Gwelet an tarzh evit Volodymyr Iañ Kyiv

{| class="infobox" style="font-size:90%;"
|-
{{Infobox/Titl|Volodymyr I{{añ}} Kyiv|005bbb|talbenn default|ffd700}}
|- bgcolor="#ffd700"
! colspan="2" style="text-align:center; font-size:1.7em;"| Володимир Святославич
|-
| colspan="2"| [[File:Coin of Vladimir the Great.JPG|260px|center]]
|-
| colspan="2" style="text-align:center;"| Volodymyr war ur pezh-moneiz
|- bgcolor="#005bbb"
! colspan="2" style="text-align:center; color:#ffd700;"| Priñs Kyiv
|-
| '''Ren''' || [[978]] – [[1015]] (37 vloaz)
|-
| '''En e raok''' || Yaropolk I{{añ}} Kyiv
|-
| '''War e lerc'h''' || Svyatopolk I{{añ}} Kyiv
|- bgcolor="#005bbb"
! colspan="2" style="text-align:center; color:#ffd700;"| Priñs Novgorod
|-
| '''Ren''' || [[970]] – ~[[988]]
|-
| '''En e raok''' || [[Svyatoslav I Kyiv|Svyatoslav I{{añ}} Kyiv]]
|-
| '''War e lerc'h''' || Vysheslav I{{añ}}
|- bgcolor="#005bbb"
| colspan="2"|
|-
| '''Ganedigezh''' || ~[[958]] e Boudnik pe e Boudyatitchi
|-
| '''Marv''' || [[15 a viz Gouere]] [[1015]] e [[Kyiv]]
|-
| '''Remziad''' || Рю́риковичі [Ryourikovitched]<ref>''Primary Chronicle'', p. 299</ref>
|-
| '''Tad''' || Svyatoslav I{{añ}} Kyiv
|-
| '''Mamm''' || Maloucha Malkovna
|-
| '''Priedoù''' || Allogia, Rogneda of Polotsk, Adela, Malfrida, Anna ''Porphyrogennētē'' (hag all)
|-
| '''Bugale''' || Iziaslav Polotsk, Mstislav Tchernigov, sant Boris, sant Gleb, Soudislav, Maria Dobroniega Kyiv (hag all)
|}
'''Volodymyr I{{añ}} Svyatoslavitch''' "Meur"<ref name="IEU">{{en}} {{cite web|url=https://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?linkpath=pages%5CV%5CO%5CVolodymyrtheGreat.htm |title=''Internet Encyclopedia of Ukraine''|accessdate=07 Meu 24}}</ref> (Boudnik<ref>En [[Oblast Pskov]] ([[Rusia]]) hiziv.</ref> pe Boudyatitchi<ref>En Oblast Volyn  ([[Ukraina]]) hiziv.</ref>, ~[[958]] – [[Kyiv]], [[15 a viz Gouere]] [[1015]]) a voe priñs [[Velikiy Novgorod|Novgorod]] adalek [[970]] betek e-tro [[988]] ha priñs [[Kyiv]] adalek [[978]] betek e dremenvan e 1015<ref name="FF473">Feldbrugge, 2017, p. 473.</ref>{{,}}<ref name="WH15">Hanak, 2013, p. 15.</ref>.

Priñs Novgorod e oa pa varvas e dad [[Svyatoslav I Kyiv|Svyatoslav I{{añ}} Kyiv]], eus lignez ar Rourikovitched, e [[972]]. Ret e voe dezhañ kemer an tec'h a-zirak e vreur Yaropolk I{{añ}} Kyiv, en devoa lazhet e vreur all Oleg evit na rannañ ar galloud ; goude savet ul [[lu]] avat e tistroas da Gyiv e 978 hag e lazhas Yaropolk. Unpenn nemetañ Rous Kyiv e voe Volodymyr I{{añ}} neuze<ref>Martin, 2008, pp. 1-2.</ref>.

