Mont d’an endalc’had

Shūsaku Endō

Eus Wikipedia
Shūsaku Endō
den
Reizh pe jenerpaotr Kemmañ
Bro ar geodedouriezhJapan, Impalaeriezh Japan Kemmañ
Anv e yezh-vamm an den遠藤 周作 Kemmañ
Anv-bihanShūsaku Kemmañ
Anv-familhEndō Kemmañ
Anv e kanaえんどう しゅうさく Kemmañ
Deiziad ganedigezh27 Meu 1923 Kemmañ
Lec'h ganedigezhNishisugamo, Tokyo Kemmañ
Deiziad ar marv29 Gwe 1996 Kemmañ
Lec'h ar marvKeio University Hospital, Tokyo Kemmañ
Doare mervelabeg naturel Kemmañ
Abeg ar marvhepatitis, Tanijenn skevent Kemmañ
Lec'h douaridigezhSaint Ignatius Church Kemmañ
TadTsunehisa Endō Kemmañ
PriedJunko Endō Kemmañ
BugelRyūnosuke Endō Kemmañ
Yezh vammjapaneg Kemmañ
Yezhoù komzet pe skrivetyezhoù sinaek, japaneg, galleg Kemmañ
Yezh implijet dre skridjapaneg Kemmañ
ImplijerSophia University Kemmañ
Bet war ar studi eKeio University, Nada Junior and Senior High School Kemmañ
Deroù ar prantad labour1954 Kemmañ
RelijionIliz katolik roman Kemmañ
Oberenn heverkSilence Kemmañ
Diellaouet gantEndo Shusaku Literary Museum Kemmañ
Tachennromant Kemmañ

Commons
Commons
Muioc'h a restroù diwar-benn

a vo kavet e Wikimedia Commons.

Shūsaku Endō (遠藤 周作 Endō Shūsaku[1]), bet ganet d'ar 27 a viz Meurzh 1923 e Tokyo (Japan) hag aet d'an Anaon er memes kêr d'an 29 a viz Gwengolo 1996, a oa ur skrivagner japanek katolik.

Diouzh ur savboent kristen e skrivas, ar pezh a zo ral e Japan. Brudet eo er bed a-bezh dre e romant 沈黙 Chinmoku ("Sioulder", 1966) a voe azasaet evit ar sinema gant Martin Scorsese e 2016[2].

A-gevret gant ar skrivagnerien Yasuoka Shōtarō (1920-2013), Agawa Hiroyuki (1920-2015), Shōno Junzō (1921-2009), Yoshiyuki Junnosuke (1924-1994), Miura Shumon (1926-1201) ha Sono Ayako (ur skrivagnerez katolik, bet ganet e 1935) ez eo bet lakaet Endō Shūsaku en "Trede Rummad" (Daisan no shinjin), eleze an trede rummad skrivagnerien bouezus goude an Eil Brezel-bed.

Buhez

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Berramzer goude ganedigezh Endō Shūsaku e 1923 e Tōkyō ec'h eas an tiegezh da vevañ e Dalian, a oa e tiriad japanat ar Guandong e Manchouria d'ar mare-se (e Republik Pobl Sina hiziv). Goude disrann e dud e 1933 e voe kaset da Japan en-dro, da vevañ gant e voereb e Kobe. Bloaz war-lerc'h, e 1934 e voe badezet ar bugel hervez lid ar gatoligiezh — den ne oar ha gant e vamm pe e voereb e oa bet dibabet ar relijion-se[3].

Goude staget gant studi ar vezegiezh er skol-veur Waseda e Tōkyō e troas war-du al lennegezh er skol-veur Keio, e Tōkyō bepred. Pa darzhas an Eil Brezel-bed e rankas paouez gant e studi da vont da labourat en ul labouradeg pourvezioù brezel[4] E-keit-se e skrivas pennadoù evit kelaouennoù lennegel, betek mont da bennskriver unan, 三田文学 Mita Bungaku ("Mita lennegel").

