Tristan da Cunha
| Anv er yezh a orin | Tristan da Cunha  |
|---|---|
| Anv berr | 🇹🇦 |
| Yezh ofisiel | saozneg |
| Kan broadel | God Save the King |
| Stad | Saint Helena, Ascension ha Tristan da Cunha |
| Kêr-benn | Edinburgh of the Seven Seas |
| E tiriad | Saint Helena, Ascension ha Tristan da Cunha |
| War ribl | Meurvor Atlantel |
| Daveennoù douaroniel | 37°7′0″S 12°17′0″W |
| Kenurzhiennoù al lec'h pellañ er reter | 37°6′58″S 12°13′1″W |
| Kenurzhiennoù al lec'h pellañ en norzh | 37°3′44″S 12°16′49″W |
| Kenurzhiennoù al lec'h pellañ er su | 37°10′12″S 12°17′0″W |
| Kenurzhiennoù al lec'h pellañ er c'hornôg | 37°7′6″S 12°21′1″W |
| Poent uhelañ | Queen Mary's Peak |
| Gwerzhid-eur | UTC±00:00 |
| Time of discovery or invention | 1506 |
| Lec'hienn ofisiel | http://www.tristandc.com |
| Banniel (deskrivadur) | flag of Tristan da Cunha |
| Douaroniezh an danvez | geography of Tristan da Cunha |
| Araogenn bellgomz ar vro | +2908 |
| Arouezenn Unicode | 🇹🇦 |
| Rummad evit ar c'hartennoù | Category:Maps of Tristan da Cunha |
Tristan da Cunha zo un enezeg pell eus pep douar bras, didud war-bouez an enezenn vrasañ heñvelanvet, Tristan da Cunha, e-kreiz Meurvor Atlantel ar Su, 2 816 km eus Suafrika ha 3 360 km eus Suamerika.
Edinburgh of the Seven Seas eo ar gêr-benn.
Dalc'het eo gant ar Rouantelezh-Unanet, ha mont a ra d'ober un darn eus tiriad tramor Saint Helena, Ascension ha Tristan da Cunha.
An inizi[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
|
|
-
Banniel Tristan da Cunha, ofisiel abaoe 2002
-
Gough Island
Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Kentañ ma voe spurmantet an inizi a voe e 1506 gant ur moraer portugalat anvet Tristão da Cunha, hogen rust e oa ar mor ha ne c'hallas ket dilestrañ. An enez vrasañ a voe anvet Ilha de Tristão da Cunha gantañ, a roas Tristan da Cunha Island e saozneg.
Ret e voe gortoz 1767 evit gwelout al lestr gall L'Heure du Berger o tostaat. Sontet e voe an dour en-dro d'an inizi, taolet ur sell ouzh an aod a-ziwar al lestr. Evezh a voe taolet ouzh dour ar pezh lamm-dour Big Watron hag ouzh hini ul lenn en norzh, hag embannet e voe an evezhiadennoù gant un douaroniour saoz eus ar Royal Navy e 1781.
An den kentañ a yeas da chom di a oa anvet Jonathan Lambert, a oa eus Salem, Massachusetts, SUA, a zegouezhas e 1810. Disklêriañ a reas bezañ perc'henn war an inizi, hag an anv Inizi ar Freskadurezh a roas d'an enezeg. Mervel a reas daou vloaz war-lerc'h, e 1812. E 1815 e tisklêrias Breizh-Veur perc'hennañ an inizi, a voe staget ouzh melestradurezh Trevadenn ar C'hab e Suafrika.
Hervez a veze kontet e voe graet an taol da virout ouzh ar C'hallaoued da implijout an inizi evel repu ma teujent da zieubiñ Napoleone Buonaparte pa oa prizoniad e Saint Helena[1]. Kement-se a viras ivez ouzh Stadoù-Unanet Amerika da implij Tristan da Cunha evel porzh-brezel, evel m'o doa graet da vare Brezel 1812. Trevadenniñ Inaccessible Island o doa klasket ober, en aner avat.
Soudarded saoz a voe diazezet, tud all a zeuas da chom. Balumetaerien a gave repu eno war-lerc'h o chaseadegoù. Koulskoude, gant digoradur Kanol Suez e 1869 ha dilez al listri-dre-lien evit al listri-dre-vurezh e kreskas digenvezded an inizi pa ne oant ket ul lec'h-arsav ken evit ar beajoù bras eus Europa da Azia ar Reter.
