Emsav : diforc'h etre ar stummoù
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
|||
| Linenn 5: | Linenn 5: | ||
An '''Emsav''' (distaget Emm-zao) a vez implijet evit termeniñ luskadoù politikel a zo bet gwelet e Breizh abaoe fin an XIXvet kantved. Talvezout a ra evel ''en em sevel sonn adarre'' hag evel ar ''relèvement'' e galleg hag ar [[Risorgimento]], luskad politikel italiat an XIXvet kantved. |
An '''Emsav''' (distaget alies Emm-zao) a vez implijet evit termeniñ luskadoù politikel a zo bet gwelet e Breizh abaoe fin an XIXvet kantved. Talvezout a ra evel ''en em sevel sonn adarre'' hag evel ar ''relèvement'' e galleg hag ar [[Risorgimento]], luskad politikel italiat an XIXvet kantved. |
||
==Istor an Emsav== |
==Istor an Emsav== |
||
Hervez lod e krogfe mare an Emsav gant an Association bretonne |
|||
Metoù ar vretoned o stourm evit Breizh emren ha brezhoneger. Ur metoù eo, n'eo ket ur strollad. Strolladoù o deus kemeret an anv-se, evel SKOL AN EMSAV (ha a ra war-dro kelenn ar Brezhoneg). Bez ez eus ur EMSAV sevenadurel, un EMSAV politikel ... |
Metoù ar vretoned o stourm evit Breizh emren ha brezhoneger. Ur metoù eo, n'eo ket ur strollad. Strolladoù o deus kemeret an anv-se, evel SKOL AN EMSAV (ha a ra war-dro kelenn ar Brezhoneg). Bez ez eus ur EMSAV sevenadurel, un EMSAV politikel ... |
||
An dud eus an EMSAV a zo anvet "emsaverien". |
An dud eus an EMSAV a zo anvet "emsaverien". |
||
Met an anv EMSAV pe EMSAVER a c'hell bezañ implijet ivez evit tud o stourm a-gevred war un dachenn all |
Met an anv EMSAV pe EMSAVER a c'hell bezañ implijet ivez evit tud o stourm a-gevred war un dachenn all. |
||
Amañ e vo anv eus istor an Emsav dre-vras, koulz sevenadurel, yezhel, ha n'eo ket politikel hepken rak, evel ma vo gwelet an arvez politikel en em ziskouezo da ziwezhañ e dibenn ar pezh a anvet ar c'hentañ Emsav. |
|||
Marevezhioù diforc'h a a c'heller studian |
|||
Istor an Emsav n'emañ ket da zrouk-kemer evit istor ar boblañs vrezhon, rak kement-se a aparchant d'ar gkevredadouriezh. |
|||
| ⚫ | |||
Kregin a ra gant An Association Bretonne betek kendalc'h ar strollad politikel kentan e 1898 ; |
|||
== [[An eil Emsav]] == |
|||
Marevezhioù diforc'h a a c'heller studiañ : adkemeret hon eus ar marevezhioù boas, hogen anat eo ne oufed ket reiñ d'ar rannadur-se un dalvoudegezh c'hroñs. |
|||
Adalek 1898 betek 1925 |
|||
== [[An Emsav kentañ etre 1843 ha 1925]] == |
|||
1. Eginadur an Emsav e penn kentañ an naontekvet kantved |
|||
E 1843 e voe savet an "'''Association Bretonne'''", anvet "[[Breuriezh Breizh]]" e dibenn ar c'hantved. |
|||
E gwirionez ez eo kellidet goustadik an emsav a-dreuz ar [[chouanterezh]], ar marevezh impalaerezhel gall hag adsavidigezh ar roueelezh e Pariz. |
|||
[[Ar Chalotez]] a gaver da gentañ. |
|||
2. Dibab dispac'hel ar yezh e deroù an naontekvet kantved. |
|||
3. Skoulmadur an darempredoù etrekeltiek en hanterenn gentan an 19vet kantved. |
|||
4. Pevare pennad : ar spered broadel o tiwanaîi en hanterenn gentafi an 19vet kantved. |
|||
5 meizadur ar sourm evit ar yezh "hag arnod ar vrogarourion da genurzhian an Emsav sevenadurel en naontekvet kantved. |
|||
6 Eginadur an Emsav politikel e-kreiz an naontekvet |
|||
kantved. |
|||
=== Levrlennadurezh==== |
|||
* Istor an Emsav a-raok 1914, gant Youenn Olier, Imbourc'h 1972, 323 p. |
|||
| ⚫ | |||
== [[An trede Emsav]] == |
== [[An trede Emsav]] == |
||
Adalek |
Adalek 1945 betek 1985. |
||
1985 peogwir e verk daou droc'h a-bouez : |
|||
- gant badezadur ar Skolaj brezhonek kentañ gant anv [[Roparz Hemon]] ha dibab ar peurunvan da zoare-skrivañ nemeti en emsav [[Diwan]] e oa tizhet gant an Emsav ul live 'sirius' a fed kelennadurezh – kement-mañ penn-da-benn e linenn istorel [[Gwalarn]] ha [[skol Blistin]] - hag echu e voe er pleustr gant rendael hirbad an doare-skrivañ ; |
|||
- ur rummad nevez a stourmerien a gemer krog e ensavadurioù an Emsav, levezonet gant darvoudoù 1968 : distaolet e vo mui ouzh mui ar vroadelouriezh klasek, hini an eil Emsav evit kemer harp war ur gleizelouriezh o vont alies gant distaol ar feiz kristen. Ar bruderezh (pe, hervez lod, ar gealiadurezh) evit an Divyezhegezh a voe embannet ez ofisiel gant Kendiviz Diwan Landerne e 1985. |
|||
== An amzer |
== An amzer vremañ == |
||
Stumm eus an 26 Eos 2005 da 12:46
Un danvez pennad eo ar pennad-mañ ha labour zo d'ober c'hoazh a-raok e beurechuiñ.
