Geriadur Istor ha Douaroniezh
Pajenn bet digoret d'ar 16 Mezheven 2015
Taolenn
Raklavar[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Er bajenn-mañ a vo laket anvioù a bep seurt, hag ne vez kavet lec'h all.
Berradurioù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- B.G. = Kaezar : Brezel(ioù) Galia
- DB : Domesday Book
- gallg. = galleg
- I.A = Itinerarium Antoninus
- keltg. = keltieg
- kembg. = kembraeg
- lat. = latin
- Mela = Pomponius Mela
- M.M = Meven Mordiern : Ar gelted koz ...
- N.D = Notitia Dignitatum
- OE : Old English = saozneg koz
- OKent : Old Kentish = kentieg koz
- Plin. = Plinus.
- Ptol. = Klaudios Ptolemaios
- Rav. = disanv Ravenna
- RIB = The Roman Inscriptions of Britain, I, Inscriptions on Stone (Oxforf, 1965)
- Tac. = Tacitus
- T.P = Tabula Peutingaria
Anvioù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
A[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Aalardin | den eus mojenn Arzhur. Marc'heg galloud hudel dezhañ. E adroas ur vronn nevez en aour da Winier, pa gollas homaén hec'h hini o skoazellañ Caradoc Briefbras. Dimeziñ a reas da Wingenor, nizez-vihan da Arzhur. | |
Aballava | gwelout : Burgh-by-Sands, Cumberland. | |
Abarrez | (Abbaretz; Abarèt) : kumun eus Breizh-Uhel, departamant Liger-Atlantel, arondisamant Kastell-Briant, kanton ***, war ar Paradel hag an Izag; 6176 ha.; 1600 annezad e 1990, *** e 2015. Eskopti kozh Naoned. | |
Abaty Cwm-hir | lec'h eus Bro-Gembre, Maesyfed / Radnorshire ː Abati an draonienn hir | |
Abelleus | marc'heg eus mojenn Arzhur, lazhet gant Tor. | |
Aber / Abergwyngregyn | lec'h eus Bro-Gembre, Caerfyrddin / Carmarthenshire | |
Aberaeron | lec'h eus Bro-Gembre, Ceredigion / Cardiganshire : genou ar stêr Aeron. | |
Aberafan | lec'h eus Bro-Gembre, Port Talbot, Morgannog / Glamorgan | |
Aberangell | lec'h eus Bro-Gembre, Mallwyd, Meirioneydd / Meirioneth | |
Aberaman | lec'h eus Bro-Gembre, Aberdâr, Morganog / Glamorgan | |
Aberarad | lec'h eus Bro-Gembre, Castellnewydd Emlyn, Caerfyrddin / Carmarthenshire | |
Aberarth | lec'h eus Bro-Gembre, Llanddewi Aber-arth, Ceredigion / Cardiganshire : genou ar stêr Arth. | |
Aber-banc | lec'h eus Bro-Gembre, Orllwyn Teifi, Ceredigion / Cardiganshire | |
Aberbargod | lec'h eus Bro-Gembre, Bedwellte, Mynwy / Monmouthshire | |
Aberbechan | lec'h eus Bro-Gembre, Betws Cedewain, Trefaldwyn / Montgomeryshire | |
Aber-big | lec'h eus Bro-Gembre, Llanhiledd, Mynwy / Monmouthshire | |
Aberbrân | lec'h eus Bro-Gembre, Y Trallwng, Breycheiniog / Brecknokshire | |
Aberbythych | lec'h eus Bro-Gembre. Gwelout Llanfihangel Aberbythych | |
Abercannaid | lec'h eus Bro-Gembre, Merthyr Tudful, Morgannog / Glamorgan | |
Aber-carn | lec'h eus Bro-Gembre, Mynwy / Monmouthshire | |
Abercastell | lec'h eus Bro-Gembre, Mathri, Penfro / Pembrokeshire | |
Abercegyr | lec'h eus Bro-Gembre, Darowen, Trefaldwyn / Montgomeryshire | |
Aberconwy | lec'h eus Bro-Gembre, Conwy, Caernarfon / Caernarvonshire | |
Aber-craf | lec'h eus Bro-Gembre, Ystradgynlais, Breycheiniog / Brecknokshire | |
Abercregan | lec'h eus Bro-Gembre, Glyncorrwg, Morgannog / Glamorgan | |
Aber-cuch | lec'h eus Bro-Gembre, Maenordeifi, Penfro / Pembrokeshire : genou ar stêr Cuch | |
Abercwmboi | lec'h eus Bro-Gembre, Aberdâr, Morgannog / Glamorgan | |
Abercynffig | lec'h eus Bro-Gembre, Castellnewydd, Morgannog / Glamorgan | |
Abercynon | lec'h eus Bro-Gembre, Llanwynno, Morgannog / Glamorgan | |
Abercywarch | lec'h eus Bro-Gembre, Llanymawddy, Meirionydd / Meirioneth | |
Abercywyn | lec'h eus Bro-Gembre ː gwelout Llanfihangel Abercywyn | |
Aberchwiler | lec'h eus Bro-Gembre ː Aberwheeler; Dinbych / Denbigshire | |
Aberdâr | lec'h eus Bro-Gembre ː Morgannog / Glamorgan | |
Aberdaron | lec'h eus Bro-Gembre ː Caernarfon / Caernarvonshire | |
Aberdaugleddyf | lec'h eus Bro-Gembre ː Milford-Haven, Penfro / PembrokeshireDyfed : genou ar stêrioù Cleddyf (Cleddy Ddu, ouzh ar reter; Cleddy Wen, ouzh ar c'hornôg) | |
---- | ||
Aber-ffrwd | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : genou ar stêr Ffrwd ( = Froudenn) | |
Abergaveny | gwelout Gobannium, Y Fenni | |
Abergele | lec'h eus Bro-Gembre, Clwyd : genoù ar stêr Gele | |
Abergorlech | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : genou ar stêr Gorlech | |
Abergwaun | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : genou ar stêr Gwaun | |
Aber Gwendraeth | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : genou ar stêr Gwendraeth (= traezh wenn) | |
Abergwili | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : genou ar stêr Gwili | |
Aber-nant | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : genou ur froud | |
Aberteifi | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : genou ar stêr Teifi | |
Aberystwyth | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : genou ar stêr Ystwyth | |
̽ Abissum | Ravenna 10740 : ABISSON
anv ul lec'h, disanvet, marteze e gevred Bro-Skos. |
|
Ablamor | den eus mojenn Arzhur. Ur marc'heg hag en devoa ur c'harv gwenn, bet lazhet gant Gawain ha Gaheriz. En respont, Ablamor a lazhas daou eus o c'hadgon. Un emgann a grogas etre Ablamor ha Gawain. Hemañ e oa war poent da lazhañ Ablamor pa'z e gwreg en em skoas etre o zaou, o vezhañ lazhet hi-unan gant Gawain. Euzhus ablamour da se, Gawain ne lazhas ket Ablamor. | |
Abona | ar stêr Avon, Gloucestershire | |
Abona(e) | gwelout : Sea Mills, Gloucestershire | |
Abravannus | Ptol. II, 3, 2 : ABRAVANNI FLUVII OSTIA
... : ABRAVANUS, ABRAVANNUS, ABRAVANUS, ABRANANUS gwelet evit bezhañ anv latin ur stêr eus mervent Bro-Skos. Deveradurezh war ar glask. Gwelout Water of Luce. |
|
Abus | (Abi Fluvii Ostia) : ar stêr Ouse, gant e genou en Humber, e Yorkshire. | |
Acheflour | den eus mojenn Arzhur. Diwar Blanchefleur. Gwellout : Bleuñwen. | |
Acco / Accon | Bet lakaet e penn ar Senoned, goude bet skarzhet Cavarinius. En eus bountet Senoned ha Carnuted da vrezel a-enep Julius Caesar. Bet lazhet war urzh J. Caesar. (BG. VI, 4, 44; VII, 1). [1] | |
Actium | Emgann-listri etre morlu Oktav hag hini Anton ha Kleopatra, an 2 Gwengolo 31 A.K, hag en eus gwelet trec'h Oktav. | |
Ad Ansam | (I.A 480-3 (Iter IX); TP). annezadenn roman Higham, Suffolk. | |
Adiatunanus | Penn ar Sontiated, pobl eus Akitania; en em zifenn e reas gant nerzh a-enep Publius Crassus, letanant Julius Caesar; ne blegas kent ma oa kouezhet Sos, oppidum ar Sontiated, e Lot-e-Garonne hirie. | |
Admagetobriga | Ul lec'h eus Galia ar C'hreisteiz, e-lec'h ma Ariovistos e oa trec'h war ar Romaned;
-briga = pont |
|
Adminios | Mab Cunobelinos. Gwelout dindan Caligula | |
Ad Pontem | annezadenn roman eus Breizh (-V); gwelout East Stoke, Thorpe, Nottinghamshire. | |
Adron | (Rav. 108-33). mont da Vedra | |
AEbudae Insulae | mont da Ebudae Insulae. | |
Aelia Ariadne | ||
Aelia Eudoxia | merc'h ar c'hont frank Bauto, mevel bras an impalaeriezh roman, jeneral Theodosius In; gwreg Arcadius adalek 27 Ebrel 395; ha mamm pemp bugel, marvet dre kolladenn ar 6 Here 404.
