Hestia : diforc'h etre ar stummoù
D Robot ouzhpennet: af:Hestia |
Xqbot (kaozeal | degasadennoù) D Robot ouzhpennet: sq:Hestia; Kemm dister |
||
Linenn 1: | Linenn 1: | ||
[[Skeudenn:Hestia-meyers.png|right|thumb|150px|''[[Vesta]] Giustiniani'', mirdi Torlonia ([[Roma]])]] |
[[Skeudenn:Hestia-meyers.png|right|thumb|150px|''[[Vesta]] Giustiniani'', mirdi Torlonia ([[Roma]])]] |
||
'''Hestia''' (Ἑστία / ''Hestía'' e [[gregach]]) eo doueez an tan sakr hag an oaled. [[Merc'h]] henañ [[Kronos]] ha [[Rea]] eo-hi, [[c'hoar]] eo da [[Zeus]], [[Poseidon]], [[Hades]], [[Hera]] ha |
'''Hestia''' (Ἑστία / ''Hestía'' e [[gregach]]) eo doueez an tan sakr hag an oaled. [[Merc'h]] henañ [[Kronos]] ha [[Rea]] eo-hi, [[c'hoar]] eo da [[Zeus]], [[Poseidon]], [[Hades]], [[Hera]] ha [[Demeter]]. A remziad eo gant ar re a anver '''daouzek doue an Olimp''' a dra sur, koulskoude ne vez ket kontet atav e-touez daouzek doue an [[Dodekatheon]]. |
||
[[Vesta]] e oa hec'h anv hervez ar Romaned. |
[[Vesta]] e oa hec'h anv hervez ar Romaned. |
||
Linenn 20: | Linenn 20: | ||
=== Lec'hioù kehelerezh pennañ ha santualoù === |
=== Lec'hioù kehelerezh pennañ ha santualoù === |
||
#[[Aten]], |
# [[Aten]], kêrbenn an [[Attika]] (kreisteiz [[Henc'hres]]) ; |
||
#[[Oropos]], kêr eus an Attika ; |
# [[Oropos]], kêr eus an Attika ; |
||
#[[Hermione (keoded)|Hermione]], keoded eus [[Argolis]] (kreisteiz [[Henc'hres]]); |
# [[Hermione (keoded)|Hermione]], keoded eus [[Argolis]] (kreisteiz [[Henc'hres]]); |
||
#[[Sparta]], kêrbenn [[Lakonia]] (kreisteiz [[Henc'hres]]) ; |
# [[Sparta]], kêrbenn [[Lakonia]] (kreisteiz [[Henc'hres]]) ; |
||
#[[Olimpia]], [[santual]] [[Elis]] ([[Élide]], kreisteiz [[Henc'hres]]) ; |
# [[Olimpia]], [[santual]] [[Elis]] ([[Élide]], kreisteiz [[Henc'hres]]) ; |
||
#[[Larisa (Tesalia)|Larisa]], kêrbenn al [[Lapited]] ([[Tesalia]], hanternoz [[Henc'hres]]) ; |
# [[Larisa (Tesalia)|Larisa]], kêrbenn al [[Lapited]] ([[Tesalia]], hanternoz [[Henc'hres]]) ; |
||
#[[Enez]] [[Tenedos]], ([[Mor Egea]]). |
# [[Enez]] [[Tenedos]], ([[Mor Egea]]). |
||
== Ikonografiezh== |
== Ikonografiezh== |
||
Linenn 37: | Linenn 37: | ||
== Mammennoù == |
== Mammennoù == |
||
* [[Apollodoros]], |
* [[Apollodoros]], ''[[Biblioteka]]'' (I, 4-7): http://ugo.bratelli.free.fr/Apollodore/DetailsLivres.htm An oberenn enlinenn e galleg. |
||
* [[Aristofanes]], ''[[Ar Gwesped]]'' (v. 846). |
* [[Aristofanes]], ''[[Ar Gwesped]]'' (v. 846). |
||
* [[Bakilides]] (fr. 14B [embannadur ?]). |
* [[Bakilides]] (fr. 14B [embannadur ?]). |
||
Linenn 43: | Linenn 43: | ||
* [[Diodoros Sikilia]] ''Levraoueg istorel'' (I, 4 ; V, 68, 1 ; V, 70, 1). [http://remacle.org/bloodwolf/historiens/diodore/index.htm Skrid enlinenn] |
* [[Diodoros Sikilia]] ''Levraoueg istorel'' (I, 4 ; V, 68, 1 ; V, 70, 1). [http://remacle.org/bloodwolf/historiens/diodore/index.htm Skrid enlinenn] |
