Gouren : diforc'h etre ar stummoù
adlakaat stumm 2009 |
|||
Linenn 1: | Linenn 1: | ||
{{LabourAChom}} |
|||
{{Raktres Lise Diwan}} |
|||
=An Istor= |
|||
Ar '''gouren''' a zo ur [[sport]] emgannañ a-zaou hag e bal dezhañ a zo da bep eneber diskar an eil hervez reolennoù termenet strizh. Ne c'heller implij nep arm nemet reoù an [[ezel|izili]] hag ar [[korf|c'horf]]. Meur a zoare a vez kavet e pep bro ken he deus [[Breizh]] he hengoun dezhi (sell ouzh [[gouren breizhek]]) ha e ve meneget ar gouren e Breizh evel an hini nemetañ. |
|||
Ar gouren a zo ur sport hengounel e Breizh. Emporzhiet eo bet en Arvorig get bretoned Breizh-veur er 4vet kantved, d'ar mare ma'z int bet skarzet ag o bro get meuriadoù norzhel. |
|||
:D'ar mare-mañ e oa ar gouren ur sport pleustret nemeken get tud a noblañs. Ur c'hoari evit en em gourdonaat d'an arz brezelour e oa, met ivez ur moaian da ziskouez e nerzh-kalon hag e ampartiz e-pad ar c'hrogadoù, pe gounid kalon ur plac'h benak. Hervez ar vojenn, marc'hegerien èl Gauvain, Lancelot pe Perceval a oa gourenerion a-feson. Ar Roue Arzhur a gare talañ e marc'hegerien. Ar roue Fañch I a zo en em lakaet d'ar gouren ivez, diwezatoc'h en istor. Gounezet en doa a-enep roue Bro-Saoz Henri VIII get ur Lamm. |
|||
Ar [[gouren libr]] a zo bet degemeret er [[C'hoarioù olimpek]] e 1901.<br/>Ar gouren gresian-ha-roman a zo nes d'ar gouren pleustret e Olimpia e-pad ar C'hoarioù olimpek kozh hag e veze priziet gant Gresianed kozh p'en em gannent en noazh, met gwisket gant [[eoul]] [[olivez]] evit ma vefe diaes tapout izili ar gourener all. |
|||
:Dont a ra ar gouren ag ar vroioù keltiek. E-pad pell ez eo chomet ur boelladenn implijet dreist-holl get emgannerien breizhad. Gwarnet en deus eus an amzer-se ur spered marc’heger a vez adkavet hiniv er le dibunet get ar gourenerien a-raok pep krogad. |
|||
:Goude-se ez eo ar gouren en em skignet àr ar maezoù, lec’h ma vehe an dud bamet o welout kreñder ha teknik reoù 'zo. Setu pep fest a oa un abeg evit ober krogadoù. |
|||
:Goude ar brezel bed kentañ sportoù nevez a zo deuet àr-wel, él ar melldroad hag ar c’hoursal, ha kroget en deus ar gouren da vezañ un tamm ankoueet get an dud. Kendalc ‘het e vez memestra da vout pleustret, ha talvoudegezh ar gourenerien breizhad a zo chomet brudet. |
|||
Tournezoù bras a zo aozet e Pariz, met memes get an taolioù-sikour-se e vez tamm ha tamm disoñjet ar gouren. |
|||
:Setu perak, e 1930, get ar c’hoant lakaat ar gouren da vout ur sport modern, e grouas ar medisin Charles Cotonnec ar FALSAB, a oa karget da kodifiiñ ha da aozañ ar gouren. Krouet eo bet rummadoù oad ha pouez, reo |
|||
:Hiniv an deiz eh eus tu pleutrañ ar gouren e kluboù e-dal 6 vlez. En ur sal e-pad ar goañv hag er-maez e-pad an hañv pa’z eus festoù hengounel. |
|||
Daou stil gouren a vez kavet : ar gouren gresian-ha-roman m'eo difennet d'an emgannerien tapout krog el lodenn eus ar c'horf zo dindan ar gouriz hag ar gouren libr. Ouzhpenn-se e weler gourenoù m'eo difennet chom e gourvez (gourenoù ar broioù keltiek evel ar [[gouren breizhek]] hag ar [[gouren skosat]]) hag darnvuiañ ar reoù all. |
|||
=Al Le= |
|||
Dibunet get ar gourenerien a-raok pep kejadenn, tre dirak an tredeogour. Plaseet int e div golonenn an eil dirak egile. Ret eo dezho lakaat o brec'h dehou e memes uhelder ag o skoaz e-pad al le, ag a zo laret e brezhoneg da gentañ hag e galleg da c'houde. E fin an dibunadeg en em kemeront a-vriad get an hani a zo dirak. |
