Gwelet an tarzh evit Treuzsilvania

'''Treuzsilvania''', (e [[roumaneg]] ''Transilvania'' pe ''Ardeal'', en [[hungareg]]: ''Erdély''; en [[alamaneg]]: ''Siebenbürgen'') a vez graet eus ar vro a dap lodenn greiz ha kornôg [[Roumania]]. Ur briñselezh dizalc'h e oa Treuzsilvania a-hed ar [[Krennamzer|Grennamzer]].

==Douaroniezh==
[[Skeudenn:TransylvaniaPhysical.jpg|thumb|left|Treuzsilvania]]
Mont a ra 16 kontelezh ([[judeţ]] e [[roumaneg]]) d'ober Treuzsilvania a-vremañ. Goleiñ a ra tost 103 600 km² e kreiz ha kornôg Roumania ha pakañ a ra ouzhpenn an hanter eus gorread Roumania. Setu anvioù ar 16 kontelezh [[Alba (kontelezh)|Alba]], [[Kontelezh Arad|Arad]], [[Bihor]], [[Bistriţa-Năsăud]], [[Kontelezh Braşov|Braşov]], [[Caraş-Severin]], [[Cluj]], [[Kontelezh Covasna|Covasna]], [[Harghita]], [[Kontelezh Hunedoara|Hunedoara]], [[Maramureş]], [[Mureş]], [[Sălaj]], [[Kontelezh Satu Mare|Satu Mare]], [[Kontelezh Sibiu|Sibiu]], ha [[Timiş]].

Etre 300 ha 500 metr uhelder emañ pladenn Treuzsilvania. Treuzet eo gant ar stêrioù [[Mureş (stêr)|Mureş]], [[Someş]], [[Körös (stêr)|Criş]], hag [[Olt (stêr)|Olt]] ha gant adstêrioù all eus an [[Danav]]. [[Cluj-Napoca]] (318,027) eo ar gêr-benn anezhi; [[Timișoara]] (317,651), [[Braşov]] (283,901), [[Oradea]] (206,527), [[Arad]] (172,824), [[Sibiu]] (155,045), [[Târgu Mureş]] (149,577), [[Baia Mare]] (137,976), ha [[Satu Mare]] (115,630) eo kêrioù bras all ar vro.
{{clr|left}}
== Armerzh ==
Pinvidik-mor eo Treuzsilvania evir ar pezh a sell ouzh barregezhioù metalek ar c'hondon; dreist-holl e vez kavet [[lignit]], [[houarn]], [[plom]], [[manganez]], [[aour]], [[kouevr]], [[gaz naturel]], [[holen]], ha [[soufr]]. Bras eo ar greanterezh war an houarn hag an [[dir]], ar [[gwiaderezh]] hag ar [[Kimiezh|gimiezh]]. Mont a ra produerezh ar [[gwin]], al [[labour-douar]] hag ar gounit [[frouezh]] d'ober obererezhioù bras. Pouezus eo ar [[Koataerezh|c'hoataerezh]] ivez.

Kontañ a ra Treuzsilvania evit 35% eus [[Produ diabarzh kriz|PDK]] (Produ diabarzh kriz) Roumania hag e sav ar PDK dre zen (PDD) da $11,500, well-wazh 10% uheloc'h eget keidenn Roumania.

== Poblañs ==
Diouzh niveridigezh [[2002]] e sav poblañs ar broviñs da 7,221,733 a dud, gant ur muiañniver bras a Roumaned. Ouzhpenn ez eus un niver bras-mat a [[Minorelezh hungarat e Roumania|Hungariz]] (1,415,718 e Roumania a-bezh), [[Romed]] hag [[Saksoned Treuzsilvania|Alamaned]] ivez. Bevañ a reont en o c'humuniezhioù a-dreuz Treuzsilvania.

==Gerdarzh==
Meneget eo an anv Treuzsilvania evit ar wech kentañ en un diell [[latin]] eus [[1075]] dindan ar stumm "Ultra silvam," a dalvez ''en tu all d'ar c'hoad''." Diwezhatoc'h e voe cheñchet an anv e "Transsylvania," a dalvez ar memes tra. Klotañ a ra an anv Treuzsilvania gant an anv brezhonek ''Troc'hoed'' en deus roet an anv modern ''[[Porc'hoed]]'' e Breizh (diwar Pou + troc'hoed).

Talvezout a ra an anv alamanek ''Siebenbürgen'' kement ha "seizh keoded", diwar an niver a gêrioù [[Saksoned Treuzsilvania|sakson]] bet savet ganto er vro. Amsklaer eo orin an anvioù roumanek ''Ardeal'' hag hungarek ''Erdély'' (''gwelet [[Gerdarzh Treuzsilvania]]'').

==Istor==
[[Skeudenn:Dakia.png|thumb|270px|Rouantelezh Dakia, e-pad ren Burebista, [[82 kt JK]]]]
=== Henistor : Treuzsilvania, kalon Stad an Daked ===
Meneget eo bet gant [[Herodotus]] an [[Agathyrsied]] a veve e Treuzsilvania e-pad ar {{Vvet kantved kt JK}}.

Bez' e oa eus rouantelezh [[Dakia]] ken abred ha deroù an {{Eil kantved kt JK}} da nebeutañ dindan ren ar roue [[Oroles]]. Dindan ren [[Burebista]], brasañ roue an Daked, a vevas da vare [[Julius Caesar]], e tizhas ar rouantelezh hec'h emled brasañ. Kreizenn bolitikel Dakia e oa an takad a anavezomp bremañ dindan an anv a Dreuzsilvania.

Alies eo meneget anv an Daked dindan ren [[Aogust (impalaer)|Augustus]] a embann e voent rediet da zegemer aotrouniezh [[Henroma|Roma]]. Padal, ne hañvalont ket bezañ bet sujet da vat hag er mareoù diwezhañ ne c'hwitent ket evit treizhañ an [[Danav]] skornet e-pad ar goañv evit plantañ freuz e kêrioù roman [[Proviñs roman|proviñs]] nevezc'hounezet [[Moesia]].

Meur a gêr kreñvaet bras zo bet savet gant an Daked evel, da skouer, [[Sarmizegetusa]], nepell eus [[Hunedoara]] hiziv.