Daou bugel a zo anvet mat : Pulcheria, ha Theodosius II. St Yann Chrysostôm a zo bet eskinnet gant Aelia Eudoxia. [2] |
|
Aelia Eudoxia | paganez, bet ganet Athenais, ha digouezhet Aelia Eudoxia goude e badeziant hag he eured gant Flavius Theodosius II.
Aelia Eudoxia a zo bet savet Augusta an 2 Genver 423, goude bet ganet ur plac'h bihan Licinia Eudoxia. Argaset gant Theodosius II, war dro 433, dre gwarizi he c'hoaer-gaer Pulcheria, Aelia Eudoxia a zo kaset en harlu da Jeruzalem e lec'h e varvas e 460. [3][4] |
|
Aelia Flacilla | spagnolez, merc'h Antonius, prefed ar pretordi; gwreg gentañ Theodosius ar Yaouank; mamm Arcadius hag Honorius. Aet da Anaon e-kerzh diskar-amzer 386, goude bet kollet ganti ur verc'h, Pulcheria, neubet amzer a-raok. | |
Aelia Paetina | teirvet gwreg an impalaer Claudius; bet divorset. | |
Aelia Verina | ||
Aelius Afer | Tad an impalaer Hadrian. Aet da Anaon pa'z e oa Hadrian bugel. | |
Aemilia Lepida | gourverc'h an impalaer Oktav Aogust; kentañ danvez-gwreg Claudius (Glaoda In) | |
Aemilius (Lucius) | Dekener marc'hegiezh harp arme Julius Caesar (BG. I, 23) | |
Aemodae | gwelet : enezioù Shetland | |
Aesica | ur c'hreñvlec'h roman eus Breizh-Veur; gwelout Great-Chesters, Northumberland | |
Agedincum | Kêr-benn ar Senoned. Hirie ː Sens | |
Agloval de Galles | den eus mojenn Arzhur : breur Perseval | |
Agravain | den eus mojenn Arzhur : mab Lot, roue an inizi Orc'h | |
Agrippa | ||
Agrippina | nizez ha pempvet gwreg an impalaer Claudius (Glaoda In). He anv a zo chomet en hini Kêr-Gologn, en Alamgn : Colonia Agrippinensis. | |
Akolon
Accolon of Gaul |
den eus mojenn Arzhur. Karedig Morganez. Bet lazhet gant Arzhur. | |
Alabum | kreñvlec'h roman Llanfair-ar-Bryn, Llandovery, Carmarthenshire. | |
Alauna | anv keltiek meur a stêr eus Breizh-Veur :
- Allan Water, Bro-Skos, - Ale Water, Bro-Skos, - Aln, Bro-Saozh, - Ellen, Bro-Saozh, - Ayle Burn, Bro-Skos, - Afon Alyn, Bro-Gembre, - Alan : Bro-Gembre, - Afon Alun : Bro-Gembre, - Nant Alun (Rln Wall Reen) : Bro-Gembre, - Allen (Camel) : Bro-Gervev-Veur, - Alham, Bor-Saozh, |
|
Alauna (1) | (Ravenna 106-9 : ALAUNA SILVA; Ravenna 106-14 : ALAUNA, eilstumm : ALATINA). (I.A 480-3 (Iter IX); TP). Diazezadur roman disanavezet, sur-awalc'h e mervent Breizh-Veur. | |
Alauna (2) | (Ravenna106-39 : ALAUNA). Diazezadur roman, sur-awalc'h Alcester, Warwickshire, war ar stêr Alne. | |
Alauna (3) | (I.A. 481-3 (Iter X) : Alone). Sur-awalc'h ar c'hastell roman Watercrook, Westmoreland. | |
Alauna (4) | (Ravenna 107-4 : ALAUNA; ND-xl 53 : Tribunus cohortis tertiae Neruiorum, ALIONE). Kreñlec'h roman Maryport, Cumberland, er genoù ar stêr Ellen. | |
Alauna(5) | (Ravenna 108-37 : ALAUNA). Stêr Aln, Northumberland, Bro-Saozh.(Ravenna 108-37 | |
Alauna (6) | (Ptol. II, 3, 7 : ALAUNA, ur polis ar (V)Otadini; Ravenna, 107-46 : ALAUNA). Roman kreñvlec'h Low Learchild, Northumberland. | |
Alauna (7) | (Ptol. II, 3, 7 : ALAUNA, ur polis an D(u)mnonii; Ravenna : LITANA, eilstumm LICANA). Kreñvlec'h roman Ardoch, Perthshire, war ar stêr Allan Water. | |
Alauna (8) | (Ravenna 106-59 : ALUNA, eilstumm ALICINCA). Disanavezet; sur-awalc'h nepell eus Manchester. | |
Alaunocelum | (Ravenna, 107-34 : ALITACENON, eilstumm ALITHACENON). Disanavezet; sur-awalc'h war ur beg-douar eus gevred Bro-Skos. | |
* Alaunus 1 | ar stêr Axe, Devon | |
* Alaunus 2 | ar stêr Aln, Northumberland | |
* Alba Pompeia | gêr eus Italia, e rannvro Piemont. Pertinax e oa bet ganet enno er bloaz 126. | |
* Albiniano | (Ravenna 106-24 : ALBINUMNO). Disanvet; marteze e Monmouthshire pe Glamorgan / Morganog. | |
* Albion | Anv gwechall-goz Enezenn Breizh-Veur. An Anv a vez kavet e : Pseudo-Aristoteles, Plinius, Ptolemaios, Pseudo-Agathermerus, Marsian, Avienus, Stefan eus Bizantion. | |
* Alesia | kreñlec'h ar Vandubianed; hirie Alise-Sainte-Reine. Aloubet e -52 gant Julius Caesar war Verkingetorix | |
Aleksandria | kêrbenn Bro-Egipt | |
Allier | anv gall ar stêr Elaver, adstêr al Liger | |
Allobroged | pobl keltieg staliet war menezioù etre ar Rhône, an Isara, al lenn Leman, hag an Alpoù | |
Alpoù | Menezioù etre Italia, Bro-C'hall, Suis, Aostria | |
Allt-Tairffynnon | lec'h eus Bro-Gembre, Clwyd : run pe koad e deir andon. | |
Alltwalis | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : tal ar run Wallis | |
Allt-y-coed | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : tal ar run ar c'hoad | |
Allt-yr-hebog | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : koad ar falc'hun | |
Altinum | ur gêr eus Italia, ouzh genoù ar stêr Piave. Lucius Verus a zo marv diwar klañved eno. | |
*Alobergum | (Ravenna 106-5 : ALOVERGIUM). Disanvet; klasket war dro Devon pe Somerset. | |
Ambarii | pobl eus Galia, staliet war dro Annonay hag Amberieu | |
Ambiani | pobl eus Galia an hanternoz (Belgica), war an daou du ar stêr Samara (Somme); kêrbenn Samarobriva (Amiens) | |
Ambibarii | pobl eus Galia an hanternoz. N'ez eus nement martezeadennoù diwar benn lec'h e oant staliet. | |
Ambiliati | pobl eus Galia an hanternoz. N'ez eus nement martezeadennoù diwar benn lec'h e oant staliet. | |
Ambiorix | pennrener an Eburoned, en eus stourmet a-enep Julius Caesar | |
Amroth | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : e-tall an duchenn | |
*Anas | (Ravenna 109-18 : ANAS). Disanvet; soñjet e vez diwar un enezenn war aodoù kornog ar Vro-Skos, diwar Inis Ane, el Levr Lagin. | |
*Anava | Eur stêr eus mervent Bro-Skos. Gwelout Annan | |
Ancalites | (Kezar B.G V, 21, 1 : ANCALITES). Ur boblad keltiek e lec'h disanvet eus gevred Enez Vreizh. Gwelout Ancalites
Daou stumm da lenn an anv se a eneb an eil d'egile :
|
|
* Anderitum | Kastell roman Pevensey, Sussex, war aodoù Mor-Breizh. | |
Anglesaey | Enezenn veur eus hanternoz bro Gembre. | |
* Anicetis | *Ravenna 10615 : ANICETIS. Disanavezet, mes sur-awalc'h e lec'h bennak e kreisteiz Breizh-Veur, etre Gloucester ha Badbury. | |
Anicii | anv un tiegezh gozh Roma.
|
|
Annia Galeria Faustina Senior | Merc'h da Rupilia Faustina, c'hoar-gaer Hadrianus. Gwreg an impalaer Antoninus Pius. Aet da Anaon e 141. | |
Annia Galeria Faustina Junior | Merc'h Antoninus Pius hag Annia Galeria Faustina Senior. Gwreg Marcus Aurelius. Mamm Commodus (Lucius Aelius Aurelius Commodus). Aet da Anaon e 175 | |
Annia Lucilla | Merc'h Marcus Aurelius; bet demizet da 13 bloaz da Lucius Verus. War a seblant, n'ez eus ket bet bugel. | |
* Aquae Sulis / Aquae Minerva | Anvioù latin Bath, Somerset | |
Antioch | ||
Antium | Hiziv Anzio, e Bro-Latium / Lazzio, en Italia.
