Pygmalion
Pygmalion ha Galateia (Πυγμαλίων καὶ Γαλατεία / Pygmalíon kaì Galateía en henc'hresianeg) zo ur vojenn eus Henc'hres hag a c'hoarvez e douar Kiprenez. Kontet eo bet gant Ovidius en e oberenn anvet Metamorfozoù, hag a oa skrivet e latin.
Gerdarzh
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Un anv fenikianek a orin eo Pygmalion, diwar an anv Pumayyaton, a oa hini roue Tir, e Fenikia. Gwelout Pygmalion (Tir).
Yezhoù all
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Pigmalione, en italianeg
- Pigmalión, e spagnoleg
- Pigmalió e katalaneg
- Pygmalion, e galleg, saozneg, daneg, alamaneg, finlandeg, latin, nederlandeg, svedeg.
Mojenn
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Pygmalion a oa ur c'hizeller yaouank o chom e Kiprenez. Hervez ar pseudo-Apollodoros e oa roue an enez. Hervez oberourien all e oa ur micherour.
Ne felle ket dezhañ dimeziñ abalamour da zoareoù mezhus merc'hed ar vro. Koulskoude e troas sot-pitilh gant an delwenn olifant en devoa kizellet, hag a anvas Galateia. He gwiskañ hag he c'hinklañ a reas. Da-geñver lidoù en enor d'an doueez Afrodite, heuget ma oa gant merc'hed an enez, ar Propetidezed, e c'houlennas kaout ur wreg heñvel ouzh e zelwenn. Hag an doueez da reiñ buhez d'e C'halateia.
Dimeziñ a rejont, hag ur mab o doe, Pafos e anv hervez Ovidius, hag ur verc'h ivez, Metharme (Μεθάρμη) hec'h anv, hervez pseudo-Apollodoros.
Ur Pygmalion arall
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Ur Pygmalion (Tir) all a zo bet, breur d'ar rouanez Didon a rene e Kartada.
Roue Tir e oa-eñ.
Ar vojenn en oberennoù arzel
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Skrivañ a reas Ovidius :
Quas quia Pygmalion aevum per crimen agentis
viderat, offensus vitiis, quae plurima menti
femineae natura dedit, sine conjuge caelebs
vivebat thalamique diu consorte carebat.
Interea niveum mira feliciter arte
sculpsit ebur formamque dedit, qua femina nasci
nulla potest, operisque sui concepit amorem
— Ovidius, Metamorfozoù, levrenn X, war-dro 243-249
Meur a oberenn zo bet awenet gant ar vojenn kontet gant Ovidius. En o zouez :
- Pygmalion, korolladeg gant Jean-Philippe Rameau,
- Pygmalion, pezh-c'hoari gant George Bernard Shaw ; diwar ar pezh-se eo bet savet ar film My Fair Lady,
- Pygmalion et Galatée, taolenn gant Anne-Louis Girodet e 1819 (Pariz, Mirdi al Louvre).
Lennegezh
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Ouzhpenn da se e kaver tem an delwenn lakaet da vevañ e Frankenstein Mary Shelley, hag e Pinocchio, romant Carlo Collodi.
Barzhonegoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- E galleg
- Le Statuaire et la Statue de Jupiter, fablenn c'hallek gant Jean de La Fontaine.
- E saozneg
- John Dryden, "Pygmalion and the Statue" (1697–1700)[5]
- Thomas Lovell Beddoes, "Pygmalion, or the Cyprian Statuary" (1823–25)[6]
- Robert Browning's "My Last Duchess" (1842)
- William Cox Bennett, "Pygmalion", e Queen Eleanor's Vengeance and Other Poems (1856)
- Arthur Henry Hallam, "Lines Spoken in the Character of Pygmalion" e Remains in verse and prose of Arthur Henry Hallam: With a preface and memoir (1863)[7]
- Robert Buchanan, Pygmalion the Sculptor", en Undertones (1864)[8]
- William Morris, "Earthly Paradise" , ennaén "Pygmalion and the Image" (1868)[9]
- William Bell Scott, "Pygmalion"[10]
- Thomas Woolner, "Pygmalion" (1881)[11]
- Frederick Tennyson, "Pygmalion" , e Daphne and Other Poems (1891)
- Robert Graves' "Pygmalion to Galatea" (1926) ha "Galatea and Pygmalion"
Danevelloù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Nathaniel Hawthorne, "The Birth-Mark" ha Rappaccini's Daughter.
- H.P. Lovecraft, "Herbert West–Reanimator"
- Tommaso Landolfi, "La moglie di Gogol"
- John Updike, "Pygmalion"
- E.T.A. Hoffman, Keramborn
- Jorge Luis Borges's "Las Ruinas Circulares"
- Isaac Asimov, 'Galatea
Skridoù orin
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Pseudo-Apollodoros , Biblioteka (III, 14, 3) ;
- Patrom:NonDio (XXXIII) ;
- Ovidius, Metamorfozoù, (X, 243-297).
Levrlennadur
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Essaka Joshua. (2001). Pygmalion and Galatea: The History of a Narrative in English Literature. Ashgate.
- Kenneth Gross. (1992). The Dream of the Moving Statue. Cornell University Press. (A wide-ranging survey of 'living statues' in literature and the arts).
- Jack Burnham. Beyond Modern Sculpture (1982). Allan Lane. (A history of 'living statues' and the fascination with automata - see the introductory chapter: "Sculpture and Automata").
- Ernst Buschor. Vom Sinn der griechischen Standbilder (1942). (Clear discussion of attitudes to sculptural images in classical times).
- Gail Marshall. (1998). Actresses on the Victorian Stage: Feminine Performance and the Galatea Myth. Cambridge University Press.
- Alexandra K. Wettlaufer. (2001). Pen Vs. Paintbrush: Girodet, Balzac, and the Myth of Pygmalion in Post-Revolutionary France. Palgrave Macmillan.
- Danahay, Martin A. (1994) "Mirrors of Masculine Desire: Narcissus and Pygmalion in Victorian Representation". Victorian Poetry, No. 32, 1994: pages 35–53.
- Edward A. Shanken. (2005) “Hot 2 Bot: Pygmalion’s Lust, the Maharal’s Fear, and the Cyborg Future of Art,” Technoetic Arts 3:1: 43-55. https://web.archive.org/web/20060622174528/http://artexetra.com/Hot2Bot.pdf
- (2005). Almost Human: Puppets, Dolls and Robots in Contemporary Art, Hunterdon Museum of Art, Clinton, NJ. (Catalogue for a group exhibition Mar 20 - Jun 12 2005)