Gwelet an tarzh evit Gdańsk

[[Restr:Corte Artus, Gdansk, Polonia, 2013-05-20, DD 04.jpg|thumb|right|Kreiz kêr Gdańsk]]
[[Restr:Monument to the Fallen Shipyard Workers of 1970 in Gdańsk.jpg|thumb|]]

'''Gdańsk''' (distaget ['ɡdaɲsk], e [[poloneg]]; Gduńsk e [[kachoubeg]]; Danzig en [[alamaneg]]) zo ur [[kêr|gêr]] war ribl ar [[Mor Baltel]] ha kêr-benn rannvro (''województwo'') [[Pomerania]] e [[Polonia]]. War-dro 462 454 a dud zo o chom enni (e [[2014]]).

Emañ Gdańsk e goueled [[Bae Gdańsk]] , en aber unan eus brec’hioù ar stêr [[Wisła]], stêr vrasañ Polonia. Gant se emañ e darempred gant holl gêrioù diazad ar stêr-se, a c’holo 60% eus gorread ar vro. A-gevret gant ar c’hêrioù e-kichen, [[Sopot]] ha [[Gdynia]], ez eo Gdańsk un tamm eus an tolpad kêrioù anvet ''[[Trójmiasto]]'' (teir c’hêr), zo ouzhpenn ur milion a dud o chom ennañ.

== Istor ==
Gdańsk a gaver meneg anezhi ken abred ha [[997]]. En amzer-hont e oa ur gêrig pesketaerien ha marc’hadourien. 

E [[1308]] e voe dilezet gant roue Polonia [[Władysław IV]], da vont gant [[Urzh Teutonek|Urzh ar Varc'heien deutonek]]. Anavezet e voe neuze dindan an anv alamanek ''Danzig''. Unan eus porzhioù bras an [[Hansa]] e oa, e-kichen [[Lübeck]], [[Hamburg]] ha [[Bremen]]. Er {{XVvet kantved}} e voe tro-ha-tro e [[Prusia]] hag e [[Polonia]]. Goude-se, ha betek dibenn an {{XVIIvet kantved}}, e voe ur ''gêr zieub'' e rouantelezh Polonia, hag an darn vrasañ eus hec’h annezidi a oa germanegerien.

Laosket e voe gant [[Prusia]] e [[1793]]. Chom a reas er vro-se betek [[1920]], war-bouez ar mare ma voe aloubet gant soudarded [[Napoleon]], etre [[1807]] ha [[1813]], pa voe e [[Dugelezh Varsovia]]. 

E dibenn ar [[Brezel bed kentañ]] e voe graet ur gêr zieub eus Gdańsk ("''Freie Stadt Danzig''", ''[[Kêr dieub Danzig]]''), gant [[Emglev Versailhez]], dindan warez [[Kevre ar Broadoù]] ([[1920]]), daoust da youl an annezidi (tremen 90% a alamanegerien). E-pad an [[Eil brezel bed]] e voe staget "''Danzig''" ouzh [[Alamagn]]. 

E dibenn ar brezel e voe distrujet kêr gant arme an [[Unvaniezh soviedel]]. Gant an emglevioù peoc’h e 1945 e voe roet da Bolonia, ha skarzhet e voe an Alamaned eus kêr. Adsavet e voe savadurioù kreiz kêr evel ma oant kent ar brezel. 

Deuet eo Gdańsk da vezañ porzh brasañ Polonia hag ur greizenn c’hreantel a bouez. E [[1970]] e voe harzoù-labour ha manifestadegoù bras gant ar vicherourien a voe kiriek da ziskar penn komunour ar vro, [[Władysław Gomułka]]. Dek vloaz war-lerc’h e voe ganet, e chanterioù sevel listri Gdańsk, ar [[sindikad]] ''[[Solidarność]]'' a zegasas diwezhatoc’h diskar ar renad komunour e [[1989]]. Penn Solidarność, [[Lech Wałęsa]], a zeuas da vezañ prezidant Republik Polonia e [[1990]].

