Blanche-Nef
Ar Blanche-Nef, (Al Lestr Gwenn), zo anv ur vag a reas peñse e Mor Breizh, dirak Barfleur e Normandi, d'ar 25 a viz Du 1120.
E bourzh ar vag-se en em gave yaouankizoù noblañs Bro-Saoz ha levezon en doe ar peñse war red an Istor dre ma veuzas Gwilherm Adelin, mab ha hêr ofisiel nemetañ Herri Iañ, roue Bro-Saoz.
Sed a skrivas William of Malmesbury: Amañ ivez e varvas gant Gwilherm unan eus mibion all ar roue Herri, Richard, hag en doa bet digant ur vaouez a renk izel, kent bout roue, ur paotr kalonek, karet gant e dad dre ma oa sentus ; Richard d'Avranches, eil kont Chester, hag e vreur Otheur; Geoffrey Ridel henañ; Walter of Everci; Geoffrey, arc'hdiagon Hereford ; Matilda kontez Perche, merc'h d'ar roue; kontez Chester; nizez ar roue, Lucia-Mahaut eus Bleaz; ha meur a hini all... Ne chomas nemet unan e buhez. Biskoazh lestr ebet n'en deus degaset kement a reuz da Vro-Saoz, a skrivas William of Malmesbury[1].
Peñse[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Ar Blanche-Nef a oa ul lestr nevez, perc'hennet gant Thomas FitzStephen, hag e dad Stephen a oa bet kabiten a vor evit Gwilherm an Alouber pa aloubas Bro-Saoz e 1066. Kinnig a reas d'ar roue Herri Iañ mont en e lestr da zistreiñ eus Barfleur da Vro-Saoz. Herri avat en doa kemeret diarbennoù all, ha kinnig a reas e savje e vab William Adelin war al lestr en e lec'h. Met pa loc'has al lestr en deñvalijenn ez eas an tu babourzh da skeiñ ouzh ur garreg ( a c'haller gwelout c'hoazh) ha mont a reas ar vatimant d'ar strad
Ne chomas bev nemet ur c'higer eus Rouen, hag a voe tennet eus an dour gant pesketaerien diouzh ar beure : esaveteet e vije bet gant e vaoutken tev a zalc'has tomm dezhañ.
Kontañ a ra Orderic Vitalis e teuas Thomas FitzStephen war c'horre an dour goude ar peñse, hag e klevas e oa marvet William Adelin, ha gwelloc'h e kavas bezañ beuzet eget gwelout dremm ar roue. Diaes avat eo da grediñ.
Heuliadoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Marvet Gwilherm Adelin, setu ar roue Herri divab.
Ur c'hoar goshoc'h en doa Gwilherm, an Impalaerez Matilda, hag a gemeras ar gurunenn goude marv he zad. Met ar varoned o devoa prometet d'ar roue kozh reiñ o skoazell d'e verc'h a droas o chupenn, hag a roas harp da genderv Gwilherm ha Matilda, Steven Bleaz, ha ne oa ket bet laosket da sevel el lestr Blanche-Nef, da enebiñ ouzh Matilda. Brezel diabarzh a voe e-pad 20 vloaz, etre 1135 ha 1154. Ne deuas ar peoc'h nemet da varv Steven Bleaz.
Ar c'houn eus an darvoudoù-se zo unan eus an abegoù a reas da Herri VIII, er XVIvet kantved, da ober meur a zimeziñ evit klask kaout ur mab.
Lennegezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Gant danevell an darvoud e tigor ar romant The Pillars of the Earth gant Ken Follett e 1989. Hervez ar romantour e vije c'hoarvezet ar peñse dre walldaol.
- Peñse diskrivet er romant istorel When Christ and His Saints Slept gant Sharon Penman (1994).
Barzhoniezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Dante Gabriel Rossetti, "The White Ship: a ballad"; embannet e 1881 en e zastumad "Ballads and Sonnets".
- Geoffrey Hill, ar varzhoneg "The White Ship", en e levr "For the Unfallen", 1959.
Skeudennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Notennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- ↑ A section of his account of the White Ship is in English Historical Documentsvol. II, no.8.
Levrlennadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
-e saozneg:
- Victoria Chandler, "The Wreck of the White Ship", e The final argument : the imprint of violence on society in medieval and early modern Europe, embannet gant Donald J. Kagay ha L.J. Andrew Villalon (1998)
- Robert Lacey, "Henry I and the White Ship" in Great Tales from English History (2003)
-e galleg:
- Régine Pernoud, Aliénor d’Aquitaine, Paris, Albin Michel, 1966, ch. 8
- Orderic Vital, Histoire de Normandie