|||
Peurliesañ e vez pleustret ar gourenoù gant amatourien. Ar broioù o deus kaset d'ar C'hoarioù olimpek ar c'hourenerien wellañ a zo bet [[Iran]], ar [[Stadoù Unanet]], [[Rusia]], [[Bulgaria]], [[Hungaria]], [[Sveden]], [[Finland]] ha [[Turkia]]. |
|||
==Gourenoù== |
|||
:M'hen tou da c'houren get lealded |
|||
*[[Gouren breizhek]] |
|||
:Hep trubarderezh na taol fall ebet |
|||
*[[Backhold]] |
|||
:Evit ma enor |
|||
*gouren libr |
|||
:Ha hini ma bro |
|||
*gouren gresian-ha-roman |
|||
:En testoni da ma gwiriegezh |
|||
*[[Sumo]] |
|||
:Hag evit heul giz vat ma zud-kozh |
|||
*[[Yağlı güreş]] (gouren ma implijer eoul, e [[Turkia]]) |
|||
:Kinnig a ran da ma c'henvreur |
|||
*[[glima]] (gouren pleustret en [[Island]]) |
|||
:Ma dorn ha Ma jod |
|||
:[[Skeudenn:ST_CADOU_03.jpg.png|right|thumb|Al Le dibunet e St-Kadou]] |
|||
==Gourenerien vrudet== |
|||
Hag e Galleg |
|||
*[[Clark Gable]] |
|||
:Je jure de lutter en toute loyauté |
|||
:Sans traîtrise et sans brutalité |
|||
:Pour mon honneur et celui de mon pays |
|||
:En témoignage de ma sincérité |
|||
:Et pour suivre la coutume de mes ancêtres |
|||
:Je tends à mon adversaire ma main et ma joue. |
|||
==Ster all== |
|||
=Gerioù pouezus ar gouren= |
|||
Dre skeudenn e vez implijet ar verb gouren evit ar ster zo gant stourm enep un dra fetis pe difetis. |
|||
:*Skol gouren : a zo ar c’hlub lerc’h ma vez pleustret ar gouren. |
|||
:*Pallenn : a zo gorre an tapis gouren |
|||
:*Difenn : gorre diwall tro-dro d’ar pallenn. |
|||
==Termoù tredeog er c’hrogad== |
|||
:*Prest oc’h : en em lakaat a raont ar gourenerien e plas hag ober a reont ar vriata |
|||
:*Krogit : tu 'zo d’ar gourenerien krogiñ d’en em ganañ |
|||
:*Ehan : paouezet e-vez ar c’hrogad |
|||
:*E-kreiz : ret eo d’ar gourenerien en em lakaat en-dro e-kreiz ar pallenn |
|||
:*Dibenn : fin ar c’hrogad |
|||
:*Astenn : astennet e vez an amzer c’hoari |
|||
==Liammoù diavaez== |
|||
[[Skeudenn:Ar briata.jpeg|left|thumb|Ar vriata]] |
|||
*[http://www.fila-wrestling.com/home/index.php3?lang=an International Federation of Associated Wrestling Styles (FILA)] Lec'hienn ofisiel Kevread etrebroadel stiloù kevredet ar gouren |
|||
==Termoù tredeog evit an disoc’hoù== |
|||
:*Lamm : disoc’h dispar. Reiñ a ra an trec’h d’un taol. Ret eo evit-se ma kouezfe unan àr an div skoaz. |
|||
:*Kostin : kouez àr ur skoaz. |
|||
:*Poent : [[Gouren|Fazioù]] |
|||
:*Fazi :[[Gouren|Fazioù]] |
|||
:*Netra : disoc'h nul. Kouezet eo àr un dra all eget ar gein (revr, divgar, brec'h...) |
|||
:*Kein : un avañtaj eo. Kouez àr traoñ ar gein. |
|||
:*Diviz :un diviz a vez graet gant an tredeogourien evit reiñ an trec’h da unan ag ar gourenerienn e fin ar c’hrogad, ma vez par o disoc'hoù. |
|||
:*Kouez : Goude ma vehe bet astennet ar c'hrogad get an tredeogourien hep ma vehe poent ebet evit den, e vez divizet reiñ an trec'h d'an hini a rahe kouezout an hani all, àr n'eus forzh peseurt lodenn ag ar c'horf. |
|||
:*Dilez : Dilezadenn ur gourener eo. Alies eo rak e vezont gloazet e-pad ar c'hrogad. Reiñ a ra an trec’h d’an enebour. |
|||
:*Divrud :[[Gouren|Fazioù]] |
|||
:*Diwall : [[Gouren|Fazioù]] |
|||
==Fazioù== |
|||