||
* [[Hesiodos]], ''[[Teogonia]]'' (war-dro 453-454). [http://philoctetes.free.fr/theogonie.htm Skrid enlinenn] |
* [[Hesiodos]], ''[[Teogonia]]'' (war-dro 453-454). [http://philoctetes.free.fr/theogonie.htm Skrid enlinenn] |
||
* [[Caius Julius Hyginus]], ''Fabulae'' (''rakger''). [http://www.fh-augsburg.de/~harsch/Chronologia/Lspost02/Hyginus/hyg_fcap.html |
* [[Caius Julius Hyginus]], ''Fabulae'' (''rakger''). [http://www.fh-augsburg.de/~harsch/Chronologia/Lspost02/Hyginus/hyg_fcap.html Skrid enlinenn] |
||
* ''[[Meulganoù homerek]]'' (V da [[Afrodite]], v. 18 ; XVIII et XXIV da [[Hestia]]). [http://www.mediterranees.net/mythes/hymnes/index.html Skrid enlinenn] |
* ''[[Meulganoù homerek]]'' (V da [[Afrodite]], v. 18 ; XVIII et XXIV da [[Hestia]]). [http://www.mediterranees.net/mythes/hymnes/index.html Skrid enlinenn] |
||
* ''Meulganoù orfek'' (LXXXIV da Hestia). [http://www.mythorama.com/_mythes/indexfr.php?liste=cho Skrid enlinenn] |
* ''Meulganoù orfek'' (LXXXIV da Hestia). [http://www.mythorama.com/_mythes/indexfr.php?liste=cho Skrid enlinenn] |
||
* [[Ovidius]] ''Fastorum'' (VI, 285 ; VI, 319). [http://bcs.fltr.ucl.ac.be/fast/f0.html Skrid enlinenn] |
* [[Ovidius]] ''Fastorum'' (VI, 285 ; VI, 319). [http://bcs.fltr.ucl.ac.be/fast/f0.html Skrid enlinenn] |
||
* |
* [[Paosanias]] ''Periêgêsis Hellados'' (I, 18, 3 ; I, 34, 3 ; II, 35, 1 ; III, 11, 11 ; Y, 11,8 ; V, 14, 4 ; V, 26, 2-3). [http://remacle.org/bloodwolf/erudits/pausanias/table.htm Skrid enlinenn] |
||
* [[Pindaros]] (''Telennganoù nemeat'', XI, 1-2). [http://remacle.org/bloodwolf/poetes/falc/pindare/notice.htm Skrid enlinenn] |
* [[Pindaros]] (''Telennganoù nemeat'', XI, 1-2). [http://remacle.org/bloodwolf/poetes/falc/pindare/notice.htm Skrid enlinenn] |
||
* [[Platon]] ''Fedra'' (v. 246). [http://mercure.fltr.ucl.ac.be/Hodoi/concordances/platon_phedre/lecture/default.htm Skrid enlinenn] |
* [[Platon]] ''Fedra'' (v. 246). [http://mercure.fltr.ucl.ac.be/Hodoi/concordances/platon_phedre/lecture/default.htm Skrid enlinenn] |
||
Linenn 57: | Linenn 57: | ||
{{Dodekatheon}} |
{{Dodekatheon}} |
||
[[Rummad: |
[[Rummad:Doueezed Hellaz]] |
||
[[Rummad: |
[[Rummad:Dodekatheon]] |
||
[[af:Hestia]] |
[[af:Hestia]] |
||
Linenn 109: | Linenn 109: | ||
[[sk:Hestia]] |
[[sk:Hestia]] |
||
[[sl:Hestija]] |
[[sl:Hestija]] |
||
[[sq:Hestia]] |
|||
[[sr:Хестија]] |
[[sr:Хестија]] |
||
[[sv:Hestia]] |
[[sv:Hestia]] |
Stumm eus an 15 Meu 2010 da 16:09
Hestia (Ἑστία / Hestía e gregach) eo doueez an tan sakr hag an oaled. Merc'h henañ Kronos ha Rea eo-hi, c'hoar eo da Zeus, Poseidon, Hades, Hera ha Demeter. A remziad eo gant ar re a anver daouzek doue an Olimp a dra sur, koulskoude ne vez ket kontet atav e-touez daouzek doue an Dodekatheon.