Da-heul emled an [[Impalaeriezh roman]] er [[Balkanoù]] e oa tonket d'an Daked kaout brezel digor gant Roma. Brezelioù niverus a voe etrezo e-pad ren [[Decebalus]] (etre [[85]] ha [[89]]). Goude daou goll bras e tapas ar Romaned o c'hreñv war an Daked a-benn ar fin met rediet e voent da skoulmañ ar peoc'h abalamour da drec'h ar [[Marcomanni]] war [[Domitian]]. Diwar neuze e chomas dizalc'h an Daked met ret e oa dezho paeañ un [[Truaj|truaj]] d'an Impalaer.

E [[101]]-[[102]] e krogas [[Trajan]] gant ur vrezeliadeg a-enep d'an Daked ([[Brezelioù Dakia]]). Lakaet e voe ar seziz war Sarmizegetusa ar gêr-benn hag aloubet e voe darn eus ar vro. Laosket e voe Decebalus evel un adroue dindan ur [[Gwarezveli|warezveli]] roman. Tri bloaz war-lerc'h e voe un emsavadeg ha dispennet e voe al lu roman e Dakia. Echuiñ a reas an eil vrezeliadeg ([[105]]-[[106]]) gant emlazh Decebalus ha dont a reas Dakia da vezañ ur broviñs roman : [[Dacia Trajana]]. Kontet eo bet istor brezelioù Dakia gant [[Dio Cassius]] met an testeni gwellañ anezho a chom [[Kolonenn Trajan|kolonenn vrudet Trajan]] e [[Roma]].
=== Krennamzer uhelañ : Eus Dakia d'an Treuztiriadoù Bras ===
Splet zo bet tennet gant ar Romaned eus mengleuzioù aour ar vro. Savet o deus hentoù a gase dezho ha kreñvlec'hioù evit o difenn, evel [[Abrud]], da skouer. Trevadennerien a voe degaset ivez eus [[Trakia]], [[Moesia]], [[Makedonia (proviñs roman)|Makedonia]], [[Galia]], [[Siria]], ha proviñsoù roman all evit ac'hubiñ ar vro ha diorren kêrioù evel Apulum ([[Alba Iulia]] hiziv) ha Napoca ([[Cluj Napoca]] hiziv) e [[Kumun|kumun]]ioù ha [[Trevadenn]]où.

Emsavadegoù ingal a voe a-berzh an Daked, ar brasañ anezho da-geñver marv Trajan. Aotreet e voe neuze [[Sarmated]] ha [[Bured]] d'en em staliañ e diabarzh Dacia Trajana evit lakaat un termen d'an taolioù brezel niverus a-enep d'ar galloud roman. Degouezhet en {{IIIe kantved}} e voe rediet ar Romaned da zilezel Dacia Trajana, re ziaes ma oa da zifenn ouzh bountadegoù an Daked dieub ([[Karpianed]]) ha [[Wizigoted]].

E [[271]], e tiviz an Impalaer roman [[Aurelianus (impalaer)|Aurelianus]] dilezel Dacia Trajana hag adaozañ un Dakia nevez anvet Dacia Aureliana e diabarzh Moesia Uhelañ kozh. 
Testeniekaet eo dilez Dacia Trajana gant ar Romaned gant [[Eutropius]] en e BREVIARIVM LIBER NONVS. 

''Proviñs [[Dacia]], bet savet gant [[Trajan]] en tu all d'an Danav, a voe dilezet gantañ, mantret, goude ma voe didudet [[Illuria]] ha [[Moesia]], a vezañ gouest d'he mirout. Keodedourien Roma, tennet a-ziwar kêrioù ha douareier [[Dakia]], a lakaas staliañ e diabarzh Moesia, en ur envel anezhi Dakia zo rannet ganti bremañ an div [[Moesia]], hag a zo war dorn dehou an Danav pa red war-du ar mor, pa oa gwechall Dakia war an tu kleiz.''

Mestr eo bet ar Wizigoted hag ar Garpianed war proviñs kozh Dakia betek ma voe roet lamm dezho d'o zro ha sujet gant an [[Huned]] e [[376]]. Gant [[Attila]] en o fenn e voe implijet [[traoñienn Pannonia]] gant an Huned evel un dachenn da loc'hañ diouti evit mont da vrezeliañ. Padout a reas betek marv Attila e [[453]]. 

Dispennet e voe Impalaeriezh Attila goude e varv. Kontrollet e oa, neuze, tiriad Treuzsilvania gant dismantroù pobloù liesseurt kengevread an Huned ([[Alaned]], [[Lombarded]], [[Rukhs-A]]ed) hag ar [[Gepided|C'hepided]]. Ne voe ket galloud bras ebet evit lakaat ar vro dindan e veli e-pad pell a-raok ma tiazezas [[Avared]] [[Eurazia]], deuet eus [[Skuthia]], o galloud milourel warni. Friket e voe [[Khanelezh]] an Avared koulskoude gant ar [[Bulgared|Vulgared]] dindan Khan [[Krum]] e deroù an {{IXvet kantved}} ha dont a reas Treuzsilvania, a-gevret gant [[Pannonia]] da vezañ un tamm eus [[Istor Bulgaria|Impalaeriezh kentañ Bulgaria]]. 

[[Restr:Gesta hungarorum map.jpg|thumb|left|200px|''Gesta Hungarorum'']]
Diouzh a gont ar [[Gesta Hungarorum]], ur gronikenn a sav d'an {{XIIvet kantved}}, e voe trec'het Stadoù [[Gelou]] - Penn ar [[Valaked]] ([[Roumaned]]) en Ardeal (Treuzsilvania da vat), [[Glad (dug)|Glad]] e [[Banat]], ha [[Menumorut]] e Byhor (kontelezhioù [[Bihor]] ha [[Bihar]]), gant an [[Hungared]] e Treuzsilvania e-doug an {{Xvet kantved}}. Menegiñ a ra ivez ar Gesta Hungarorum hag an [[De Administrando Imperio]] tri Penn anvet Geula/Gyyla/Gylas e Treuzsilvania. (gwelet pennad [[Gyula]]). Tabut zo e-touez an istorourien evit gouzout ha bez' ez eus bet eus ar Pennoù-se e gwirionez. Hervez studiadennoù zo e c'hallfe ar [[Bulgared|Vulgared]] bezañ bet dalc'het, ha paneve nemet en un doare arouezel-rik, ur veli war darn eus diazad ar C'harpatoù betek e-tro ar bloaz 1000.

E [[978]] e voe savet un iliz e-barzh ar c'hreñvlec'h gant misionerien katolik e lec'h emañ kêr [[Oradea]] hiziv an deiz.

