Emsav

Krogit e-barzh !
Un danvez pennad eo ar pennad-mañ ha labour zo d'ober c'hoazh a-raok e beurechuiñ.
Gallout a rit skoazellañ Wikipedia dre glokaat anezhañ. 

Termenadur ar ger Emsav

An anvioù Emsav pe Emsaver a c'hell bezañ implijet evit tud o stourm a-gevret war un dachenn n'he deus netra da welout gant Breizh : emsavioù politikel da gentañ, hogen ivez sevenadurel, pe arzel zoken.

Amañ e vo kaoz eus an emsav a ra war-dro danvez Breizh ha pergen ar brezhoneg a zo, evel ma vez gwelet e Istor an Emsav, elfenn diazez stourm an Emsav.

- termeneadur strizh, politikel : An Emsav (distaget alies Emm-zao) a vez implijet evit termeniñ luskadoù politikel, en ur ster ledan-tre a zo bet gwelet e Breizh abaoe dibenn an XIX-vet kantved. Talvezout a ra evel en em sevel sonn adarre hag evel ar relèvement e galleg hag ar Risorgimento, luskad politikel italiat an XIXvet kantved.

E dielloù al luskadoù brezhoneger pennañ o deus klasket ren e brezhoneg ur menoziadeg klok da ziazezañ o obereriantiz politikel "Emsav Stadel Breizh" ha "Emsav Ar Bobl Vrezhon" ez eus tu da gavout termenadurioù heñvel a-walc'h ouzh hemañ :

"Evit parrat ouzh an dañjer marvus n'en em gav ar yezh vroadel - war var da steuziañ a-grenn, pezh a lakfe Breizh mont da get - ez eo bet savet an Emsav e deroù ar XX-vet kantved. Bez ez eo an Emsav eta an danvez broad vrezhon nevez adkavet ganti ster hec'h istor hag adpiaouet ganti he c 'hevala istorek ha pergen he yezh, gouest dre-se da aozañ ur gevredigezh hag ur stad vroadel nevez a grouo ur sevenadur broadel nevez el lec'h." (Imbourc'h, Kefridi ha tonkad Skol an Emsav, 1971, p.4)

Anv a zo bet ivez gant ESB pe EBV eus al "Ledemsav" da envel al luskadoù rannvroelour.

- termenadur ledan, sevenadurezl, kevredigezhel : Metoù ar vretoned o stourm well-wazh evit Breizh emrenoc'h, Breizh Unvan, a-du gant brezhoneg ha zoken, evit lod, gant ar gallaoueg. Ur metoù eo, ur seurt 'familh', ha n'eo ket ur strollad.

An Emsav sevenadurel ez eo, derc'houezet dreist-holl gant Kuzul Sevenadurel Breizh.

Istor an Emsav

Amañ e vo anv eus istor an Emsav dre-vras, koulz sevenadurel, yezhel, ha n'eo ket politikel hepken rak, evel ma vo gwelet an arvez politikel en em ziskouezo da ziwezhañ e dibenn ar pezh a anvet ar c'hentañ Emsav.

Istor an Emsav n'emañ ket da zrouk-kemer evit istor ar boblañs vrezhon, rak kement-se a aparchant d'ar gkevredadouriezh. miz Eost 1969«

An Emsav (distaget alies Emm-zao) a vez implijet evit termeniñ luskadoù politikel a zo bet gwelet e Breizh abaoe fin an XIXvet kantved. Talvezout a ra evel en em sevel sonn adarre hag evel ar relèvement e galleg hag ar Risorgimento, luskad politikel italiat an XIXvet kantved.

Istor an Emsav

Amañ e vo anv eus istor an Emsav dre-vras, koulz sevenadurel, yezhel, ha n'eo ket politikel hepken rak, evel ma vo gwelet an arvez politikel en em ziskouezo da ziwezhañ e dibenn ar pezh a anvet ar c'hentañ Emsav.

Istor an Emsav n'emañ ket da zrouk-kemer evit istor ar boblañs vrezhon, rak kement-se a aparchant d'ar gkevredadouriezh.

Marevezhioù diforc'h a a c'heller studiañ : adkemeret hon eus ar marevezhioù boas, hogen anat eo ne oufed ket reiñ d'ar rannadur-se un dalvoudegezh c'hroñs.

An Emsav kentañ etre 1843 ha 1925

1. Eginadur an Emsav e penn kentañ an naontekvet kantved

E 1843 e voe savet an "Association Bretonne", anvet "Breuriezh Breizh" e dibenn ar c'hantved. E gwirionez ez eo kellidet goustadik an emsav a-dreuz ar chouanterezh, ar marevezh impalaerezhel gall hag adsavidigezh ar roueelezh e Pariz.

Ar Chalotez a gaver da gentañ. 2. Dibab dispac'hel ar yezh e deroù an naontekvet kantved. 3. Skoulmadur an darempredoù etrekeltiek en hanterenn gentan an 19vet kantved. 4. Pevare pennad : ar spered broadel o tiwanaîi en hanterenn gentafi an 19vet kantved. 5 meizadur ar sourm evit ar yezh "hag arnod ar vrogarourion da genurzhian an Emsav sevenadurel en naontekvet kantved. 6 Eginadur an Emsav politikel e-kreiz an naontekvet kantved.

Levrlennadurezh

• Istor an Emsav a-raok 1914, gant Youenn Olier, Imbourc'h 1972, 323 p.

An trede Emsav

Adalek 1945 betek 1985.

1985 peogwir e verk daou droc'h a-bouez :

- gant badezadur ar Skolaj brezhonek kentañ gant anv Roparz Hemon ha dibab ar peurunvan da zoare-skrivañ nemeti en emsav Diwan e oa tizhet gant an Emsav ul live 'sirius' a fed kelennadurezh – kement-mañ penn-da-benn e linenn istorel Gwalarn ha skol Blistin - hag echu e voe er pleustr gant rendael hirbad an doare-skrivañ ;

- ur rummad nevez a stourmerien a gemer krog e ensavadurioù an Emsav, levezonet gant darvoudoù 1968 : distaolet e vo mui ouzh mui ar vroadelouriezh klasek, hini an eil Emsav evit kemer harp war ur gleizelouriezh o vont alies gant distaol ar feiz kristen. Ar bruderezh (pe, hervez lod, ar gealiadurezh) evit an Divyezhegezh a voe embannet ez ofisiel gant Kendiviz Diwan Landerne e 1985.