Linchañ : diforc'h etre ar stummoù
Linenn 16: | Linenn 16: | ||
[[Skeudenn:Lynching-of-woman-1911.jpg|left|thumb|Linchadenn [[Laura Nelson]] en [[Okemah]], [[Oklahoma]] en 1911; klasket he devoa gwareziñ he mab a voe linchet war un dro ganti.]] |
[[Skeudenn:Lynching-of-woman-1911.jpg|left|thumb|Linchadenn [[Laura Nelson]] en [[Okemah]], [[Oklahoma]] en 1911; klasket he devoa gwareziñ he mab a voe linchet war un dro ganti.]] |
||
[[Skeudenn:Lynching-of-lige-daniels.jpg|thumb|right|Kartenn-bost gant skeudenn linchadenn Lige Daniels, krennard du a 16 vloaz, tamallet dezhañ beezaén muntret ur vaouez kozh wenn e [[Texas]], [[SUA]], d'an [[3 a viz Eost]] [[1920]].]] |
[[Skeudenn:Lynching-of-lige-daniels.jpg|thumb|right|Kartenn-bost gant skeudenn linchadenn Lige Daniels, krennard du a 16 vloaz, tamallet dezhañ beezaén muntret ur vaouez kozh wenn e [[Texas]], [[SUA]], d'an [[3 a viz Eost]] [[1920]].]] |
||
Eus [[1882]] da [[1951]] ez eus bet kontet 4700 a dud (ken gwazed, ken maouezi, ken bugale) - dre vras un den ar sizhun e-pad 80 vloaz - lazhet en doare-se en anv ul lezenn nann-skrivet. <br />Eus ar bloavezhioù 1880 betek ar bloavezhioù 1930 e oa morianed dreist-holl a veze linched: 2400 a dud du evit 300 a dud wenn, hagan darn |
Eus [[1882]] da [[1951]] ez eus bet kontet 4700 a dud (ken gwazed, ken maouezi, ken bugale) - dre vras un den ar sizhun e-pad 80 vloaz - lazhet en doare-se en anv ul lezenn nann-skrivet. <br />Eus ar bloavezhioù 1880 betek ar bloavezhioù 1930 e oa morianed dreist-holl a veze linched: 2400 a dud du evit 300 a dud wenn, hagan darn vuiañ anezho e stadoù kreisteiz SUA. <ref>[http://legal-dictionary.thefreedictionary.com/Lige+Daniels Article sur le lynchage aux États-Unis] (article en [[anglais]])</ref>. Alies e veze trawalc'h d'ur morian « bezañ dizouj ouzh dreistelezh ar ouenn wenn » : un tamm tabut, kunujennoù, un testeni a-enep un den gwenn, a c'halle kas un den d'ar groug. |
||
<br /> |
|||
<!-- |
|||
Parmi ceux-ci, deux couples d'afro-américains (Roger et Dorothy Malcolm, ainsi que George et Mae Murray Dorsey) furent assassinés le {{Date|25|juillet|1946}} à [[Monroe (Géorgie)|Monroe]], ville située à 70 kilomètres au sud-est d’[[Atlanta]], dans le [[comté de Walton (Géorgie)|comté de Walton]], en [[Géorgie (État)|Géorgie]]. Une trentaine de personnes les ayant extirpés de leurs voitures, ils furent ensuite abattus après avoir été attachés à des arbres, après quoi les corps furent jetés dans les buissons. Suite à cela, le président [[Harry S. Truman|Truman]] fut le premier homme politique américain à avoir une position ouvertement contre le lynchage, d'autant plus que l'un des hommes était un vétéran de la [[Deuxième Guerre mondiale]] et que Dorothy Malcolm était enceinte de sept mois. Truman envoya le [[FBI]] sur les lieux, mais les enquêteurs fédéraux se heurtèrent à un mur de silence. Leurs meurtriers échappèrent alors à la justice<ref>Hiziv emañ diskennidi an dud linchet en ur c'hevredad a c'houlenn digoll ouzh gouarnamant ar vro.</ref>. |
|||
--> |
|||
Stumm eus an 2 Du 2010 da 18:45
Linchañ, pe lynching hervez ar saozneg, zo ur c'hastiz graet gant un engroez tud, krougañ un den peurvuiañ, evit spontañ an dud all. Aliezik e c'hoarveze kement-se en amzerioù ma klaske an niver brasañ lakaat an niver bihanañ da blegañ da lezennoù pe d'un urzh kevredigezhel direizh.
En un doare strishoc'h e komzer eus lincherezh alies diwar-benn doareoù ar re wenn en SUA da gondaoniñ morianed d'ar marv hep prosez, ha dreist-holl adalek an XIXvet kantved goude ar Brezel-diabarzh.
Orin
Meur a zisplegadenn zo d'ar ger: pe eus anv un den, pe eus un anv-lec'h.
Dont a rafe ar ger eus anv Charles Lynch, barner e Virginia en XVIIIvet kantved.
Koulskoude ez eus ivez un aotrou William Lynch a oa barner ivez e Virginia, hag a gustume ober prosezioù prim ha prim d'an dud a oa a du gant Bro-Saoz. Bodañ a rae al lez, kavout touidi, ha kadoriañ el lakidigezh d'ar marv.
SUA
Eus 1882 da 1951 ez eus bet kontet 4700 a dud (ken gwazed, ken maouezi, ken bugale) - dre vras un den ar sizhun e-pad 80 vloaz - lazhet en doare-se en anv ul lezenn nann-skrivet.
Eus ar bloavezhioù 1880 betek ar bloavezhioù 1930 e oa morianed dreist-holl a veze linched: 2400 a dud du evit 300 a dud wenn, hagan darn vuiañ anezho e stadoù kreisteiz SUA. [1]. Alies e veze trawalc'h d'ur morian « bezañ dizouj ouzh dreistelezh ar ouenn wenn » : un tamm tabut, kunujennoù, un testeni a-enep un den gwenn, a c'halle kas un den d'ar groug.
Thomas Shipp hag Abram Smith
Strange Fruit
Brudet e voe skeudennoù linchidigezh Thomas Shipp hag Abram Smith, hag ouzh o gwelout e voe savet ur varzhoneg gant Abel Meeropol, ur skolaer eus New Yor, e 1937.
Eus ar varzhoneg e voe graet ur ganaouenn hag a voe kanet gant Billie Holiday ha brudet adalek 1939.
- Strange Fruit
- Southern trees bear strange fruit,
- Blood on the leaves and blood at the root,
- Black body swinging in the Southern breeze,
- Strange fruit hanging from the poplar trees.
- Pastoral scene of the gallant South,
- The bulging eyes and the twisted mouth,
- Scent of magnolia sweet and fresh,
- Then the sudden smell of burning flesh!
- Here is fruit for the crows to pluck,
- For the rain to gather, for the wind to suck,
- For the sun to rot, for the trees to drop,
- Here is a strange and bitter crop.
Notennoù
- ↑ Article sur le lynchage aux États-Unis (article en anglais)