Paris (mab Priamos) : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet

Inline

Stumm eus an 24 Eos 2010 da 08:10

Paris ( Πάρις e gregach) a oa mab da Briam, roue Troia, ha da Hekuba, e mojennoù Hellaz kozh. Eñ an hini a voe pennkaoz d'ar brezel a voe graet da Droia.

Anvet eo ivez Aleksandros, diwar ar ger gregach Αλέξανδρος, Aléxandros, « gwarezour gwazed». Brudet eo abalamour ma'z eo gantañ e voe skrapet Elena, a voe pennkaoz da brezel Troia met perzh a gemer e meur a vojenn gozh all.

Ar vojenn

Yaouankiz

Pa oa dougerez Hekuba, e vamm, e hunvreas he doa ganet ur c’hef-tan a lakaas an tan e kêr. Un diouganer a lavaras e vije kiriek da zismantr Troia. Pa glevas kement-se e klaskas Priam lazhañ ar bugel. Lezet e voe gant ur mevel war ar menez Ida (Ida Troia) met un arzhez a deue d’e vagañ. Pa welas petra a c’hoarveze e teuas ar mevel da gemer ar bugel en-dro evit e vagañ er gêr e kuzh.

Hervez un doare all e voe kavet war ar menez Ida gant bugulion, hag anvet e voe Paris gante. Diwezhatoc'h an hini e vo lakaet Aleksandros dre ma oa ur mailh d'ober war-dro ar chatal.

Pa voe deuet bras e tibabas an nimfenn Œnone da bried. Honnezh a oa merc'h d'an doue-stêr Kebren, hag ur mab o doe, anvet Koritos. O dilezel a reas evit mont gant Elena.

Barnadenn ar menez Ida

Pa voe lidet eured Peleas ha Tetis war ar menez Olimp e oa pedet an holl zoueed evel-just. An holl? Nann 'vat, rakEris, doueez an dizemglev, ar c'hwezerez-tan anezhi, a oa bet lezet a-gostez.

Ha peogwir ne gave ket he c'hont he doa graet he soñj kaout plijadur ivez diwar-goust ar re all. Neuze he doa kaset dezho un aval-aour a oa skrivet warnañ « d'an hini gaerañ» ( e gregach e oa Ἡ καλὴ λαϐέτω / hê kalê labetô ) : hennezh e oa « aval an dizemglev ».

Teir doueez a felle dezho kaout an aval: Atena, Hera hag Afrodite. Dre ma oa savet chao etre an teir, dre ma ne felle ket da Zeus dibab, e voe kaset Hermes da c'houlenn digant Paris tennañ tud an eured eus ar gwall blegenn ma oant bet lakaet gant an drougoberourez Eris. Rak war ar menez edo Paris o tiwall e zeñved.

Hag an teir da glask levezoniñ ar paotr yaouank gant o fromesaoù. Hera a bromete ur rouantelezh, Atena a oa prest da reiñ furnezh ha nerzh-kalon er brezel, hag Afrodite a ginnige karantez digant kaerañ plac'h Hellaz. Afrodite an hini a voe dibabet gant Paris, hag evel-se eo e voe kaset e diegezh hag e vro da get: da gentañ dre ma skrapas Elena Sparta, ar priz prometet dezhañ gant an doueez, ha goude dre ma sachas war e gein kasoni ruz an div zoueez all a reas o seizh gwellañ evit enebiñ ouzh Troia. Meneg a se a ra ar barzh Homeros en Ilias:

An distro da Droia

Ha Pâris distreiñ da Droia da-geñver ur genstrivadeg aozet gant Priam entre priñsed kêr. Ar priz? Un ejen eus Menez Ida. Met da Baris e oa al loen, lamet eo bet digantañ, ha fellout a ra dezhañ kemer perzh er genstrivadeg evit adkemer anezhañ . Trec'h eo Paris e pep kenstrivadeg. En hini diwezhañ e rank c'hoari ouzh e vreur Hektor. Da gentañ e seblant bezañ an hini kreñvañ. Met fuloriñ a ra Hektor o welout un estren, a gav dezhañ, o terc'hel penn outañ, ha setu darbet dezhañ lazhañ Paris. evit saveteiñ e vuhez e rank Paris pignat war aoter Zeus. Neuze, Kassandra, a gave un tamm tres heñvel dezhañ, da c'houlennata ar gwaz yaouank, ma kompren e oa eñ an hini e oa ar bugel dilezet. Hag ar roue Priam, bouzar ouzh rakkemennoù an tonkadur, da zegemer ar priñs en e diegezh.

