Energiezh

Eus Wikipedia

An energiezh eo perzh ur sistem barrek da bourchas labour, da zalc'h ur finv pe da broduan gouloù, gwrezverk pe tredan da skouer. Ur c'hementad fizikel eo hag arouez a ra stad ur sistem. En un doare hollek en em vir an energiezh e-pad un treuzfurmadur bennak. Unanenn an energiezh a zo ar Joule (unanenn ar sistem etrevroadel) met implijet e vez alies ar c'hWe (Kilowatt/eur).

Ar ger energiezh a zo ivez implijet e danvezioù teknologel, ekonomikel hag ekologel evit arouezian an danvez-madoù energiel, o implijout, o diorroen, o divigans hag o efedou ekologel. An danvez-madoù pennañ a zo energiezhioù fosil (gas naturel, glaou, eoul-maen), energiezhioù dour-tredaniel, energiezhioù an avel, an nukleel, an heol hag tommder an douar.

Diwar studiañ ar sistemoù mekanikel rik ez eur deuet da ziforc’hañ div furm energiezh : an energiezh sinetikel hag an energiezh potañsial. Da skouer, gwrezverk a zo spisaet diwar energiezh tizh an atom hag ar molekulenn, pe c'hoazh energiezh tredaniel diwar energiezh potañsial aozadur electonnek ar materi (sacherezh kreñv ha gwan, elektromagnetikel, gravitadur).