Skritur tsalagiek
Ur silabenneg eo ar skritur tsalagiek bet ijinet e 1819 ha diorroet gant Sequoyah (ᏍᏏᏉᏯ Ssiquoya hervez e sinadur, ᏎᏉᏯ Se-quo-ya alies bremañ ; "George Gist" ha "George Guess" gant ar saoznegerion) evit skrivañ e yezh, ar tsalagieg, yezh an Amerindianed Cherokee, ur yezh irokwoyek komzet e Norzh Karolina hag Oklahoma.
War gresk ez eas an niver a dud a zeskas ober gant ar silabenneg a-hed an XIXvet kantved, hag 90% eus an dud a ouie lenn ha skrivañ o yezh e 1830 a-drugarez d'ar silabenneg-se.
Strivet e vez hiziv da resteurel ar skritur hag ivez da vountañ war Tsalagiz da addeskiñ o yezh hag a zo bet o vont war ziskar a-hed an XXvet kantved.
En ur silabenneg, pep lizherenn a ra dave d'ur silabenn. Ur silabenneg rik eo homañ rak n'eo ket heñvelstumm al lizherennoù heñnvelson o kregiñ gant an hevelep vogalenn. Lizherennoù zo a zo gwall heñvel ouzh re al lizherenneg latin, met distaget e vezont en ur mod all.
- Notenn : en treuzskrivadur e vez implijet al lizherenn <v> evit ober dave d'ur vogalenn greiz dre fri.
a [a]~[ə] |
e [e]~[ɛ] |
i [i]~[ɪ] |
o [o]~[ɔ] |
u [u]~[ʊ] |
v [ə̃] | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
— | Ꭰ a | Ꭱ e | Ꭲ i | Ꭳ o | Ꭴ u | Ꭵ v | ||||
g [ɡ] |
Ꭶ ga | Ꭷ ka | Ꭸ ge | Ꭹ gi | Ꭺ go | Ꭻ gu | Ꭼ gv | |||
h [h] |
Ꭽ ha | Ꭾ he | Ꭿ hi | Ꮀ ho | Ꮁ hu | Ꮂ hv | ||||
l [l] |
Ꮃ la | Ꮄ le | Ꮅ li | Ꮆ lo | Ꮇ lu | Ꮈ lv | ||||
m [m] |
Ꮉ ma | Ꮊ me | Ꮋ mi | Ꮌ mo | Ꮍ mu | Ᏽ mv | ||||
n [n] |
Ꮎ na | Ꮏ hna | Ꮐ nah | Ꮑ ne | Ꮒ ni | Ꮓ no | Ꮔ nu | Ꮕ nv | ||
qu [kʰw] |
Ꮖ qua | Ꮗ que | Ꮘ qui | Ꮙ quo | Ꮚ quu | Ꮛ quv | ||||
s [s] |
Ꮝ s | Ꮜ sa | Ꮞ se | Ꮟ si | Ꮠ so | Ꮡ su | Ꮢ sv | |||
d/t [d]/[t] |
Ꮣ da | Ꮤ ta | Ꮥ de | Ꮦ te | Ꮧ di | Ꮨ ti | Ꮩ do | Ꮪ du | Ꮫ dv | |
tl [t͡ɬ] |
Ꮬ dla | Ꮭ tla | Ꮮ tle | Ꮯ tli | Ꮰ tlo | Ꮱ tlu | Ꮲ tlv | |||
ts [t͡s]~[d͡ʒ] |
Ꮳ tsa | Ꮴ tse | Ꮵ tsi | Ꮶ tso | Ꮷ tsu | Ꮸ tsv | ||||
w [ɰ] |
Ꮹ wa | Ꮺ we | Ꮻ wi | Ꮼ wo | Ꮽ wu | Ꮾ wv | ||||
y [j] |
Ꮿ ya | Ᏸ ye | Ᏹ yi | Ᏺ yo | Ᏻ yu | Ᏼ yv |
Gwelet ivez:
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Tsalagieg (tcherokeeg)
- Silabenneg
- Skritur vaiek