Mont d’an endalc’had

Josephine Baker

Eus Wikipedia
gannedigezh : 3 a viz Even 1906
Josephine Baker
den
Reizh pe jenerplac'h Kemmañ
Bro ar geodedouriezhStadoù-Unanet, Bro-C'hall Kemmañ
Anv ganedigezhFreda Josephine McDonald Kemmañ
Anv-bihanJosephine, Freda, Joséphine Kemmañ
Anv-familhMcDonald, Wells, Baker Kemmañ
Deiziad ganedigezh3 Mez 1906 Kemmañ
Lec'h ganedigezhSt. Louis Kemmañ
Deiziad ar marv12 Ebr 1975 Kemmañ
Lec'h ar marvPariz Kemmañ
Doare mervelabeg naturel Kemmañ
Abeg ar marvcerebral hemorrhage Kemmañ
Lec'h douaridigezhMonaco Cemetery, Panthéon Kemmañ
PriedJo Bouillon Kemmañ
BugelAkio Bouillon Kemmañ
Yezhoù komzet pe skrivetgalleg, saozneg Kemmañ
Yezh implijet dre skridsaozneg Kemmañ
Deroù ar prantad labour1921 Kemmañ
Dibenn ar prantad labour1975 Kemmañ
Strollad etnekAfroamerikaned Kemmañ
RelijionKatoligiezh Kemmañ
Grad milourelsecond lieutenant Kemmañ
BrezelEil Brezel-bed Kemmañ
Skour luaerlu Kemmañ
Benveg sonerezhmouezh Kemmañ
Oberenn heverkLes mémoires de Joséphine Baker Kemmañ
Diellaouet gantBeinecke Rare Book & Manuscript Library, Stuart A. Rose Manuscript, Archives, and Rare Book Library, Servij istorel an Difenn, Schomburg Center for Research in Black Culture Kemmañ
LuskadHarlem Renaissance Kemmañ
Ezel eusFrañmasonerezh Kemmañ
Perc'henn warJosephine Baker collection Kemmañ
Tachenncabaret, music hall, French pop Kemmañ
Label sonerezhColumbia Records, RCA Records, Mercury Records, Odeon, EMI Kemmañ
Prizioù resevetMarc'heg al Lejion a Enor, Croix de guerre 1939–1945, Médaille de la Résistance, Commemorative medal for voluntary service in Free France, Médaille commémorative de la guerre 1939–1945 Kemmañ
PrantadXXvet kantved Kemmañ
Lec'hienn ofisielhttp://www.cmgww.com/stars/baker/ Kemmañ
Deskrivet dreJoséphine Baker IV, Figure of Josephine Baker (St 297) Kemmañ
Documentation files atSAPA Foundation, Swiss Archive of the Performing Arts Kemmañ
Dance styleerotic dancing Kemmañ
Josephine Baker e 1951

Josephine Baker, Freda Josephine McDonald hec'h anv en ti-kêr, bet ganet d'an 3 a viz Even 1906 e Saint-Louis (Missouri) hag aet d'an Anaon d'an 12 a viz Ebrel 1975 e Pariz, a oa ur ganerez, penn-dañsourez, aktourez ha rezistantez stadunanat-c'hall.

Brudet evit e abadennoù Music-hall hag arlun ar bloavezhioèu foll, deuet eo bet C’hall e 1937 goude bezañ dimezhet gant Jean Lion. E pad an eil vrezel bed, deuet eo da vezañ kenskriver ar servijoù sekret c’hall hag ober a rae abadennoù digoust e Afrika Norzh dirak ar bagad “Alliés” hag echu a ra ar vrezel evel lieutnant aerlu c’hall.

D'an 18 a viz Eost 1961, e park kastell Miland e Dordogne, eo bet roet da Joséphine Baker al Legion enor hag ar Groaz vrezel.

E 2021, tost hanter-kant vloaz goude e marv, aet eo er Panteon. Merk a ra neuze ar c’hwec’hvet maouez hag ar vaouez du kentañ oc’h en em gavout e « templ » ar Republikaned.

Freda Josephine McDonald, anavez war lec’h gant e anv leurenn, Joséphine Baker, a zo gannet a 3 a viz Even 1906 er Stadoù Unaned, er Missouri. He vamm, Carrie McDonald, a zo ur soner hag danserez gant orinoù Afro-Amerikan hag Amerikan genidik (Amerinidien), hag plac’h ur skav eo. E tad a zo soner straed gant orinoù Spagnolek, mont a ra kuit eus ar familh a raok anavezout Joséphine.

Joséphine Baker he deus tremen kalz he amzer ho eskemm etre ar skoll hag al labourioù domestik. Ezhomm he doa e familh ur gopr muioc’h, diaezh e oa bevañ dre ma oant paour. A benn ar fin, Joséphine he deus paouezet gant ar skoll da 13 vloazh, evit en em dimezhiñ. An eured n’eus ket padet pell, nep mizioù.