Skoemp-mat eo heuliañ istor Treuzsilvania e-pad ar [[Krennamzer|Grennamzer]] Uhelañ rak dibaot-kaer eo ar mammennoù skrivet pe ar roudoù arkeologel. Div deorienn vras kontrol zo evit gouzout ha chomet e oa an Daked romanekaet (hendadoù Roumaned hiziv) da chom e Treuzsilvania war-lerc'h emdenn ar Romaned ha, neuze, hag-eñ e oa c'hoazh Roumaned e Treuzsilvania da vare an [[Teuztiriadoù mab-den#An Treuztiriadoù Bras|Treuztiriadoù Bras]], dreist-holl da vare aloubadeg an [[Hungared]]; gwelet : [[Orin ar Roumaned]]. Alies e talvez ar martezeadennoù-se da vagañ tabutoù etre broadelourien hungarat ha rouman zo a-zivout perc'henniezh ar vro.

=== Krennamzer Izelañ: Treuzsilvania lodenn eus [[Rouantelezh Hungaria]] ===
Er bloaz [[1000]] e tiviz ar priñs Steven, priñs Hungaria, en em renkañ dindan askell [[Roma]]. Kemer a ra an titl a roue [[Steven Iañ Hungaria|Steven I{{añ}} Hungaria]]. Degemer a ra ar [[Iliz katolik roman|gatolikiezh]] ha kas a ra war-raok [[kristenekadur]] Hungariz. Diskouez a ra [[Gyula]], mestr Treuzsilvania hag eontr Steven a-berzh mamm, e zisplijadur, en ur reiñ bod da enebourien ar roue. Chom a ra Gyulia mestr war ar [[Mengleuz holen|mengleuzioù holen]] ken pouezus evit armerzh ar vro ivez. E [[1003]] e kas Steven ul lu bras da Dreuzsilvania ha kodianañ a ra Gyulia hep stourm. Gant an taol-se e voe tu da ziazezañ eskoptioù katolik Treuzsilvania a voe peursavet e [[1009]] da-geñver ur weladenn a reas an eskob [[Ostia]], kannadour ar [[Pab]], d'ar roue Steven; en ur ser e voe dibabet ganto rannoù an eskoptioù hag ar bevennoù anezho. Goude-se ez eas war greñvaat krog [[Rouaned Hungaria]] war Dreuzsilvania a-hed an [[XIIvet kantved|{{XIIvet}}]] hag an {{XIIIvet kantved}}.

N'eo ket dibosupl e vije aet tre e Treuzsilvania ar [[Székely|Szeklered]], anezho ur gumuniezh hungarek, a-raok da diazad ar [[Karpatoù|C'harpatoù]] bezañ bet aloubet gant ar Vagyared. E-tro an {{XIIvet kantved}} e voe staliet Szeklered e reter ha su Treuzsilvania evit difenn an harzoù.

E-kerzh an [[XIIvet kantved|{{XIIvet}}]] hag an {{XIIIvet kantved}} eo bet aloubet an takadoù su ha biz ar vro gant trevadennerien [[alamaned|alaman]] eus gouenn ar [[Saksoned]]. ''Siebenbürgen'' a vez graet en alamaneg eus Treuzsilvania. Dont a ra an anv eus ar seizh kreñvlec'h pennañ bet krouet gant [[Saksoned Treuzsilvania]]. Startoc'h e teuas ar c'hrog german war Treuzsilvania da vezañ e deroù an {{XIIIvet kantved}} pa voe galvet ar [[Marc'heien Teutonek|Varc'heien Teutonek]] gant ar roue [[Andrev II Hungaria]] evit gwareziñ Treuzsilvania er [[Burzenland]] diouzh ar [[Kumaned|Gumaned]] ha, d'ho heul, diouzh ar [[Mogoled|Vogoled]], e [[1241]]. Tuiñ a reas ar Gumaned ouzh ar gatoligiezh neuze ha, goude dezho bezañ bet trec'het gant ar Vogoled e klaskjont repu e Treuzsilvania. Dimeziñ a reas [[Erzsebet]], anezhi ur briñsez Kuman gant ar roue [[Steven V Hungaria]] e [[1254]].

Dalc'het e oa melestradur ar vro gant ur [[Voivoid|voivod]] (gouarnour milourel), a dapas ren war ar vro a-bezh a-benn kreiz an {{XIIIvet kantved}}.

[[Skeudenn:Iancu Hunedoara.jpg|thumb|left|Yann Hunyadi]]
[[Skeudenn:Hunedoara castle.jpg|thumb|right|Kastell Hunyadi e [[Hunedoara]], Roumania]]
Goude ma voe lakaet un termen da emsavadeg ar Budai Nagy Antal e [[1437]], e voe addiazezet doare ren ar vro war ar patrom [[Unio Trium Natiorum]] (''Unaniezh an teir Broad''). Rannet e oa ar gevredigezh etre teir broad dreistgwiriek : an noblañs ([[Magyared]]) evit an darn vrasañ, ar [[Székely|Szeklered]], hag ar vourc'hizien [[Saksoned Treuzsilvania|Sakson]] (annezidi ar bourc'hioù). Koulskoude e oa muioc'h ar rannadur-se diouzh dezverkoù relijiel ha sokial eget diouzh dezverkoù etnek. [[Iliz reizhkredennek Roumania|Reizhkredennour]] e oa ar [[Roumaned]]. Nemet e teufent da vezañ [[Iliz Katolik roman|katolik]], n'o doa ket ar gwir da berc'hennañ douaroù pe da zont da vezañ nobl. Gant-se ne oa ket gwall uhel o doare dindan ar renad d'an ampoent. Daoust ma'z ae ar Roumaned d'ober renkad ar [[serv]]ed evit ar pep brasañ e oa ivez served sakson hag hungarat. Diouzh an tu all, ur wech en em droet ouzh an Iliz katolik, e teuas a-benn un nebeud Roumaned da vont e-barzh an noblañs. Diorren a reas ar sevenadur rouman e-pad an amzer-se ha moullet e voe al levr kentañ e roumaneg.