== Liammoù etrebroadel ==
===Kêrioù gevellet===
Gevelet eo Gdańsk gant:<ref name="Gdańsk">{{cite web |url=http://www.gdansk.pl/en/about,2,15.html |title=Partner Cities |publisher=City of Gdańsk  |language=poloneg, saozneg |date=27 May 2008 |accessdate=2015-01-04}}</ref><sup>[en urzh kronologel]</sup>
* '''[[Bremen]]''', {{Alamagn}} <small>''(abaoe 1976)''</small><ref name="Gdańsk"/><ref name="Bremen twinnings">{{cite web|url=http://www.rathaus.bremen.de/sixcms/detail.php?gsid=bremen54.c.2259.de|title=Bremen - Referat 32 Städtepartnerschaften / Internationale Beziehungen|trans_title=Bremen - Unit 32 Twinning / International Relations|accessdate=2013-08-09|last=Frohmader|first=Andrea|work=Das Rathaus Bremen Senatskanzlei [Bremen City Hall - Senate Chancellery]|language=alamaneg|archiveurl=http://web.archive.org/web/20110718204253/http://www.rathaus.bremen.de/sixcms/detail.php?gsid=bremen54.c.2259.de|archivedate=2011-07-18}}</ref>
* '''[[Turku]]''', {{Finland}} <small>''(abaoe 1987)''</small><ref name="Gdańsk"/>
* '''[[Barselona]]''', {{Katalonia}} <small>''(abaoe 1990)''</small><ref name="Gdańsk"/>
* '''[[Cleveland]]''', [[Ohio]], {{SUA}} <small>''(abaoe 1990)''</small><ref name="Gdańsk"/><ref name="Cleveland sisters">{{cite web|url=http://www.sister-cities.org/interactive-map/Cleveland,%20Ohio|title=Sister Cities International (SCI) |publisher=Sister-cities.org |date= |accessdate=2013-04-21}}</ref>
* '''[[Kalmar]]''', {{Sveden}} <small>''(abaoe 1991)''</small><ref name="Gdańsk"/>
* '''[[Helsingør]]''', {{Danmark}} <small>''(abaoe 1992)''</small><ref name="Gdańsk"/>
* '''[[Marselha]]''', {{Bro-C'hall}} <small>''(abaoe 1992)''</small><ref name="Gdańsk"/>
* '''[[Rouen]]''', {{Bro-C'hall}} <small>''(abaoe 1992)''</small><ref name="Gdańsk"/>
* '''[[Kaliningrad]]''', {{Rusia}} <small>''(abaoe 1993)''</small><ref name="Gdańsk"/>
* '''[[Sefton]]''', {{Bro-Saoz}}, {{Rouantelezh-Unanet}} <small>''(abaoe 1993)''</small><ref name="Gdańsk"/>
* '''[[Sant-Petersbourg]]''', {{Rusia}} <small>''(abaoe 1993)''</small><ref name="Gdańsk"/><ref name="St. Petersburg">{{cite web |url=http://eng.gov.spb.ru/figures/ities |title=Saint Petersburg in figures – International and Interregional Ties |publisher=Saint Petersburg City Government |accessdate=2008-03-23}}</ref>
* '''[[Astana]]''', {{Kazakstan}} <small>''(abaoe 1996)''</small><ref name="Gdańsk"/>
* '''[[Odessa]]''', {{Ukraina}} <small>''(abaoe 1996)''</small><ref name="Gdańsk"/>
* '''[[Rotterdam]]''', An {{Izelvroioù}} <small>''(abaoe 1998)''</small><ref name="Gdańsk"/>
* '''[[Vilnius]]''', {{Lituania}} <small>''(abaoe 1998)''</small><ref name="Gdańsk"/>
* '''[[Nisa]]''', {{Bro-C'hall}} <small>''(abaoe 1999)''</small><ref name="Gdańsk"/><ref name="Nice Jumellage">{{cite web | url =http://www.nice.fr/Collectivites/La-municipalite/Villes-jumelees-avec-la-Ville-de-Nice | title = Villes jumelées avec la Ville de Nice | accessdate = 2013-06-24 | publisher = Ville de Nice | language = galleg}}</ref>
* '''[[Shanghai]]''', {{Sina}} <small>''(abaoe 2004)''</small><ref name="Gdańsk"/>
* '''[[Palermo]]''', {{Italia}} <small>''(abaoe 2005)''</small><ref name="Gdańsk"/>

===Kevelerien ha kenober===
* '''[[An Havr Nevez]]''', Bro-C'hall<ref name="Le Havre twins">{{cite web|url=http://lehavre.fr/dossier/le-havre-ville-partenaire|title=Le Havre - Les villes jumelées|accessdate=2013-08-07|work=[http://lehavre.fr/ City of Le Havre]|language=galleg|trans_title=Le Havre - Twin towns|archiveurl=http://web.archive.org/web/20130729215238/http://lehavre.fr/dossier/le-havre-ville-partenaire|archivedate=2013-07-24}}</ref>

== Tud vrudet ==
* [[Gabriel Daniel Fahrenheit]], fizikour ([[1686]]-[[1736]]) 
* [[Arthur Schopenhauer]], prederour ([[1788]]-[[1860]])
* [[Günter Grass]], skrivagner ([[1927]]-[[2015]])
* [[Lech Wałęsa]], sindikalour ha politikour ([[1943]])
* [[Donald Tusk]], politikour ([[1957]])

== Daveoù ha notennoù ==
<references/>

== Liammoù diavaez ==
* [https://web.archive.org/web/20110222212201/http://www.gdansk.pl/ Gdańsk]
* [https://web.archive.org/web/20201230124540/https://www.gdansk-online.eu/ Gdansk Online]
* [http://www.trojmiasto.pl/ Trójmiasto]

{{commons|Gdańsk}}
{{Patrom:Kevre Hansa}}

[[Rummad:Kêrioù Polonia]]
[[Rummad:Porzhioù ar Mor Baltel]]