Gwelet an tarzh evit Vienna

{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:300px; float:right; margin:0 0 1em 1em; background:#fafafa; border:1px #aaaaaa solid; border-collapse:collapse; font-size:95%;"
|+<span style="font-size:2em;">'''Wien'''</span><br>
! colspan="2" align="center" bgcolor="#EFEFEF" | '''Vienna'''
|-
! style="background: #f0f0f0;width: 145px;" | [[Restr:Flag of Wien.svg|150px|border|Banniel Vienna]]<br>
<small>Banniel Vienna</small>
! style="background: #f0f0f0;width: 145px;" | [[Restr:Wien 3 Wappen.svg|100px|Ardamezioù Vienna]]<br><small>Ardamezioù Vienna</small> 
|-
! colspan="2" align="center" bgcolor="#EFEFEF" | [[File:Wien-vom Oberen Belvedere-120-2009-gje.jpg|thumb|upright=1.4|Vienna]]
|-
|- align="center"
|[[Riez]]
|[[Aostria]]
|- align="center"
|Rannvro / Stad kevredet
| Vienna (Wien)
|- align="center"
| Kod post
| 1010 - 1239, 1400, 1450
|- align="center"
| Kod pellgomz
| (43) 1
|- align="center"
| ISO 3166-2
| AT-9
|- align="center"
| Maer (''Bürgermeister'')<br><br>Amzer gefridi
| Michael Häupl (sokialour)<br>2010-2015
|- align="center"
| Gorread
| 414.9 km²
|- align="center"
| Hed
| 16° 11' - 16° 34' reter
|- align="center"
| Led
| 48° 07' - 48° 19' norzh
|- align="center"
| Uhelder
| bihanañ: 151 m<br>brasañ: 543 m
|- align="center"
| Poblañs hep kontoù doubl
|1 631 082 <small> ''(2005)''</small> <br> 1 875 000 <br>(tolpad-kêrioù a-bezh)
|- align="center"
| Stankter
|3 931.3/km²
|-
! colspan="2" align="center" bgcolor="#EFEFEF" | '''Kartenn: Arondisamantoù Vienna'''
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| colspan="2" align="center" | [[Restr:Wien districts with numbers.png|Arondisamantoù Vienna]]
|}

:''Sellout ivez ouzh [[Vienna (disheñvelout)]], [[Viena]], [[Vienne]], ha [[Wien]].''
<hr noShade />
'''Vienna''' (''Wien'' en [[alamaneg]], ''Vídeň'' e [[tchekeg]] , ''Bécs'' e [[hungareg]], ''Dunaj'' e [[sloveneg]], ''Beč'' e [[kroateg]], ha distaget {{LFE|[ˈvɛɐn]}} e [[vienneg]]) eo [[kêr-benn]] gevreadel [[Aostria]], lec'hiet war riblennoù an [[Danav]] e biz ar vro, 60 km nemetken eus bevenn Aostria gant [[Slovakia]]. Unan eus [[stadoù Aostria]] eo ivez. Abaoe pell zo ez eo bet Vienna kreizenn bolitikel ha sevenadurel Aostria (betek [[1918]] [[Aostria-Hungaria]]). <br>
Vienniz (alamaneg: ''Wiener'', vienneg: ''Weana'' ['vɛɐnɐ]) a vez graet eus hec'h annezidi.
1 631 082 den a oa o chom e Vienna e [[2005]]. Rannet eo kêr e 23 arondisamant (''Bezirke''). 

== Istor ==

Diazezet eo bet Vienna gant an [[Noriked]], ur bobl keltiek he yezh, war-dro [[500 kt JK|500 kent J.K.]] dindan an anv ''Uindobona'' ("frankizenn wenn"). An anv alamanek a-vremañ ne zeu ket eus an anv keltiek-mañ avat, met eus ''Vedunya'', anv [[slaveg|slavek]] ur stêrig vihan hag a vez graet ''[[Wien]]'' anezhi ivez. Aloubet e oa rouantelezh an Noriked gant ar [[Romaned]] er bloavezh [[15 kt JK|15 kent J.K.]] Ur c'hamp-kreñv roman a voe savet e-kichen Uindobona, abalamour ma teuas an Danav da vezañ bevenn [[Impalaeriezh Roma]]. 