Gallout a rit skoazellañ Wikipedia dre glokaat anezhañ.
An Emsav (distaget alies Emm-zao) a vez implijet evit termeniñ luskadoù politikel a zo bet gwelet e Breizh abaoe fin an XIXvet kantved. Talvezout a ra evel en em sevel sonn adarre hag evel ar relèvement e galleg hag ar Risorgimento, luskad politikel italiat an XIXvet kantved.
Istor an Emsav
Metoù ar vretoned o stourm evit Breizh emren ha brezhoneger. Ur metoù eo, n'eo ket ur strollad. Strolladoù o deus kemeret an anv-se, evel SKOL AN EMSAV (ha a ra war-dro kelenn ar Brezhoneg). Bez ez eus ur EMSAV sevenadurel, un EMSAV politikel ... An dud eus an EMSAV a zo anvet "emsaverien". Met an anv EMSAV pe EMSAVER a c'hell bezañ implijet ivez evit tud o stourm a-gevred war un dachenn all.
Amañ e vo anv eus istor an Emsav dre-vras, koulz sevenadurel, yezhel, ha n'eo ket politikel hepken rak, evel ma vo gwelet an arvez politikel en em ziskouezo da ziwezhañ e dibenn ar pezh a anvet ar c'hentañ Emsav.
Istor an Emsav n'emañ ket da zrouk-kemer evit istor ar boblañs vrezhon, rak kement-se a aparchant d'ar gkevredadouriezh.
Marevezhioù diforc'h a a c'heller studiañ : adkemeret hon eus ar marevezhioù boas, hogen anat eo ne oufed ket reiñ d'ar rannadur-se un dalvoudegezh c'hroñs.
An Emsav kentañ etre 1843 ha 1925
1. Eginadur an Emsav e penn kentañ an naontekvet kantved
E 1843 e voe savet an "Association Bretonne", anvet "Breuriezh Breizh" e dibenn ar c'hantved. E gwirionez ez eo kellidet goustadik an emsav a-dreuz ar chouanterezh, ar marevezh impalaerezhel gall hag adsavidigezh ar roueelezh e Pariz.
Ar Chalotez a gaver da gentañ. 2. Dibab dispac'hel ar yezh e deroù an naontekvet kantved. 3. Skoulmadur an darempredoù etrekeltiek en hanterenn gentan an 19vet kantved. 4. Pevare pennad : ar spered broadel o tiwanaîi en hanterenn gentafi an 19vet kantved. 5 meizadur ar sourm evit ar yezh "hag arnod ar vrogarourion da genurzhian an Emsav sevenadurel en naontekvet kantved. 6 Eginadur an Emsav politikel e-kreiz an naontekvet kantved.
Levrlennadurezh=
- Istor an Emsav a-raok 1914, gant Youenn Olier, Imbourc'h 1972, 323 p.
An eil Emsav : etre 1925 ha 1945
An trede Emsav
Adalek 1945 betek 1985.
1985 peogwir e verk daou droc'h a-bouez :
- gant badezadur ar Skolaj brezhonek kentañ gant anv Roparz Hemon ha dibab ar peurunvan da zoare-skrivañ nemeti en emsav Diwan e oa tizhet gant an Emsav ul live 'sirius' a fed kelennadurezh – kement-mañ penn-da-benn e linenn istorel Gwalarn ha skol Blistin - hag echu e voe er pleustr gant rendael hirbad an doare-skrivañ ; - ur rummad nevez a stourmerien a gemer krog e ensavadurioù an Emsav, levezonet gant darvoudoù 1968 : distaolet e vo mui ouzh mui ar vroadelouriezh klasek, hini an eil Emsav evit kemer harp war ur gleizelouriezh o vont alies gant distaol ar feiz kristen. Ar bruderezh (pe, hervez lod, ar gealiadurezh) evit an Divyezhegezh a voe embannet ez ofisiel gant Kendiviz Diwan Landerne e 1985.