E 1950 ec'h eas da studiañ al lennegezh c'hallek e skol-veur Lyon ; unan eus ar studierien japanat kentañ e voe e Bro-C'hall[5]. Eno e chomas betek 1953, hag eno ivez e savas ennañ « anken an estren », pa verzas pegen disheñvel diouzh ar gatoligiezh c'hall e oa e feiz hag e sevenadur japanat, petra bennak ma oa un "estren" ivez en e vro en abeg d'e relijion.

E 1955 e timezas Endō Shūsaku gant Okada Junko ; bloaz war-lerc'h e voe ganet o mab Ryūnosuke.

Distreiñ da Vro'C'hall a reas e1959 evit studiañ buhez hag obernnoùMarkiz Sade[5]. Levezonet-don e voe e labour gant e studi war ar skrivagnerien gatolik gall[6].

Klañv-diglañv e voe Endō Shūsaku a-hed e vuhez : meur a wech e voe taget gant ar grezennfo : e 1952 e Pariz, e 1960 e Pariz adarre hag e Japan, ma chomas tost da dri bloaz en ospital[7]. Kudennoù gant e gein en devoe ivez, koulz ha torzhellegezh, ken e voe dilamet unan eus e skevent[8].

Diwar avufo e varvas d'an 29 a viz Gwengolo 1996, oadet a 73 vloaz. En iliz St. Ignatius e Tōkyō emañ e vez[9].

Ur skrivagner kristen

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Skor divrall labour Endō Shūsaku eo e gristeniezh, betek treiñ d'e zodenn bennañ adalek ar bloaz 1974[5], evel pa vije bet mennet da vout un abostol en e vro, a hevelebe alies ouzh ur c'heun[10]. Skeudennadurioù kristen eo an darn vuiañ eus e dudennoù, hag e pep levr skrivet gantañ e weler e feiz kristen.

N'eo ket bet atav degemeret mat gant ar gristenien avat, gant ar gatoliked dreist-holl, rak alies e vez meneg eus relijionoù all en e skridoù[11]. Daoust da gement-se, ar pab Paol VI e-unan e lakaas da varc'heg Ordo Sancti Silvestri Papae (Urzh pabel war-varc'h ar pab ha merzher sant Jelvestr) e 1971.

