Revr

Restr:AphroditeKallipygos.jpg

Delwenn Gwener, pe Afroditez Klunet-kaer, er Mirdi Broadel e Naplez.

Ar revr eo al lodenn eus korf an den hag al loened troadek etre an divgroazell hag an divvorzhed. Meneget eo er C'hatholicon dindan ar stumm reffr (1499).

=Revr an traoù ivez

Komzet e vez eus revr an traoù ivez : ur revr o deus ar pod-houarn, ar vag, ar c'harr, ar c'hanol, ar gwez (kentoc'h pa vezont en o led).

• A-wechoù e talv kement ha 'lodenn izelañ an dra', an hini dostañ eus an douar (revr ur voutailh), pa vez laret: Lak ar sac'h war e revr!
• A-wechoù e talv 'lodenn bellañ diouzh ar penn' (revr ar c'harr). Da neuze e c'haller ober ivez gant ar ger lost, damheñvel e ster: komzet e vez eus lost ar c'harr, hag e-touez an anvioù-tud deuet diwar anvioù-lec'hioù e kaver Lostanlenn.

Dereadegezh

Koulskoude, diwar levezon ar galleg moarvat, hag ar sevended degaset gantañ marteze, eo aet ar ger revr e-maez a implij tamm-ha-tamm e troiennoù zo dre ma 'z eus ur ger all kevatal : daoust hag en abeg da se eo e kaver ar ger kil e-lec'h revr en droienn "penn-kil-ha-troad".

Ur ger hollek

Pa gomzer eus ar revr e komzer eus un hollad a zo anezhañ : ar feskennoù (pe ar peñsoù), ar ridell, hag ar fraezh (pe an toull-revr).

Ur ger naturel

Ar braz eus an dud a ra gant ar ger en un doare naturel evit komz eus al lodenn-se eus ar c'horf a zo e traoñ ar c'hein hag a seblant graet evit azezañ muioc'h eget evit kaout taolioù botoù. Sede troioù-lavar a ziskouez an daou implij-se:

• Bezañ moan e revr, ha Tapout ur revriad aon, a zo un heñvel.
• Bezañ kras e revr evel un dorchenn blouz, bezañ pinvidik ha pizh (Tro-lavar implijet er gontadenn Noblañs gant Jakez Konan).
• Bezañ leun e revr: bezañ mezv
• Bezañ paour e revra zo kreñvoc'h eget bezañ paour hepken
• Bezañ poazh e revr, pe Bezañ holen kras en e revr: kaout c'hoant da fiñval, da vont da lec'h all.
• Bezañ skuizh e revr gant un dra bennak: a zo kreñvoc'h eget bezañ skuizh hepken.
• Bezañ war gab e revr: bezañ azezet, pa gomzer eus loened zo (ki, kazh, louarn, bleiz).

• Kouezhañ war e revr
• Redek e revr: redek ar vro. Hennezh a vez ordinal o redek e revr. Ur reder-e-revr a vez atav war an hentoù.
• Sachañ ar revr: mont kuit; implijet evel-hen: "Sach da revr ganit!"
• Sevel ar revr: sevel. Sav da revr alese!

• Tapout taolioù botoù e-barzh ar revr.* Krediñ lavarout eo e revr dezhañ: krediñ kaozeal pe sevel ar vouezh.
• Terriñ ar revr: skuizhañ penn unan bennak. Arabat dit dont da derriñ ma revr gant ar c'hozh ti brein-se ken!
• Teurel ar revr war ur gador.

• Krennlavar: Ul lamm revr a dalv nav.

Ur ger lous

Lod tud a gav koulskoude eo ur ger lous, hag e kavont gwelloc'h ober gant ar ger penn a-dreñv.

Koulskoude ez eus un implij dizereat splann eus ar ger pa vez kemeret da skeudenniñ ar vuhez reizhel ha dreist-holl hini ar merc'hed, e genoù ar baotred a gomz neuze eus

• ur revr skorn, ur revr yen,
• ur revr domm, ur revr boazh.

Gerioù all

David kizellet gant Donatello, gwelet eus a-dreñv

Sede un nebeud gerioù all a reer ganto evit chom hep ober gant ar ger revr:

• feskennoù
• divglun, eus ar ger klun, nebeud anavezet nemet e Bro-Wened;
• pastelloù
• moñselloù
• leternioù
• talier

Gerioù deveret

• revreg pe revrieg, revrek pe revriek (ar stumm eg eo a gaver gant Jules Gros).
  • Ur revreg zo ur paotr gant ur pezh revr. Ur revregez zo ur plac'h.
  • An troiennoù "pennek-ha-revrek" pe "daoubennek-daourevrek": Lak da gaol pennek-ha-revrek.
• revriañ
• revrad, pe revriad. Ur revrad a c'hall bezañ
  • un taol war ar revr
  • pe un tortad, un toullad, ur c'horfad. Ober ur revrad a raio an hini a ev re.
  • ur bern traoù: ur revriad traoù
    • Mont da gerc'hat ur revrad dour, a zo mont dindan ar glav
  • un dra vras: ur revriad aon, ur revriad vezh
  • ur revriad hini, da lavarout eo ur pezh hini, ur mell hini.
• direvr: ur c'helorn direvr
• direvrañ a zo koll ar revr, pe marteze koll ar spered: "Hennezh a zo prest da zirevrañ gant ar c'hoant da vont d'ar pardon (Jules Gros)
• a-revr, en droienn chom a-revr: labour chomet a-revr a zo labour a dleje bezañ echu ha n'eo ket graet c'hoazh.

Gerioù gant revr enno

• revr-bezel
• revr-noazh (pesk)

Kemmadur

A-wechoù e vez graet ar c'hemmadur dre vlotaat war-lerc'h ar ger gourel revr, evel pa vije ur ger benel.

Levrioù implijet da sevel ar pennad

• Geriadur brezhoneg an Here, 2001. Ar pennadoù REVR ha REVRIAD, pajenn 1109.
• Jules Gros, Le Trésor du Breton Parlé, 2ème partie, Librairie bretonne Giraudon, 1977: ar pennad REVR, pajennoù 442, 443, 444, hag ar pennadoù REVRAD ha REVREG.