E 1867, pa zeuas ar priñs Alfred, eil mab ar rouanez Victoria ha dug Edinburgh, da ober ur gwel d'an enezenn, e voe badezet ar gêrig en e enor hag anvet "Edinburgh of the Seven Seas".
Breur yaouankañ Lewis Carroll, Edwin H. Dodgson, a voe misioner anglikan ha skolaer e Tristan da Cunha er bloavezhioù 1880. Un dug Edinburgh all, hogen pried Elizabeth II en dro-se, a weladennas an inizi e 1957 pa reas e dro ar bed war lestr ar rouanez, HMS Britannia e anv[2].
D'an 12 a viz Genver 1938 e voe disklêriet stagidigezh Tristan da Cunha ouzh Saint Helena.
E-pad an Eil Brezel-bed e voe anvet kentañ merour an enezenn gant ar gouarnamant saoz, ha dont a reas da vout ul lec'h a bouez evit ar Royal Navy. Al lestr HMS Atlantic Isle a voe karget da eveshaat monedone al listri alaman e Meurvor Atlantel ar Su.
E 1958 e voe lakaet ur vombezenn atomek da darzhañ nepell diouzh Tristan da Cunha gant morlu SUA e-kerzh an Operation Argus. Ne voe ket kelaouet tud an enez a-raok, na ne voe kinniget skoazell yec'hed goude. Evit ober trouz ha gortoz e voe embannet an enklaskoù yec'hed e miz Mae 2006[3].
E 1961 e tarzhas menez-tan an enezenn, ma rankas meur a gant den tec'hel da Vro-Saoz, goude ma tistroas meur a hini goude, un toullad bloavezhioù war-lerc'h.
Politikerezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Roue Breizh-Veur eo aotrouniezh veur an inizi, hag en e anv int melestret gant gouarnour Saint Helena. P'emañ ar gouarnour o chom e Saint Helena ez eus ur Merour dindanañ o chom e Tristan da Cunha.
Douaroniezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Diaes eo monet di : pell emañ diouzh Breizh, ha gwall nebeut a listri a gas betek eno.
Armerzh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Saverien chatal eo tud Tristan da Cunha. Perc'henniezh an holl eo an douar. eveshaet e vez an niver al loened evit mirout ouzh ar re binvidikañ da binvidikaat re. Berzet eo d'an estrenien prenañ douar ha dont da chom en inizi[4]
Kevredigezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Da 234 a dud e save poblañs Tristan da Cunha e 2022[5]. Eizh anv-tiegezh hepken zo : Glass, Green, Hagan, Lavarello (un anv eus Liguria), Repetto (ken ligurek all), Rogers ha Swain ; 80 tiegezh zo en holl. En Edinburgh of the Seven Seas (lesanvet The Settlement eno) emañ an darn vuiañ. Kristenien int : darn zo anglikaned, re all katoliked.
-
Tier en Edinburgh of the Seven Seas
Yezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Ur rannyezh saoznek souezhus un tamm zo bet ganet en Inizi Tristan da Cunha, abalamour d'an digenvez ma'z int. Skouerioù anezhi zo e levr Bill Bryson, The Mother Tongue[6].
Ël lennegezh c'hall[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Meneget eo e levr Jules Verne, Les Enfants du Capitaine Grant.
- Gant Hervé Bazin eo bet kontet monet-kuit ha distro annezidi Tristan da Cunha en e levr Les Bienheureux de la Désolation.
Notennoù ha daveoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- ↑ Roberts, Edmund (1837). Embassy to the Eastern Courts of Cochin-China, Siam, and Muscat. New York : Harper & Brothers. 33 p.
- ↑ HMS : Her Majesty Ship, "Lestr He Meurdez".
- ↑ (en) Tristan Times, 22/05/2006. Kavet : 12/06/2023.
- ↑ (en) Tristan da Cunha Economy. Kavet : 12/06/2023.
- ↑ (en) Tristan da Cunha Families. Kavet : 12/06/2023.
- ↑ (en) Bryson, Bill. The Mother Tongue: English And How It Got That Way. William Morrow Paperbacks, 1990 (ISBN 978-0380715435)>
Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Lec'hienn ofisiel Tristan da Cunha
- Tristan Times
- Istor
- First postcode for remote UK isle – BBC News
- The Utmost Parts of the Earth, by William F. Taylor
- TristanDaCunha.co.uk
- Lec'hienn diwar-benn Tristan Da Cunha
| |
|---|---|
| Tristan da Cunha | Inaccessible Island | Inizi an Eostig (Enez an Eostig | Middle Island | Enez Stoltenhoff) | Enez Gough | |