Oberennoù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  • 1953 : フランスの大学生 Furansu no daigakuse ("Studier er skol-veur c'hall")
  • 1954 : アデンまで Aden made ("War-du Aden") • カトリック作家の問題 Katorikku sakka no mondai ("Kudenn ar skrivagnerion c'hatolik")
  • 1955 : 堀辰雄 Hori Tatsuo ("Hori Tatsuo"[12]) • 白い人Shiroi Hito ("An den gwenn")[13] • 黄色い人 Kiiroi Hito ("An den melen")
  • 1956 : 神と悪魔 Kami to akuma ("Doue ha diaoul") • 青い小さな葡萄 Aoi chīsana budō ("Rezin bihan glas")
  • 1957 : タカシのフランス一周 Takashi no Furansu isshū ("Tro Bro-C'hall Takashi") • 恋することと愛すること Koisuru koto to aisuru koto ("Karout ha karout")
  • 1958 : 海と毒薬 Umi to dokuyaku ("Ar mor hag ar poezon") • 月光のドミナ Gekkō no domina ("Loar-gann Domina") • 恋愛論ノート Ren'ai-ron nōto ("Karned tenergan")
  • 1959 : 恋の絵本 Koi no ehon ("Levr skeudennoù karantez") • おバカさんObakasan ("Amoed marzhus") • 蜘蛛 周作恐怖譚 Kumo Shūsaku kyōfu tan ("Istor spontus kevnidenn Shūsaku")
  • 1960 : 若い日の恋愛ノート Wakai hi no ren'ai nōto ("Notennoù a garantez evit an deizioù yaouank") • ' ("") • 火山 Kazan ("Menez-tan") • あまりに碧い空 Amarini ao i sora ("Re c'hlas un oabl") • 聖書のなかの女性たち Seisho no naka no josei-tachi ("Ar maouezed er Bibl")
  • 1961 : ヘチマくん Hechima-kun ("Luffa"[14])
  • 1962 : 結婚 Kekkon ("Eured")
  • 1963 : 宗教と文学 Shūkyō to bungaku ("Relijion ha lennegezh")
  • 1964 : 私が棄てた女 Watashi ga suteta on'na ("Ar plac'h am eus dilezet") • 浮世風呂 Ukiyo puro ("Kibellad Ukiyo") • 一・二・三! Ichi ni san ! ("Unan daou tri !") • 偽作 ''Gisaku ("Falsadur")
  • 1965 : 留学 Ryūgaku ("Studioù en estrenvro") • 狐狸庵閑話 Koria an kanva ("Istor sioul peniti al louarn") • 哀歌 Aika ("Klemmgan")
  • 1966 : 沈黙 Chinmoku ("Sioulder")[15] • 金と銀 Kane to gin ("Aour hag arc'hant"[16] • 楽天主義のすすめ 'Rakuten shugi no ("Erbedadenn a wellwelerezh") • 協奏曲 Kyōsōkyoku ("Kengerzad") • さらば、夏の光よ Saraba, natsu no hikari yo ("Kenavo, gouloù an hañv")
  • 1967 : ぐうたら生活入門 Gūtara seikatsu nyūmon "An nor ag ar vuhez lezirek" • 闇のよぶ声 Yami no yobu koe ("Mouezh an deñvalijenn") • キリシタン時代の知識人-背教と殉教 Kirishitan jidai no chishiki hito - haikyō to junkyō ("Kefredourien en amzervezh kristen – Nac'hidigezh ha merzherinti") • 現代の快人物 Gendai no kai jinbutsu ("An den a-vremañ") • どっこいショ Dokkoisho ("Abadenn an dokkoi[17]") • 古今百馬鹿 Kokonhyakubaka "Kant amoed a-holl-viskoazh"
  • 1968 : 影法師 Kagebōshi ("Mestr ar skeudoù")
  • 1969 : それ行け狐狸庵 Soreike kori an ("Kerzh du-hont, louarn") • 大変だァ Taihenda a ("Diaes eo")) • 薔薇の館・黄金の国 Bara no yakata – Kogane no kuni ("Ti ar roz • Bro alaouret") • 楽天大将 Rakuten taishō ("Ar jeneral Rakuten")
  • 1970 : 遠藤周作怪奇小説集 Endō Shūsaku kaikishōsetsushū ("Romantoù kevrinus Endō Shūsaku") • 愛情論-幸福の手帖 Aijō-ron - Kōfuku no techō ("Damkan ar garantez – Karned eurvad") • 遠藤周作の本 Endō Shūsaku no hon ("Levrioù Endō Shūsaku") • 石の声 Ishi no koe ("Mouezh vaen")
  • 1971 : 切支丹の里 Kirishitan no sato ("Kêriadenn gristian") • 母なるもの Haha naru mono ("Mammelezh") • 黒ん坊 Kuronbō ("Morian") • 埋もれた古城 Umoreta kojō ("Kastell kozh douaret")
  • 1972 : ただいま浪人 Tadaima rōnin ("Setu-me ur rōnin"[18]) • 狐狸庵雑記帳 Kori an zakki-chō ("Kaierad notennoù liesdoare") • ぐうたら人間学 Gūtara ningen-gaku ("Denoniezh lezirek") • 牧歌 Bokka ("Bugulgan")