Vesta e oa hec'h anv hervez ar Romaned.
Pa bignas he breur Zeus war gador roue an doueed, e roas da Hestia, evel da Artemis pe Atena, ar galloud da virout he gwerc'hted da viken, a-benn en em ziwall diouzh karantez Apollon ha Poseidon.
N'eus hogos mojenn ebet a vije stag ouzh an doueez-se. Ne gemer perzh ebet e tabut ebet, ar pezh a ra anezhi un esparadenn e-touez Olimpiz. Mirout a ra Zeus druzoni an aberzhioù dezhi.
Kehelerezh
Personeladur an oaled eo Hestia, ar flammenn sakr a zev dibaouez en tier hag en temploù, hag a c'hlana anezhe. Azeulet eo evel gwarezerez ar familhoù, ar c'heodedoù hag an trevadennoù.
Pa felle d'ar C'hresianed diazezañ un drevadenn e kasent gante tan Hestia, kemeret e templ ar vetropolenn a-benn enaouiñ oaled o c'heoded nevez. Evel se e arouez Hestia ivez hollbadusted ar sevenadurezh hag ar relijion.
Kement pred a oa a groge hag a echue gant ur prof da Hestia.
Lec'hioù kehelerezh pennañ ha santualoù
- Aten, kêrbenn an Attika (kreisteiz Henc'hres) ;
- Oropos, kêr eus an Attika ;
- Hermione, keoded eus Argolis (kreisteiz Henc'hres);
- Sparta, kêrbenn Lakonia (kreisteiz Henc'hres) ;
- Olimpia, santual Elis (Élide, kreisteiz Henc'hres) ;
- Larisa, kêrbenn al Lapited (Tesalia, hanternoz Henc'hres) ;
- Enez Tenedos, (Mor Egea).
Ikonografiezh
Peurliesañ e veze diskouezet en he sav gant Hellaziz, gwisket en un doare eeun, ganti ur ouel war he fenn.
An tan eo hec'h arouez.
Mammennoù
- Apollodoros, Biblioteka (I, 4-7): http://ugo.bratelli.free.fr/Apollodore/DetailsLivres.htm An oberenn enlinenn e galleg.
- Aristofanes, Ar Gwesped (v. 846).
- Bakilides (fr. 14B [embannadur ?]).
- Cicero, De natura deorum (II, 27). Skrid enlinenn
- Diodoros Sikilia Levraoueg istorel (I, 4 ; V, 68, 1 ; V, 70, 1). Skrid enlinenn
- Hesiodos, Teogonia (war-dro 453-454). Skrid enlinenn
- Caius Julius Hyginus, Fabulae (rakger). Skrid enlinenn
- Meulganoù homerek (V da Afrodite, v. 18 ; XVIII et XXIV da Hestia). Skrid enlinenn
- Meulganoù orfek (LXXXIV da Hestia). Skrid enlinenn
- Ovidius Fastorum (VI, 285 ; VI, 319). Skrid enlinenn
- Paosanias Periêgêsis Hellados (I, 18, 3 ; I, 34, 3 ; II, 35, 1 ; III, 11, 11 ; Y, 11,8 ; V, 14, 4 ; V, 26, 2-3). Skrid enlinenn
- Pindaros (Telennganoù nemeat, XI, 1-2). Skrid enlinenn
- Platon Fedra (v. 246). Skrid enlinenn
Gwelet ivez
An Dodekatheon |
Zeus | Hera | Poseidon | Hestia | Demeter | Afrodite Athena | Apollon | Artemis | Ares | Hefaistos | Hermes |