Yiannis Ritsos
Ur barzh gresianek e oa Yiannis Ritsos (gresianeg: Γιάννης Ρίτσος; treuzksrivet ivez: Yannis, Giannis pe Giannhs), bet ganet e Monemvasia d'ar 1añ a viz Mae 1909 hag aet da anaon en Aten d'an 11 a viz Kerzu 1990.
Renket e vez e-touez ar pevar barzh gwellañ eus Gres an XXvet kantved a-gevret gant Kostis Palamas, Giorgos Seferis hag Odysseus Elytis.
Skrivañ a reas ouzhpenn ugent dastumadenn barzhoniezh, nav romant, pevar fezh-c'hoari ha skridoù all, hag e meur a yezh eo bet troet e oberennoù.
Nav gwezh e oa bet kinniget e anv, en aner, evit Priz Nobel al lennegezh ha pa'c'h eas gantañ Priz Lenin ar Peoc'h e 1977 e tisklêrias e oa hennezh pouezusoc'h dezhañ evit ar Priz Nobel.
Ezelañ a reas ouzh Strollad Komunour Gres da geñver diwezh ar bloavezhioù 1920 hag abalamour d'e gredennoù politikel e oa bet bac'het e "kampoù an addeskiñ broadel" goude fin Brezel Diabarzh Gres (1946-1949).
Difennet e oa bet e varzhoniezh gwezh ha gwezh all e Gres abalamour d'an danvezioù eus an tu-kleiz a gontas drezi.
E 1975 e oa bet roet un doktorelezh a-enor dezhañ gant Skol-Veur Aristoteles e Thessaloniki.
Oberennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Barzhonegoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Traktor ("Τρακτέρ") - 1934
- Piramidennoù ("Πυραμίδες") - 1935
- Bezskrivadur ("Επιτάφιος") - 1936: skrivet e enor un den lazhet en ur vanifestadeg
- Kanaouenn ma c'hoar ("Το τραγούδι της αδελφής μου") - 1937
- Simfonienn an nevez-amzer ("Εαρινή συμφωνία") - 1938
- Ergerzh ar meurvor ("Το εμβατήριο του ωκεανού") - 1940
- Mazourka kozh gant lusk ar glav ("Παλιά μαζούρκα σε ρυθμό βροχής) - 1943
- Prouenn ("Δοκιμασία") - 1943
- Hon c'hamalad ("Ο σύντροφός μας") - (1945): diwar-benn Nikos Zac'hariadis
- Ardremezioù ar bed ("Γειτονιές του κόσμου") - 1949
- Vijel ("Αγρύπνια") - 1954
- Gwerelaouenn ("Πρωινό άστρο")- 1955
- ''Sonatenn dindan an heol-loar ("Σονάτα του Σεληνόφωτος") - 1956
- Danevelladur ("Χρονικό")- 1957
- Deizioù maen ("Πέτρινος χρόνος")- 1957
- Kimiadenn ("Αποχαιρετισμός")- 1957
- Picher ("Υδρία") - 1957
- Sklaerder ar goañv ("Χειμερινή διαύγεια") - 1957
- Ardremezioù ar bed ("Οι γειτονιές του κόσμου") - 1957
- Framamdur ar gwez ("Η αρχιτεκτονική των δέντρων") - 1958
- Pa degouezh an estren ("Οταν έρχεται ο ξένος") - 1958
Ανυπόταχτη πολιτεία (1958)
- Ar maouezed kozh hag ar mor ("Οι γερόντισσες κ' η θάλασσα") - 1959
- Ar prenestr ("Το παράθυρο") - 1960
- Ar pont ("Η γέφυρα") - 1960
- Ar Sant Du ("Ο Μαύρος Αγιος") - 1961
- An ti marv ("Το νεκρό σπίτι") - 1962
- Dindan skeudenn ar menez' ("Κάτω απ' τον ίσκιο του βουνού") - 1962
- Gwezenn an toul--bac'h hag ar maouezed ("Το δέντρο της φυλακής και οι γυναίκες") - 1963
- C'hoarioù an neñv hag an dour ("Παιχνίδια τ'ουρανού και του νερού") - 1964
- Filoctetes ("Φιλοκτήτης") - 1965
- Hellazegezh ("Ρωμιοσύνη") - 1966
- Orestes ("Ορέστης") - 1966
- Ostrava ("Όστραβα") - 1967
- Mein, adlavaroù ha kaeloì ("Πέτρες, Επαναλήψεις, Κιγκλίδωμα") - 1972
- Helena ("Η Ελένη") - 1972
- Jestroù ("Χειρονομίες") - 1972
- Pevare ment ("Τέταρτη διάσταση") - 1972
- Distro Ifigeneia ("Η επιστροφή της Ιφιγένειας") - 1972
- Ismene ("Ισμήνη") - 1972
- C'hrisothemis ("Χρυσόθεμις") - 1972
- Garganta ("Γκραγκάντα") - 1973
- Trepas ha diri ("Διάδρομος και σκάλα") - 1973