  • 1973 : 灯のうるむ頃 Akari no urumu koro ("Pa vez sioul ar gouleier") • ぐうたら愛情学 Gūtara aijō-gaku ("Studiadennoù war garantezioù lezirek") • 死海のほとり Shikai no hotori ("Glannoù ar Mor Marv") • メナム河の日本人 Menamu kawa no nihonjin ("Ur Japanad war ar stêr Maenam") • ぐうたら会話集 Gūtara kaiwa-shū ("Dastumad kendivizoù lezirek") • イエスの生涯 Iesu no shōgai ("Buhez Jezuz")
  • 1974 : ぐうたら好奇学 Gūtara kōki-gaku ("Ranellder lezirek") • ピエロの歌 Piero no uta ("Kanaouenn ur furlukin") • 周作快談 Shūsaku Kaidan ("Kendiviz plijus Shūsaku") • 口笛をふく時 Kuchibue o fuku toki ("En ur c'hwibanat") • うちの女房、うちの息子 Uchi no nyōbō, uchi no musuko ("Ma gwreg, ma mab") • 喜劇 新四谷怪談 Kigeki shin Yotsuya kaidan ("Komedienn nevez Yotsuya kaidan"[19]) • 最後の殉教者 Saigo no junkyōsha ("Ar merzher diwezhañ") • 日本人を語る Nihonjin o kataru ("A-zivout ar japaneg")
  • 1975 : 君たちの悩みにまじめにお答えします Kimitachi no nayami ni majime ni okotae shimasu ("Plijet e vin o respont d'ho koulennoù") • 彼の生き方 Kare no ikikata ("E zoare da vevañ") • この人たちの考え方 Kono hito-tachi no kangaekata ("An doare ma soñj an dud-se") • 身上相談 Shin jō-shō-dan ("Kuzuliadenn bersonel") • ぼくたちの洋行 Boku-tachi no yōkō ("Hor beaj en estrenvro") • 吾が顔を見る能はじ, Waga kao o miru nō waji ("Ne welan nemet ma dremm") • 観客席から Kankyaku seki kara ("A-berzh al lennerien") • 続・日本人を語る Zoku nihonjin o kataru ("Heuliad : a-zivout Japaniz") • 遠藤周作ミステリー小説集 Endō Shūsaku misuterī shōsetsu-shū ("Romantoù-kevrin Endō Shūsaku")
  • 1976 : ボクは好奇心のかたまり Boku wa kōkishin no katamari ("Un tolzad ranellder on-me") • 勇気ある言葉 Yūki aru kotoba ("Komzoù kalonek") • 私のイエス-日本人のための聖書入門 Watashi no iesu - nihonjin no tame no seisho nyūmon ("Ma Jezuz – Diazez ar Bibl evit Japaniz") • 砂の城 Suna no shiro ("Kastell traezh")
  • 1977 : 悲しみの歌 Kanashimi no uta ("Kanaouenn a c'hlac'har") • 鉄の首枷-小西行長伝 Tetsu no kubikase - Konishi Yukinaga den ("Hualoù houarn — Buhez Konishi Yukinaga[20]") • 走馬燈-その人たちの人生 Sōmatō - Sono hito-tachi no jinsei ("Sōmatō - O buhezioù") • 旅は道づれ世は情け Tabi wa michidzure yohanasake ("Ur gavandadez eo ar veaj, trugarek eo ar bed") • 自選作家の旅 Jisen sakka no tabi ("Beaj ur skrivagner emanvet") • 日本人はキリスト教を信じられるか Nihonjin wa kirisutokyō o shinji rareru ka ("Ha gouest eo Japaniz da grediñ er gristeniezh ?") • 愛情セミナー Aijō seminā ("Kloerdi a garantez") • 白い風船 Shiroi fūsen ("C'hwezigell wenn")
  • 1978 : ウスバかげろう日記 Usuba kagerō nikki ("Deizlevr Usuba Kagerō") • 人間のなかのX Ningen no naka no X ("X e mab-den") • キリストの誕生 Kirisuto no tanjō ("Ganedigezh ar C'hrist")
  • 1979: 十一の色硝子 Jū ichi no iro garasu ("Unnek gwerenn livet") • 王妃マリー・アントワネット 全3巻 Ōhi marī antowanetto ("Ar rouanez Marie-Antoinette"[21]) • 銃と十字架 Jū to jūjika ("Ar bistolenn hag ar groaz") • 異邦人の立場から Kotokunibito no tachiba kara ("Diouzh savboent un estren") • お茶を飲みながら Ocha o nominagara ("Evañ te") • ぐうたら社会学 Gūtara shakai-gaku ("Kevredadouriezh lezirek")
