Timbroù Guam
Un enezenn er Meurvor Habask eo Guam hag ur rann eus Enezeg Mariana.
Tiriad Bro-Spagn[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Etre 1521 ha 1898 emañ Guam dindan dalc’h Bro-Spagn. Timbroù ar Filipinez eo a vez implijet eno adalek 1876 : skeudenn ar Roue Alfonso XII, ardamez Spagn (etre 1881 ha 1888) ha poltred Alfonso XIII pa oa bugel (etre 1890 ha 1898).
Trec’h eo ar Stadoù-Unanet war Vro-Spagn goude ur brezel e 1898, hag e miz Kerzu eo sinet Emglev Pariz a ziskler eo gwerzhet Enez Guam d’an Amerikaned. Diouzh an tu all, ar peurrest eus Inizi Mariana a gouezh etre daouarn an Impalaerezh Alaman. Emañ an arme amerikan war an enez abaoe miz Even 1898 dija.
Tiriad Stadoù-Unanet Amerika[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
E 1899, pa grog an US Navy da verañ an enez, e vez lakaet da zont er-maez unnek timbr amerikan soulgarget « GUAM ». Diskouez a reont poltred tudennoù vrudet, en o zouez prezidanted ar Stadoù-Unanet.
- Timbroù embannet e 1895
- 2-cent (liv ruz-tan) : Jorj Washington
- 3-cent (liv glas-ruz) : Andrew Jackson
- 8-cent (livkistin-ruz) : William Sherman
- 50-cent (liv ruz-orañjez) : Thomas Jefferson
- 1 dollar (liv du) : Oliver Hazard Perry
- Timbroù embannet etre 1898 ha 1899
- 1-cent (liv gwer) : Benjamin Franklin
- 4-cent (liv kistin-ruz) : Abraham Lincoln
- 5-cent (liv glas) : Ulysses Grant
- 6-cent (liv kistin-ruz-tan) : James Garfield
- 10-cent (liv kistin) : Daniel Webster
- 15-cent (liv gwer-olivez) : Henry Clay
E miz Meurzh 1901 e kemer an United States Post Office Department (USPOD) ar garg eus ar Postoù war an eneze. Tud ar vro koulz hag ar soudarded amerikan eus an US Navy a ray hiviziken gant timbroù par d’ar re gwerzhet er Stadoù-Unanet. Ar sielladur eus kêr Guam eo a verk hepken orin al lizher. An hevelep politikerezh a ren e tiriadoù tramor ar Stadoù-Unanet evel en Inizi Mariana an Hanternoz (adalek 1944), Inizi Gwerc'h (abaoe 1917), Puerto Rico (goude 1900) hag an Inizi Samoa amerikan (1899).
Guam Guard Mail[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Betek ar bloavezhioù 1930 ne reer gant timbroù nemet evit al lizhiri kaset tramor, ha n’eus ket e gwirionez ur gwir servij postoù evit ar re kaset da dud ar vro. E 1930 eta e tiviz ar Gouarnour W. Bradley Jr. lakaat war droad ur servij lec’hel, harpet war izili al lu lec’hel (“Guam Guard »). Moullet eo timbroù-post ispisial evit paeañ an taos ret. E miz Ebrel e kaver daou dimbr eus ar Filipinez soulgarget GUAM / GUARD / MAIL : unan gwer a goust “2 cents” a zskouez José Rival hag egile gant poltred ar Prezidant William McKinley (“4 cents” ruz).
E miz Even ez eus ijinet timbroù 1 cent ha 2 cent gant ardeamez Guam. Pep hini zo ruz ha du, hep peg ouzh ar gein.
Timbroù Filipinez 6 cent glas-ruz (“Magellan”) ha 10 cent glas « Henry Ware Lawton » a vo lakaet e gwerzh gant an hevelep gerioù “GUAM / GUARD / MAIL”.
Lakaet e vo un dermen d’ar postoù lec’hel d’an 8 a viz Ebrel 1931 pa ray war-dro ar velestradurezh amerikan.
Aloubadeg ar Japaned[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
D’an 10 a viz Kerzu 1941 eo ac’hubet Guam gant soudarded Bro-Japan. Gant melestradurezh ar Japaniz e vez implijet an hevelep timbroù ha re ar Filipinez, aloubet gante ivez. E penn-kentañ e teu er-maez timbroù amerikan soulgarget gant gerioù a vroud trec’hioù ar Japaniz er Meurvor Habask. Da heul e vez embannet timbroù gant ar meneg e saozneg ("PHILIPPINES") e 1942, e japaneg e 1943 hag e filipineg ("REPUBLIKA NG PILIPINAS") e 1943.
Ar sielladur hepken a c’hell prouiñ eo bet kaset al lizher eus Guam.
Ar velestradurezh amerikan[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Etre ar 21 a viz Gouere hag an 10 a viz Eost 1944 e tarzh Emgann Guam etre ar Japaniz hag an Amerikaned. Skarzhet ar Japaniz e teu ar velestradurezh amerikan en-dro.
E miz Even 2007 eo deuet er-maez ar rummad “Scenic American Landscapes”, ha war unan eus an timbroù eo dispaket an aod ha pleg-mor Hagåtña Bay e Guam.