Rosko
Rosko | ||
---|---|---|
![]() Porzh ha kreiz-kêr Rosko gwelet eus Chapel Santez Barba. | ||
![]() | ||
Anv gallek (ofisiel) | Roscoff | |
Bro istorel | ![]() | |
Melestradurezh | ||
Departamant | Penn-ar-Bed | |
Arondisamant | Montroulez | |
Kanton | Kastell-Paol | |
Kod kumun | 29239 | |
Kod post | 29680 | |
Maer Amzer gefridi | Joseph Seité 2001-2020 | |
Etrekumuniezh | Gorre-Leon Kumuniezh | |
Bro velestradurel | Bro Montroulez | |
Lec'hienn web | Ti-kêr | |
Poblañsouriezh | ||
Poblañs | 3 362 ann. (2020)[1] | |
Stankter | 543 ann./km² | |
Douaroniezh | ||
Daveennoù lec'hiañ | ||
Uhelderioù | bihanañ 0 m — brasañ 58 m | |
Gorread | 6,19 km² | |
kemmañ ![]() |
Rosko (distaget [rosˈkoː]) a zo ur gumun eus Bro-Leon, e departamant Penn-ar-Bed e Breizh.
Douaroniezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Emañ Rosko war aod Bae Montroulez war al ledenez a zo e harz er C'hornôg hag e-tal Mor Breizh. E-tal Rosko emañ Enez Vaz. Roc'hellek eo ar mor en Norzh, met digor eo d'ar Reter ha staliet ez eus bet ur porzh nevez e Bloskon.
Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- A-raok an Dispac'h gall e oa Rosko un drev e parrez Minic'hi-Leon (Kastell-Paol). E 1790 e voe rannet ar barrez kozh d'ober div gumun, Kastell-Paol ha Rosko. Distaget e voe Santeg diouzh kumun Rosko d'ar 4 a viz Eost 1920 da vont d'ober ur gumun anezhi hec'h-unan.
XIVvet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Distrujet e voe ar porzh e 1375 gant ar c'hont Arundel. Adsavet e voe e-kichen Kroaz-Vaz e-lec'h m'emañ hiziv.
XVIvet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Eus 1522 betek 1545-1550, savidigezh an iliz katolik.
- E 1548, Mary Stuart, rouanez Bro-Skos (d'an oad a zaouzek vloaz), a zouaras e Rosko evit mont da zimeziñ gant an Daofin Frañsez II.
Dispac'h Gall[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- E 1790 e teuas Rosko da vezañ ur gumun dizalc'h diouzh Kastell-Paol.
- Dekred eus ar 26 a viz Du 1790 war al le ret: e penn-kentañ 1791 e voe nac'het al le ouzh ar Roue, ar vro hag al lezennoù gant Boutin, kure[2].
Brezhoneg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Ar Brezoneg er Skol[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol[3].
Ya d'ar brezhoneg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- D'ar 4 a viz Du 2008 e oa bet votet ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun.
Deskadurezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Klasoù divyezhek a zo eno abaoe 2002.
- E distro-skol 2022 e oa 28 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (17,7 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)[4].
Monumantoù ha traoù heverk[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Aod Rosko gwelet eus Enez-Vaz.
- Iliz katolik Intron-Varia Kroaz Vaz savet etre 1522 betek 1545-1550 (gotek hag Azginivelezh).
- Ti "Mary Stuart" ha tiez eus ar XVIvet-XVIIvet.
- Listri-pesked (pe akwariom) hag arnodva bevoniel ha moroniel.
- Leandi ar Gapusined (e-lec'h ma c'helled gwelet ur wezenn-fiez kozh-kozh, 1621, bet diskaret, siwazh).
- Mirdi ar Brezel 1939-1945.
Bez-brezel ar C'hommonwealth e bered ar gumun[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Bro | Niver a soudarded |
---|---|
![]() |
1 aerlu |
Hollad | 1 |
Karrnijour e oa en aerlu Zeland-Nevez (Royal New Zealand Air Force). E anv a oa Frank William McDowell Stout. Marvet eo d'an 18 a viz Even 1944, e-pad an Eil brezel bed[5].
Emdroadur ar boblañs abaoe 1962[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Niver a annezidi

Melestradurezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Tud[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- ar Joniged.
Tud ganet eno[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- 1647 : Gwilherm Rousel, geriadurour.
- 1729 : Paskal Kerenveier, skrivagner.
Tud marvet eno[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- 1750 : Gregor Rostrenenn, geriadurour.
Roudoù el lennegezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Tristan Corbière, ar barzh gallek, en deus bevet e Rosko ha savet en deus ur varzhoneg diwar-benn paotred Rosko.
- "Paotred Rosko", ur ganaouenn brudet-kenañ ("Rosko, sko mibin, sko kalet, sko ato").
Gevelliñ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Bro | Kêr | Abaoe |
---|---|---|
![]() |
Great Torrington (Devon) | 1975 |
![]() |
Auxerre | 1978 |
![]() |
Praz-sur-Arly | 2010 |
Sport[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- 14 a viz Gouere 1998 : 3e tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Rosko hag an Oriant; trec'h eo Jens Heppner (Alamagn).
Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- (br) Rosko war lec'hienn Geobreizh
- (fr) Lec'hienn Ti an Douristed
- Lec'hienn diwar-benn buhez Rosko
- Akwarelloù Rosko
Notennoù ha daveoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- ↑ Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
- ↑ Kristof Jezegoù, Hor Bro e-pad ar Revolusion, Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915, pajenn 47
- ↑ Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 265, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936
- ↑ Ofis ar Brezhoneg
- ↑ Cemeteries of the Second World War, 1939-1945