E [[976]] e voe roet [[traonienn]] an Danav da gont Liutpold a vBabenberg dindan an anv ''Ostarrîchi'' ([[Aostria]]). Lignez Babenberg a ziazezas e Vienna. E [[1246]] e voe lazhet hêr diwezhañ ar v[[Babenberged]], Friedrich II, en un emgann a-enep [[Béla IV Hungaria|Béla IV]] a [[Hungaria]]. Vienna (hag Aostria a-bezh) a gouezhas da [[Ottokar II Přemysl]], roue [[Bohemia]]. 

Er bloavezh [[1278]] e voe roet Aostria da lignez [[Habsbourged|Habsbourg]] hag a rene ar vro betek 1918.
E [[1365]] e voe savet Skol-Veur Vienna gant [[Rudolf IV]] a Habsbourg.
Eus [[1556]] betek [[1803]] e oa Vienna sez [[Impalaeriezh Santel Roman ha German]]. Eus 1804 betek [[1867]] e oa kêrbenn [[Impalaeriezh Aostria]] hag eus [[1867]] betek [[1918]] hini [[Aostria-Hungaria]].

== Arondisamantoù Vienna ==

1.Innere Stadt (kreiz-kêr), 2.Leopoldstadt, 3.Landstraße, 4.Wieden, 5.Margareten, 6.Mariahilf, 7.Neubau, 8.Josefstadt, 9.Alsergrund, 10.Favoriten, 11.Simmering, 12.Meidling, 13.Hietzing, 14.Penzing, 15.Rudolfsheim-Fünfhaus, 16.Ottakring, 17.Hernals, 18.Währing, 19.Döbling, 20.Brigittenau, 21.Floridsdorf, 22.Donaustadt, 23.Liesing

== Yezh ==

Hervez niveradeg [[2001]], n'eo nemet an div drederenn eus poblañs Vienna alamanegerien a-vihanik. Lod anezho a ra gant ar [[vienneg]] (''weanerisch''), rannyezh hengounel Vienna, hag ar re all gant an alamaneg standard. War-dro 400&nbsp;000 a dud a gomz yezhoù all, en o zouesk 97&nbsp;000 [[serbeg]]er, 71&nbsp;000 [[turkeg]]er, 40&nbsp;000 [[kroateg]]er (20&nbsp;000 anezho a gomz [[kroateg Burgenland]]), 21&nbsp;000 [[poloneg]]er ha 15&nbsp;000 [[hungareg]]er.

== Relijion ==

E 2001 e konted 49.2% a [[Iliz katolik roman|gatoliked]], 25.6% a dud direlijiel, 7.8% a [[Islam|vuzulmaned]], 6.0% a gristenien ortodoks, 4.7% a brotestanted ha 0.5% a [[yuzeviezh|yuzevien]].

== Keginerezh Vienna ==

Evel he yezh he deus bet levezonet keginerezh Vienna gant re meur a bobl. Meuzioù anavezetañ Vienna eo:

* Rindssuppe ([[soubenn]] kig bevin) gant Frittaten (bandennoù krampouezh)
* Wiener Schnitzel (trañchennoù kig leue)
* Tafelspitz (kig bevin bervet) gant Apfelkren (yod avaloù ha riforz)
* Gulasch (< [[hungareg]]: ''gulyás'')
* Beuschel (skevent)
* Schinkenfleckerln (ur seurt far graet eus toazennoù, vioù ha jambon)
* Palatschinken (< [[hungareg]]: ''palacsintak'', krampouezh mod-[[Aostria-Hungaria]])
* Apfelstrudel ha Topfenstrudel (kar da ''rétes'' [[Hungaria]])
* Germknödel (pouloud dous farset, gwarnisset gant greun roz-naer ha sukr)

== Tud vrudet a Vienna ==
* [[Hans Carl Artmann]], skrivagner
* [[Joseph Haydn]], sonaozour, marvet eno e 1809
* [[Gustav Klimt]], livour
* [[Arnold Schönberg]], sonaozour
* [[Franz Schubert]], sonaozour
* [[Johann Strauss|Johann Strauß]] (tad ha mab), sonaozourien
* [[Oskar Werner]], aktour
* [[Stefan Zweig]], skrivagner, ganet eno e 1881