Kêr-benn ar Volsked, war ar mor Tyrrhenia, 50 kilometr er mervent Roma. Koriolan e oa bet eno en harlu. Ar gêr ae oa bet aloubet e 468 K. J.-K. gant Quintius Capitolinus. Kaligula (31 Eost 12) ha Neron (15 Kerzu 37) e oant genidik eus Antium. Daou templ anavezet : hini Aesculapius hag hini Fortuna. Kavet e oa bet delwenn Apollon ar were. |
|
Antivestaeum Promontorium | Beg pellañ eus mervent Enez-Vreizh. Gwelout Land's End, Cornwall | |
Anton | Antonius. | |
Antonia | Antonia c'hoar-gaer Tiber. He devoa dispaket an irienn savet gant Sejan evit lazhañ Tiber | |
Antonia ar Yaouank | (36 k. J.-K. / 38 g J.-K.) Mamm Germanicus, Livilla, hag an impalaer Claudius (Gloada In) | |
Antoninus Pius | Titus Fulvus Boionius Arrius Antoninus. Impalaer roman, eus 10 Gouere 138 da 7 Meurzh 161 | |
Antrum | Ravenna 10834 : ANTRUM
Lec'h disanvet eus Breizh (-Veur) |
|
Anzio | gwechall : Antium. | |
Aogust | titl bet roet ar 16 Genver 27 raok J.-K. da Gaius Julius Caesar Octavianus, impalaer kentañ an impalaeriezh Rom(a). An titl Aogust (AVG.) a zo bet douget gant holl an impalaerien war lec'h. | |
Aogust | Caius Octavius Thurinus. Bet ganet e Rom an 23 Gwengolo 63 a. K. Mab da gCaius Octavius, senedour, hag Atia, merc'h Julia, c'hoar Jul Kezar.
Bet kemeret da advab gant Jul Kezar e miz Gwengolo 45 a.K. E anav neuze : Caius Julius Caesar Octavianus. Dies imperii (deiz ar c'halloud) : 16 Genver 27 a.K. dindan anv : Imperatore Caesar Augustus Aet da Anaon e Nola, e-kichen Pompei, an 19t Eost 14 g.K. |
|
Aquae Arnemetiae | Gwelout Buxton, Derbyshire | |
Aquae Calidae / Aquae Sulis | Gwelout Bath, Somerset | |
aquilifer | en ul lejion roman, an anv se e oa roet d'an hini e zouge an erez (= erer), arouezenn an impalaeriezh | |
Arbeia | Krenvlec'h roman eus Breizh (-V). Gwelout South-Shields, Durham | |
Ardaoneon | gwelout Portus Ardaoni | |
Ardotalia | gwelout Melandra Castle, Glossop, Derbyshire | |
Ardua | un anv eus lec'h bennak dianvet eus Breizh (-V).
Ravenna 10550 : ARDUA |
|
Areva | stêr eus Bro-Spagn(cf M.M) | |
Arevaked | Arevaci : poblad eus ar Spagn anavezet evelse diouz stêr Areva (cf M.M) | |
Argistillum | un anv eus lec'h bennak dianvet eus Breizh (-V). Klasket war dro Gloucester.
Ravenna 10630 : ARGISTILLUM |
|
Ariconium | diazez roman eus Breiz (-V) : gwelout Weston under Penyard, Herefordshire | |
Arria Fadilla | Mamm an impalaer Antoninus Pius | |
Atecotti | ur boblad eus Breizh (-V) pe Iwerzhon. Gwelout : Atecotti | |
Atia | Mamm an impalaer Oktav Aogust; merc'h Julia, c'hoar Jul Kezar. | |
Atina | ||
Atrebates | ||
Aulus Plautius | jeneral roman diouzh familh an impalaer Klaod. Lakaet e penn an arme roman a-enep ar Gatuvellauned e 43 goude Krist.
An arme se a oa savet diwar : - Legio II Augusta (Eil strollad an Impalaer), o tont eus Argentoratum / Strasbourg, - Legio XIV Gemina (Parzekvet strollad 'adsavet'), o tont eus Mogontiacum / Mainz, - Legio XX Valeria (Ugenvet strollad eus Valeria), o tont eus Novaesium / Neuss; - Legio IX Hispania (Navet strollad Spagn), o tont eus Pannonia. Aulus Plautius a zo eilet gant : Vespazian, Flavius Sabinus, Hosidius Geta. Aulus Plautius a zo gouarnour roman kentañ e Breizh-Veur, e gêr-benn e Camulodunum, betek 47. |
|
Aurelius Fulvus | Titus Aurelius Fulvus. Tad an impalaer Antoninus Pius. Koñsul e 89, gant Marcus Asinius Atratinus. | |
Avidius Cassius | Jeneral Marcus-Aurelius; gouarnour ar Reter. Bet klevet lavar Marcus Aurelius e oa marv, en em sav e-unan impalaer, war dro Ebrel-Mae 175. Bet lazhet prest goude. [5] | |
Axona | anv latin ar stêr Aisne |
B[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Babel | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : diwar ar Bibl | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bae Abergwaun | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : bae genou ar stêr Gwaun | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bae Caerfyrddin | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : bae Kêr Varzhin | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bae Ceredigion | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : bae bro Ceredigion (Cardigan) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bae Sant Ffraid | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : bae santez Berc'hed | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bae Trefdraeth | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : bae Trefdraeth (Tredraezh = an tref e-tal an draezh) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bancffosfelen | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : glan ar c'hleuz melen | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bancmelyn | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : an duchenn melen | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Banc Nant | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : glan an draonienn | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bancycapel | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : torgenn ar chapel | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bancyfilin | lec'h eus Bro-Gembre, Dyfed : torgenn ar vilin | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Banc-y-moelfre | lec'h eus Bro-Gembre,Dyfed : tuchenn ar run moal | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bangor Is-coed | lec'h eus Bro-Gembre, Clwyd : Bangor e-kichen ar c'hoad | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Belisama | anv un doueez, anvet gant Minerva.
anvioù tennet eus hini an doueez : Belime, Blisme, Beleymas, Balesme, Bellême, Ledesma, Osma ... |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Belisama | ar stêr Ribble, Lancashire | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Betws Gwerful Goch | lec'h eus Bro-Gembre, Clwyd : prioldi Gwerful ar ruz | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Betws-yn-Rhos | lec'h eus Bro-Gembre, Clwyd : prioldi al lann | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bibra | kreñvlec'h roman war ribl kreisteiz genoù an Ituna / Eden. Hirie Beckfoot (Cumberland) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bibroci | ur bobl eus gevred Breizh (-Veur), anvet nemet gant J. Kezar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bigbury | big = meur; bury = burgh = kreñvlech. Oppidum keltiek bro-Gent bet dilezet evit Durovernum / Canterbury | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bleuñven | den eus mojenn Arzhur. Diwar Blanchefleur. Er Perseval, e oa c'hoar Arzhur, ha mamm Perseval. Aet da vevañ gantañ ha gant Lufamour. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bontnewydd | lec'h eus Bro-Gembre, Clwyd : ar Bont Nevez | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bontuchel | lec'h eus Bro-Gembre, Clwyd : ar Bont Uhel | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Boudicca | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Breizh Veur | Pobloù kelt d'ar c'houlz ar Romaned.
Pajenn war ar stern
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bruttia Crispina | Dimezet gant cGommodus e 177. Kaset en harlu, ha lazhet war dro 177 [6] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Brutus | unan eus ar veuntrerien Jul Kezar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bryn Du | lec'h eus Bro-Gembre, Clwyd : Bren du; Run Du; Krec'h Du; Torgenn Du ... | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bryneglwys | lec'h eus Bro-Gembre, Clwyd : run an iliz | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Brynffordd | lec'h eus Bro-Gembre, Clwyd : run war ar roudour | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Brynsaithmarchog | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run ar seizh marc'heg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bryn Trillyn | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run an dri lenn | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bryn y maen | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run ar vaen | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Burgh-by-Sands | Kêriadenn Bro Saoz, Cumberland, war ribl kreisteiz genoù ar stêr Eden / Ituna. Gwechall kreñvlec'h mur Hadrian Aballava / Aballaka. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bwlch-gwyn | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : an trepas gwenn | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bylchau | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : an drepasioù |
C[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Cadair Fronwen | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : kador (?) Bronwenn | |
Caius | mab bihan da Oktav-Aogust. Aet da Anaon yaouank e 4 G.K | |
Caius Octavius | senedour roman; tad Oktav Aogust, kentañ impalaer Roman. Aet da Anaon e 58 A.K | |
Caius Volusenus Quadratus | tribun an arme roman, da biv Jul Kezar a c'houlennas da vont da zaolenniñ Enez-Vreizh raok kas e argad -55 J.K. | |
Caligula | Caius Julius Caesar Germanicus. Lezanvet Caligula = botez vihan.
