Georges Dumézil
| Georges Dumézil | |
|---|---|
| |
| Anv pluenn | Georges Marcenay |
| Obererezh | Lizheregour, istorour ar relijionoù, denoniour |
| Ganedigezh | 4 a viz Meurzh 1898 e Pariz |
| Marv | 11 a viz Here 1986 e Pariz |
| Yezh skrivañ | Galleg |
| Enorioù | Officier de la Légion d'honneur Croix de guerre 1914-1918 Commandeur des Palmes académiques Docteur honoris causa de l'université d'Uppsala (1955) Docteur honoris causa de l'université de Liège (1979) Prix mondial Cino-Del-Duca (1984) |
| Sinadur | 
|
kemmañ  |
|
Georges Dumézil a zo ul lizheregour, istorour ar relijionoù hag un denoniour gall, ganet d'ar 4 a viz Meurzh 1898 e Paris 12vet, ha marvet d'an 11 a viz Here 1986 en hevelep kêr, er 5vet arondisamant.
E labour war ar c'hevredigezhioù hag ar relijionoù indezeuropat o deus digoret selloù nevez war an enklaskoù istorel hag ar skiantoù denel. Arveret e veze kalz a yezhoù gantañ da geñveriañ testennoù kozh eus meur a sevenadur indezeuropat. Gant ar wengelouriezh hag ar relijionoù da gentañ-penn.
Georges Dumézil a oa dedennet ivez gant yezhoù ha danevelloù eus Azia ar C'hreiz.
Teorienn an teir c'harg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Diskouezet en deus e vez kavet e-barzh an danevelloù hengounel europat ur sell war kevredigezhioù aozet hervez teir c'harg :
- karg ar sakr hag ar riegezh
- karg ar brezel
- karg ar c'henderc'h hag ar gouennadur
An aozadur-se gant teir c'harg a vez kavet ivez e-barzh :
- ar gwengeloù ;
- an danevelloù diazez evel re Henroma ;
- an ensavadurioù sokial evel ar c'hastaoù en India ;
- urzhioù ar Renad Kozh, anezho kloer, noblañs ha Trede Stad.
Dumézil en deus kroget gant e studioù oc'h ober gwengelouriezh keñveriet. Deskoniet e oa da gentañ gant Antoine Meillet, a-raok ma voe dilezet en-dro gant e geneiled peogwir o devoa rebechet dezhañ e arver eus ar vitologiezh evit e studioù lennegel, hag e zoare da blegañ ar fedoù evit klotañ gant e deorienn.
Pa reas anaoudegezh gant sevenadur an Oseted (diskennidi d'ar Skited studiet a-raok gant Vsevolod Miller), e kendalc'has war an hent-se. Soñjal a rae d'ar re-se e oant diskennidi da bobl wengelel an Narted hag a zo tost a-walc'h da wengeloù Indezeuropiz (damheñvel eo an euzhviled hag an erevent). Ouzhpenn eo rannet pobl an Narted e tri rummad :
- ar re greñv o spered (zund), an Alægatæ ;
- ar re greñv o c'horf, an Æhsærtæggatæ ;
- ar re binvidik gant o chatal, ar Boratæ.
Embann a reas ur pennad e 1930, « La Préhistoire indo-iranienne des castes », e lec'h ma keñverie ar gevredigezh kasta Indez gant an hini a veze kavet en Iran en henamzer. Bro Iran eo ar vro vuzulman nemeti a zo kloareged enni.
E 1938 e studias karg ar riegezh er c'hevredizhioù indezeuropat o keñveriañ ar vrahmaned indiat hag ar flamined roman . Ar flamined a vere kehel an doueed Jupiter, Mars ha Quirinus, tri doue hag a glot gant an teir c'harg, ar sakr, an nerzh brezelel, hag ar frouezhusted. Karg ar sakr (pe ar riegezh) zo kenaozet gant daou neuz :
- ur stumm danvezel, eztaolet dre al lezennoù hag ar barnerezh, ha gwriziennet er bed-mañ ;
- ur stumm all liammet ouzh ar galloud ha gwriziennet er bed all.
Adkavet e vez ar patrom-se e kevredigezh ar grennamzer gant an oratores (ar c'hloer), ar bellatores (an noblañs) hag al laboratores (an trede-stad).
Er Mahabharata e ra ivez pep haroz hervez ar patrom drifonktionel, da lavaret eo, hervez plas ha karg an doue liammet ouzh an haroz.
Oberennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Le Festin d'immortalité - Étude de mythologie comparée indo-européenne, sa thèse, Annales du Musée Guimet, 1924
- Le Crime des Lemniennes - Rites et Légendes du monde égéen, 1924, sa thèse complémentaire ;
- Le Problème des Centaures - Étude de mythologie comparée indo-européenne , Annales du Musée Guimet, 1929
- Légendes sur les Nartes, suivies de cinq notes mythologiques, Paris, Honoré Champion, "Bibliothèque de l'Institut français de Léningrad", tome XI, 1930.
- La Langue des Oubykhs (I, Grammaire ; II, Textes traduits et commentés ; III, Notes de vocabulaire), 220 p. grand format, Paris, Honoré Champion, 1931.
- Ouranos-Varuna - Essai de mythologie comparée indo-européenne, Maisonneuve, 1932.
- Introduction à la grammaire comparée des langues caucasiennes du nord, 152 p. grand format, Paris, Honoré Champion, 1931.
- Flamen-Brahman, 1935
- Mythes et dieux des Germains - Essai d'interprétation comparative, Presses universitaires de France, 1939
- Mitra-Varuna - Essai sur deux représentations indo-européennes de la Souveraineté, Presses universitaires de France, 1940 Scan (Version originale, Français)
- Jupiter Mars Quirinus, composé de :
- Essai sur la conception indo-européenne de la société et sur les origines de Rome, Gallimard, 1941
- Naissance de Rome, Gallimard, 1944
- Naissance d'archanges - Essai sur la formation de la religion zoroastrienne, Gallimard, 1945
- Explication de textes indiens et latins, Gallimard, 1948
- Les Mythes romains, composé de :
- Horace et les Curiaces, Gallimard, 1942
- Servius et la Fortune - Essai sur la fonction sociale de louange et de blâme et sur les éléments indo-européens du cens romain, Gallimard, 1943
- Tarpeia - Cinq essais de philologie comparée indo-européenne, Gallimard, 1947
- Loki, G.P. Maisonneuve, 1948
- L'Héritage indo-européen à Rome, Gallimard, 1949
- Le Troisième Souverain, G.P. Maisonneuve, 1949
- Les Dieux indo-européens, Presses universitaires de France, 1952
- Rituels indo-européens à Rome, Klincksieck, 1954
- Déesses latines et mythes védiques , Latomus, 1956
- Aspects de la fonction guerrière chez les Indo-Européens, Presses universitaires de France
- Contes et légendes des Oubykhs, Institut d'ethnologie, 1957
- Contes lazes, Institut d'ethnologie, 1957
- L’Idéologie tripartite des Indo-Européens, Latomus, 1958
- Études oubykhs, A. Maisonneuve, 1959
- Les Dieux des Germains, essai sur la formation de la religion scandinave, Presses universitaires de France, 1959
- Documents anatoliens sur les langues et les traditions du Caucase, A. Maisonneuve, 1960-1967
- Le Livre des héros, légendes ossètes sur les Nartes, Gallimard, 1965
- La Religion romaine archaïque, avec un appendice sur la religion des Étrusques , Payot, 1966 [1]
- Mythe et Épopée, son œuvre majeure[1] :
- L’Idéologie des trois fonctions dans les épopées des peuples indo-européens, Gallimard, 1968
- Types épiques indo-européens : un héros, un sorcier, un roi, Gallimard, 1971
- Histoires romaines, Gallimard, 1973[2]
- Idées romaines, Gallimard, 1969
- Heur et Malheur du guerrier, aspects de la fonction guerrière chez les Indo-Européens, Presses universitaires de France, 1969
- Du mythe au roman, la Saga de Hadingus et autres essais, Presses universitaires de France, 1970
- Fêtes romaines d’été et d’automne, suivi de Dix Questions romaines , Gallimard, 1975
- Le Verbe oubykh, études descriptives et comparatives, Académie des inscriptions et belles-lettres, 1975
- Les Dieux souverains des Indo-Européens, Gallimard, 1977
- Romans de Scythie et d’alentour , Payot, 1978
- Mariages indo-européens, suivi de Quinze Questions romaines, Payot, 1979
- Apollon sonore et autres essais, Gallimard, 1982
- La Courtisane et les Seigneurs colorés, et autres essais - 25 esquisses de mythologie, Gallimard, 1983
- Le Moyne noir en gris dedans Varenne - Sotie nostradamique, Gallimard, 1984
- L’Oubli de l’homme et l’honneur des dieux, Gallimard, 1985
- Entretiens avec Didier Eribon, Gallimard, coll. Folio, 1987
- Le Roman des jumeaux - Esquisses de mythologie, embann dalif Joël Grisward, Gallimard, 1994
Daveoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- ↑ Cite journal, volume 185, 1974, https://www.persee.fr/doc/rhr_0035-1423_1974_num_185_1_10103 pages 3–8
- ↑ Cite journal, volume 29, 1974, pages 749–752