Ar feulster e-pad ar c'hrogad a zo difennet : n'ez eus ket ar gwir da skeiñ, tagellañ. Ur gourenadenn a c'hell bout kastizet m'he deus lakaet an enebour e dañjer. Kastizet e vez ivez ar feulster dre gomz, ma vez kunujennet an enebour pe an tredeog. |
|||
:Nac'hiñ bout taget a zo ivez difennet : harpañ an enebour get ar brec'h pe get ar benn, bountañ an divc'har get ar brec'h, pe c'hoazh chom en ur stad difenn e-pad re bell. Lakaat ar brec'h àr al leur just a-raok kouezout a c'hell bout un nac'hadenn ivez. |
|||
:*Diwall : ur berz eo. |
|||
:*Fazi : a zo disoc'h ur fazi graet get ar gourener. 3 fazi a ro un divrud. |
|||
:*Poent : a zo roet da enebour an hani en deus graet 2 fazi. Par eo d'ur Kostin. |
|||
:*Divrud : a zo un diberzh evit peurest ar c'hevezerezh, roet evit ur fazi vras (feuls, emzalc'h fall) |
|||
=Araokadenn teknikel= |
|||
E pep stad ag an araokadenn eh eus diazezoù a rank bout mestroniet : div gourenadenn, disheñvel e-keñver ar rannig, met ivez anaoudegezh teknikoù ha reolennoù ar Gouren. N'eh eus nemet ar Monitourion Kevredadel o deus ar gwir da lakaat da dremen ha da reiñ ar Rannigoù. |
|||
:[[Skeudenn:Aroakadenn teknikel.jpg|right|thumb|150px|Gourenadenn]] |
|||
=Padelez ar c'hrogadoù= |
|||
Dipand a ra eus ar rummad oad hag ar kampeonnad. |
|||
:Poussins ha Benjamins: krogadoù 3’ |
|||
:Minimes: 4 mn |
|||
:Cadets, Juniors ha Seniors (daeadenn): 5 mn |
|||
:Juniors e gourenadeg : 6 mn |
|||
:Seniors e gourenadeg : 7 mn |
|||
=Kampeonadoù= |
|||
E-keñver ar rummad oad ha pouez e vez graet ar c'hampeonnadoù. Pe dre skipailh pe hiniennel int. |
|||
===Daeadenn Breizh dre skipailh=== |
|||
Reiñ a ra er fin klasamant ar c'hluboù e-keñver ar rummad oad hag unan all kentoc'h hollek anvet Kip Breizh ar Skolioù. |
|||
===Daeadenn Breizh hiniennel=== |
|||
Ur c'hampeonad dre rummad pouez ha oad. |
|||
===Gourenadeg departamantel=== |
|||
Tournez hinienel. Kej a reont ar gwellañ gourenerien ag an departamant. |
|||
===Gourenadeg kevredadel=== |
|||
Kejadenn ar gwellañ gourenerien ar mare-bloaz. Un tournez hinienel eo, get titr Kampion Kevredadel ar blez da c'hounit. |
|||
===Etrevroadel=== |
|||
Pep 2 vlez eh eus Kampeonadoù Europa ar Gourenoù Keltiek Senior ha Spi. Ha pep vlez e vez aozet tournezoù etrevroadel e-barzh mar a vroioù european. |
|||
=Stummadurioù= |
|||
===Deraouer=== |
|||
Stad kentañ ar stummadurioù eo. An holl gourenerien o deus 14 vlez da nebeutañ, get ar rannig orañjez, a c'hellont heuliiñ ar stummadur-se. E-penn kantañ e sikour an deraouer ar monitour e-pad ar prantadoù. Tu 'zo dezhañ kemer e karg ur strollad gourenerien (chom a reont memestra dindan karg ar monitour pe un den gour ag ar skol) evit ober tommadur ar c'horf, sterniañ ur c'hoari hag eilañ ar monitour er mare teknikel. |
|||
===Monitour=== |
|||
Ar monitour a zo koupabl da reiñ kentelioù er ur skol gouren. Gellout a ra bout sikouret get un deraouer. Koupabl eo da gemer perzh e buez ar c'hlub, er vuez kevredadel. Diouzh ar c'hoarvez e c'hell sikour e-barzhstummadur un deraouer. |
|||
:Evit bout monitour ez eo ret dija kaout e ziplom deraouer, ar PSC-1 ha kaout 18vlez deiz an arnodenn. Da nebeutañ eo ret bout aet e 4 staj àr 2 vlez. |
|||
===Brevet ar stad=== |
|||
====Ar BEES 1°==== |
|||