Bet ganet e Antium, an 31 Eost 12 goude K. Mab da Germanicus, ur jeneral brudet, ha da Agrippina, merc'h Agrippa ha Julia merc'h Aogust. Bet dimezet e 33 da Junia Claudilla, marvet en ur wilioudiñ e 36. Goude se, en eus forzhed meur a verc'hed : Ennia Naevia, gwreg Makron, penn ar bretorianed; Livia Orestilla, gwreg Pison; Lollia Paulina, gwreg ar c'honsul Memmius ... Caesonia, bet dimezet meur a wech. Dies imperii : 16 Meurzh 37. Aet sot-nay e miz Here 37, Caligula a zo bet lazhet gant ar bretorianed ar 24 Genver 41, da heul e gwreg Caesonia ha e merc'h. ----------------- Adminios, aet da glask tabut gant e dad Cunobelinos, roue ar gC'hatuvellauned ha an tDrinobanted, e oa aet da glask sikour gant Kaligula, o brometiñ sujidigezh an tDrinobanted. An impalaer sot e savas un arme e Gesoriacum (Boulogne-sur-Mer), e lakas da dennañ gant taolerezed-mein etrezek ar mor, e zastumas kregin war an aod, hag e embannas e oa deut a-benn diouzh ar Mor. |
|
Camilia | eus familh an diktatour Camillus; eil danvez-gwreg Claudius (Glaoda In); marvet an deiz e eured, oajet a 12 bloaz, 11 miz ha 7 deiz | |
Camulodunum | anv latin Kergolun / Colchester | |
Caracalla | mab an impalaer Septimius Severus ha Julia Domna. Septimius Bassianus, anvet Caracalla, a zo bet impalaer roman eus 12 Here ? 198 da 8 Ebrel 218. | |
Cassius | unan eus ar veuntrerien Jul Kezar | |
Cassivellaunos | roue breizhad gGatuvellauned ha an dTrinovanted, e stourmas a-enep Jul Kezar en 54 A.K. Bet trec'het, goude bet kollet gantañ kreñvlec'h Kamulodunum, e c'houlennas ar peoc'h. | |
Castell y Rhodwydd | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : kastell war roudour pe war ar chaoser | |
Castell y Waun | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : kastell al Lann (Yeun) | |
Cefn-brith- | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : Kein (= run) "a bep seurt liv ... ? | |
Cefn-bychan | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : ar run bihan | |
Cefn Du | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : ar run du | |
Cefn-mawr | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : ar run meur | |
Cefn Treffynnon | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run kêriadenn an andon | |
Cefn-y-bedd | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run ar c'hev | |
Cerrig Coediog | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : koadoù roc'hellek | |
Cerrigydrudion | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : reier ar re trec'h | |
Cilcain | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : repoz brav meurbed | |
Claudia | kentañ gwreg Oktav Aogust; merc'h Anton. An dimeziñ se n'eo ket bet kaset da benn. Bugel ebet | |
Claudia Octavia | Merc'h Klaod ha Messalina. Roet da bried, oajet a 12 bloaz, da Neron, oajet a 16 bloaz, e 53. Argaset e 62 abalamour difrouezidigezh, tamalet avoultriezh ha diforc'h, Octavia a zo forbanet e Pandataria, ha lazhet war urzh Neron, an 19t mezheven. | Poppea a zegas da Neron penn Claudia Octavia.
Nero, gant G.Muzzioli (1876) |
Claudius | impalaer roman, eus 25 Genver 41 da 13 Here 50. | |
Clausentum | Anv latin Bitterne (e-kichen Portchester) | |
Clawddnewydd | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : kleuz nevez | |
Coedgolau | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : koad ar goulou | |
Coed-poeth | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : Koad tomm | |
Corwen | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : roc'h sakr | |
Craig-y-Forwyn | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : roc'h (ar merc'h yaouank ?) | |
Craig yr Ychen | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : krec'h an ejened | |
Cwm Pennant | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : saoenenn penn an andon |
D[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Deal | Kêr eus Bro-Gent, war ar strizh-mor, er reter Dover, e penn an devennoù. Dilestradeg morlu Jul Kezar ar 25 Eost -55 J.K. Un delwenn a zo bet savet ar 25 Eost 1946 gant ar C'huzul -Kêr.
Etimologiezh : Addelam DB; Dela 1158 ff. P, Dale 1275 RH. OE dael, OKent del 'valley' Skeudenn : Gwenola Even (12 bloaz e 1982), e-kichen delwenn bet savet gant Kuzul-Kêr Deal ar 25 Eost 1946, evit an 2000t deiz-ha-bloaz an dilestradeg -55. |
|
Derwenn | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : an dervenn | |
Diserth | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : ??? | |
Domitia Paulina (major) | Ginidig eus Cadix. Gwreg Aelius Afer, ha mamm an impalaer Hadrian | |
Dover | Kêr ha porzh Bro-Saozh, e Bro-Gent, war ar strizh-mor. (Keltg : Dubron; Lat : Dubris); e genoù ar stêr Dour; 26 km e gevred Kêrgent, 106 km e gevred Kêr-Londrez.
E 55 raok J.-K., ar morlu Jul Kezar e zegouezas dirak Dover, o tont diouzh Portus-Itius, e Gallia, war dro 9 eur diouzh ar beure / mintin, hep gallout dilestrañ. Ret a oa bet dezhi gortoz tuginadur ar mare evit gallout dilestrañ pelloc'h, war zu ar reter, war traezhennoù Deal, en tu all d'an devennoù. Degouezhet dindan urzh ar Romaned, Dubris a oa ar porzh meur etre Bro-C'hallia hag Enez-Vreizh. Daou tour-tan a zo bet savet enni, evit respont d'an hini Gesoriacum / Bononia (Boulogne-sur-Mer). Unan a zo bepred en e sav. D'ar c'houlz ar Grenn-amzer, Dover e oa unan eus ar "Cinq-Ports". |
|
Drusus | mab Tiber hag e wreg gentañ Vipsiana; bet ganet e ***; bet ampoezonet war urzh Sejean e 23 G.K. | |
Drusus Decimus Nero | mab Tiber Claudius Nero ha Livia; bet ganet ar 14 Genver 38 k. J.-K. Tad an impalaer Claudius (> Glaoda In). Marvet goude bet diskaret diwar marc'h, er boavez 9 goude J.-K. | |
Dubnovellaunos | roue an dTrinobanted, bet trec'het gant Taskiovannos, roue ar gKatuvellauned, war dro 10 A.K. | |
Dubris | anv latin Dover / Douvres | |
Durnovaria | an latin Dorchester | |
Durovernum | anv latin Kergent / Canterbury | |
E[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Eden![]() |
(lat. : Ituna) : anv ur stêr eus Breizh-Veur, tremenn e Carlisle. | |
Elaver | anv kelt ar stêr Allier, adstêr al Liger | |
Eudocia | merc'h Valentinian III ha Licina Eudoxia |
F[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Fenisia | Peurzistrujet eo meur a lec'hioù Fenisia ha Palestina er bloavezh 363 gant un heuliad krennoù-douar ha barroù-reverzi, ha da heul chanter evit adsevel templ Jeruzalem. | |
Flavia Titiana | anv gwreg an impalaer Pertinax | |
Flavius Theodosius II | Mab an impalaer Arcadius hag Aelia Eudocia. Ganet an 10 Ebrel 401 e Kergustentin. Caesar hag Aogust an 10 Genver 402. Koñsul e 403. | |
Foel Frech | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run (?) | |
Foel goch | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run ruz | |
Foel Wen | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run gwenn | |
Ffridd Fawr | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run e beurvañ veur | |
Ffridd y Foel | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : ru e beurvañ | |
Ffynnongroyw | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : mammenn sklaer | |
Fulvia Pia | mamm an impalaer Septimius Severus |
G[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Galaad | unan eus marc'heien ar vojenn Arzhur | |
Galasia | Galatia. bet aloubet e 25 A.K gant Oktav. | |
Galla Placidia | ||
Galla Placidia ar Yaouank | merc'h Valentinian III ha Licina Eudoxia | |
Garn Fawr | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : karn meur | |
Garth | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : kloz | |
Gaudentius | mab Aetius | |
Gellïoedd | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : kevioù | |
* Gelovium (?) | Ravenna 10741 : CELOVION. Ul lec'h disanvet, war a seblant e kreisteiz bro Skoz (cf Rivet & Smith, p. 367) | |
Germanicus | niz da Oktav Aogust; mab da Drusus ha da Antonia; kemeret evit advab gant Tiber e 4 G.K; en eus kaset brezelioù ha trec'het diwar ar Jermaned eus 14 da 16 G.K; bet dimezet da Agrippina; ur bugel : Caligula. Germanicus a zo aet da Anaon, bet ampoezonet, e Antioch, e 19 G.K. | |
Gesoriacum | porzh-mor eus Bro-Gallia, war mor Breizh. E genoù ar stêr Liane, war zu ar mor. Morlu Jul Kezar a gemeras ar mor war-dro kreiz noz 25 Eost raok J.K. evit tagañ Breizh-Veur.
