Treuzlizherennadur arabek
Diorroet ez eus bet meur a doare da dreuzlizherennañ ar skritur arabek gant lizherennoù al lizherenneg latin, da lâret eo e romanekaat, rak ne glot ket meur a fonem arabek gant ar re a vez kavet er yezhoù europek peurliesañ.
Savet e vez ur sistem treuzlizherennadur bewech hervez ar an implijoù da vezañ great gantañ. Diouzh un tu e ranker ober an diforc'h etre sistemoù treuzlizheranndur skiantel da vezañ implijet evit treuzskrivañ bep lizhrenn en un doare rik ha resis hag un treuzlizheranndur evit implijoù boutin da vezañ implijet gant an holl pa ouifent arabeg pe get. Amañ da heul e vo displeget mont-en-dro un nebeud sistemoù skiantel bet diorroet dija hag implijet en deiz a hiziv.
Diwar an diazez-se neuz e c'hellfor sevel un daolenn eeunoc'h da vezañ implijet evit treuzskrivañ anvioù arabek evit un implij boutin er yezh-mañ'r-yezh, da skouer :
- صدام حسين
- > ṣdām ḥsyn
- goude klokaat gant ar vogalennoù ha ne vezont ket skrivet peurlisañ:
- > treuzlizherennadur skiantel rik: ṣaddām ḥusayn
- > treuzlizherennadur boutin saoznek: Saddam Hussein
Kemm-digemm e vo pep treuzlizherennadur boutin e pep yezh-pal evel-just rak ret e vez keñveriañ talvoud orin pep lizherenn arabek gant fonemoù ha reolennoù reizhskrivañ ar yezhoù-se, da skouer :
- عمر خيام
- treuzlizherenandur rik: ʻ(u)m(a)r ḫ(a)y(y)ām
- treuzlizherennadur boutin alamanek: Omar Chajjam
- treuzlizherennadur boutin brezhonek (kinnig): Omar C'hayyam
- treuzlizherennadur boutin esperantek: Omar Kajjam
- treuzlizherennadur boutin spagnolek. Omar Jayyam
- treuzlizherennadur boutin slovenek: Omar Hajam
- treuzlizherennadur boutin turkek: Ömer Hayyam
Peurliesañ e vez klsket ober hep skrapoù na lizherennoù "iskis" pa vez treuzlizherennet evit un implij boutin evit ma vefe aezeto'ch da lenn.
Notenn: N'eo ket heñvelster an treuzlizherenniñ dre vras hag ar roimanikadur hag a denn d'an treuzlizherenniñ dre implijout al lizherenneg latin nemetken, rak treuzlizhrennet e c'hell bezañ ur skritur bennak gant n'eus forzh peseurt doare-skrivañ all evel-just, da skouer :
- treuzlizherennadur boutin bulgarek: Омар Хайям
- treuzlizherennadur boutin hebraek: עומר כיאם
- treuzlizherennadur boutin taiek: โอมาร์ คัยยาม
Sistemoù unvan[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Deutsche Morgenländische Gesellschaft (1936): Degemeret gant Emglev Etrevroadel Studerion Sevenadur Broioù ar Reter.
- ISO/R 233 (1961). Implijet a-raok ma vije bet diorroet ISO 233 e 1984.
- BS 4280 (1968): Diorroet gant Savadur Breizh-Veur evit an Unvaniñ [1]
- SATTS (1970s): Diorroet gant arme ar Stadoù-Unanet.
- UNGEGN (1972): [2]
- DIN-31635 (1982): Diorroet gant Savadur Aklamagn evit an Unvaniñ.
- ISO 233 (1984).
- Qalam (1985) [3]
- ISO 233-2(1993). Treuzlizherannadur eeunaet.
- Buckwalter Transliteration (1990s): Diorroet evit Xerox gant Tim Buckwalter [4]; ne vez ket implijet skrapoù na pikoù a-is hag a-us d'al lizherennoù gant ar sistem-mañ. [5]
- ALA-LC (1997). [6]
- SAS: Diorroet gant José Antonio Conde hag implijet e Spagn adal an XIXvet kantved
Taolenn keñveriañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Lizherenn | Anv | SATTS | UNGEGN | ALA-LC | DIN-31635 | ISO 233 | ISO/R 233 | Qalam | SAS | SM | LFE |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ﺀ
|