Unan eus an Dreuzsilvanidi dibar a c'haller menegiñ o anv evit hanterenn gentañ ar {{XVvet kantved}} eo bet [[Yann Hunyadi]]; genidik e oa eus ur familh rouman bet [[Magyarekaat|magyarekaet]]. Douaroù a voe grataet da Hunyadi hag ur sez e kuzul a roue a voe dalc'het evitañ abalamour ma servijas [[Sigismond (Impalaer Santel Roman ha German)|Sigismond]], roue [[Rouantelezh Hungaria|Hungaria]] hag [[impalaer Santel Roman ha German]]. Da-heul ar skoazell degaset gantañ da emstriv [[Ladislav III Polonia]] evit mont war dron Hungaria e voe profet dezhañ [[Kabiteniezh]] kreñvlec'h [[Nándorfehérvár]] ([[Beograd]]) ha [[Voivodiezh]] Treuzsilvania. Goude troioù brezel heverk a-enep an [[Impalaeriezh Otoman]] e voe uhelaet e statud c'hoazh pa voe lakaet da [[Gouarnour|c'houarnour]] [[Hungaria]] e [[1446]] hag anavezet gant ar Pab evel [[Priñs]] Treuzsilvania e [[1448]]. Tad eo bet Yann Hunyadi da [[Matiaz Korvin Hungaria]].
{{clr}}
=== Treuzsilvania, priñselezh dizalc'h ===
E [[1526]], e-kerzh [[Emgann Mohács]], e voe lazhet ar roue [[Loeiz II Hungaria|Loeiz II]] [[Jagiello]] ha dispennet lu pennañ Hungariz gant an Otomaned. E vad a reas ar gouarnour [[Yann Zapolya]] eus ar saviad hag eus e nerzh milourel nevez neuze evit kemer penn strollad broadel Hungariz ha mont a-enep c'hoantoù Ferdinand Aostria (a zeuas da vezañ an [[Ferdinand Iañ an Impalaeriezh Santel|Impalaer Ferdinand I{{añ}}]] diwezhatoc'h) war dron Hungaria. Dilennet e voe Zapolya da roue Hungaria dindan an anv a [[Yann Iañ|Yann I{{añ}}]] met anavezet e oa bet Ferdinand ivez gant ur gostezenn all. Harpet e voe Yann en emgannoù a c'hanas diwar-se gant ar [[Sultan]] [[Sulaiman ar Meurdezus|Sulaiman I{{añ}}]]. Da varv Zapolya, e [[1540]], ec’h astennas ar sultan e veli war kreiz Hungaria war zigarez gwareziñ mab Zapolya, [[Yann II Hungaria|Yann II]]. Rannet e oa neuze Hungaria e teir lodenn: kornôg Hungaria, dindan veli Aostria; kreiz Hungaria e daouarn an Durked ha Treuzsilvania damzizalc'h, a glaskas an Aostrianed hag an Durked astenn o levezon warni e-pad tost daou gantved.

D'ar mare-se en em gave Treuzsilvania dreist diraez levezon aotrouniezh an [[Iliz Katolik Roman|Iliz katolik]] ha gallet o deus [[Luteriegezh|Lutheriz]] ha [[Kalvinouriezh|Kalviniz]] prezeg o feiz didrubuilh. E [[1563]] e voe anvet [[Giorgio Blandrata]] da vezeg al lez ha levezonet e voe muioc'h-mui gant ar mennozhioù relijiel taer prezeget gantañ speredoù ar roue yaouank Yann II hag an eskob kalvinat [[Frañsez David]]. A-benn ar fin ez eas an daou anezho a-du gant an [[Undedouriezh|Enep-treindedouriezh]] nevez krouet. E-ser un tabut foran furmel ez eas ar maout gant Frañsez David war ar C'halvinad [[Pêr Mellus]]; da-heul, e [[1568]], e voe embannet ent ofisiel reoliadur [[Truda]] a gemenn ar [[Frankiz-kredenn]] hiniennel. Reoliadur Truda eo bet ar gwarant lezennel kentañ o suraat ar frankiz-kredenn hiniennel en Europa Gristen.

Da-geñver marv Yann II, e [[1571]], e savas d'an tron an tiegezh [[Báthory]] a voe renet ar vro ganto evel priñsed evit an Otomaned hag, e-pad ur frapadig, evit an [[Habsbourged]] betek [[1602]]. 

Gouestlañ a reas Steven Báthory, un Hungarad katolik yaouank, a zeuas diwezhatoc'h da vezañ roue [[Polonia]] [[Steven Bathory (roue Polonia)|Steven Bathory]], da zoujañ da frankiz-kredenn reoliadur Turda met war strishaat ez eas ar frankiz-se tamm-ha-tamm. E dibenn marevezh renerezh Báthory e oa digor ar brezel a-dreuz Treuzsilvania etre peder c'hostezenn : [[Impalaeriezh Aostria|Aostria]], an [[Impalaeriezh Otoman|Otomaned]], [[Voivod]] [[Valakia]], hag ar priñs [[Mikael ar C'haloneg]].

[[Skeudenn:MihaiViteazul.jpg|thumb|left|Mikael ar C'haloneg]]
Astenn a reas [[Mikael ar C'haloneg|Mikael]] e levezon war Dreuzsilvania e [[1599]] goude [[Emgann Şelimbăr]] ma voe trec'het gantañ lu [[Andrev Báthory]]. Bet eo lazhet Báthory gant Szeklered c'hoant ganto da adtapout o renk a-wechall, ma oa bet prometet skoazell evit se gant Mikael. E Mae [[1600]] eo mestr Mikael war [[Moldavia]]; unanet eo teir priñselezh [[Walakia]], Moldavia ha Treuzsilvania (teir rann bennañ [[Roumania]] hiziv). Berr e voe an unaniezh avat pa voe muntret Mikael gant [[goprsoudard]]ed [[Walloned|wallon]] dindan urzhioù ar jeneral Habsburg [[Giorgio Basta]] e miz Eost [[1601]]. A-benn ar fin e voe sujet Treuzsilvania gant Basta e [[1604]] ha ren a reas eno dre heg. Aotreet e oa bet dezhañ perc'hennañ douaroù an noblañsoù, [[Alamanekadur|alamanekaat]] ar bobl ha labourat evit adc'hounit ar briñselezh d'ar Gatoligiezh e framm an [[Enep-disivoud]].