Gesoriacum a zo bet lonket gant ar mor er bloaz 294. Ur gêr nevez, Bonnonia, a zo bet savet uheloc'h war an tu all ar genou. *Ges- = beg, kab. |
|
* Glanum (?) | Ul lec'h disanvet, sur-awalc'h ouzh mervent Breizh Veur. Rivet & Smith, p. 367 : Ravenna 10546 : GIANO | |
Glan-y-don | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : tal ar mor | |
Glanyrafon | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : bord ar stêr | |
Glasfryn | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : an dossen / run glaz | |
* Glevum (?) | gwelout Gloucester | |
Gloucester | ||
Glyndyfrdwy | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : saonenn ar stêr Dyfrdwy | |
* Gobannium | gwelout Abergavenny | |
Gorsedd | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : tron; kador-veur; kador-roue | |
Gorsedd Brân | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : kador-veur Brân (eus Mabinogion) | |
Graeanrhyd | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : ar roudour grouanek, meinek | |
Graig | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : roc'h | |
Graigfechan | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : roc'h bihan | |
* Grandina | Ul lec'h disanvet eus Breizh-Veur. Marteze un enezenn eus kornog bro Skos. Ravenna 10921 : GRADENA / GRANDENA (Rivet & Smith, p. 370). E latin, grandina = grizilh | |
Great-Chesters | Northumberland : gwelout AEsica. | |
Groesffordd | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : kroazhent | |
Gwernymynydd | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : gwern ar menez | |
Gwynfryn | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run gwenn |
H[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Hen Graig | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : hen roc'h / ar roc'h gozh |
Henllan | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : iliz gozh |
Higham | kêr eus Bro-Saoz, e Suffolk. Bet gwechall diazezadenn roman Ad Ansam. |
I[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Isca Dumnoniorum | anv latin Kêresg / Exeter. |
Is-y-coed | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : (e) traoñ ar c'hoad |
Italica | kêr eus bro Spagn (e-kichen Sevilla, war ar Guadalquivir. Trajan, hag Hadrian, daou impalaer roman, e oant ginidig eus ar gêr se. |
Ituna | hirie Eden, stêr eus Bro-Saoz; |
J[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Jeruzalem | Peurzistrujet eo meur a lec'hioù Fenisia ha Palestina er bloavezh 363 gant un heuliad krennoù-douar ha barroù-reverzi, ha da heul chanter evit adsevel templ Jeruzalem. | |
Jude | Judea. bet aloubet e 25 A.K gant Oktav, goude Actium | |
Julia | c'hoar Jul Kezar; mamm Atia; mamm-gozh an impalaer Oktav-Aogust | |
Julia | merc'h an impalaer Oktav-Aogust hag e eil gwreg Scribonia. Bet roet da gentañ da (v)Marcellus, mab e c'hoar Oktavia ha Mark-Anton. Roet goude marv Marcellus da Agrippa, oajet a 41 bloaz. | |
Julia Domna | eil gwreg Septimius Severus. Daou vab ː Septimius Bassianus (Caracalla), ha Lucius Septimius Geta. Savet da Augusta = impalaerez, lezanvet eo ivez Demeter Nevez, Hera romania, Virgo Caelestis, Mater castrorum. Kaset en harlu da Emez, war urzh Macrinus, ha krogn-bev bronn ganti, e varv e 217 |
K[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Kaligula | gwelout : Caligula | |
Karadeg | Gwerenn-livet eus Ti-Kêr Colchester. Caratacos / Caratacus : | |
Katuvellauned | ||
Kent / Bro-Gent | kontelezh eus Bro-Saoz, e korn gevred, etre ar stêr Tamesa war e hanternoz, mor an Hanternoz war e reter, Strizh-mor Breizh war e c'hreisteiz, ha kontelezh Surrey war e c'hornog. Kêr-benn, Kêrgaint / Canterbury; porzh meur : Dover (Dour, Dubris). | |
Kezar (Jul Kezar) | ||
Kezar | titl an eil-impalaerien roman. | |
Kommios | Galian eus Belgia, savet roue Atrebated an douar-bras gant Jul Kezar e 57 A.K, ha kaset gantañ da brezeg gant Atrebated an Enez-Vreizh. Sellet evel un trubarzh, eo bet paket gant ar re-mañ. Hag e-se, ne chome nemet un dra gant Kezar : ober brezel, ar pezh en eus graet daou vloaz war lec'h, e 55 A.K., amzer d'ezhañ kempenn ur strollad-listri. | |
Kunobelinos | roue ar gKatuvellauned han an dTrinobanted, en Enez-Vreizh. Hêr Taskiovanos. Keñverioù mat en devoa gant ar Romaned staliet e Galia. Anavezet "Britannorum Rex" gant ar Romaned.
Adalek en devoa selloù war zu Bro-Gent, e amezeien an Atrebated, diskennidi Kommios a gemeras aon dioutañ. Tri vab e vez anavezhet : Adminios, Karatacos, Togodumnos. War dro tregont vloaz a zo bet Kunobelinos roue. Aet eo da Anaon war dro 40-41 G.K. E anv a zo bet kemeret gant Shakespeare evit e drama : Cymbeline (1605). E brezhoneg a-vremañ, e anv e vije Konvelen. |
L[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Laetus | Prefed ar Bretordi. En eus graet sevel Pertinax da impalaer, ar 1n Genver 193. Mes en eus graet ivez lazhañ Pertinax an 28 Meurzh 193. [7] | |
Land's End, Cornwall |
|
|
Lepidus | ||
Leptis Magna | Kêr eus Afrika an hanternoz (Lybia). Septimius Severus e oa ganet eno. | |
*Leviodunum | Ravenna 1089 : LEUIODANUM / LEVIODANUM
Ravenna 10810 : LEVIOXAUA / LEVIOXANA Kreñvlec'h roman disanvet eus Breizh-Veur. Klasket e bro Skoz, hanternoz Moger Antonin. [8] |
|
*Levobrinta | Ravenna 10640 : LAVOBRINTA
Lec'h disanvet eus Breizh-Veur. Klasket en-dro da Wroxeter. Tostaet ouzh Forden Gaer, Caer Sws, ha Vyrnwy (deveradenn eus Sabrina). [9] |
|
*Liar (?) | Ravenna 10835 : LIAR
Ur stêr disanvet, nepell diouzh ar stêr Tyne. Sur-awalc'h ur stêr gant lanv. [10] |
|
Licina Eudoxia | merc'h Flavius Theodosius II hag Athenais Aelia Eudoxia; gwreg Valentinian III, ha goude forzhet gant Petronius Maximus. Aet gant Genserig da Afrika, da heul he div merc'h Eudocia ha Galla Placidia. | |
*Linda | Ravenna 10836 ː LENDA
Lec'h disanvet eus Breizh-Veur. Marteze anv ur stêr bennak. Marteze ur faltazi diwar anv Lindum (Lincoln) [11] |
|
*Lindinis | Anv latin Ilchester | |
*Lintanomagus | lec'h roman disanvet, war e greder eus Bro Skoz, hanternoz da Voger Antoninus. | |
Livia Drusilla | Bet ganet an 30 Genver 58 kent J.-K.; Teirvet gwreg an impalaer Octavius-Aogust. Raok se, he oa bet eureujet da (d)Tiberius Claudius Nero, hag he devoa bet daou bugel digantañ : Tiber, ha Drusus. Bet skrapet gant Octavius-Aogust, n'he oa nemet 20 bloaz, hag eureujet ar 17 Genver 38 kent J.-K. Ur bugel bet ganet raok an termen a zo bet, met marvet nepell goude. Livia Drusilla a zo aet da Anaon e 29 goude J.-K. | |
Llanbedr Dyffyn Cwlyd | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : iliz sant Pêr e traonienn ar stêr Cwlyd. | |
Llanddulas | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : iliz e-kichen ar stêr Dulas | |
Llandovery, Carmarthenshire | kreñvlec'h roman Alabum (Ravenna 106-26 : ALABUM) | |
Llanfair-ar-Bryn | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : iliz santez Mari ar run | |
Llanfair Dyffryn Cwlyd | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : iliz santez Mari e-kichen ar stêr Cwlyd | |
Llanfynydd | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : iliz ar menez | |
Llangwm | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : iliz en draonienn | |
Llannerch-y-môr | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : frankizenn e-kichenn ar mor | |
Llansanffraid Glynceiriog | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : iliz santez Berc'hed en draonienn ar stêr Ceiriog | |
Llan San Sior | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : iliz sant Jorj | |
Llanynys | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : iliz an enezenn | |
Llanypwll | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : ilz ar poull. | |
Llwyn-mawr | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : kev meur | |
Llysbedydd | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : lez ar vadeziant | |
Llysfaen | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : lez ar maen | |
Locatrebe | lec'h roman disanvet eus Breizh (-Veur); klasket e Bro Skos, kreisteiz ar Voger Antonin.
Talvoudegezh ː kêriadenn e-kichen al lenn (ar stank, poull) [13] |
|
Lolianus Avitus | koñsul roman, mestr tad Pertinax. En eus sikouret Pertinax da greskiñ e-barzh an arme. | |
Londinium | anv latin Kêr-Londrez. | |
Longus | un anv eus Enez Vreizh, diaez da lec'hiañ.