hamza | E | ʼ, — | —, ’ | ʾ | ˈ, ˌ | —, ’ | ' | ʾ (zero word-initially) |
' (disappears after 'al-' and where alif waṣl is. | [ʔ] |
ﺍ
|
ʼalif | A | ā | ʾ | ā | aa | a, i, u (syllable-initial) ā (lengthening) |
aa | various, including LFE[aː]}} | ||
ﺏ
|
bāʼ | B | b | b | b | b | b | b | b | b | [b] |
ﺕ
|
tāʼ | T | t | t | t | t | t | t | t | t | [t] |
ﺙ
|
ṯāʼ | C | th | th | ṯ | ṯ | ṯ | th | ṯ | ç | [θ] |
ﺝ
|
ǧīm, jīm, gīm | J | j | j | ǧ | ǧ | ǧ | j | ŷ | j | [ʤ] / [ʒ] / [ɡ] |
ﺡ
|
ḥāʼ | H | ḩ | ḥ | ḥ | ḥ | ḥ | H | ḥ | ḥ | [ħ] |
ﺥ
|
ḫāʼ | O | kh | kh | ḫ | ẖ | ẖ | kh | j | x | [x] |
ﺩ
|
dāl | D | d | d | d | d | d | d | d | d | [d] |
ﺫ
|
ḏāl | Z | dh | dh | ḏ | ḏ | ḏ | dh | ḏ | đ | [ð] |
ﺭ
|
rāʼ | R | r | r | r | r | r | r | r | r | [r] |
ﺯ
|
zāy | ; | z | z | z | z | z | z | z | z | [z] |
ﺱ
|
sīn | S | s | s | s | s | s | s | s | s | [s] |
ﺵ
|
šīn}} | : | sh | sh | š | š | š | sh | š | š | [ʃ] |
ﺹ
|
ṣād | X | ş | ṣ | ṣ | ṣ | ṣ | S | ṣ | ṣ | [sˁ] |
ﺽ
|
ḍād | V | ḑ | ḍ | ḍ | ḍ | ḍ | D | ḍ | ḍ | [dˁ] |
ﻁ
|
ṭāʼ | U | ţ | ṭ | ṭ | ṭ | ṭ | T | ṭ | ṭ | [tˁ] |
ﻅ
|
ẓāʼ | Y | z̧ | ẓ | ẓ | ẓ | ẓ | Z | ẓ}} | đ̣ | [ðˁ] / [zˁ] |
ﻉ
|
ʻayn | ` | ʻ | ʻ | ʿ | ʿ | ʿ | ` | ʿ | ř | [ʕ] / [ʔˁ] |
ﻍ
|
ġayn | G | gh | gh | ġ | ġ | ḡ | gh | g | ğ | [ɣ] / [ʁ] |
ﻑ
|
fāʼ | F | f | f | f | f | f | f | f | f | [f] |
ﻕ
|
qāf | Q | q | q | q | q | q | q | q | q | [q] |
ﻙ
|
kāf | K | k | k | k | k | k | k | k | k | [k] |
ﻝ
|
lām | L | l | l | l | l | l | l | l | l | [l], [lˁ] (er ger Allah nemetken) |
ﻡ
|
mīm | M | m | m | m | m | m | m | m | m | [m] |
ﻥ
|
nūn | N | n | n | n | n | n | n | n | n | [n] |
ﻩ
|
hāʼ | ~ | h | h | h | h | h | h | h | h | [h] |
ﻭ
|
wāw | W | w | w | w | w | w | w | w (kensonennel) ū}} (hiraat) |
w (kensonennel) o (hiraat) |
[w] , [uː] |
ﻱ
|
yāʼ | I | y | y | y | y | y | y | y (kensonennel) ī}} (hiraat) |
y (kensonennel) e (hiraat) |
LFE[j] , LFE[iː] |
ﺁ
|
ʼalif madda | AEA | ā | ā, ʼā | ʾā | ʾâ | ā, ʼā | ā | 'aa | [ʔaː] | |
ﺓ
|
tāʼ marbūṭa | @ | h, t | h, t | h, t | ẗ}} | h, t | h, t | t (zero when in absolute state) |
ŧ | [a], [at] |
ﻯ
|
ʼalif makṣūra | / | y | y | ā | ỳ | ae | à | à | [aː]}} | |
ﻻ
|
lām ʼalif | LA | lā | lā | lā | laʾ | lā | la | lʾ}} (gant hamza) lā}} (gant alif hir) |
peurliesañ laam + alif: laa | [laː] |
ال
|
ʼalif lām | AL | al- | al- | al- | ʾˈal | al- | al | al- | al- When assimilation occurs: ál- |
Treuzskrivañ an arabeg e brezhoneg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Setu amañ da heul ur c'hinnig evit treuzlizherenniñ n'eus forzh peseurt anv arabek hervez reolennoù ar reizhskrivadur brezhonek evit un implij boutin. Evit gouzout diwar-benn ar reolennoù bet degemeret war ar wiki-mañ, sellit ouzh Wikipedia:Kendivizoù reolata/Treuzskrivañ an arabeg
Lizherenn | Treuzlizherennadur. | Talvoud fonetikel (LFE) |
---|---|---|
ﺍ
|
ʾ / a | meur a hini, en o zouez [æː] |
ﺏ
|
b | [b] |
ﺕ
|
t | [t] |
ﺙ
|
th | [θ] |
ﺝ
|
dj / [ɡ] | |
ﺡ
|
h | [ħ] |
ﺥ
|
c'h | [x] |
ﺩ
|
d | [d] |
ﺫ
|
dh | [ð] |
ﺭ
|
r | [r] |
ﺯ
|
z | [z] |
ﺱ
|
s | [s] |
ﺵ
|
ch | [ʃ] |
ﺹ
|
s | [sˁ] |
ﺽ
|
d | [dˁ] |
ﻁ
|
t | [tˁ] |
ﻅ
|
dh | [ðˁ] / [zˁ] |
ﻉ
|
ʿ pe - | [ʕ] / [ʔˁ] |
ﻍ
|
gh | [ɣ] / [ʁ] |
ﻑ
|
f | [f] |
ﻕ
|
k | [q] |
ﻙ
|
k | [k] |
ﻝ
|
l | [l] |
ﻡ
|
m | [m] |
ﻥ
|
n | [n] |
ﻩ
|
h | [h] |
ﻭ
|
w / ou | [w] , [uː] |
ﻱ
|
y / i | [j] , [iː] |