Ken abred ha [[980]] en devoa astennet e diriad betek ar [[Mor Baltel]] ha gwarezet e harzoù diouzh argadennoù ar [[Bulgaria|Vulgared]], ar Valted ha pobladoù kantreer ar Reter. Er bloaz [[988]] e troas d'ar [[Kristeniezh|relijion gristen]] hag e kristenaas [[Rous Kyiv]] ; goude ar bloaz [[1240]] e voe lakaet da [[sant]] gant an [[Iliz ortodoks]] ha par d'an [[abostol|ebestel]]<ref name="IEU" />.

==Buhez==
Mab bastard ha yaouankañ Svyatoslav I{{añ}} hag e servijourez ha serc'h Maloucha Malkovna e oa Volodymyr, a voe kenteliet gant Dobrynya, breur e vamm, ha gant mamm Svyatoslav, Olga Kyiv
(~[[890]]-[[969]]).

E 969 e stalias Svyatoslav I{{añ}} e gêr-benn e Pereyaslavets nes da c'henoù an [[Danav]] e korn-bro [[Odesa]]<ref>Curta, 2019, p. 296.</ref> ; bloaz war-lerc'h ec'h anvas Volodymyr da briñs Novgorod en ur reiñ Kyiv d'e vab reizhwir Yaropolk ([[952]]-978). Goude marv o zad e 972, brezel a darzhas e [[977]] etre Yaropolk hag e vreur reizhwir all Oleg, a oa bespriñs Drevlinia ; Volodymyr a dec'has, a savas un arme hag a zistroas da Gyiv.

War e hent da Gyiv en devoa kaset ur c'hannad da Briñselezh Polotsk (rann hanternozel [[Belarus]] hiziv) da c'houlenn merc'h ar priñs Rogvolod, Rogneda (~[[900]] – ~[[1000]]), da bried. Honnezh a nac'has an eured hag a ziuzas Yaropolk<ref>Franklin & Shepard, 1996, p. 153.</ref>. Kerkent e voe arsailhet Polotsk gant Volodymyr, a skrapas Rogneda goude endevout lazhet he zud<ref>Levin, 1995.</ref>. Goude-se e kemeras [[Smolensk]]<ref>En [[Oblast Smolensk]] (Rusia) hiziv.</ref>, ha dre ma oa Polotsk ha Smolensk daou [[kreñvlec'h|greñvlec'h]] pouezus war hent Kyiv e voe aesoc'h dezhañ kaout an tu-kreñv war e vreur, e lazhañ ha bezañ mestr war Rous Kyiv a-bezh adalek 978<ref name="WH15" />.

Goude-se e kendalc'has gant labour e dad, eleze astenn tiriad Rous Kyiv. Er bloaz [[981]] e kemeras Ruthenia Ruz ({{uk}} Червона Русь ''Chervona Rous'') e [[Polonia]], e [[982]] e vougas emsavadeg ar Vyatitched e korn-bro [[Moskov]], e [[983]] e sujas ar Yotvinged (e [[Lituania]] hiziv), e [[984]] e voe tro ar Radimitched e Tchernihiv en norzh da Gyiv, hag e [[985]] ec'h argadas Bulgared ar [[Volga]]<ref>Martin, 2008, pp. 5, 15 ha 20.</ref>

Dindan levezon e vamm-gozh Olga Kyiv, a oa troet da gristenez ortodoks er bloaz [[948]], e oa aet Oleg da gristen ivez, ha gounezet e oa bet tachenn gant ar relijion nevez e Rous Kyiv. Evel e dad avat e oa chomet Volodymyr ur [[paganiezh|pagan]] : niverusoc'h c'hoazh eget e briedoù niverus e oa e serc'hed, ha war e c'hourc'hemenn e veze savet delwennoù ha lec'hioù nevet gouestlet da [[doue|zoueoù]] [[yezhoù slavek|slavek]]. Emsavadeg enep ar gristenien a voe, met c'hoant gantañ da c'houzout hiroc'h a-zivout relijionoù ar bed e kasas kannaded da vroioù ar re bennañ : an [[islam]], ar [[katoligiezh|gatoligiezh]], kristeniezh [[Impalaeriezh roman ar Reter|Bizantion]] hag ar [[yuzevegezh|yuzeviezh]] ; e [[Kergustentin]] e voent ar frometañ.<ref>{{en}} Bury, J. B.. ''Cambridge Medieval History'', levrenn 4. Cambridge, Massachussets : Cambridge University Press, 1923, {{cite web|url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.70261/page/n247/mode/2up?q=Vladimir |title=p. 210.|accessdate=07 Meu 24}}</ref>. A-c'houde ar gweladennoù-se ec'h erruas e Kyiv er bloaz [[986]] meur a gannad eus meur a relijion, pep unan evit klask gounit feiz ar priñs ; an holl a zisplijas dezhañ war-bouez [[Kristeniezh ar Reter]], hogen feal e chomas da zoueoù ar Slaved<ref>''Primary Chronicle'' pp. 96 sqq.</ref>.