------------- Talvoudegezh ː Genoù ar stêr Long ? Kas e ra klaskoù war zu Loch Linnhe, en hanternoz Bro-Skos. Bez ez eus un enezenn vihan Lunga, e-kichen Iona ha Little Colonsay, eus enezeg Mull, war genoù Loch Linnhe. |
|
Lori | gêr eus Italia, 18 km diouzh Roma. An impalaer Antoninus Pius en devoa e di, ha marvet eno, ar 7 a viz Meurzh 161, da 74 bloaz. | |
Lucilla | Gwreg hag intanvez Lucius Verus. Bet savet ganti un irienn a-enep Commodus ha Bruttia Crispina, dre gwarizi, eo bet tapet, kaset en harlu da cGapri, ha lazhet. [14] | |
Lucius | mab bihan da Oktav-Aogust. Aet da Anaon yaouank e 2 G.K | |
Lucius Ceionius Commodus | anv tad an impalaer Lucius Verus | |
Lucius Decius Septimus Megas Abgar IX | Roue Edessa. En devoa goulennet gant ar pab Eleutherius kas misionerien d'e vro. Un eilskriver en devoa kemeret an anv Britio, anv all Edessa, evit Brittano. Diwar se e oa bet savet ur vojenn Lucius roue Britannia. [15] | |
Lucius Verus | Ken-impalaer roman, gant Marcus Aurelius, eus 7 meurzh 161 betek miz C'hevrer 169
Gwelout ivez : Lucius Ceionius Commodus; Caius Avidius Negrinus; Fabia; Marcus Aurelius; Annia Lucilla |
|
* Lugudunum | Lec'h disanvet eus Enez-Vreizh. Klasket en tu bennak en hanternoz Bro-Saoz.
Talvoudegezh ː diasur. Breutadenn evel evit kêr Lyon [16] |
|
* Lupania | Lec'h disanvet eus Enez-Vreizh. Klasket en tu bennak e Bro Gembre.
Talvoudegezh ː diasur. Ne deufe ket kenkoulz eus al latin l* up-us (= bleiz) Lup-us (= bleiz)* |
|
* Lutudarum | Lec'h disanvet eus Enez-Vreizh. Klasket en Derbyshire, war dro maengleuzioù plom, war dro Wirksworth.
Talvoudegezh ː keltiek luta = geun, lagenn; lec'h morfank. |
M[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Maes-glas | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : maez / park glaz | |
* Magalonium | lec'h roman disanvet eus Breizh-Veur, klasket nepell eus Gloucester. Mammenn ː Ravenna 10629 ː MACATINIUM. Talvoudegezh diaez. Evit Rivet & Smith, tu ez eus da welout ː
*magal-on-io, evit ul lec'h uhel, pe lec'h un uheliad. (evel evit brezhoneg *mael) [18] |
|
* Magantia | Anv ul lec'h roman disanvet eus Breizh-Veur. Un enezenn klasket war dro tro war dro Enez Vreizh. | |
Maiden Castle | ur c'hreñvlec'h keltiek eus kreistez Breizh-Veur, e-kichen Dorchester. Da welout oppidum an Durotrigues | |
Mandubrakios | priñs yaouank an d-Trinobanted, bet diskaret ha skarzhet gant Cassivellaunos, roue ar gKatuvellauned. Aet da c'houllenn sikour gant Jul Kaezar evit adkemer e leve. | |
* Maporitum | annezadenn roman disanvet eus Breiz-Veur. Klasket en tu-bennak e kreisteiz bro Skos.
Talvoudegezh ː roudour yec'hedus, pa roudour ar mab. [20] roudour yec'hedus = roudour hep riskl ? |
|
Marcia | Mestrez Commodus. Kemer e ra perzh gant irienn evit lazhañ Commodus [21] | |
* Marcotaxum | lec'h disanvet eus Breiz-Veur. Klasket en tu-bennak e Bro-Skos, hanternoz Moger Antoninus.
Talvoudegezh ː lec'h e vez dastummet kezeg, pe evit marc'hegiezh, pe evit marc'had. [22] |
|
Marcus Galerius Antonius | mab Antoninus Pius hag Annia Galeria Faustina Senior. Marvet bugel. | |
Marcus Ulpius Traianus | tad an impalaer Trajan; senedour; prokoñsul Azia (Reter-nesañ) e 79-80 | |
(Caius) Marius | Den a bolitik roman a-bouezh (-153 / -86). Bet koñsul e -107, -104, -103, -102, -102, -100. E oa bet trec'h diwar an Deuntoned en Aquae Sextiae (Aix) e -102, ha diwar ar C'himbred, e Vercellae (Verceil), e -101. En eus kemeret perzh ouzh ar Brezel Sokial ( -91 / -89). Nac'het gant ar bobl, a du gant Sylla, e-kerzh brezel a-enep Mithridates (-88 / -84). | |
Marcus-Aurelius | impalaer roman, eus 7 meurzh 161 da 17 Meurzh 180. | |
* Masona | un annezadenn roman disanvet eus Breizh-Veur; klasket en tu-bennak er mervent an enezenn.
Talvoudegezh ː disklêriadur ebet. [23] |
|
* Matovium | un annezadenn roman disanvet eus Breizh-Veur; klasket en tu-bennak e Bro-Skos, hanternoz Moger Antoninus.
Talvoudegezh ː sur-awalc'h diwar * Matu- = arzh / ourzh [24] |
|
* Medionemetum | lec'h roman disanvet eus Breizh-Veur, klasket e Bro-Skos, pe war dro Arthur's O'on, Larbert, Stirlingshire, pe war dro Cairnpapple.
Talvoudegezh ː * medio = e-kreizh * nemeton ː lec'h sakr. [25] |
|
* Meletium | lec'h roman disanvet eus Breizh-Veur, klasket e Bro-Saoz, etre Gloucester ha Badbury.
Talvoudegezh ː un annezadenn war ur run [26] |
|
Melin-y-wig | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : milin ar c'hoad | |
Merzhin | ||
Messalina | pedervet gwreg an impalaer Claudius (Glaoda In); mamm Octavia; ne oa ket nemet ur gast spontus; bet lazhet war urzh Tiber. | |
* Minox | Anv ul lec'h roman disanvet eus Breizh-Veur.
Talvoudegezh ː digomprenet. |
|
* Mio(.)edum | Anv ul lec'h roman disanvet eus Breizh-Veur, klasket war dro Cirencester
Sur-awalc'h troad un delwenn bet kavet 1,5 km er gevred Cirencester (Corinium) Talvoudegezh ː digomprenet. |
|
* Mixa | Anv ul lec'h disanvet eus Breizh-Veur.
