Antonin Perbòsc

Antonin Perbòsc (Labarta, 25 a viz Here 1861 - Montalban, 6 a viz Eost 1944) a oa ur skolaer ha skrivagner okitanek.

Skolaer e voe e meur a lec'h, evel e Combarogèr (Comberouger) e-pad pell, ur gêr vihan 30 km diouzh Montalban, hag e Lausa, goude, e-kichen Vilafranca de Roergue. Lakaat a rae e skolidi da zastum hengoun komzet ar vro, da lavaret eo kanaouennoù, krennlavarioù, kontadennoù en okitaneg, ar yezh komzet gant an dud tro-dro. Lakaet e veze kement-se dre skrid goude-se, er skol. Taolet e voe evezh ouzh labour Perbòsc hag ouzh an traoù dastumet gant ar vugale gant arbennigourien bodet er c'h-Congrès des Traditions populaires e Pariz e 1900.

Adskrivet e veze an traoù dastumet gant skolidi Perbòsc en un doare aketus hag a zalc'he kont eus dibarderioù ar rannyezh komzet e-barzh ar vro, ha bec'h en devoe Perbòsc gant difennerien doare-skrivañ Mistral, evel Pèire Devoluy pe re ar gwaskoneg evel an "Escolo Gaston Febus", o doa holl soñjoù dezho o-unan war ar yezhadur hag an doare-skrivañ gwellañ. Kenlabourat a reas gant Prospèr Estieu, ur skolaer all, evit klask diazezañ doare-skrivañ an okitaneg. Disoc'h o labour a dalvezas goude da Loís Alibèrt da sevel an doare-skrivañ anvet "klasel" hag a dalvez bremañ evit an darn vrasañ eus ar re a skriv okitaneg.

Levraoueger e voe Perbòsc goude, eus 1912 da 1932. Evel skrivagner e savas barzhonegoù dreist-holl, awenet gant an hengoun pobl.

Setu un tamm eus an hini anavezetañ eus e varzhonegoù, Es la guerra a la guerra :

La guerra qu’an vougut

es la guerra a la guerra.

Son morts per nostra terra

e per tota la terra.

Da lavaret eo :

« Ar brezel a felle dezho

eo ar brezel d'ar brezel.

Marvet int evit hon douar

hag evit an douar a-bezh. »

Lakaet eo bet ar gwerzennoù peoc'hgar-se ouzh meur a vonumant ar re varv en Okitania, evel hini Aniana (Hérault) da skouer.

Oberennoù pennañ

Lo Got occitan, Biblioteca occitana de Mont-Segur, Toloza, 1903. Adembannet : Toloza, Privat - Pariz, Didier, 1932
Contes licencieux de l'Aquitaine : contributions au folklore érotique, 1907. Adembannet : Éditions du Groupe audois de recherche et d'animation ethnographique, Carcassonna, 1984
Anthologie d'un centenaire. Pages choisies des écrivains tarn-et-garonnais (1808-1908). Prosateurs, P. Masson, Montalban, 1908
Las Cansons del pople, Revista muzicala occitana, Toloza, 1923
La Debanadora, contes e burlas del campèstre am un Elucidàri del debanaire e un Estampèl de Paul Rolland, Oc, Éditions du travail, Toloza, 1924
Contes vièls e novèls. I. Fablèls, ha II. Fablèls calhols, embannadurioù Occitania, Pariz, 1936. Adembannet : Fablèls calhols, embannadurioù Letras d'oc, Toloza, 2016.
Contes de Gascogne, bodet gant Suzanne Cézerac, Éditions Erasme, Pariz, 1954
Lo Libre del campèstre, Institut d'Estudis Occitans, Toloza, 1970
Manifestes occitans, Mostra del Larzac, La Cavalerie, Les Infruts, 1976.
Proverbes et dictons du pays d'oc, kinniget gant Josiane Bru ha Daniel Fabre, Rivages, Marsilha, 1982
Le Langage des bêtes : mimologismes populaires d'Occitanie et de Catalogne, kinniget gant Josiane Bru ha Daniel Fabre, Centre d'anthropologie des sociétés rurales, Toloza, 1988
L'Arada, kinniget ha troet gant Xavier Ravier, Atlantica : Institut Occitan, Biarritz, 2000
Les Langues de France à l'école, et quelques autres textes sur la question, kinniget gant Hervé Terral, Trabucaire, Canet, 2006
Contes atal, kinniget gant Josiane Bru, Letras d'òc, Toloza, 2006.
Istorietas dul tucolet kinniget gant Joan Eygun, Letras d'òc, Toulouse, 2011.
Lo libre dels auçèls, embannadur nevez, Institut d'Estudis Occitans, 2011. Kinniget gant Felip Gardy ha Josiane Bru.
Au pais de la gata blanca Contes populars amassats a Combarogèr. Edicion establida per Josiana Bru e Joan Eygun. Tolosa, Letras d'Oc, 2013. Coll. Camins