Brezel Troia

E-pad seziz Troia e voe gloazet-fall gant ur saezh tennet gant Philoctète. Kaset e voe war ar menez Ida en-dro, ha goulenn a reas digant Œnone, e wreg kentañ, ober war e dro. Nac'h a reas ar wreg ha mervel a reas ar gwaz.

Peurvuiañ e vez diskouezet Paris evel ur c'haer a baotr, boned Frigia war e benn, rak brud en deus da vout Frigiad.

Liammoù diavaez

'Barnadenn Paris' gant William Etty er Lady Lever Art Gallery

@@ Linenn 2: / Linenn 2: @@
 [[Image:Judgement_Paris_Antioch_Louvre_Ma3443.jpg|thumb|left|250px|''Barnedigezh ar [[Menez Ida Troia |Menez Ida]]'' , [[marelladur]] savet war al leur, war-dro [[110]]-[[150]], villa an Atrium, [[Antiokeia]]]]
-'''Paris''' ( Πάρις e [[gregach]]) a oa [[mab]] da [[Priam|Briam]], roue [[Troia]], ha da [[Hekuba]], e mojennoù Hellaz kozh. Eñ an hini a voe pennkaoz d'ar brezel a voe graet da Droia.
+'''Paris''' ( Πάρις e [[gregach]]) a oa [[mab]] da [[Priam|Briam]], roue [[Troia]], ha da [[Hekuba]], e mojennoù Hellaz kozh. Eñ an hini a voe pennkaoz d'ar [[brezel Troia|brezel]] a voe graet da Droia.
 Anvet eo ivez '''Aleksandros''', diwar ar ger [[gregach]] Αλέξανδρος, ''Aléxandros'', « gwarezour gwazed». Brudet eo abalamour ma'z eo gantañ e voe skrapet [[Elena]], a voe pennkaoz  da [[brezel Troia]] met perzh a gemer e meur a vojenn gozh all.
@@ Linenn 11: / Linenn 11: @@
 === Yaouankiz ===
-Pa oa dougerez Hekuba, e vamm, e hunvreas he doa ganet ur c’hef-tan a lakaas an tan e kêr. Un diouganer a lavaras e vije kiriek da zismantr Troia. Pa glevas kement-se e klaskas Priam lazhañ ar bugel. Lezet e voe gant ur mevel war ar menez [[Ida]] (Ida Troia)  met un arzhez a deue d’e vagañ. Pa welas petra a c’hoarveze e teuas ar mevel da gemer ar bugel en-dro evit e vagañ er gêr e kuzh.
+Pa oa dougerez Hekuba, e vamm, e hunvreas he doa ganet ur c’hef-tan a lakaas an [[tan]] e kêr. Un diouganer a lavaras e vije kiriek da zismantr Troia. Pa glevas kement-se e klaskas Priam lazhañ ar bugel. Lezet e voe gant ur mevel war ar menez [[Ida]] (Ida Troia)  met un [[arzh]]ez a deue d’e vagañ. Pa welas petra a c’hoarveze e teuas ar mevel da gemer ar bugel en-dro evit e vagañ er gêr e kuzh.
 Hervez un doare all e voe kavet war ar menez Ida  gant bugulion, hag anvet e voe Paris gante. Diwezhatoc'h an hini e vo lakaet Aleksandros dre ma oa ur mailh d'ober war-dro ar chatal.
@@ Linenn 18: / Linenn 18: @@
 ==Barnadenn ar menez Ida==
-Pa voe lidet eured [[Peleas]] ha [[Tetis]] war ar menez Olimp e oa pedet an holl zoueed evel-just.  An holl? Nann 'vat, rak[[ Eris]], doueez an dizemglev, ar c'hwezerezh-tan, a oa bet lezet a-gostez.
+Pa voe lidet eured [[Peleas]] ha [[Tetis]] war ar [[menez Olimp]] e oa pedet an holl zoueed evel-just.  An holl? Nann 'vat, rak[[ Eris]], doueez an dizemglev, ar c'hwezerez-tan anezhi, a oa bet lezet a-gostez.
 Ha peogwir ne gave ket he c'hont he doa graet he soñj kaout plijadur ivez diwar-goust ar re all. Neuze he doa kaset dezho un [[aval-aour]] a oa skrivet warnañ « d'an hini gaerañ» ( e [[gregach]] e oa Ἡ καλὴ λαϐέτω / ''hê kalê labetô'' ) : hennezh e oa « aval an dizemglev ».
-Teir doueez a felle dezho kaout an aval:[[Atena]], [[Hera]] hag [[Afrodite]]. Dre ma oa savet chao etre an teir, dre ma ne felle ket da Zeus dibab, e voe kaset Hermes da c'houlenn digant Paris tennañ tud an eured eus ar gwall blegenn ma oant bet lakaet gant an drougoberourez Eris. Rak war ar menez edo Paris o tiwall e zeñved.