Talvoudegezh ebet |
|
Mochdre | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : kêriadenn ar moc'h | |
Moelfre | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run moal | |
Moelfre-isaf | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run moal izelañ | |
Moelfre-uchaf | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run moal uhellañ | |
Moel Garegog | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run moal klegereg | |
Moel Geraint | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run moal an den anavezet Geraint | |
Moel Llyn | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run moal(a-us) al lenn | |
Moel Llys-y-coed | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run moal lez ar c'hoad | |
Moel Morfudd | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run moal an den anavezet Morfudd | |
Moel Plas-yw | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run moal maner ar c'hoad-ivin | |
Moel Tywysog | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run moal ar priñs | |
Moel y Gaer | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run moal ar c'hastell | |
Moel yr Henfaes | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : run moal ar vaezhioù / parkoù kozh | |
Moger Hadrian | ||
* Mona | hirie an enezenn Enez-Mon / Anglesey | |
Montroulez | ||
* Morbium | lec'h disanvet eus Bro-Saoz; klasket war dro Piercebridge (Durham) ha Greta Bridge (Yorkshire)
Talvoudegezh ː digomprenet |
|
Mor Breizh | ||
Morfa Caer | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : aodoù ar c'hastell | |
Moridunum | ||
Mynydd-isa | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : menez izellañ | |
Mynydd Maesyryhen | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : menez maezioù / parkoù an ejened | |
Mynydd Rhyd-ddu | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : menez ar roudour du | |
Mynydd Tarw | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : menez an tarv |
N[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Nantglyn | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : froud an draonienn | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
*Nassa | Gwelout Loch Nis | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nennius | de Civitatibus Brittanniae : Kêrioù Breizh
Haec sunt nomina omnium civitatum quae sunt in tota Brittannia, quarum numerus est XXVIII.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
*Nemetostatio | North Tawnton, Devon | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Newcastle-upon-Tyne | kêr eus Bro-Saoz, en Northumberland, war ar stêr Tyne. Da gentañ Pons Aelii / Pons Aelius, kreñvlec'h roman kentañ Moger Hadrian, war ar stêr Tinea. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Notitia Dignitatum | da lavarout : Roll an Uhelgargoù. Bet savet etre 395 ha 455 hervez Leon Fleuriot. |
O[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Oernant | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : ar froudenn yen | |
Onna | Anv latin Nusling, etre Portchester ha Winchester, e-kichen Clausentum | |
Oppidum | kreñlec'h keltiek | |
Ouse | (Abus = Abi Fluvii Ostia): ur stêr hag a ya da aberiñ en Humber, war aod Mor an Hanternoz, e Yorkshire, e biz Bro-Saoz. | ![]() |
P[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Paccia Marciana | gwreg gentañ Septimius Severus. Div merc'h a zo bet. | |
Palestina | Peurzistrujet eo meur a lec'hioù Fenisia ha Palestina er bloavezh 363 gant un heuliad krennoù-douar ha barroù-reverzi, ha da heul chanter evit adsevel templ Jeruzalem. | |
Palladius | mab Petronius Maximus, savet caesar gant e zad, ha lazhet d'e heul an 31 a viz Mae 455 | |
Pandy | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : ar milin-gomm | |
Pandy'r Capel | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : milin-gomm ar chapel | |
Pandytudur | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : milin-gomm ar re Tudur | |
Penmaen-rhos | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : penn ar maen war ar roz | |
Pentre | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : kêriadenn; villaj | |
Pentre-bac'h | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : kêriadenn vihan | |
Pentrecelyn | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : kêriadenn ar stêr Celyn (kelenn) | |
Pentre-dwr | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : kêriadenn an dour | |
Pentrefoelas | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : kêriadenn war ar run moal ha glaz | |
Pentre-isaf | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : Kêriadenn izellañ | |
Pentre'r felin | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : kêriadenn ar milin | |
Pen-y-cae | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : beg ar park | |
Pen-y-cefn | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : beg ar c'hein | |
Pen-y-ffordd | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : penn an hent | |
Penymynydd | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : penn ar menez | |
Pen yr Eryr | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : beg / penn an erer | |
Pen yr Orsedd | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : beg / penn ar gador | |
Pertinax | Publius Helvius Pertinax. Impalaer roman eus ar 1ñ Genver 193 betek an 28 Meurzh 193. | |
Plas Llwyd | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : ar C'hastell Louet | |
Plautia Urgulanilla | kentañ gwreg Claudius (Glaoda In), goude marv Camilla; divorset abalamour riboderezh, ha sonj muntr war e benn. | |
Plautillia | merc'h Plautianus, prefed ar Pretordi; gwreg Caracalla e 202. Goude marv he dad, lazhet gant Caracalla, Plautillia a zo kaset en harlu da enezioù Lipari. Goude marv Septimius Severus, e 211, Caracalla a ra lazhañ Plautillia d'he dro. [27] | |
Pompeia Plotina | gwreg Trajan, ginidig eus Nimes. N'he deus bet bugel ebet (darn a sonj abalamour e oa Trajan heñvelreviad ?). Aet da Anaon e 122. | |
Pons Aelius | Newcastle upon Tyne / Kastell Nevez an Din(ea), Northumberland :
Kreñvlec'h gentañ Moger Hadrian, war ar stêr Tinea, war zu ar reter. A gemer e anv diouzh anv-bihan an impalaer Publius Aelius Hadrianus. Hervez Notitia Dignitatum, XL34, e oa staliet aze : Tribunus cohortis primae Cornoviorum / tribun kentañ strollad Kornovied |
|
Pontfadog | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : Pont Madeg | |
Poppea Sabina | Mestrez Neron adalek 58. Eil gwreg Neron goude e oa bet lazhet Octovia, e 62. Marvet abalamour un taol troad gant Neron en he c'hov, ha he oa dougerez, e-kerzh hañv 65. | |
Portus Adurni | Anv latin Portchester | |
Portus Itius | porzh-mor en hanternoz Galia; ac'hane ec'h eas Julius Caesar da dagañ Enez Vreizh e 55 ha 54 a-raok J.-K. Hervez an istorourien e vefe Gesoriacum / Boulogne-sur-Mer. | |
Posthumus | breur Lucius ha Caius. Mab bihan Oktav-Aogust. Bet ganet e 12 A.K. Skarzhet abalamour e oa skañv e benn, ha lazhet (war urzh piv ? Aogust, pe Tiber ? ne ouzer ket !) | |
Prisca | gwreg Dioklesian; mamm Valeria | |
Publius Septimius Geta | Tad an impalaer Septimius Severus, ginidig eus Leptis Magna | |
Pwll-glas | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : poull glas |
Q[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
R[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Regulbium | Reculver. lec'h eus Bro-Gent, war vor an Hantronoz. Gwechall Regulbium, ur c'hastell roman war an aod.
(ND XXVIII-8 : REGULBI. ND XXVIII-18 : Tribunus cohortis primae Baetasiorum REGULBIO)Diwar *ro- = meur, + *gulbio = beg. Ar c'hastell roman Reculver. Ar Betasi / Betasii / Bethasii a oa ur boblad eus Bro-Velgia (Plin.; Tac.) |
Rhiwlas | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : Krec'h glas | |
Rhosllannerchrugog | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : Frankizenn al lanneg | |||
Rhosrobin | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : Lanneg ar richodell | |||
Rhuddlan | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : an Iliz ruz | |||
Rhydlydan | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : ar roudour ledan | |||
Rhyd-y-foel | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : roudour ar run | |||
Rhyd-y-Meudwy | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : roudour al lean | |||
Rupilia Faustina | C'hoar-gaer an impalaer Hadrian. Mamm Annia Galeria Faustina Senior, houmañ gwreg an impalaer Antoninus Pius. | |||
* Rutupiae | Kreñvlec'h roman meur eus Bro-Gent (Richborough). Bet aozet evit Legio II Augusta / Eil strollad an Impalaer. Un delwenn-enor bras Domisian e oa bet savet e 84-85 en e c'hreis evit diskouez, eus an tu all d'ar strizh-mor, ha Rom / Roma e oa mestr er Britannia.
Rutupiae / Rutubi Portus e chomas karter jeneral Legio II Augusta betek 418. |
Impalaereien Rom / Roma
|
S[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Sabina | gwreg Hadrian (impalaer da zont), e 100 pe 101. Merc'h e oa da vMatidia an henañ, ha merc'h-vihan Marciana, c'hoar Trajan. N'he deus bet bugel ebet. Aet eo da Anaon er fin 136. | |
Scribonia | Eil grwreg an impalaer Oktav Aogust. Merc'h Sextus Pompeius. Ur verc'h diwar an eureud se : Julia. | |
Sea Mills | kêr eus Breizh-Veur, Gloucestershire. El latin : Abona. | |
Sejean | Mignon ha kuzulier Tiber. Prefed ar pretordi. Eureujet da Julia, merc'h vihan Tiber. Sejean e oa en sell da ziskar Tiber, met Antonia, c'hoar-gaer Tiber, he deus dispaket daoulagad an impalaer. Sejean a zo bet krouget e 31 G.K. | |
Lucius Septimius Severus Pertinax | impalaer roman, Leptis Magna, 9 Ebrel 193 / Eburacum (York), 4 C'hwevrer 211 | |