  • 1980 : Kekkon-ron Kekkon-ron ("Damkan an dimeziñ") • 天使 Tenshi ("Un ael") • 侍 Samurai ("Ar samourai")[22] • 狐狸庵二十面相 Kori a ni jū-men-shō ("Louarn e ugent dremm") • 父親 Chichioya ("An tad") • かくれ切支丹 Kakure kirishitan ("Ar c'hristen kuzh") • 作家の日記 Sakka no nikki ("Deizlevr ar skrivagner") • 遠藤周作による遠藤周作 Endō Shūsaku ni yoru Endō Shūsaku ("Endō Shūsaku gant Endō Shūsaku") • 真昼の悪魔 Mahiru no akuma ("Diaoul kreisteiz")
  • 1981 : 狐狸庵うちあけ話 Kori an uchiake hanashi ("Istor kentañ Kotanukian") • 愛と人生をめぐる断想 Ai to jinsei o meguru dansō ("Soñjezonoù a-zivout ar garantez hag ar vuhez") • 王国への道-山田長政 Ōkoku e no michi - Yamada Nagamasa ("War hent ar rouantelezh – Yamada Nagamasa[23]") • 名画・イエス巡礼 Meiga Iesu junrei ("Un daolenn vrudet, pirc'hirinded Jezuz")
  • 1982 : 女の一生 On'na no isshō ("Buhez ur vaouez") • 足のむくまま 気のむくまま Ashi no muku mama ki no muku mama ("Treid koeñvet, diouzh ho c'hoant") • 自分をどう愛するか Jibun o dō aisuru ka ("Penaos karout an eil egile") • 冬の優しさ Fuyu no yasashi-sa ("Madelezh er goañv") • あべこべ人間 Abekobe ningen ("Mab-den war an tu-gin") • 遠藤周作と考える-幸福、人生、宗教について Endō Shūsaku to kangaeru - Kōfuku, jinsei, shūkyō ni tsuite ("Prederiañ gant Endō Shūsaku – A-zivout an eurvad, ar vuhez hag ar relijion")
  • 1983 : 悪霊の午後 Akuryō no gogo ("Abardaez tasmant") • 私にとって神とは Watashi ni totte kami to wa ("Petra eo Doue evidon") • よく学び、よく遊び Yoku manabi, yoku asobi ("Studiañ mat, c'hoari mat") • イエス・キリスト Iesu Kirisuto ("Jezuz-Krist") • イエスに邂った女たち Iesu ni ta on'na tachi ("Maouezed hag o deus kejet ouzh Jezuz")
  • 1984 : 自分づくり-自分をどう愛するか〈生き方編〉 Jibun-dzukuri - Jibun o dō aisuru ka ("Emzesa" – Penaos en em garout)
  • 1985 : 私の愛した小説 Watashi no ai shita shōsetsu ("Ma romantoù muiañ-karet") • 何でもない話 Nani demonai hanashi ("Netra en holl") • ほんとうの私を求めて Hontōnowatashi o motomete ("O klask ar Me gwirion") • 宿敵 Shukuteki ("Enebour kozh")
  • 1986 : 心の夜想曲 Kokoro no yasōkyoku ("Nozkan ar galon") • ひとりを愛し続ける本 Hitori o aishi tsudzukeru hon ("Ul levr hag a gendalc'h da garout mab-den") • スキャンダル Sukyandaru ("Droukskouer") • 風の肉声 Kaze no nikusei ("Mouezh an avel") • 私が見つけた名治療家32人 Watashi ga mitsuketa na chiryō-ka 32-ri ("32 bareer meur am eus kavet") • 遠藤周作のあたたかな医療を考える Endō Shūsaku no atataka na iryō o kangaeru ("En ur zerc'hel kont eus prederioù mezegel tomm Endō Shūsaku") • あなたの中の秘密のあなた Anata no naka no himitsu no anata ("Ar c'hwi kuzh a zo ennoc'h") • 男感覚女感覚の知り方 Otoko kankaku on'na kankaku no shiri-kata ("Penaos anavout ar c'hourevelezh hag ar venevelezh")
  • 1987 : わが恋う人は Waga kou hito wa ("An hini a garan") • 死について考える-この世界から次の世界へ 'Shi ni tsuite kangaeru - Kono sekai kara tsugi no sekai e ("O prederiañ a-zivout ar marv – Eus ar bed-mañ d'ar bed all") • ピアノ協奏曲二十一番 Piano kyōsōkyoku ni jū ichi-ban ("Kengerzad niv. 21 evit ar piano") • 眠れぬ夜に読む本 Nemurenuyoru ni yomu hon ("Levrioù da lenn en nozvezhioù digousk") • あまのじゃく人間へ Ama noja ku ningen e ("D'an dud direizhet") • 妖女のごとく Yōjo nogotoku ("Evel ur voudig")
  • 1988 : こころの不思議、神の領域 Kokoro no fushigi,-shin no ryōiki ("Marzhoù ar spered, rouantelezh Doue") • ファーストレディ Fāsutoredi ("Kentañ itron"[24]) • その夜のコニャック Sono yoru no konyakku ("Cognac an noz")
  • 1993 : 深い河 Fukai kawa ("Ar stêr zon")