== Monumantoù heverk ==
<br><gallery>
Wien-Albertina-02-2007-gje.jpg|Albertina
Wien-Oberes Belvedere-106-2009-gje.jpg|Belvedere
Wien-Stephansdom-156-2008-gje.jpg|Iliz-Veur Sant-Stephan
Wien-Karlskirche-14-2007-gje.jpg|Iliz Sant-Karl
Wien-Hofburg-102-Heldenplatz-2007-gje.jpg|Plasenn an Harozed
Wien-Hofburg-122-Reichskanzleitrakt-Franz I-2008-gje.jpg|Palez an Habsbourged
Wien-Judenplatz-14-Mahnmal fuer die Opfer der Shoa-2009-gje.jpg|Judenplatz
Wien-Museumsquartier-02-2009-gje.jpg
Wien-Rathaus-112-2008-gje.jpg|Ti-kêr nevez
Wien-Staatsoper-112-2007-gje.jpg|Opera
Wien-Prater-12-Riesenrad-2007-gje.jpg|Prater
Wien-Schoenbrunn-106-Gartenfront-2007-gje.jpg|Schloss Schönbrunn
Wien-Secession-02-2007-gje.jpg|Secession
Wien-Zentralfriedhof-04-Borromaeus-Kirche-2008-gje.jpg|Zentralfriedhof
Simmering (Wien) - Gasometer (1).JPG|Gasometer Vienna
</gallery>

* ''Albertina''
* ''Belvedere''
* Iliz ar Jezuisted
* Iliz-Veur Sant-Stephan
* Iliz Sant-Karl
* ''Heldenplatz'' ("Plasenn an Harozed")
* ''Hofburg'' (palez an Habsbourged)
* ''Hunderwasserhaus''
* Monumant e koun ar yuzhevien drouklazhet gant an nazied (war ar ''Judenplatz'', d.l.e. "Plasenn ar Yuzhevien") 
* ''Museumsquartier''
* ''Neues Rathaus'' (ti-kêr nevez)
* ''Naschmarkt'' (marc'had brasañ Vienna)
* Opera
* ''Prater''
* ''Schloss Schönbrunn'' (eil palez an Habsbourged, savet war batrom [[Versailles]])
* ''Secession''
* Skol-Veur Vienna
* ''Zentralfriedhof'' (bered veur)

== Gevelliñ ==

Gevellet eo Vienna gant ar c'hêrioù-mañ:
{|class="wikitable"
|-valign="top"
|
* [[Ankara]] {{Turkia}}, abaoe 2012
* [[Beograd]] {{Serbia}}, abaoe 2003
* [[Berlin]] {{Alamagn}}
* [[Bern]] {{Suis}}
* [[Bratislava]] {{Slovakia}}
* [[Brno]] {{Tchekia}}
||
* [[Budapest]] {{Hungaria}}, abaoe 1990
* [[Burniayu]] {{Indonezia}}, abaoe 2012
* [[Istanbul]] {{Turkia}} abaoe 2007
* [[Kyiv]] {{Ukraina}}
* [[Ljubljana]] {{Slovenia}}
* [[Moskov]] {{Rusia}}, abaoe 1991
||
* [[Tabriz]] {{Iran}}, abaoe 2009
* [[Tel Aviv]] {{Israel}}, abaoe 2005
* [[Tunis]] {{Tunizia}}
* [[Vaduz]] {{Liechtenstein}}
* [[Varsovia]] {{Polonia}}
* [[Zagreb]] {{Kroatia}}, abaoe 1994
|}


Meur a arondisamant a zo gevellet gant kêrioù zo e [[Japan]] ha [[Sina]].

== Liammoù diavaez ==
* [http://www.wien.gv.at Porched ofisiel Kêr Vienna]
* [http://www.your-friend.info/vienna/tour.html Vienna mp3]

{{Glad bedel en Aostria}}
{{Stadoù Aostria}}
{{Porched Aostria}}

[[Rummad:Kêrioù Aostria]]
[[Rummad:Vienna]]
[[Rummad:Kêrioù-penn Europa]]