Gwelet an tarzh evit Aisopos

[[Restr:Velázquez - Esopo (Museo del Prado, 1639-41).jpg|thumb|upright 1.2|Aisopos, gwelet gant [[Diego Velázquez]].]]
[[File:Aesop pushkin01.jpg |thumb| Delwenn da Aisopos]]
[[Restr:Aesopnurembergchronicle.jpg|thumb|250px|right|Aesopos, hervez an ''[[Nuremberg Chronicle]]'' gant [[Hartmann Schedel]] e [[1493]]. Notennit "Esopus", gan un "s" hir, ha stumm ar "p".]]
[[Restr:The Ant and the Grasshopper - Project Gutenberg etext 19994.jpg|thumb|[[Ar Skrilh hag ar Verienenn]]]]
'''Aisopos''' (''Αίσωπος/Aísôpos'' e [[henc'hresianeg|gregach]]), pe '''Esopus''' (e latin), pe '''Ezop''' (diwar an anv gallek ''Esope'') a-wechoù e brezhoneg ivez, a zo ur [[sklav]] ha skrivagner eus [[Hellaz kozh]] a veve war-dro ar {{VIIvet kantved kt JK}} ha {{VIvet kantved kt JK}}. Eñ a vije tad ar fablennoù, brudet dreist-holl e lennegezh c'hallek ar {{XVIIvet kantved}}.

== Istor ==
Hervez [[Ploutarc'hos]] e oa ur sklav [[hellazat]], bet prizoniet er [[brezel]], divalav, [[kamm]], tort, besteod, hag a gonte istorioù. 

Hervez martezeadenn M. L. West<ref>''La fable'', Fondation Hardt, Vandœuvres-Genève, 1984.</ref>, eo e [[Samos]] e vije bet savet ar vojenn diwar e benn, hag a zo kontet gant [[Jean de La Fontaine|La Fontaine]] e rakskrid e fablennoù-eñ. 

Hunvreet gantañ edo an doueez [[Fortuna]] (pe gentoc'h ''Tuc'he'' tud Hellaz) o tistagellañ e deod e tihunas un deiz ha gouest da gomz hep satouilhat. Prenet e voe gant ur marc'hadour sklaved ha degouezhout a reas e ti ur prederour eus Samos, [[Ksantos]] e anv. Eno e strivas da c'hoari e baotr fin, gant bommoù a bep seurt, ma voe disklavet a-benn ar fin. Neuze ez eas da gaout [[Krezuz]], evit klask saveteiñ dizalc'hted Samos. Dont a-benn a reas o kontañ d'ar roue unan eus e vojennoù. War-lerc'h e servijas roue [[Babilon]] a gemere plijadur o selaou e zivinadennoù. Krog e oa sorc'henn ar beajoù ennañ, ha mont a reas da Hellaz, da [[Delfi|Zelfi]] dreist-holl. N'ouzer ket perak e voe taolet eno eus lein ur vri.

== Ar re wan ==
E danevell-vuhez Aisopos e vez kaoz atav eus ar [[c'hoarzh]] hag ar fent a ro tu d'an den gwan da drec'hiñ war an hini kreñv, d'ar sklaved da c'hounit a-enep o mistri. Sede e c'haller lavarout e oa diaraoger an ''diharoz'' (pe an ''haroz-kontrol'', mar karer), divalav ha dismegañset, dic'halloud, hag a zeu a-benn koulskoude d'en em dennañ eus ar gwallblegoù abalamour d'e ampartiz da ziskoulmañ ar c'hudennoù.

E [[komz-plaen]] e oa skrivet fablennoù Aisopos, hep klask bezañ traoù kaer, ken e lavaras [[Hegel]]: « E genoù ur sklav e krogas ar gomz-plaen » (''Kenedouriezh''). Kentañ dastumad fablennoù a voe a zo bet savet gant [[Demetrios Falereus]] war-dro [[-325|325 kent JK]]. Kollet eo bet an dastumad orin. An hini a oa anavezet gant [[Jean de La Fontaine]] e oa ennañ 127 fablenn.

Fablennoù Aisopos a vo troet e [[latin]] gant [[Phaedrus]]. Gant [[Babrias]] e voe graet re all en {{Eil kantved}}.

[[Planudes]], ur manac'h bizantinat eus ar {{XIVvet kantved}} a vrudas ur skrid anvet ''Buhez Aisopos'' diwar un dafar a oa eus ar {{Iañ kantved}} moarvat.

== Tud awenet gantañ ==
*[[Phaedrus]], kentañ awener fablennourion ar {{XVIIvet kantved}} 
*[[Flavius Avianus]] ({{Eil kantved}} pe {{IVe kantved}}), 
*[[Jean de La Fontaine]], er {{XVIIvet kantved}}
*[[Isaac de Benserade|Benserade]] er {{XVIIvet kantved}}

== Lavaroù ==
*Unvaniezh a ra nerzh.
*An teod eo ar gwellañ hag ar gwashañ 

== Levrlennadur ==
* ''Mojennoù Aisôpos'', embannet gant [[An Here]], 2000.
* [[Guillaume Ricou]]. ''Fablennoù Ezop ha Fedr''. [[Brud Nevez]] 1986; 2000.

== Liammoù diavaez ==
*{{es}} [https://web.archive.org/web/20060818011057/http://pacomova.eresmas.net/paginas/las_fabulas_de_esopo.htm E fablennoù e spagnoleg]
*{{fr}} [http://www.textesrares.com/esop/es_cadre.htm Skeudennoù un embannadur kozh e galleg]
* [https://web.archive.org/web/20071015225916/http://ysopet.free.fr/fable_esope.php Taolenn ar fablennoù gant ar re savet gant La Fontaine]

==Notennoù ha daveennoù==
<references/>

==Skeudennoù==
<gallery>
file:IsopGoya.jpg|Engravadur diwar ar poltred graet gant [[Diego Velázquez]]
File:Can't please everyone2.jpg| 
File:Llibre del sabi y clarissim fabulador Isop (1908).djvu| Aisopos hervez un embannadur [[katalanek]] e 1908, savet diwar unan koshoc'h, eus ar {{XVIvet kantved}} 
</gallery>
[[Rummad:Skrivagnerien henc'hresianek]]
[[Rummad:Fablennoù]]
[[Rummad:Aisopos]]