[[Skeudenn:Stephan Bocskay.png|thumb|150px|Steven Bocskai]]
[[Skeudenn:Gabriel Bethlen.png|thumb|150px|Gabriel Bethlen]]
Er bloavezhioù [[1604]]-[[1606]], e voe kaset da benn un emsavadeg a reas berzh a-enep da c'halloud an Hagsburged gant [[Steven Bocskai]] anezhañ [[magnat]] [[Kalvinad|kalvinat]] [[Bihar (Hungaria)|Kontelezh Bihar]]. Dilennet e voe Bocskai da briñs Treuzsilvania d'ar [[5 Ebrel]] [[1603]] ha da briñs Hungaria daou viz war-lerc'h. Berr e voe renadur Bocskai rak mervel a reas d'an [[29 Kerzu]] [[1606]]; kent-se avat e kasas da benn daou bennober istorel : Peoc'h [[Vienna]] ([[23 Mezheven]] [[1606]]), hag Harz-brezel [[Zsitvatorok]] (Du [[1606]]). Dre [[Peoc'h Vienna]] e c'hounezas Bocskai ar gwir d'ar frankiz-kredenn hag an emrenerezh politikel. Daskoret e voe an holl zouaroù laeret, torret e voe an holl varnadennoù ''anreizh'' hag un [[distaoliadeg]] gant kildalvoud a voe embannet evit an holl Hungariz e [[Rouantelezh Hungaria]]. Anavezet e oa ivez evel priñs dizalc'h hag aotrouniek war un Dreuzsilvania vras. Tost ken pouezus all e voe Harz-brezel Zsitvatorok kevraouet gant Bocskai etre an Impalaer hag ar Sultan.

En he bleuñv e voe Treuzsilvania e-kerzh ren warlerc'hidi Bocskai, dreist-holl dindan ren [[Gabriel Bethlen]] ha [[Jord Iañ Rákóczi]]. Gabriel Bethlen, bet e penn ar vro etre [[1613]] ha [[1629]] a gasas e amzer o tizarbenn strivoù an Impalaer evit gwaskañ pe bourdañ e sujidi. Dont a reas en estrenvro da wiskañ chupenn kampion al luskad protestant. Dre deir gwech e renas brezelioù a-enep d'an Impalaer ha div wech eo bet anavezet da [[Roue Hungaria]]. Da-geñver [[Peoc'h Nikolsburg]] ([[31 Kerzu|31 a viz Kerzu]] [[1621]]) e c'hounezas ma voe adkadarnaet Peoc'h Vienna evit ar Brotestanted hag, evit ar pezh a sell outañ, e tapas seizh kontelezh ouzhpenn en hanternoz Hungaria. Berzh a reas ivez warlerc'hiad Bethlen, Jord I{{añ}} Rákóczi. Dont a reas a-benn da skoulmañ Peoc'h [[Linz]] d'ar [[16 Gwengolo|16 a viz Gwengolo]], [[1645]], anezhañ trec'h politikel diwezhañ ar Brotestantiezh hungarat ma voe rediet an Impalaer da gadarnaat en-dro melladoù Peoc'h Vienna. Kalz a reas ivez Gabriel Bethlen ha Jord I{{añ}} Rákóczi evit diorren an deskadurezh har ar sevenadur. Gant gwir abeg e vez graet marevezh aour Treuzsilvania eus an amzer-se. Puilh e voe skuilhet an arc'hant ganto evit kaeraat o [[Kêr-benn|c'hêr-benn]] Gyulafehérvár ([[Alba Iulia]], ''Weißenburg''), a zeuas da vezañ kreizenn bennañ ar [[Protestantiezh|brotestantiezh]] e [[Reter Europa]]. Unan eus an nebeud Stadoù en Europa ma kenveve e peoc'h ar [[Katolik roman|Gatoliket roman]], [[Kalvinad|Kalviniz]], [[Lutherad|Lutheriz]] hag an [[Undedour]]ien eo bet Treuzsilvania e-pad o renad. Koulskoude ne voe ket deroet an hevelep gwirioù d'ar [[Roumaned]] [[Reizhkredenn]]ek. Daoust da strivoù [[Inochentie Micu-Klein]], un eskob [[Katolik gresian]] rouman, ne zeuas ket a-benn ar Roumaned katolik da gaout evito statud ur vroad.

=== Ren an Aostrianed hag an [[Impalaeriezh Aostria-Hungaria|Impalaeriezh aostrian-hag-hungarat]] ===
War-lec'h trec'hidigezh an Otomaned en [[Emgann Vienna]] e [[1683]], e krogas tamm-ha-tamm an Habsburged da astenn o beli war Treuzsilvania a voe strishaet evel-se hec'h emrenerezh. Ouzhpenn kreñvaat ar gouarnamant kreiz hag ar velestradurezh e voe broudet an Iliz Katolik Roman ganto ivez. Talvezout a rae an Iliz da nerzh unaniñ an Impalaeriezh hag ur benveg e oa ivez evit disteraat pouez an noblañs protestant. En ur vagañ an tabut etre ar c'hostezennoù protestant ha katolik e oa spi gant an Habsburged da zigreskiñ beli ar Stadoù. Kaeroc'h zo, klakset e voe ganto kendrec'hiñ ar veleien reizhkredennek da vont gant an Iliz [[Uniat]] (Katolik Gresian) a zegemer peder c'hredenn gatolik hag a anavez aotrouniezh ar Pab, daoust dezho derc'hel d'al lidoù ha d'an hengoun reizhkredennek.
E [[1699]] hag e [[1701]], e voe embannet gant an [[Leopold Iañ (Impalaer Santel Roman)|Impalaer Leopold I{{añ}}]] unaniezh an [[Iliz reizhkredennek]] gant an [[Iliz Katolik Roman]]. Kalz beleien a asantas met ket an holl daoust ma ne oa ket sklaer-sklaer d'an darn vrasañ anezho peseurt kemm a oa etre an daou anvadur.
 
Adalek [[1711]] e oa bet kreñvaet krog an Aostrianed war Dreuzsilvania hag erlec'hiet e voe neuze Priñsed Treuzsilvania gant gouarnourien aostrian. E [[1765]] e voe lakaet Treuzsilvania da Briñselezh Veur, met ne oa ket nemeur a dalvoudegezh gant se. Tamm-ha-tamm e voe krignet hengoun dizalc'hiezh ar vro dindan gwask ar vurokratelezh aostrian. E [[1791]] e voe goulennet gant ar Roumaned ouzh an [[Leopold II (Impalaer Santel Roman)|Impalaer Leopold II]] ma vefe anavezet ''peder borad'' Treuzsilvania hag ar parder relijiel. Distaolet e voe ar goulenn gant [[Dieta]] Treuzsilvania ha kadarnaet ar Roumaned en o statud kozh.

