Poent tric'hement : diforc'h etre ar stummoù
D Robot ouzhpennet: bg:Тройна точка |
Xqbot (kaozeal | degasadennoù) D Robot kemmet: ur:نقطۂ ثلاثیہ; Kemm dister |
||
| Linenn 1: | Linenn 1: | ||
Er [[Fizik]] e vez graet '''poent tric'hement''' un danvez bennak eus an [[temperadur]] hag ar [[gwask]] e lec'h ma c'hell teir [[fazenn (materi)|fazenn]] an danvez-se ([[gaz |
Er [[Fizik]] e vez graet '''poent tric'hement''' un danvez bennak eus an [[temperadur]] hag ar [[gwask]] e lec'h ma c'hell teir [[fazenn (materi)|fazenn]] an danvez-se ([[gaz]]us, [[dourenn]]ek ha [[solud (fizik)|solut]]) kenvezañ e kempouez [[termodinamik]]el. |
||
[[Skeudenn:Diagram fazenn.png|300px|right|[[Diagram fazenn|Diagramoù fazenn]] gant ar poent tric'hement ma kej an teir zachenn]] |
[[Skeudenn:Diagram fazenn.png|300px|right|[[Diagram fazenn|Diagramoù fazenn]] gant ar poent tric'hement ma kej an teir zachenn]] |
||
==Un nebeud poentoù tric'hement== |
== Un nebeud poentoù tric'hement == |
||
*Poent tric'hement an [[nitrogen]] :<br> |
* Poent tric'hement an [[nitrogen]] :<br /> |
||
:''T'' = 63,16 [[Kelvin|K]] ha ''P'' = 12 868 [[Pascal (unanenn)|Pa]] |
:''T'' = 63,16 [[Kelvin|K]] ha ''P'' = 12 868 [[Pascal (unanenn)|Pa]] |
||
*Poent tric'hement an [[neon]] :<br> |
* Poent tric'hement an [[neon]] :<br /> |
||
:''T'' = 24,556 1 K ha ''P'' = 4,34·10<sup>-6</sup> Pa |
:''T'' = 24,556 1 K ha ''P'' = 4,34·10<sup>-6</sup> Pa |
||
*Poent tric'hement ar [[merkur]] :<br> |
* Poent tric'hement ar [[merkur]] :<br /> |
||
:''T'' = 234,3156 K ha ''P'' = 2·10<sup>-4</sup> Pa |
:''T'' = 234,3156 K ha ''P'' = 2·10<sup>-4</sup> Pa |
||
==Poent tric'hement an [[dour]]== |
== Poent tric'hement an [[dour]] == |
||
Poent tric'hement an dour a vez implijet evit termenañ ar [[kelvin|c'helvin]], [[unanenn]] [[SI]] an temperadur termodinamikel. Un termenadur kentoc'h eget ur c'hementad muzuliet eo an niver roet evit temperadur poent tric'hement an dour. |
Poent tric'hement an dour a vez implijet evit termenañ ar [[kelvin|c'helvin]], [[unanenn]] [[SI]] an temperadur termodinamikel. Un termenadur kentoc'h eget ur c'hementad muzuliet eo an niver roet evit temperadur poent tric'hement an dour. |
||
An aozadur gwask ha temperadur nemetañ e lec 'h ma c'hell an [[dour]], ar [[skorn]] hag an [[aezhenn dour]] kenvezañ en ur [[kempouez|c'hempouez]] stabil a c'hoarvez pa vez an temperadur kevatal rik da 273,16 [[kelvin]] (0,006 |
An aozadur gwask ha temperadur nemetañ e lec 'h ma c'hell an [[dour]], ar [[skorn]] hag an [[aezhenn dour]] kenvezañ en ur [[kempouez|c'hempouez]] stabil a c'hoarvez pa vez an temperadur kevatal rik da 273,16 [[kelvin]] (0,006 °C) hag ar gwask 611,73 [[Pascal (unanenn)|pascal]] (war-dro 6 [[Bar (unanenn)|milibar]], 0,006037 [[Atmosfer (unanenn)|atm]]). Er poent-se e c'heller cheñch an danvez a-bezh e skorn, dour pe aezhenn gant ur cheñchamant gwask pe demperadur dister kenañ. (Notañ ez eus kaoz amañ eus ar [[gwask aezhenn]] ha n'eo ket eus gwask ar sistem a-bezh). |
||
Gant an dour ez eus un [[diagram fazenn]] divoas ha kemplezh, met ne cheñch netra a-zivout ar poent tric'hement. Pa vez kresket ar gwask da demperadurioù uhel e teu an aezhenn da vezañ dourennek da gentañ, ha solut da c'houde (a-us da 10<sup>9</sup> Pa ur stumm [[kristal]]inek eus ar skorn hag a zo douesoc'h eget an dour). Da demperadurioù izeloc'h ne zeu ket ar stad dourennek war wel ken, ar pezh a laka ar stad da dremen war-eeun eus gazus da solut. Posupl e vez koulskoude teuziñ ar skorn dindan gondisionoù spisverkus. |
Gant an dour ez eus un [[diagram fazenn]] divoas ha kemplezh, met ne cheñch netra a-zivout ar poent tric'hement. Pa vez kresket ar gwask da demperadurioù uhel e teu an aezhenn da vezañ dourennek da gentañ, ha solut da c'houde (a-us da 10<sup>9</sup> Pa ur stumm [[kristal]]inek eus ar skorn hag a zo douesoc'h eget an dour). Da demperadurioù izeloc'h ne zeu ket ar stad dourennek war wel ken, ar pezh a laka ar stad da dremen war-eeun eus gazus da solut. Posupl e vez koulskoude teuziñ ar skorn dindan gondisionoù spisverkus. |