Joséphine a dañs abaoue emañ bihan. Goude e eured he deus kemeret perzh, e 1920, en ur trio arzourien straed anvet Jones Family Band. Goude ar mare mañ, kejet he deus gant William Howard Baker. Evit gellout bevañ, dañs a ra er Standard Theater, lec’h ma gounez 10 dollars bep sizhun.

A benn ar fin, gwellout a ra Joséphine brasoc’h. Dilezet he deus e gwaz evit bevañ e hunvre, bezañ danser e Brodway. Ober a ra un neubeud strollad, e Brodway evel danserez hag deuet eo da vezañ brudet a walc’h. Merket eo e karvezh gant e roll e barzh la Revue Negre, un abadenn hag en deus reveulziet ar kabaret parisian. E niverenn anavezetañ a zo an hini lec’h ma dañs gant ur sae graet gant bananez, ur gwiskamant hag a zo brudet er bed a bezh.

E deroù miz Here 1925, Joséphine Baker eo an dañserez gentañ o c'hoari en abadenn anvet « An dañs gouez », e C'hoariva Champs-Elysées. Pa oa diaezh e penn kentañ bezañ degemer gant ar publik c’hall, dre e stil kras, dont a ra a benn da vezañ asanted e galon ar parizian. Posubl eo displeg an darvoud mañ dre ar fed he deus dedennet ar publik gant ar jazz hag an tonioù afrikan-hag-amerikan. Degaset he deus kalz trav nevezh e bed an arvest, kemeret he deus kiskloù, evel kas ur loupard war al leurenn, he deus gellet en em bevenniñ.

An eil brezel bed

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

E 1939 e reas Joséphine Baker un droiad amerikan hep kendrec’hañ e publik. Evit an Amerikaned e oa Josephine Baker “re” c’hal. Ur bloaz war-lerc'h e zistroas e Vro-C’hall hag dimeziñ a reas gant Jean Lion. A drugarez d’an eured mañ e teuas da vezañ ur geodedourez c'hall.

E penn kentañ an eil brezel bed, e teuas Joséphine Bajer membr an enepspierezh e Pariz. Kejañ a ra neuze gant tud ar gevredigezh uhel, met ivez e-kichen ar Groaz Ruz. Goude-se e teu da vezañ e 1940, gwazour kuzh ar Frañs dieub.

Hed-ha-hed ar vrezel, betek an dieubidigezh, Joséphine Baker a oa e karg eus kefridioù bras. Implij a rae e kensonnadurioù sonerezh evit kuzhat ar gemennadennoù.  

Joséphine Baker ne zisoñj ket, koulskoude, kenderc'hel gant e vicher arzour, daoust m'eo aet un tamm gorrekoc'h. Arlun e oa eus ar film Priñsez Tam Tam e 1935, hag meneget eo c'hoazh er film « Meilh Ruz » eus 1941 gant Yves Mirande.

Stourm enep gouenelour

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Joséphine Baker oa ur steredenn pouezus eus an XXvet kantved. Daoust ma oa brudet hag karet gant ur publik vras, diaesterioù he deus bet, dreist holl abalamour d’he liv groc’hen. Ar gouennelouriezh oa ur spern en he hentad, er Stadoù Unaned Amerika, dreist holl. E pad e tro en e vro orin, n’he doa ket c’hoant ober abadennoù e lec’hioù gant gwennzisrannerezh. A heul e vuhez he deus kaset a benn ar stourm a enep ar gouenelouriezh evel stourmerezh abil evit ar gwirioù keodedel.

Daoust ma he deus Joséphine bet eured tost 12 wech, n’eo james bet dougerezh. Evelkent, advabet he deus kalz a vugale gant orinoù disheñvel, ket nemet evit dic’hoantañ e c’hoant bezañ mamm, met ivez evit diskouezh e stourm enep-gouennelourezh.  

Neuze, advabet he deus daouzek vugel eus orinoù disheñvel : koreaneg, Finlandeg, galleg, japaneg, ivoreg, kolombianeg, kanadianeg, aljerianeg, marokaneg, venezuelat, ha yuzev c'hallek. Gant e vugale, ivez anvet ganti “tribu arc en ciel”, Joséphine Baker a vo dimezhet gant Jo Bouillon. Dilojañ a ra neuze er c’hastell Milandes e 1947. Setu, dispign a ra tout e arc’hant.

Daoust d’he c’hudennoù arch’ant, kendalc’h a ra Joséphin e stourm a enep ar gouennelouriezh. Peurgetket en he emoustl en afer Emmet Till e 1955. Souten a ra ivez kalz Martin Luther King,

Alato, Joséphine oa a blad, tost ket muiñ a arc’hant oa gantiñ. Priñsez Grace de Monaco a zo neuze aet en he sikour hag profet he deus ur villa hag sikourioù arc’hant betek fin et vuhez.