Antonin Perbòsc
Antonin Perbòsc (Labarta, 25 a viz Here 1861 - Montalban, 6 a viz Eost 1944) a oa ur skolaer ha skrivagner okitanek.
Skolaer e voe e meur a lec'h, evel e Combarogèr (Comberouger) e-pad pell, ur gêr vihan 30 km diouzh Montalban, hag e Lausa, goude, e-kichen Vilafranca de Roergue. Lakaat a rae e skolidi da zastum hengoun komzet ar vro, da lavaret eo kanaouennoù, krennlavarioù, kontadennoù en okitaneg, ar yezh komzet gant an dud tro-dro. Lakaet e veze kement-se dre skrid goude-se, er skol. Taolet e voe evezh ouzh labour Perbòsc hag ouzh an traoù dastumet gant ar vugale gant arbennigourien bodet er c'h-Congrès des Traditions populaires e Pariz e 1900.
Adskrivet e veze an traoù dastumet gant skolidi Perbòsc en un doare aketus hag a zalc'he kont eus dibarderioù ar rannyezh komzet e-barzh ar vro, ha bec'h en devoe Perbòsc gant difennerien doare-skrivañ Mistral, evel Pèire Devoluy pe re ar gwaskoneg evel an "Escolo Gaston Febus", o doa holl soñjoù dezho o-unan war ar yezhadur hag an doare-skrivañ gwellañ. Kenlabourat a reas gant Prospèr Estieu, ur skolaer all, evit klask diazezañ doare-skrivañ an okitaneg. Disoc'h o labour a dalvezas goude da Loís Alibèrt da sevel an doare-skrivañ anvet "klasel" hag a dalvez bremañ evit an darn vrasañ eus ar re a skriv okitaneg.
Levraoueger e voe Perbòsc goude, eus 1912 da 1932. Evel skrivagner e savas barzhonegoù dreist-holl, awenet gant an hengoun pobl.
Setu un tamm eus an hini anavezetañ eus e varzhonegoù, Es la guerra a la guerra :
- La guerra qu’an vougut
- es la guerra a la guerra.
- Son morts per nostra terra
- e per tota la terra.
Da lavaret eo :
- « Ar brezel a felle dezho
- eo ar brezel d'ar brezel.
- Marvet int evit hon douar
- hag evit an douar a-bezh. »
Lakaet eo bet ar gwerzennoù peoc'hgar-se ouzh meur a vonumant ar re varv en Okitania, evel hini Aniana (Hérault) da skouer.
Oberennoù pennañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Lo Got occitan, Biblioteca occitana de Mont-Segur, Toloza, 1903. Adembannet : Toloza, Privat - Pariz, Didier, 1932
- Contes licencieux de l'Aquitaine : contributions au folklore érotique, 1907. Adembannet : Éditions du Groupe audois de recherche et d'animation ethnographique, Carcassonna, 1984
- Anthologie d'un centenaire. Pages choisies des écrivains tarn-et-garonnais (1808-1908). Prosateurs, P. Masson, Montalban, 1908
- Las Cansons del pople, Revista muzicala occitana, Toloza, 1923
- La Debanadora, contes e burlas del campèstre am un Elucidàri del debanaire e un Estampèl de Paul Rolland, Oc, Éditions du travail, Toloza, 1924
- Contes vièls e novèls. I. Fablèls, ha II. Fablèls calhols, embannadurioù Occitania, Pariz, 1936. Adembannet : Fablèls calhols, embannadurioù Letras d'oc, Toloza, 2016.
- Contes de Gascogne, bodet gant Suzanne Cézerac, Éditions Erasme, Pariz, 1954
- Lo Libre del campèstre, Institut d'Estudis Occitans, Toloza, 1970
- Manifestes occitans, Mostra del Larzac, La Cavalerie, Les Infruts, 1976.
- Proverbes et dictons du pays d'oc, kinniget gant Josiane Bru ha Daniel Fabre, Rivages, Marsilha, 1982
- Le Langage des bêtes : mimologismes populaires d'Occitanie et de Catalogne, kinniget gant Josiane Bru ha Daniel Fabre, Centre d'anthropologie des sociétés rurales, Toloza, 1988
- L'Arada, kinniget ha troet gant Xavier Ravier, Atlantica : Institut Occitan, Biarritz, 2000
- Les Langues de France à l'école, et quelques autres textes sur la question, kinniget gant Hervé Terral, Trabucaire, Canet, 2006
- Contes atal, kinniget gant Josiane Bru, Letras d'òc, Toloza, 2006.
- Istorietas dul tucolet kinniget gant Joan Eygun, Letras d'òc, Toulouse, 2011.
- Lo libre dels auçèls, embannadur nevez, Institut d'Estudis Occitans, 2011. Kinniget gant Felip Gardy ha Josiane Bru.
- Au pais de la gata blanca Contes populars amassats a Combarogèr. Edicion establida per Josiana Bru e Joan Eygun. Tolosa, Letras d'Oc, 2013. Coll. Camins