Sirmium | Sirmich, pe Mitrovitz(a). Kêrbenn Pannonia ha war lec'h Pannonia II, war ar stêr Sava. Aorelian, Probus, Grasian e oant ginidik eus Sirmium. Klaod II ha Mark-Aorel a zo marv aze. | |
Sorviodunum | Anv latin Old Sarum | |
Statilia Messalina | Teirvet gwreg Neron, e 66. | |
Sycharth | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : Garzh sec'h | |
T[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Tai-bach | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : tiez bihan | |
Talwrn | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : lec'h meinek | |
Tan-y-fron | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : e-tal ar run | |
Tanypistill | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : e-tal ar vammenn | |
Taskiovanos | eus lignez Kassivellaunos; roue ar gKatuvellauned. O tremen dreist divizoù savet gant Jul Kezar, adaloubiñ a ra bro an dTrinobanted hag adkemer a ra Kamulodunum goude bet trec'het diwar Dubnovellaunos, roue ar bobl se, war dro 10 A.K. | |
Teutberg | Koajoù meur Jermani, e-lec'h eo bet pilet ha drailhet penn da benn ar jeneral roman Varus gant ar Jermaned en 9 G.K. Al lec'h se a zo bet dizoloet e ****. | |
Tiber | Tiberius Claudius Nero. Mab Tiberius Claudius Nero ha Livia Drusilla; bet ganet e Rom ar 16t a viz Du 42 A.K. Bet eureujet div wech : 1. Vipsania, merc'h Agrippa, 2. Julia, merc'h Oktav Aogust. Kemeret evit advab gant Oktav e 4 G.K. Dies imperii : 19 Eost 14 G.K., oajet a 56 bloaz. Tiber a vije bet drouklazhet war urzh Kaligula ar 16 Meurzh 37 G.K. | |
Traeth Gwyn | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : Traezh (g)Wenn | |
Trefalun | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : kêriadenn (an den anavezet) Alun | |
Trefechan | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : kêriadenn vihan | |
Trefnant | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : kêriadenn e-kichen ar froudenn | |
Trinobanted | pobl eus reter Enez-Vreizh, e gêrbenn Kamulodunum (Colchester). Bet aloubet gant o amezeien ar gKatuvellauned. | |
Treffynnon | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : kêriadenn e-kichen ar vammen | |
Ty-nant | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : an ti e-kichenn ar froudenn | |
Tyn-y-pwll | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : an ti bihan e-kichenn ar poull |
U[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
V[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Vada Sabatia | gêr eus Italia, e rannvro Liguria. Tad Pertinax e oa ginidig eus kêr se. | |
Valeria | anv an XX lejion : Legio XX Valeria (-Victrix, war lec'h brezel Boudika) | |
Valeria | merc'h Dioklesian ha Prisca. Gwreg Galer | |
Varus | jeneral roman, d'ar c'houlz Oktav Aogust. Bet pilet ha drailhet penn da benn gant ar Jermaned er c'hoajoù Teutberg, en 9 G.K | |
Vectis Insula | Anv latin Isle of Wight | |
Venta Belgarum | Anv latin Winchester. Cairwent e kembraeg | |
Venta Icenorum | Anv latin Caistor St Edmund. Norfolk | |
Venta Silurum | Anv latin Caerwent, Monmoutshire. Kembre | |
Verbeia | Anv latin ar stêr Wharfe hag hini Ilkley, Yorkshire (kastellig roman) | |
Vercovicium | Anv latin Housestead, kreñvlec'h roman war Moger Hadrian | |
Verlucio | Anv latin Sandy Lane, Calne, Somerset. | |
Vernalis | Anv latin ul lec'h disanvet eus mervent Breizh-Veur | |
Vernemetum | Anv latin an diazez roman e-kichen Willoughby-on-the-Wolds, Nottinghamshire. | |
Veromo | Anv latin faziet. Lec'h disanvet, en tu bennak bro Skos, nanternoz Moger Hadrian | |
Verteris | Anv latin Brough-Castle, ur c'hreñvlec'h, Westmoreland | |
Vertis | Anv latin faziet. Marteze Worcester | |
Verturiones | Ur bobl staliet e Fortrenn, bro Skos. Meneget nemet adalek IVvet kvt | |
Verubium Promontarium | Beg douar Noss Head, Caithness. | |
Verulamium | Anv latin St Albans, Hertfordshire | |
Victoria | Ar c'hreñvlec'h roman Inchtuthil, Caputh, Perthsire | |
Villa Faustini | Lec'h disanvet, eus Norfolk pe Suffolk | |
Vindobala | Anv latin ar c'hreñvlec'h Rudchester, Northumberland | |
Vindocladia | Diazezadenn Badbury Rings, Dorset | |
Vindogaria | un chreñlec'h roman disanvet e-kichen Irvine Bay, Ayrshire |
W[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Water of Luce | stêr eus mervent Bro-Skos, marteze diwar an anv latin Abravannus. | |
Y[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Y Cwm | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : an draonienn |
Y Fron | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : e-tal a run |
Y Fron Deg | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : a run gaer |
Y Groes | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : ar groaz |
Y Maerdy | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : ti ar mevel |
Y Parlwr Du | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : ar gomzva du |
Y Waun | lec'h eus Bro-Gembre, Cwlyd : ar Yeun |
Levrioù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- M.N. Bouillet : Dictionnaire Universel d'Histoire et de Géographie. Librairie Hachette et Cie. Paris. 1863
- Otrou Perrot, kure Sant-Nouga : Bue ar Zent. Ar Gwaziou, Montroulez. 1912
- Meven Mordiern hag Abherve : Notennou diwar-benn ar Geltek Koz; O istor hag o Sevennadur. Skridoù Breizh. Brest. 1944.
- William Rees : An historical atlas of Wales, from Early to Modern times. Faber & Faber. London. 1951 - 1972
- Syr Ifor Williams : Enwau Lleoedd. Hugh Rvans a'i Feibion, Gwasg y Brython, Lerpwl, 1945-1969
- Ordnance Survey : Hadrian's Wall. Two inches to one mile. 1964. 2nd edition.
- Albert Dauzat, Gaston Deslandes, Charles Rostaing : Dictionnaire étymologique des noms de rivières et de montagnes en France. Edition Klinksieck. Paris. 1978.
- E.M. Davies : Welsh Place Names. Their Meaning Explained. Celtic Educational Ltd. 1978 - 1979
- A.L.F. Rivet and Colin Smith : The Place-Names of Roman Britain. B.T Batsford Ltd. London. 1979-1982
- Nennius : Historia Brittonum. Lakaet e saozneg gant John Morris, Phillimore & Co. Ltd. 1980.
- Eilert Ekwall : The Concise Oxford Dictionary of English Place-names. Fourth Edition. Clarendon Press. 1980.
- Leon Fleuriot : Les origines de la Bretagne. Payot. Paris. 1982
- Jean Macdonald : Caesar's expeditions. 55-54 B.C. in Roman Britain. 55 BC - AD 409. Historical Times Inc. Harrisburg
- G. N. Garmonsway : The Anglo-Saxon Chronicle. Everyman's Library. London and Melbourne. 1984.
- André Blanc : L'Homme emprisonne le Temps. Les calendriers. Belles Lettres. Paris. 1986
- Rita Williams : Geiriadur Bach Llydaweg-Cymraeg / Geiriadur Cymraeg-Llydaweg / Geriadur Kembraeg-Brezhoneg. Aberystwyth. Canolfan Uwchefrydiau Cymreig a Cheltaidd. 1990
- Ronan Coghlan : The Illustrated Encyclopaedia of Arthurian Legend. Element Books Ltd. 1993
- François Zosso & Christian Zingg : Les empereurs romains. 27 av. J.-C. - 476 ap. J.-C. Editions Errance. Paris. 1994
- Flohic Editions : Le patrimoine des communes de la Loire-Atlantique. 1999.
- J.-L. Ramel & A.J. Raude : Roll komunioù Departamant Lier-Breizh. Marzoe-Heveziken. 2003
Daveoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- ↑ * L.A. Constans : César. Guerre des Gaules. Tome II; Livres V-VIII. Belles Lettres. 1926 / 1981
- ↑ M.N BOUILLET : Dictionnaire Universel d'Histoire et de Géographie. Librairie L. Hachette et Cie. Paris. 1863.
- ↑ M.N BOUILLET : Dictionnaire Universel d'Histoire et de Géographie. Librairie L. Hachette et Cie. Paris. 1863.
- ↑ François Zosso & Christian Zingg : Les empereurs romains. 27 av. J.-C. - 476 ap. J.-C. Embannadurioù Errance. 1994
- ↑ François Zosso & Christian Zingg : Les empereurs romains. 27 av. J.-C. - 476 ap. J.-C. Embannadurioù Errance. 1994
- ↑ François Zosso & Christian Zingg : Les empereurs romains. 27 av. J.-C. - 476 ap. J.-C. Embannadurioù Errance. 1994
- ↑ François Zosso & Christian Zingg. p. 62-63
- ↑ A.L.F Rivet & Colin Smith : The Place-names of Roman Britain. Batsford Ltd. 1979. Édition 1982. p 390-391
- ↑ A.L.F Rivet & Colin Smith : The Place-names of Roman Britain. Batsford Ltd. 1979. Édition 1982. p. 391
- ↑ A.L.F Rivet & Colin Smith. p. 391
- ↑ A.L.F Rivet & Colin Smith : The Place-names of Roman Britain. Batsford Ltd. 1979. Édition 1982. p. 391-392
- ↑ A.L.F Rivet & Colin Smith : The Place-names of Roman Britain. Batsford Ltd. 1979. Édition 1982. p. 394
- ↑ A.L.F Rivet & Colin Smith : The Place-names of Roman Britain. Batsford Ltd. 1979. Édition 1982. p. 394-395
- ↑ François Zosso & Christian Zingg : Les empereurs romains. 27 av. J.-C. - 476 ap. J.-C. Embannadurioù Errance. 1994. p. 59-60
- ↑ Jean Mathieu-Rosay : Chronologie des papes. Marabout. 1988
- ↑ A.L.F Rivet & Colin Smith : The Place-names of Roman Britain. Batsford Ltd. 1979. Édition 1982. p. 401-402
- ↑ A.L.F Rivet & Colin Smith : The Place-names of Roman Britain. Batsford Ltd. 1979. Édition 1982. p. 403-404
- ↑ A.L.F Rivet & Colin Smith : The Place-names of Roman Britain. Batsford Ltd. 1979. Édition 1982.
- ↑ A.L.F Rivet & Colin Smith : The Place-names of Roman Britain. Batsford Ltd. 1979. Édition 1982. p. 405
- ↑ A.L.F Rivet & Colin Smith : The Place-names of Roman Britain. Batsford Ltd. 1979. Édition 1982.
- ↑ * François Zosso & Christian Zingg. p. 60
- ↑ A.L.F Rivet & Colin Smith : The Place-names of Roman Britain. Batsford Ltd. 1979. Édition 1982.
- ↑ A.L.F Rivet & Colin Smith : The Place-names of Roman Britain.
- ↑ A.L.F Rivet & Colin Smith : The Place-names of Roman Britain.
- ↑ A.L.F Rivet & Colin Smith : The Place-names of Roman Britain. Batsford Ltd. 1979. Édition 1982.
- ↑ A.L.F Rivet & Colin Smith : The Place-names of Roman Britain. Batsford Ltd. 1979. Édition 1982.
- ↑ François Zosso & Christian Zingg : Les empereurs romains. 27 av. J.-C. - 476 ap. J.-C. Embannadurioù Errance. 1994. p. 73