E 988, goude endevout kemeret [[trevadenn]] [[henc'hres]]ian [[C'hersones|Khersón]] e [[Krimea]], Volodymyr I{{añ}} Kyiv a c'houlennas digant an impalaer bizantat Vasilev II ''Porphyrogennetos''<ref>"Bet ganet er porfir", da lavaret eo en ur gambr e palez meur Kergustentin a oa kinklet gant porfir, ur [[greunvaen]] [[mouk]] evel dilhad lignez an impalaerien ; gwelit McCormick, M.. ''Porphyrogennetos'', e Kazhdan, Alexander P., ''Oxford Dictionary of Byzantium'', p. 1701. Oxford : Oxford University Press, 1991 {{ISBN|978-0-19-504652-6}}</ref> (958-[[1025]]) dorn e verc'h Anna ''Porphyrogennētē'' ([[963]] – ~[[1011]]) ; nac'het e voe abalamour ma oa Volodymyr ur pagan, neuze e kemeras priñs Kyiv ar [[badeziant|vadeziant]] e Khersón hag an anv kristen Vasilev en enor d'an impalaer ; goude ar vadeziant e voe an eured.

Pa zistroas Volodymyr da Rous Kyiv e lakaas diskar ar monumantoù pagan ha sevel meur a [[iliz (savadur)|iliz]] er vro, an hini gentañ o vezañ gouestlet da [[Bazil (sant)|Vasileus Cæsera]]. Er bloaz 988 e vadezas Metigai, priñs ar Betcheneged, e [[989]] e lakaas sevel iliz an Deog ({{uk}} Десятинна церква ''Desyatynna tserkva'') e Kyiv, hag e [[991]] e badezas Kouchoug, ur priñs petchenek all<ref>Curta, 2019, p. 442.</ref>.

Pelloc'h e vodas e [[boyar|voyared]] hag e lakaas e zaouzek mab e penn ar priñselezhioù a oa dindan e veli. E 991 e tiazezas keoded Bilgorod-Kyievsky ({{uk}} Білгород-Київський ''Bilhorod-Kyyivsʹkyy'', en Oblast Kyiv) a-raok arsailhañ ar [[Kroatia|Groated]] e [[992]] ; war hent an distro e voe ret dezhañ stourm ouzh un armead Petcheneged, met goude trec'h kampion Kyiv war hini ar Betcheneged en un emgann penn-ouzh-penn e tistroas ar peoc'h<ref>''Primary Chronicle, pp. 119-120.</ref>. E peoc'h mui-pe-vui e chomas gant e amezeien ivez : Poled, [[Hungaria|Magyared]] ha [[Republik Tchek|Tcheked]].

Er bloaz [[1014]] e paouezas e vab Yaroslav I{{añ}} Volodymyrovitch "Ar Fur" (~978-[[1054]]) da baeañ truaj d'e dad ; p'edo Volodymyr o vodañ ul lu evit e gastizañ e klañvaas hag e varvas e Kyiv d'an oad a 57 vloaz pe war-dro.