Enorioù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  • 1971 : Ordo Sancti Silvestri Papae (Urzh ar pab sant Jelvestr), deroet gant ar pab Paol VI e-unan.
  • 1995 : 文化勲章 Bunka-kunshō ("Urzh ar Sevenadur"), deroet gant an impalaer 明仁 Akihito e-unan.
  • 2000 : digoradur 遠藤周作文学館 / エンドウシュウサクブンガクカン Endō Shūsaku Bungaku-kan "Mirdi Lennegel Endō Shūsaku" e kêr Nagasaki[25].

Levrlennadur

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  • (en) Morton, Leith : The Image of Christ in the Fiction of Endō Shūsaku, Monash Asia Institute, 1995 (ISBN 978-0-7326-0591-9)
  • (en) Williams, Mark B. : Endō Shūsaku: a literature of reconciliation, Routledge 1999 (ISBN 978-0-415-14481-0)
  • (en) Miller, Scott J. : Historical Dictionary of Modern Japanese Literature and Theater, Scarecrow Press, 2009 (ISBN 978-0-8108-6319-4)
  • (fr) Dunoyer, Pierre : Shûsaku Endô (1923-1996) - Un nouveau Graham Greene au Japon, Éditions du Cerf, 2014 (ISBN 978-2-204-10020-5)

Liammoù diavaez

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Notennoù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  1. ↑ Endō eo an anv-tiegezh.
  2. ↑ (fr) Internet Movie Database
  3. ↑ (en) Pace, Eric : Shusaku Endo Is Dead at 73; Japanese Catholic Novelist, The New York Times, 30/09/1996
  4. ↑ Williams, p. 225.
  5. ↑ 5,0 5,1 ha5,2 Missions étangères de Paris.
  6. ↑ Morton, p. 1.
  7. ↑ Williams, p. 226
  8. ↑ Morton, p. 2.
  9. ↑ (en) Find a Grave
  10. ↑ (en) Caryl Phillips : Confessions of a true believer, The Guardian,04/01/2003
  11. ↑ Morton, p.3.
  12. ↑ Ur skrivagner japanat e oa Hori Tatsuo (1904-1953)
  13. ↑ Priz Akutagawa
  14. ↑ (en) Wikispecies
  15. ↑ Priz Tanizaki
  16. ↑ pezh-c'hoari diwar Chinmoku.
  17. ↑ Dokkoi ("ur vunutenn hepken !": ur c'hortozenn hag vez debret buan.
  18. ↑ Ur samourai divestr.
  19. ↑ Yotsuya kaidan, "Istor Oiwa ha Tamiya Iemon" zo ur pezh-c'hoari kabuki, un istor spesoù ha spont bet skrivet e 1825 gant 鶴屋 南北 Tsuruya Nanboku IV (1755-1829).
  20. ↑ Konishi Yukinaga (1558-1600) a oa un aotrou lec'hel (daimyō) kristen dindan beli Toyotomi Hideyoshi, a oa enep ar gristeniezh.
  21. ↑ Teir levrenn.
  22. ↑ Priz Seiji Noma
  23. ↑ Yamada Nagamasa (1590-1630) a oa ur c'hlasker-chañs japanat hag a voe gouarnour proviñs Nakhon Si Thammarat e Thailand.
  24. ↑ Fāsutoredi ['fa:stoledi]: distagadur japanek ar saozneg First lady.
  25. ↑ (en) Endo Shusaku Literary Museum
Adtapet diwar « https://br.wikipedia.org/w/index.php?title=Shūsaku_Endō&oldid=2055047 »