E deroù [[1848]] e reas he mad Dieta Hungariz eus an [[Dispac'h 1848 en Impalaeriezh an Habsburged|dispac'h]] evit embann ur programm adreizhañ klok evit an Impalaeriezh a rae dave da Lezennoù Ebrel. Ennañ e oa rakwelet unaniezh Treuzsilvania ouzh Hungaria. Mat e voe degemeret an adreizhadenn e penn-kentañ gant Roumaned Treuzsilvania a soñje ganto profitañ eus ar cheñchamantoù frankizour-mañ. Koulskoude e rankjont adober o soñj pa komprenjont e talc'he mort noblañs Treuzsilvania da enebiñ ouzh dibenn ar servelezh ha ma voe anat divarregezh al luskerien dispac'hel hungarat da anavezout interestoù broadel ar Roumaned. E [[Blaj]], e-kreiz miz Mae, e voe embannet gant ur vodadeg vroadel rouman ur programm dispac'hel evit ar Roumaned a c'houlenne ma vefe dileuriet ar Roumaned e Dieta treuzsilvania a-genfeur gant o niver er vro; goulenn a rae ivez ma vefe lakaet un termen d'ar gwask sokial hag etnek. Diouzh o zu e oa nec'het ar Saksoned gant soñj an unaniezh da Hungaria, aon ganto koll o dresitwirioù hengounel. P'en em vodas an Dieta d'an [[29 Mae|29 a viz Mae]] e voe degemeret ar vot a-du gant an unaniezh en desped da vouezhioù enep ar gannaded sakson. D'an [[10 Mezheven|10 a viz Mezheven]] e asante an Impalaer da votadeg unaniñ an Dieta. Da-heul an unaniezh e voe kondaonet d'ar marv un niver bras a dud gant an arme, harzet luskerien an dispac'h ha lakaet un termen da veur a obererezh. Kreñvaet e voe mennozh ar Saksoned neuze. E 1848 e tistaolas ur vodadeg rouman all e Blaj an unaniezh gant Hungaria ha galv a voe graet d'an emsavadeg e Treuzsilvania. E miz Du e tarzhas ar brezel; unanet e oa ar bagadoù roumaned gant ar Saksoned dindan urzhioù an Aostrianed a-enep da Hungariz renet gant ar jeneral polonat [[Józef Bem]]. Dindan pevar miz e teuas a-benn Bem da skarzhañ an Aostrianed er-maez eus Treuzsilvania. Koulskoude, e Mezheven [[1849]] ec'h asantas an Tsar [[Nikolaz Iañ Rusia|Nikolaz I{{añ}} Rusia]] respont d'ar galv skoazell bet graet outañ gant an impalaer [[Frañsez-Jozeb]] ha kaset e voe ar bagadoù rusian da Dreuzsilvania. Goude un nebeud trec'hoù a-enep d'ar [[Rusianed]] en deroù, e voe trec'het lu Bem da vat e-kerzh [[Emgann Temesvár]] ([[Timişoara]]) d'an [[9 Eost|9 a viz Eost]]; da-c'houde, e kodianas Hungariz. 

Nullet e voe efedoù an dispac'h ha mac'homet e voe Hungaria en-dro gant an Aostrianed. Renet e oa Treuzsilvania war-eeun gant ur gouarnour milourel. Adarre e voe lakaet an [[ALmaneg|alamaneg]] da [[yezh ofisiel]]. Freuzet e voe Unaniezh an Teir Broad ha deroet e voe ar geodedelezh d'ar Roumaned. Daoust ma voe roet tammoù douaroù d'ar served kozh gant pennadurezhioù Aostria e oa bec'h-bras ganto evit bevañ. Enket gant an dienez e krogas ar familhoù rouman da zivroañ niverus betek [[Walakia]] ha [[Moldavia]] war-glask ur vuhez welloc'h. E [[1867]] avat pa voe embannet an emglev ([[Ausgleich]]) ma voe savet drezañ an [[Impalaeriezh Aotria-hag-Hungaria|Impalaeriezh aostrian-hag-hungarat]] e voe lakaet un termen da statut dibar Treuzsilvania a dremenas en-dro dindan ren Hungariz. Gwasket e voe Roumaned Treuzsilvania en Aostria-Hungaria gant politikerezh [[hungarekaat]] ar velestradurezh; gouzañv a reas ivez ar Saozon alamanek diwar an hevelep politikerezh, nebeutoc'h avat.

[[Skeudenn:Treuzsilvania da vat.png|framed|Kartenn Roumania gant "Treuzsilvania da vat" e melen]]
E-pad ar prantad amzer ma voe Treuzsilvania ul lodenn eus an Impalaeriezh aostrian-hag-hungarat dindan renerezh ar velestradurezh hungarat e veze graet, "Treuzsilvania da vat" eus ur vro enni 15 Kontelezh ([[Hungareg|Hungarek]]: megye) a c'holoe war-dro 54,400 km² e gevred [[rouantelezh Hungaria]] gwechall. Setu anvioù ar 15 kontelezh-se [[Alsó-Fehér]], [[Beszterce-Naszód]], [[Brassó]], [[Csík]], [[Fogaras]], [[Háromszék]], [[Hunyad]], [[Kis-Küküllő]], [[Kolozs]], [[Maros-Torda]], [[Nagy-Küküllő]], [[Szeben]], [[Szolnok-Doboka]], [[Torda-Aranyos]], hag [[Udvarhely]]. Hiziv an deiz n'eus e Treuzsilvania da vat nemet 9 eus ar 16 kontelezh roumanian meneget a-us : [[Alba (Kontelezh)|Alba]], [[Bistriţa-Năsăud]], [[Kontelezh Braşov|Braşov]], [[Cluj]], [[Kontelezh Covasn|Covasna]], [[Harghita]], [[Kontelezh Hunedoara|Hunedoara]], [[Mureş]], ha [[Kontelezh Sibiu|Sibiu]]. Ouzhpenn Treuzsilvania da vat ez a darn eus [[Banat]], eus [[Planenenn Pannonia]], hag ar [[Partiom]] kozh d'ober Treuzsilvania.
=== Treuzsilvania lodenn eus Roumania === 
Daoust d'ar [[Ferdinand Roumania|roue Ferdinand {{Iañ}} Roumania]] bezañ bet un [[Hohenzollern]] e voe nac'het gant Roumania mont a-unan gant ar [[Galloudoù kreiz]] e deroù ar [[Brezel bed kentañ]]. E [[1916]] e tivizas Roumania mont gant [[Emglev an Tri]] ha sinañ a reas ur c'hendivizad gant an [[Emglev]], ma oa anavezet gwirioù Roumania war Dreuzsilvania. Da-heul ar C'hendivizad-se e voe disklêriet brezel gant Roumania d'ar [[Galloudoù kreiz]] d'ar [[27 Eost|27 a viz Eost]] [[1916]]. Treuziñ a reas an arme [[menezioù ar C'harpatoù]] ha mont tre e-barzh Treuzsilvania o rediañ evel-se ar galloudoù kreiz d'en em gannañ war un talbenn nevez. Ar miz war-lerc'h e krogas un enep-argad german ha [[Bulgaria|bulgar]] e [[Dobruja]] hag er C'harpatoù. E-kreiz Here e oa bet rediet lu Roumania da gilañ en-dro da Roumania hag a-benn ar fin e voe preizhet [[Bukarest]]. Goude ma voe en em dennnet [[Rusia]] eus ar brezel e miz Meurzh [[1918]] dre [[Feur-Emglev Brest-Litovsk]] en em gavas Roumania hec'h-unan e reter Europa hag e voe kevraouet ur Feur-emglev peoc'h etre Roumania hag [[Alamagn]] e miz Mae 1918. Kouskoude ne voe ket gwiriekaet morse ar feur-emglev-se gant ar Roumaned hag e miz Here 1918 e voe distaolet gant gouarnamant Roumania a zisklêrias brezel en-dro da [[Emglev an Tri]]. Mont a reas tre arme ar Roumaned betek ar stêr [[Mureş]] e Treuzsilvania.