||
| Linenn 21: | Linenn 21: | ||
D'ur gwask digemm brasoc'h eget hini ar poent tric'hement e tremen dre ret ar skorn tommet eus ar stad solut d'ar stad dourennek ha d'ar stad c'hazus da c'houde. D'ar gwaskoù bihanoc'h eget hini ar poent tric'hement, evel en [[egor]] e lec'h m'emañ bihan ar gwask, n'hell ket an dour dourennek bezañ : pa vez tommet e teu ar skorn da vezañ aezhenn war-eeun, hep tremen dre ar stad dourennek. Graet e vez [[sublimadur]] eus an [[treuzfurmadur]]-se. |
D'ur gwask digemm brasoc'h eget hini ar poent tric'hement e tremen dre ret ar skorn tommet eus ar stad solut d'ar stad dourennek ha d'ar stad c'hazus da c'houde. D'ar gwaskoù bihanoc'h eget hini ar poent tric'hement, evel en [[egor]] e lec'h m'emañ bihan ar gwask, n'hell ket an dour dourennek bezañ : pa vez tommet e teu ar skorn da vezañ aezhenn war-eeun, hep tremen dre ar stad dourennek. Graet e vez [[sublimadur]] eus an [[treuzfurmadur]]-se. |
||
==Gwelet ivez== |
== Gwelet ivez == |
||
*[[Poent kritikal (kimiezh)|Poent kritikal]] |
* [[Poent kritikal (kimiezh)|Poent kritikal]] |
||
*[[Kevatalenn stad]] |
* [[Kevatalenn stad]] |
||
<!--Rummadoù--> |
<!--Rummadoù--> |
||
| ⚫ | |||
[[Rummad:Perzhioù kimiek]] |
[[Rummad:Perzhioù kimiek]] |
||
[[Rummad:Termodinamik]] |
[[Rummad:Termodinamik]] |
||
| ⚫ | |||
[[ar:نقطة ثلاثية]] |
[[ar:نقطة ثلاثية]] |
||
| Linenn 71: | Linenn 70: | ||
[[sw:Kiwango utatu]] |
[[sw:Kiwango utatu]] |
||
[[uk:Потрійна точка]] |
[[uk:Потрійна точка]] |
||
[[ur: |
[[ur:نقطۂ ثلاثیہ]] |
||
[[vi:Điểm ba trạng thái]] |
[[vi:Điểm ba trạng thái]] |
||
[[zh:三相点]] |
[[zh:三相点]] |
||
Stumm eus an 28 Meu 2010 da 19:10
Er Fizik e vez graet poent tric'hement un danvez bennak eus an temperadur hag ar gwask e lec'h ma c'hell teir fazenn an danvez-se (gazus, dourennek ha solut) kenvezañ e kempouez termodinamikel.
Un nebeud poentoù tric'hement
- Poent tric'hement an nitrogen :
- Poent tric'hement an neon :
- T = 24,556 1 K ha P = 4,34·10-6 Pa
- Poent tric'hement ar merkur :
- T = 234,3156 K ha P = 2·10-4 Pa
Poent tric'hement an dour
Poent tric'hement an dour a vez implijet evit termenañ ar c'helvin, unanenn SI an temperadur termodinamikel. Un termenadur kentoc'h eget ur c'hementad muzuliet eo an niver roet evit temperadur poent tric'hement an dour.
An aozadur gwask ha temperadur nemetañ e lec 'h ma c'hell an dour, ar skorn hag an aezhenn dour kenvezañ en ur c'hempouez stabil a c'hoarvez pa vez an temperadur kevatal rik da 273,16 kelvin (0,006 °C) hag ar gwask 611,73 pascal (war-dro 6 milibar, 0,006037 atm). Er poent-se e c'heller cheñch an danvez a-bezh e skorn, dour pe aezhenn gant ur cheñchamant gwask pe demperadur dister kenañ. (Notañ ez eus kaoz amañ eus ar gwask aezhenn ha n'eo ket eus gwask ar sistem a-bezh).
Gant an dour ez eus un diagram fazenn divoas ha kemplezh, met ne cheñch netra a-zivout ar poent tric'hement. Pa vez kresket ar gwask da demperadurioù uhel e teu an aezhenn da vezañ dourennek da gentañ, ha solut da c'houde (a-us da 109 Pa ur stumm kristalinek eus ar skorn hag a zo douesoc'h eget an dour). Da demperadurioù izeloc'h ne zeu ket ar stad dourennek war wel ken, ar pezh a laka ar stad da dremen war-eeun eus gazus da solut. Posupl e vez koulskoude teuziñ ar skorn dindan gondisionoù spisverkus.
D'ur gwask digemm brasoc'h eget hini ar poent tric'hement e tremen dre ret ar skorn tommet eus ar stad solut d'ar stad dourennek ha d'ar stad c'hazus da c'houde. D'ar gwaskoù bihanoc'h eget hini ar poent tric'hement, evel en egor e lec'h m'emañ bihan ar gwask, n'hell ket an dour dourennek bezañ : pa vez tommet e teu ar skorn da vezañ aezhenn war-eeun, hep tremen dre ar stad dourennek. Graet e vez sublimadur eus an treuzfurmadur-se.