Ploudon

Eus Wikipedia
(Adkaset eus Ploudon (planedenn))
Ploudon ♇⯓
Luc'hskeudenn gant ar sontenn New Horizons en hañv 2015
Kavadenn
Kaver Clyde W. Tombaugh
Deiziad 18 a viz C'hwevrer 1930
Doareennoù he c'helc'htro
Skin etre 5,90638×109< km
39,5 ua
Ezkreizennegezh 0,2488
Prantad reveulzienn siderel 90 613,3058 d =
248 a 31 d 7,34 h
Prantad sinodek 366,7352 d
Tizh kelc'htreiñ etre 4,74 km/s
Stouadur 17,14175°
Niver a loarennoù 5
Doareennoù fizik
Treuzkiz keheder 2370 km ± 20 km
Gorre 17 milion a km²
Mas 1,314×1022 kg
Mas volumek etre 2,0×103 kg/m³
Gravitadur war he gorre 0,655 m/s²
Prantad treiñ 6,387 d =
6 d 9 h 17 min
Stouadur an ahel 119,61°
Albedo 0,60
Tizh frankizadur 1,3 km/s
Temperadur war he gorre
Izelañ Keitat Uhelañ
33 K 44 K 55 K
Doareennoù an atmosfer
Gwask atmosferek 0 - 0,0003 kPa
Nitrogen 90%
Metan 10%

(134340) Ploudon hervez hec’h anv ofisiel (Pluto e latin ; arouezioù : ⯓,[1] ♇[2]), zo ur gorrblanedenn e Koskoriad an Heol, bet kavet er bloaz 1930 gant Clyde W. Tombaugh.

Da navet planedenn ar C'hoskoriad e veze degemeret betek ar 24 a viz Eost 2006 daoust da soñj un darn eus ar steredoniourien ; en deiz-se e tivizas an International Astronomical Union (IAU) lakaat Ploudon da gorrblanedenn.

Divizet ez eus bet gant IAU, d'ar 24 a viz Eost 2006 ivez, lakaat Ploudon da vezañ "kentpatrom" ur rummad nevez a draezoù treuzneizhanat.

Ar blanedenn gorr gentañ e Gouriziad Kuiper eo, hag an eil brasañ war-lerc'h (136199) Eris hervez ar pezh a anavezomp evit ar poent.

Hervez diviz UAE 2006 ez eo e gwirionez un divblanedenn gorr gant C'haron, daoust ma n'eo ket sklaer c'hoazh.

Loarennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Ploudon he deus pemp loarenn anavezet. An hini vrasañ anezho, C'haron, a oa bet kavet er bloaz 1978. Div loarenn vihanoc’h a zo bet dizoloet e 2005, anvet int bet Hydra ha Nix, hag ur bevare kavet e 2011, bet anvet Kerberos, hag ur bempet e 2012, anvet Styx. Hervez arselladenn ar sontenn New Horizons e 2015 ne zlefe bezañ loarenn ouzhpenn all ebet o treiñ en-dro da Bloudon.

Ar c'houblad Douar-Loar lakaet keñver-ha-keñver gant hini Ploudon-Charon (a-zehoù en traoñ)

Difurch[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Betek 2015 e oa Ploudon ar blanedenn nemeti eus Koskoriad an Heol ha n’he doa bet sontenn ebet o vont betek enni. Dre se, ha dre m’emañ pell, ne ouied nemet nebeut a dra diwar he fenn.

D’ar Yaou 19 a viz Genver 2006 eo bet bannet gant an Amerikaned ar sontenn New Horizons a ziraezhas ar blanedenn e miz Gouere 2015.


Commons
Commons
Muioc'h a restroù diwar-benn

a vo kavet e Wikimedia Commons.

Levrlennadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  • Koskoriad an Heol, Bruno Mauguin ha Bénédicte Saulier-Le Dréan (Egorenn ar skiantoù), treiñ gant an Ofis ar Brezhoneg, 2006, Éditions Apogée, ISBN 2-84398-249-9, pp. 52-57.
  • Ar Mareoù, Odile Guérin (Egorenn ar skiantoù), treiñ gant an Ofis ar Brezhoneg, 2006, Éditions Apogée, ISBN 2-84398-250-2, pp. 57-58.

Notennoù ha daveoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  1. JPL/NASA (2015-04-22). What is a Dwarf Planet?.
  2. (2004) in John Lewis: Physics and chemistry of the solar system, 2, Elsevier. 64 p. 


Koskoriad an Heol
Planedennoù : Merc'herGwenerDouarMeurzhYaouSadornOuranNeizhan
Korrblanedennoù : CeresPloudon & C'haronErisMakemakeHaumeaQuaoar
Loarennoù pennañ : LoarPhobosDeimosIoEuropaGanymedeCallistoTitanTitaniaTriton
Traoù all : HeolGourizad asteroidennoùStered-lostekGourizad KuiperKoumoulennad OortDisk strewet
Gwelet ivez : Listennad adplanedennoù koskoriad an Heol