Quatrevingt-treize
| Quatrevingt-treize | |
|---|---|
| |
| Golo al levr Quatrevingt-treize | |
| Titl orin | Quatrevingt-treize |
| Aozour | Victor Hugo |
| Doare | Romant istorel |
| Embanner | Michel Lévy |
| Deiziad embannadur | 19 a viz C'hwevrer 1874 |
| Yezh | Galleg |
| Bro |  Bro C'hall
|
kemmañ  |
|
Romant diwezhañ Victor Hugo eo Quatrevingt-treize[1], embannet d'an 19 a viz C'hwevrer 1874 gant an ti embann Michel Lévy e Pariz.
Istor ar romant a dremen er bloaz 1793 e-kerzh an Dispac'h Gall, da vare ar Spont Bras.
Skrivet eo bet e Gwernenez adal miz Kerzu 1872 betek miz Even 1873. Mennozh ar romant a oa savet e Victor Hugo er bloaz 1862 just goude embannadur Les Misérables.
Chomet eo ar romant e stad ur mennozh e-pad 10 vloaz, dre ma oa an aozour o skrivañ levrioù all, Les Travailleurs de la mer (1866) ha L'Homme qui rit (1869).
Istor
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Quatrevingt-treize a laka da advevañ mare an enep-reveulzi, dreist-holl Brezel ar Vendée, koulz hag an enep-reveulzierien Vrezhon. An aozour a glask gant sell e vare hag e soñjoù republikan gall da ziskouez gwirvoud an enebiezh d'an Dispac'h Gall, ar perag hag an torfedoù sevenet gant an holl duioù (rouelourien, reveulzierien, forbanned).
Skeudenn Breizh
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Spontus ha gouez eo skeudenn Breizh evel m'eo degaset gant V. Hugo.
Il y avait alors en Bretagne sept forêts horribles. La Vendée, c'est la révolte-prêtre. Cette révolte a eu pour auxiliaire la forêt. Les ténèbres s'entr'aident.
– Tamm 3, levrenn kentañ – La Vendée, I. Les Forêts.
Finisterre, c'était là que finissait la France, que le champ donné à l'homme se terminait et que la marche des générations s'arrêtait. Halte! criait l'océan à la terre et la barbarie à la civilisation.
– Rann I, levrenn II, pennad 7, §2[2]
Skeudenn ar Vretoned
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Hervez Victor Hugo ar Vretoned a oa enep-reveulzierien diamzeriet, keñveriet gant loened gouez.
- Le paysan breton « parlant une langue morte, ce qui est faire habiter une tombe à sa pensée[3]
- L’insurgé breton avait presque la figure de l’insurgé grec, veste courte, fusil en bandoulière, jambières, larges braies pareilles à la fustanelle ; le gars ressemblait au klephte.
- Vendéens et Anglais, c’est Bretagne avec Bretagne. Les hurons[4] du Finistère parlent la même langue que les topinambous[5] du Cornouailles.[6]
Skeudenn ar c'hoadoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Ar c'hoadoù zo taolennet e doare ar Romaned, evel lec'hioù dañjerus, spouronus, ha n'int ket evit an dud desket ha sklêrijennet.
- Ces halliers hypocrites, pleins de combattants tapis dans une sorte de labyrinthe sous-jacent, étaient comme d'énormes éponges obscures d'où, sous la pression de ce pied gigantesque, la révolution, jaillissait la guerre civile.[7]
Victor Hugo bamet
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Bamet ez eo an aozour gant an Dispac'h gall, republikan eo.
Bamet ez eo ivez gant Breizh, ar Vretoned. A-dreñv ar gerioù drouk taolet warno e kaver un doare souezhadenn garantezus evit an nerzhioù kalon ha spered.
- [...] Montrant à quel point la volonté peut être l’impuissance ; chevaleresque et sauvage ; l’absurdité en rut, bâtissant contre la lumière un garde-fou de ténèbres ; l’ignorance faisant à la vérité, à la justice, au droit, à la raison, à la délivrance, une longue résistance bête et superbe.
- C’étaient des clans, comme en Écosse. Chaque paroisse avait son capitaine. Cette guerre, mon père l’a faite, et j’en puis parler.
Liammoù diavaez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Notennoù ha daveennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- ↑ Doare-skrivañ dibabet gant an aozour ; Quatre-vingt-treize eo e lod embannadurioù.
- ↑ Wikisource
- ↑ Tamm 3, levrenn kentañ – La Vendée, I. Les Forêts.
- ↑ Poblad indianed reter Kanada, familh ar re Irokoa.
- ↑ Poblad indianed Brazil.
- ↑ |Wikisource
- ↑ Tamm 3, levrenn gentañ – La Vendée, I. Les Forêts.