+Teir doueez a felle dezho kaout an aval: [[Atena]], [[Hera]] hag [[Afrodite]]. Dre ma oa savet chao etre an teir, dre ma ne felle ket da [[Zeus]] dibab, e voe kaset [[Hermes]] da c'houlenn digant Paris tennañ tud an [[eured]] eus ar gwall blegenn ma oant bet lakaet gant an drougoberourez Eris. Rak war ar menez edo Paris o tiwall e zeñved.
 Hag an teir da glask levezoniñ ar paotr yaouank gant o fromesaoù.
-Hera a bromete ur rouantelezh, Atena a oa prest da reiñ furnezh ha nerzh-kalon er brezel, hag Afrodite a ginnige karantez digant kaerañ plac'h Hellaz. Afrodite an hini a voe dibabet gant Paris, hag evel-se eo e voe kaset e diegezh hag e vro da get:
+Hera a bromete ur rouantelezh, Atena a oa prest da reiñ furnezh ha nerzh-kalon er brezel, hag Afrodite a ginnige karantez digant kaerañ plac'h Hellaz. Afrodite an hini a voe dibabet gant Paris, hag evel-se eo e voe kaset e diegezh hag e vro da get: da gentañ dre ma skrapas Elena Sparta, ar priz prometet dezhañ gant an doueez, ha goude dre ma sachas war e gein kasoni ruz an div zoueez all a reas o seizh gwellañ evit enebiñ ouzh Troia. Meneg a se a ra ar barzh [[Homeros]] en [[Ilias]]:
-<!--  : d'abord, en enlevant Hélène de Sparte, prix promis par la déesse, ensuite, en s'attirant l'inimitié fatale des deux autres déesses, qui se montreront adversaires acharnées des Troyens. [[Homère]] fait allusion à l'événement dans quelques vers du chant XXIV de ''l'Iliade'' :
+<!--   [[Homère]] fait allusion à l'événement dans quelques vers du chant XXIV de ''l'Iliade'' :
 <blockquote>
 « ...Héra et la Vierge aux yeux pers.<br />
@@ Linenn 40: / Linenn 40: @@
 === An distro da  Droia  ===
-Ha Pâris distreiñ da  Droia da-geñver ur genstrivadeg aozet gant Priam entre  priñsed kêr . Ar priz? Un [[ejen]] eus Menez Ida. Met da Baris e oa al loen, lamet eo bet digantañ, ha fellout a ra dezhañ kemer perzh er genstrivadeg evit adkemer anezhañ . Trec'h eo Paris e pep kenstrivadeg. En hini diwezhañ e rank c'hoari ouzh e vreur Hektor. Da gentañ e seblant bezañ an hini kreñvañ. Met fuloriñ a ra Hektor o welout un estren, a gav dezhañ, o terc'hel penn outañ, ha setu darbet dezhañ lazhañ Paris.
+Ha Pâris distreiñ da  Droia da-geñver ur genstrivadeg aozet gant Priam entre  priñsed kêr. Ar priz? Un [[ejen]] eus Menez Ida. Met da Baris e oa al loen, lamet eo bet digantañ, ha fellout a ra dezhañ kemer perzh er genstrivadeg evit adkemer anezhañ . Trec'h eo Paris e pep kenstrivadeg. En hini diwezhañ e rank c'hoari ouzh e vreur Hektor. Da gentañ e seblant bezañ an hini kreñvañ. Met fuloriñ a ra Hektor o welout un estren, a gav dezhañ, o terc'hel penn outañ, ha setu darbet dezhañ lazhañ Paris. evit saveteiñ e vuhez e rank Paris pignat war aoter [[Zeus]]. Neuze, Kassandra,  a gave un tamm tres heñvel dezhañ, da c'houlennata ar gwaz yaouank, ma kompren e oa eñ an hini e oa ar bugel dilezet.   Hag ar roue Priam, bouzar ouzh rakkemennoù an tonkadur, da zegemer ar priñs en e diegezh.
-<!--
-Pâris sauve sa vie en se réfugiant sur l'autel de [[Zeus]]. Là, [[Cassandre (mythologie)|Cassandre]], frappée par son air de famille, l'interroge, et découvre qu'il s'agit de l'enfant exposé. Priam, oubliant les avertissements du destin, accueille le prince dans sa famille.
--->
 ===Brezel Troia ===