelyn Fawr, breur henañ Dafydd, ha se zo kaoz ne voe ket ar bastard a renas.


Lennegezh

  1. ↑ Charles Cawley: Medieval Lands, Wales
Adtapet diwar « https://br.wikipedia.org/w/index.php?title=Janed_Bro-Saoz,_priñsez_Kembre&oldid=602300 »