An diplom-mañ a zo digor evit ar gourenerien a zo dija monitour. Ouzhpenn gwiriekaat ar memes baregezhioù, e ro ur gopr . Un diplom ag ar stad eo, neuze eo ministrerezh ar sportoù a ro anezhñ. Evit an arnodenn-se eh eus : |
|||
:* Ur stummadur boutin |
|||
:* Ur stummadur difer |
|||
====Ar BEES 2°==== |
|||
[[Rummad:Sportoù olimpek]] |
|||
Evit ar BEES 2 eo ret bout piaouer ag ar BEES 1 abaoe 2 vlez, kaout baregezhioù ar BEES 1 hag erruout da gaout ar re-se : |
|||
:* Stummadurioù |
|||
:* Barekaadur teknikel |
|||
:* Gourdonerezh kaer |
|||
[[ca:Lluita]] |
|||
===Tredeog=== |
|||
[[da:Brydning]] |
|||
Bout eh eus 2 ziplom tredeog. An hani kentañ a ro tu da tredeogiñ pep kampeonad kevredadel, n'eus forzh al live. An eil hini a ro tu da tredeogiñ ar c'hampeonadoù etrevroadel él [http://br.wikipedia.org/wiki/Kampionad_europa_ar_gouren_hag_ar_back-hold kampeonad europa ar gouren]. |
|||
[[de:Ringen]] |
|||
Digor eo da pep hini, gourener pe tudoù. |
|||
[[eo:Lukto]] |
|||
[[en:Wrestling]] |
|||
[[es:Lucha]] |
|||
[[fa:کشتی (ورزش)]] |
|||
[[fr:Lutte]] |
|||
[[fy:Wrakselje]] |
|||
[[gl:Loita]] |
|||
[[hr:Hrvanje]] |
|||
[[id:Gulat]] |
|||
[[it:Lotta]] |
|||
[[ht:Lit]] |
|||
[[ms:Gusti]] |
|||
[[nl:Worstelen]] |
|||
[[no:Bryting]] |
|||
[[pl:Zapasy]] |
|||
[[rm:Lutga]] |
|||
[[ru:Борьба]] |
|||
[[sah:Тустуу]] |
|||
[[simple:Wrestling]] |
|||
[[sk:Zápasenie]] |
|||
[[sl:Rokoborba]] |
|||
[[sr:Рвање]] |
|||
[[fi:Paini]] |
|||
[[sv:Brottning]] |
|||
[[tl:Pagbubuno]] |
|||
[[ta:மற்போர்]] |
|||
[[th:มวยปล้ำ]] |
|||
[[tr:Güreş]] |
|||
[[uk:Боротьба (спорт)]] |
|||
[[vi:Đấu vật]] |
|||
[[zh-yue:摔角]] |
Stumm eus an 26 Eos 2010 da 18:19
Un danvez pennad eo ar pennad-mañ ha labour zo d'ober c'hoazh a-raok e beurechuiñ.
Gallout a rit skoazellañ Wikipedia dre glokaat anezhañ.
Ar gouren a zo ur sport emgannañ a-zaou hag e bal dezhañ a zo da bep eneber diskar an eil hervez reolennoù termenet strizh. Ne c'heller implij nep arm nemet reoù an izili hag ar c'horf. Meur a zoare a vez kavet e pep bro ken he deus Breizh he hengoun dezhi (sell ouzh gouren breizhek) ha e ve meneget ar gouren e Breizh evel an hini nemetañ.
Ar gouren libr a zo bet degemeret er C'hoarioù olimpek e 1901.
Ar gouren gresian-ha-roman a zo nes d'ar gouren pleustret e Olimpia e-pad ar C'hoarioù olimpek kozh hag e veze priziet gant Gresianed kozh p'en em gannent en noazh, met gwisket gant eoul olivez evit ma vefe diaes tapout izili ar gourener all.
Daou stil gouren a vez kavet : ar gouren gresian-ha-roman m'eo difennet d'an emgannerien tapout krog el lodenn eus ar c'horf zo dindan ar gouriz hag ar gouren libr. Ouzhpenn-se e weler gourenoù m'eo difennet chom e gourvez (gourenoù ar broioù keltiek evel ar gouren breizhek hag ar gouren skosat) hag darnvuiañ ar reoù all.
Peurliesañ e vez pleustret ar gourenoù gant amatourien. Ar broioù o deus kaset d'ar C'hoarioù olimpek ar c'hourenerien wellañ a zo bet Iran, ar Stadoù Unanet, Rusia, Bulgaria, Hungaria, Sveden, Finland ha Turkia.
Gourenoù
- Gouren breizhek
- Backhold
- gouren libr
- gouren gresian-ha-roman
- Sumo
- Yağlı güreş (gouren ma implijer eoul, e Turkia)
- glima (gouren pleustret en Island)
Gourenerien vrudet
Ster all
Dre skeudenn e vez implijet ar verb gouren evit ar ster zo gant stourm enep un dra fetis pe difetis.
Liammoù diavaez
- International Federation of Associated Wrestling Styles (FILA) Lec'hienn ofisiel Kevread etrebroadel stiloù kevredet ar gouren