E-tro kreiz 1918 e kinnige ar Galloudoù Kreiz koll ar brezel ha krog e oa [[Impalaeriezh Aostria-hag-Hungaria]] da vont da get. Disklêriet e voe o dizalc'hiezh diouzh an Impalaeriezh gant ar broadoù a oa enni e Gwengolo hag Here 1918. En em vodañ a reas pennoù Strollad broadel Treuzsilvania ha skrivañ a rejont ur disklêriadenn ma raent anv eus ar gwir d'an emzibab ([[14 poent Woodrow Wilson]]) evit Roumaned Treuzsilvania. Embann a rejont an unaniezh gant Roumania. E miz Du e kemennas [[Kuzul Kreiz Broadel ar Roumaned]], a zileurie holl Roumaned Treuzsilvania, da gouarnamant [[Budapest]] e oa mestr war 23 kontelezh treuzsilvanian ha darn eus teir all. D'ar 1{{añ}} Kerzu e voe bodet un engroeziad a dud e [[Alba Iulia]] a zegemeras ur mennad a c'halve da unaniezh an holl Roumaned en ur Stad hepken. Degemeret e voe ar mennad gant Kuzul Broadel Germaned Treuzsilvania evel ma reas Kuzul [[Swabied an Danav]] eus ar [[Banat]]. En enep, e voe kadarnaet gant Bodadeg Hollek an Hungared e [[Cluj]] lealded Hungariz Treuzsilvania da Hungaria d'an [[22 Kerzu|22 a viz Kerzu]] [[1918]].

E Kerzu [[1918]] e kamp lu ar Roumaned war glannoù ar ster Mureş, treuziñ a ra ar vevenn ha mont a ra penn da [[Cluj]] ha neuze, norshoc'h betek [[Sighet]]. Sevel a ra ur reked da c'halloudoù [[Versailhez]] evit ma vo gwarezet [[Roumaned]] Treuzsilvania. E miz C'hwevrer [[1919]] ez eus reuz en takad abalamour d'un nebeud [[Bolcheviked]] a glask skignañ an [[dispac'h bolchevik]] er vro. Divizet e vez sevel un Takad Neptu etre [[Roumania]] hag [[Hungaria]] neuze. 

E miz Meurzh 1919 e ro e zilez Kentañ Ministr Republik nezez dizalc'h Hungaria goude nac'hañ anavezout ent ofisiel [[Feur-Emglev Versailhez]] a laka Treuzsilvania dindan aotrouniezh Roumania. En em gavout a ra er galloud [[strollad komunour]] Hungaria gant [[Béla Kun]] en e benn. Embannet eo [[Republik Soviedel Hungaria]] e Meurzh ha prometet e vez adtapout an douaroù a oa e dalc'h ar vro e-pad [[Impalaeriezh Aostria-hag-Hungaria]]. Tagañ a ra Hungaria [[Tchekoslovakia]] ha [[Roumania]]. Kregiñ a ra argad [[Hungariz]] e Treuzsilvania e miz Ebrel 1919 a-hed stêrioù ar [[Someş]] hag ar [[Mureş]]. E miz Mae e kas Roumania an enep-argad a vount war-raok hag a ya betek ar stêr [[Tisa]]. Gant un argadenn nevez ez a Hungariz tre war 60 km e-barzh Roumania betek ma vo kaset un enep-argadenn rouman all a yay betek [[Budapest]] zo preizhet a-benn ar fin. Fin zo da Republik soviedel Hungaria. En em dennañ a ra lu ar Roumaned diouzh Hungaria etre Here 1919 ha Meurzh [[1920]].

Anavezout a ra [[Feur-emglev Versailhez]], bet sinet ent ofisiel e miz Mezheven 1919, beli [[Roumania]] war Treuzsilvania. Pelloc'h, dre feurioù-emglev [[Feur-emglev Saint Germain|Saint Germain]] (1919) ha [[Feur-emglev an Trianon|an Trianon]] (bet sinet e Mezheven [[1920]]), e vo savet statud Treuzsilvania ha termenet an harzoù etre Stadoù Hungaria ha Roumania. Kurunennet eo bet ar roue [[Ferdinand Iañ Roumania|Ferdinand I{{añ}} Roumania]] hag ar [[Priñsez Maria Edinburgh|rouanez Maria Roumania]] e [[Alba Iulia]] er bloaz [[1922]].