A-c'houde e andro d'ar gristeniezh e oa bet Volodymyr I{{añ}} Kyiv ur rener a lakae kentelioù ar [[Bibl]] e pleustr : gwareziñ ar beorien, mont daveto hag o skoazellañ dre reiñ boued ha died dezho, diazezañ skolioù ha [[lez-varn|lezioù-barn]] a iliz<ref>{{en}} Obolensky, Alexander P. & Woodbury, James E. A.. ''From First to Third Millennium: The Social Christianity of St. Vladimir of Kiev''. In : {{cite web|url=https://www.jstor.org/stable/24460007 |title=''CrossCurrents'', levrenn 43, niv. 2, Hañv 1993|accessdate=07 Meu 24}}</ref>, ha sevel iliz-veur ''Santez Sofia'' Kyiv e doare Bizantion<ref>{{en}} {{cite web|url=https://st-sophia.org.ua/en/museums-en/st-sophia-museum/period-of-the-cathedral-construction/ |title=''Sophia of Kyiv''|accessdate=09 Meu 24}}</ref>.

==Kerentiezh==
[[File:Anton Losenko. Vladimir and Rogneda.jpg|thumb|''Vladimir and Rogneda'' ([[Anton Pavlovitch Losenko]], 1770)]]
Anavet eo mibien Volodymyr I{{añ}} Kyiv ; diasur eur diwar-benn e briedoù (e-tro nav zo bet) hag e serc'hed ; ne ouzer hogos netra diwar-benn e verc'hed.
;Gant Olova
Ur briñsez [[vareged|vareg]] pe dchek e oa Olova, anvet Allogia hag Aourlogia ivez hervez ar mammennoù ; goude [[990]] e varvas.
* Vycheslav (~[[977]] – ~[[1010]], priñs Novgorod adalek 988 betek e dremenvan <ref>Feldbrugge, 2017, p. 340.</ref>.
;Gant Irina
Ul leanez c'hresian bet skrapet gant Svyatoslav I{{añ}} ha profet d'e vab Yaropolk ; gant Volodymyr e voe goude marv he fried e 978.
* Svyatopolk I{{añ}} Kyiv (* ~[[979]]) ;  marteze ur mab da Yaropolk.
;Gant Rogneda Polotsk
*Izyaslav Polotsk (* ~979 e Kyiv), priñs Polotsk (989–[[1001]]).
*Vsevolod (~[[984]]-[[1013]]) ; marteze Wissawald, priñs [[Sveden|svedat]] Volhynia er gwalarn da Gyiv e-tro ar bloaz [[1000]].
*Mstislav (disheñvel diouzh Mstislav Tchernigov) ; marteze ganet marv, mard eus bet anezhañ.
*Mstislav Tchernigov (* ~983), priñs Tmutarakan<ref>[[Krasnodar]] hiziv.</ref> (990–[[1036]]), priñs Tchernigov<ref>Tchernihiv hiziv, er biz-uhel da Gyiv.</ref> ([[1024]]–[[1036]]) ; marteze ne oa ket Rogneda e vamm.
*Yaroslav "ar Fur" (ganet goude [[983]]), priñs [[Rostov Veliki|Rostov]] (988–1010), priñs Novgorod (1010–[[1034]]), priñs Kyiv ([[1016]]–[[1018]], [[1019]]–[[1054]]) ; marteze ur mab da Anna ''Porphyrogennētē''.
*Predslava, a voe serc'h d'an dug Bolesław I{{añ}} Polonia<ref>Hervez ''Cronica et gesta ducum sive principum Polonorum'', "Kronik hag oberoù renerien pe briñsed ar Boled", bet skrivet e [[latin]] en {{XIIvet kantved}} ; un droidigezh : {{en}} ''Gesta principum Polonorum – The Deeds of the Princes of Poles''. Budapest : Central European University Press, 2003 {{ISBN|978-963-9241-40-4}}.</ref>.