- Septiria ha Dafniforia ("Σεπτήρια και Δαφνηφόρια") - 1973
- Pod o vogediñ ("Καπνισμένο τσουκάλι") - 1974
- Distruj Milos ("Ο αφανισμός της Μήλος") - 1974
- Meulgan ha keinvan evit Kiprenez ("Υμνος και θρήνος για την Κύπρο") - 1974
- Kloc'hdi ("Κωδωνοστάσιο") - 1974
- Paperioù ("Χάρτινα") - 1974
- Ar voger e-barzh ar melezour ("Ο τοίχος μέσα στον καθρέφτη") - 1974
- Mestrez ar gwinegi ("Η Κυρά των Αμπελιών") - 1975
Η τελευταία προ Ανθρώπου Εκατονταετία (1975)
Τα επικαιρικά (1975)
- Deizlevr an harlu ("Ημερολόγιο εξορίας") - 1975
Μαντατοφόρες (1975)
- Ti ar porzhier ("Θυρωρείο") - 1976
- An ergerzhadeg ("Το μακρινό") - 1977
- Ar mozhol-dor ("Το ρόπτρο")
- Skritur Dall ("Γραφή Τυφλού")
- An erotikoù ("Τα ερωτικά")
Ανταποκρίσεις (1987)
Romantoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Arisotos an aketus ("Αρίοστος ο Προσεχτικός") - 1982
- Iskisat traoù ("Τι παράξενα πράματα") - 1983
- Gant an taol-ilin ("Με το σκούντημα του αγκώνα") - 1984
- Evel-se emañ marteze ("Ισως να'ναι κι ετσι") - 1985
- An hini kozh hag ar sarpant-nij ("Ο γέροντας με τους χαρταιτούς") - 1985
- N'eo ket nemet evidout ("Οχι μονάχα για σένα") - 1985
- Siellet gant ur mousc'hoarzh ("Σφραγισμένα μ'ενα χαμόγελο") - 1986
- War digresk a ra ar goulennoù ("Λιγοστεύουν οι ερωτήσεις") - 1986
- Aristis a nac'h dont da vezañ Sant ("Ο Αρίοστος αρνείται να γίνει Αγιος") - 1986
C'hoariva
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Ur vaouez war vord ar mor ("Μια γυναίκα πλάι στη θάλασσα") - 1942
- Du-hont eus skeud ar siprezennoù ("Πέρα απ'τον ίσκιο των κυπαρισσιών") - 1947
- Bizhier ar re dall ("Τα ραβδιά των τυφλών") - 1959
- Ar c'hrec'h gant ar feuntenn ("Ο λόφος με το συντριβάνι")
Dastumadennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Barzhonegoù - Levrenn 1 ("Ποιήματα - Α τόμος") - 1961
- Barzhonegoù - Levrenn 2 ("Ποιήματα - Β τόμος") - 1961
- 12 brazhoneg evit Kavafi ("12 ποιήματα για τον Καβάφη") - 1963
- Testenioù - Rumm 1 ("Μαρτυρίες - Σειρά 1η") - 1963
- Barzhonegoù - Levrenn 3 ("Ποιήματα - Γ τόμος") - 1964
- Testenioù - Rumm 2 ("Μαρτυρίες - Σειρά 2η") - 1966
- Tric'hwec'h kanouennig evit ar mammvro vihan ("Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας") - 1973
- Barzhonegoù - Levrenn 4 ("Ποιήματα - Δ τόμος") - 1975
Beajoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Sonjoù eus an Unaniezh Soviedel ("Εντυπώσεις απο τη Σοβιετική Ενωση") - 1956
- Teirzaolenn itianek ("Ιταλικό τρίπτυχο") - 1982
Troidigezhioù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Aleksander Blok: An daouzek ("Οι δώδεκα") - 1957
- Dastumadenn barzhed roumaniek ("Ανθολογία Ρουμανικής ποίησης") - 1961
- Jozef Atila: Barzhonegoù ("Ποιήματα") - 1963
- Vladimir Mayakovsky: Barzhonegoù ("Ποιήματα") - 1964
- Dora Gabe: Me, ma mamm hag ar bed ("Εγώ, η μητέρα μου και ο κόσμος") - 1965
- Ilya Ehremburg: Ar wezenn ("Το δέντρο") - 1966)
- Nazım Hikmet: Barzhonegoù ("Ποιήματα") - 1966
- Νικόλας Γκιλλιέν: Ar zoo bras ("Ο μεγάλος ζωολογικός κήπος") - 1966
- Dastumadenn barzhed tchekek ha skovakek ("Ανθολογία Τσέχων και Σλοβάκων ποιητών") - 1966
- A. Tolstoy: Η γκρινιάρα κατσίκα (1976)
- Fereydoun Faryad: Ονειρα με χαρταετούς και περιστέρια (1988)
- Hô Chi Minh: Deizlevr an toull-bac'h ("Ημερολόγιο της φυλακής")