E-kerzh Eost [[1940]], e-pad an [[eil brezel bed]] eo bet roet hanterenn norzh Treuzsilvania da Hungaria gant [[Adolf Hitler]] dre eil [[Diktat Vienna]]. Goude fin ar brezel eo bet freuzet Disktat Vienna ha daskoret takadoù norzh Treuzsilvania da Roumania dre [[Feurioù-emglev Pariz (1947)|Feur-emglev Pariz]] e ([[1947]]). Klotañ-rik a ra an harzoù bet adtermenet etre an div vro da-geñver feur-emglev Pariz gant ar re bet termenet c'hoazh e [[1920]]
=== Emdroadur ar boblañs ===
{| class="wikitable" border=1 cellspacing=0 cellpadding=2 style="border-collapse:collapse;"
!Bloaz||Hollad||Roumaned||Hungariz||Alamaned
|-
|1869|| 4,224,436 ||59%||25%||9.5%
|-
|1880||4,032,851||57%||26%||9.0%
|-
|1890||4,429,564||56%||27.1%||12.5%
|-
|1900||4,840,722||55%||29.5%%||11.9%
|-
|1910||5,262,495||53.7%||31.6%||10.7%
|-
|1919||5,259,918||57.1%||26.5%||9.8%
|-
|1920||5,208,345||57.3%||25.5%||10.6%
|-
|1930||5,114,214||58.3%||26.7%||9.7%
|-
|1941||5,548,363||55.9%||29.5%||9%
|-
|1948||5,761,127||65.1%||25.7%||5.8%
|-
|1956||6,232,312||65.5%||25.9%||6%
|-
|1966||6,736,046||68%||24.2%||5.6%
|-
|1977||7,500,229||69.4%||22.6%||4.6%
|-
|1992||7,723,313||75.3%||21%||1.2%
|}

=== Skoed-ardamez Treuzsilvania ===
[[Skeudenn:Coat of arms of Transylvania.svg|thumb|150px|Skoed-ardamez Treuzsilvania]]
Teir rann zo da skoed-ardamez Treuzsilvania :
* Ul [[lammergeier]] (ur gup barvek, arouez noblañs ar Grennamzer) gant an heol hag al loar a bep tu dezhañ (an daou anezho evel arouez ar [[Székely|Szeklered]]), war ur foñs azur
* Ur vandenn zisparti ruz a-hed
* Seizh tour ruz war ur foñs melen zo evit seizh kastell [[Saksoned Treuzsilvania]]

Notenn : E [[1659]] eo bet lakaet sevel ar skoed-ardamez gant Dieta Treuzsilvania. Ar c'hinkladur anezhañ zo bet kemeret diwar arouezioù ar broadoù kavet an enorusañ d'an ampoent : evit Hungariz eo ar gup, en enor d'ar [[Saksoned]] eo an tourioù, evit ar [[Sekuled]] eo an heol hag al loar. Ne voe ket degemeret kinnig ar Roumaned da ouzhpennañ un tres da zegas soñj eus [[Dakia]] war ar skoed. 
;Gwelet ivez
*[[Heuliadoù ar Brezel bed kentañ]]
*[[Aostria-Hungaria]]
*[[Istor Hungaria]]
*[[Istor Roumania]]
*[[Roll Pennoù Treuzsilvania]]

==Lec'hioù touristel==
* Kêrioù [[krennamzer]]el [[Alba Iulia]], [[Cluj-Napoca]], [[Sibiu]], ha [[Sighişoara]]
* Kêr [[Braşov]] ha skilec'h [[Poiana Braşov]] nepell
* Kêr [[Hunedoara]] gant [[kastell Hunyadi]] eus ar {{XIVvet kantved}}
* [[Ilizoù koad Maramures|Ilizoù koad]] marevezh [[Maramureş]]
* [[Kreñvlec'h Dakian menezioù Orăştie]], en o zouez [[Sarmizegetusa]]
* [[Kêriadennoù Treuzsilvania kreñvaet o ilizoù|Ilizoù kreñvaet ar Saksoned]]

==Sevenadur==
* [[Lucian Blaga]], [[barzh]] [[Roumania|Rouman]], [[dramaour]], ha [[prederour]]
* [[János Bolyai]], [[jedoniour]] [[Hungared|Hungarat]] bet ganet e [[Cluj-Napoca]]
* [[Johannes Honter]], [[adreizher]] protestant ha [[Dengarouriezh an Azginivelezh|dengarour eus an Azginivelezh]]
* [[Avram Iancu]], dispac'hour rouman
* [[Treuzsilvania er faltazi]] - e bed ar c'hornôg eo brudet Treuzsilvania evit bezañ kavell [[Kont Drakula]] [[Bram Stoker]].

==Daveennoù==
* {{1911}}

==Liammoù diavaez==
*[https://web.archive.org/web/20150908223233/http://www.therealtransylvania.com/ The Real Transylvania] - diwar-benn Treuzsilvania an deiz a hiziv
*[http://people.freenet.de/Transsylvania/ Lennegezh istorel a-zivout Treuzsilvania hag an tiriadoù nes], Klaus Popa, [[Alamagn]]
*[https://web.archive.org/web/20051118122833/http://www.osi.hu/ipf/publications/AlinaPP-nation.html Treuzsilvania subjektivel: studiadenn war ur vroadelouriezh goudekomunour], Alina Mungiu Pippidi, [[Bukarest]], [[Roumania]]
*[https://web.archive.org/web/20050421073837/http://www.ce-review.org/99/14/lovatt14.html Peoc'hus Treuzsilvania - Perak ne'z aio ket Treuzsilvania d'ober ur c'hKosovo all], Katherine Lovatt, er gelaouenn Central Europe, lev. 1, Niv. 14 27 Gwengolo 1999.
*[http://people.freenet.de/Transsylvania/Out.htm Un diverrañ eus istor saksoned Treuzsilvania], Klaus Popa, Alamagn
*[http://www.sibiweb.de/geschi/7b-history.htm Istor Treuzsilvania ha Saksoned Treuzsilvania], Dr. Konrad Gündisch, Oldenburg, Alamagn
*[http://www.hhrf.org Diazezadur gwirioù Mab-den Hungaria]
*[http://en.wikipedia.org/wiki/Image:Hungarian_minority_in_Transylvania.jpeg#filelinks Kartenn minorelezh hungarat Treuzsilvania goude niveridigezh ofisiel 1992], László Sebők

{{Rannvroioù istorel Roumania}}

[[Rummad:Treuzsilvania|*]]
[[Rummad:Broioù minorelaet Europa]]
[[Rummad:Aostria-Hungaria]]
[[Rummad:Hungaria]]
[[Rummad:Roumania]]