*Premislava († 1015) ; marteze pried [[dug]] László ar Moal Hungaria.
*Mstislava, ur serc'h all da Volesław I{{añ}} Polonia adalek 1018.
Goude dibriediñ ec'h eas Rogneda d'ul leandi kristen ma voe anavet evel Anastasiya ; er bloaz 1000 e varvas, hervez ar ''Primary Chronicle''<ref name="PC124">''Primary Chronicle'', p. 124.</ref>.
;Gant Adela
Da Vulgarez e vez lakaet Adela, hogen diasur eo.
*Stanislav (* ~985 – 1015), priñs Smolensk (988–1015) ; marteze digant ur vaouez all.
*Boris (* ~[[986]]), priñs Rostov (~1010 – 1015) ; ar sant kentañ bet santelaet e Rous Kyiv, a-gevret gant e vreur Gleb ; marteze ur mab da Anna ''Porphyrogennētē''.
*Gleb (* ~[[987]]), priñs [[Mourom]] (1013–1015) ; marteze ur mab da Anna ''Porphyrogennētē'', evel e vreur Boris.
*Soudislav († [[1063]]), priñs [[Pskov]] ([[1014]]–1036) ; marteze digant ur vaouez all, hogen e kronik ar patriark Nikon Moskov ez eo meneget evel mab da Adela ; hervezañ e voe bac'het Soudislav gant e vreur Yaroslav "ar Fur" e-pad 35 bloaz kent mont da [[manac'h|vanac'h]]<ref>''Kronikoù Nikon'' a reer eus un dastumad kronikoù rusek bet aozet etre [[1526]] ha [[1530]] a-zivout ar bloavezhioù [[859]]-[[1520]] ha perc'hennet gant ar patriark Nikon ([[1605]]-[[1681]]) ; gwelit ar skrid : {{ru}} Никоновская летопись Kronikoù Nikon, {{cite web|url=https://www.prlib.ru/item/362375 |title=@ президентская библиотека ''Prezidentskaya Biblioteka''|accessdate=07 Meu 24}}</ref>.
;Gant Malfrida
Ur briñsez eus [[Bohemia]] e oa Malfrida moarvat ; er bloaz 1000 e varvas hervez ar ''Primary Chronicle'', a ra "Malfrid" anezhi<ref name="PC124" />.
*Svyatoslav (* ~[[982]] – 1015), priñs Drevlinia ([[990]]–1015).
;Gant Anna ''Porphyrogennētē''
*Theofana, a voe pried Ostromyr, a oa ''posadnyk'' (Посадник, merour) Novgorod.
;Gant Rechlinda Otona (?)
Ur verc'h-vihan d'an impalaer [[Otto Iañ (impalaer santel)|Otto I{{añ}}]] e oa ar vamm-se ; Rechlinda Otona e oa moarvat, met diasur eo.
*Maria Dobroniega Kyiv (* ~[[1012]]), dugez Polonia ([[1040]]–[[1087]]), dimezet e-tro ar bloaz 1040 d'an dug Kazimierz I{{añ}} ''Odnowiciel'' (an Nevesaer).
;Bugale all
N'eur ket asur diwar-benn ar vugale-se.
*Volodymyrovna, ur verc'h bet ganet e-maez dimez, marvet e [[1044]], dimezet da varkgraf Nordmark<ref>Rann hanternozel [[Stad]] [[Brandenburg]] hiziv.</ref>, Bernhard II Haldensleben († [[1051]]).
*Pozvizd (bet ganet a-raok 988), ur mab da Volodymyr I{{añ}} hervez a kronikoù ukrainat Hustyn<ref>Bet skrivet er {{XVIIvet kantved}}, e kontont Istor Ukraina asalek an deroù betek [[1598]] ; un droidigezh : {{en}} ''The Hustynja Chronicle''. Cambridge, Massachussets : Harvard Ukrainian Research Institute, 2014 {{ISBN|978-1-932650-03-7}}.</ref>.

==En enor da Volodymyr I{{añ}} Kyiv==
<gallery mode="packed" heights="180px">
Vladimir by klodt.jpg|E Kyiv, Ukraina
Belgorod 8 (35226536836).jpg|E Belgorod, Rusia
1000 Vladimir 2.jpg|E Novgorod, Rusia
Памятник князю Владимиру (Новочебоксарске).jpg|E Novotcheboksarsk, Rusia
Владимир. памятник князю Владимиру и святителю Фёдору.jpg|E Vladimir, Rusia
Ruler of Ukraine statuette Volodymir bright.JPG|E [[Londrez|London]], [[Rouantelezh-Unanet]]
Vladimir the Great Toronto 2006.jpg|E [[Toronto]], [[Kanada]]
1 hryvnia 2006 front.jpg|Bilhed 1 hryvnia (Ukraina, 2006)
</gallery>

==Levrlennadur==
*{{en}} Basilevsky, Alexander. ''Early Ukraine – A Military and Social History to the Mid-19th Century''. Jefferson, North Carolina : McFarland, 2016 {{ISBN|978-0-7864-9714-0}}
*{{en}} Borrero, Mauricio. ''Russia: A Reference Guide from the Renaissance to the Present''. New York : Facts on File, 2004 {{ISBN|978-0-8160-4454-2}}
*{{en}} Bushkovitch, Paul. ''A Concise History of Russia''. Cambridge, Massachussets : Cambridge University Press, 2011 {{ISBN|978-0-521-54323-1}}
*{{en}} Christian, David. ''A History of Russia, Central Asia and Mongolia – Volume 1: Inner Eurasia from Prehistory to the Mongol Empire''. Hoboken, New Jersey : Wiley-Blackwell, 1998 {{ISBN|978-0-631-20814-3}}
*{{en}} Cross, Samuel Hazzard & Sherbowitz-Wetzor, Olgerd P.. ''The Russian Primary Chronicle – Laurentian Text''. Cambridge, Massachussets : The Mediæval Academy of America, 1953 • {{cite web|url=https://www.mgh-bibliothek.de/dokumente/a/a011458.pdf |title=En-linenn|accessdate=07 Meu 24}}
*{{en}} Curta, Florin. ''Eastern Europe in the Middle Ages (500-1300)''. Leiden : Brill, 2019 {{ISBN|978-90-04-34257-6}}
*{{en}} Feldbrugge, Ferdinand J. M.. ''A History of Russian Law: From Ancient Times to the Council Code (Ulozhenie) of Tsar Aleksei Mikhailovich of 1649''. Leiden : Brill, 2017 {{ISBN|978-90-04-34642-0}}
*{{en}} Franklin, Simon & Shepard, Jonathan. ''The Emergence of Russia 750-1200''. London : Routledge, 1996 {{ISBN|978-0-582-49091-8}}
*{{en}} Gleason, Abbott. ''A Companion to Russian History''. Hoboken, New Jersey : Wiley-Blackwell, 2014 {{ISBN|978-1-118-73000-3}}
*{{en}} Hanak, Walter K.. ''The Nature and the Image of priñsly Power in Kievan Rus’, 980-1054 – A Study of Sources''. Leiden : Brill, 2013 {{ISBN|978-90-04-25982-9}}
*{{en}} Kendrick, Thomas D. ''A History of the Vikings''. Mineola, New York : Courier Dover Publications, 2004 {{ISBN|978-0-486-43396-7}}
*{{en}} Leon Diákonos & Talbot, Alice-Mary & Sullivan, Denis F.. ''The ''History'' of Leo the Deacon – Byzantine Military Expansion in the Tenth Century''. Washington, DC : Dumbarton Oaks Research Library and Collection, 2005 {{ISBN|978-0-88402-324-1}}
*{{en}} Levin, Eve. ''Sex and Society in the World of the Orthodox Slavs 900–1700''. Ithaca, New York : Cornell University Press, 1995 {{ISBN|978-0-8014-8304-2}}
*{{en}} Martin, Janet. ''Medieval Russia, 980-1584''. Cambridge, Massachussets : Cambridge University Press, 2008 {{ISBN|978-0-521-85916-5}}
*{{en}} Moss, Walter G.. ''A History of Russia – Volume 1: To 1917''. New York : Anthem Press, 2003 {{ISBN|978-1-84331-023-5}}
*{{en}} Vernadsky, George V.. ''The Origins of Russia'' Oxford : Clarendon Press, 1959
{{commonscat|Vladimir I, Grand Prince of Kyiv}}
{{clr}}
==Notennoù==
{{Daveoù|bannoù=2}}
{{DEFAULTSORT:Volodiyyr 01 Kiyv}}
[[Rummad:Ganedigezhioù 958]]
[[Rummad:Marvioù 1015]]
[[Rummad:Istor Ukraina]]
[[Rummad:Sent]]