Janed Bro-Saoz, priñsez Kembre : diforc'h etre ar stummoù
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
|||
| Linenn 13: | Linenn 13: | ||
==Kembre== |
==Kembre== |
||
Dimeziñ a eure da [[Llywelyn Fawr]], [[roue Gwynedd]], e [[1205]]. |
Dimeziñ a eure da [[Llywelyn Fawr]], [[roue Gwynedd]], e [[1205]]. |
||
Marteze ne oa ket 15 vloaz , un dra voutin en amzerioù-se. Un eured politikel e oa evel-just, da siellañ an emglev etre Llywelyn hag ar roue Yann e [[1204]]. Galleg Nomandi a gomze Siwan, dre ma oa bet maget eno, ha honnezh eo a yezh al lezioù gall ha saoz |
Marteze ne oa ket 15 vloaz , un dra voutin en amzerioù-se. Un eured politikel e oa evel-just, da siellañ an emglev etre Llywelyn hag ar roue Yann e [[1204]]. Galleg Nomandi a gomze Siwan, dre ma oa bet maget eno, ha honnezh eo a yezh al lezioù gall ha saoz. Moarvat ne ouie ket nemeur a saozneg, met kembraeg a zeskas goude dont da chom da rouantelezh Gwynedd. |
||
<!-- |
<!-- |
||
Chwaraeodd Siwan rôl bwysig yn y trafodaethau diplomyddol cyfrwng Llywelyn a John, er enghraifft, pan aeth i weld ei thad ar ran y tywysog yn [[1211]], a roddai gyngor buddiol iddo. Bu'n cynnal trafodaethau â'i hanner brawd [[Harri III o Loegr|Harri]] (Harri III) yn [[1225]], [[1228]] a [[1232]] yn ogystal. |
Chwaraeodd Siwan rôl bwysig yn y trafodaethau diplomyddol cyfrwng Llywelyn a John, er enghraifft, pan aeth i weld ei thad ar ran y tywysog yn [[1211]], a roddai gyngor buddiol iddo. Bu'n cynnal trafodaethau â'i hanner brawd [[Harri III o Loegr|Harri]] (Harri III) yn [[1225]], [[1228]] a [[1232]] yn ogystal. |
||
--> |
|||
[[File:Joan, Lady of Wales sarcophagus.jpg|thumb|200px]]{{Voir homonymes|Jeanne d'Angleterre}} |
|||
| Linenn 25: | Linenn 25: | ||
En avril [[1226]], Jeanne obtint un décret du pape [[Honorius III]] qui déclara sa légitimité, bien que ses parents n'aient pas été mariés à sa naissance, mais qui lui interdit néanmoins de prétendre à la couronne d'Angleterre. Il s'agissait d'une tentative de son mari pour que son fils légitime Dafydd puisse être son seul héritier. |
En avril [[1226]], Jeanne obtint un décret du pape [[Honorius III]] qui déclara sa légitimité, bien que ses parents n'aient pas été mariés à sa naissance, mais qui lui interdit néanmoins de prétendre à la couronne d'Angleterre. Il s'agissait d'une tentative de son mari pour que son fils légitime Dafydd puisse être son seul héritier. |
||
En [[1230]], Llywelyn surprit Jeanne en plein adultère avec [[Famille de Briouze|Guillaume (V) de Briouze]] dans sa chambre à coucher. Il fit [[pendaison|pendre]] Guillaume et emprisonner Jeanne, mais finit par la pardonner et lui rendre son rang de princesse. |
|||
--> |
--> |
||
===Karantez=== |
===Karantez=== |
||
[[Skeudenn:Garth Celyn RO.gif|thumb|right|250px|[[Garth Celyn]], Aber; marteze eo eno e voe bac'het gant he gwaz.]] |
[[Skeudenn:Garth Celyn RO.gif|thumb|right|250px|[[Garth Celyn]], Aber; marteze eo eno e voe bac'het gant he gwaz.]] |
||
Karantez a vagas ouzh Caf [[Gwilym Brewys]] (William de Braose), aotrou [[Normaned]] [[Rouantelezh Brycheiniog]], e [[1230]]. |
Karantez a vagas ouzh Caf [[Gwilym Brewys]] (William de Braose), aotrou [[Normaned]] [[Rouantelezh Brycheiniog]], e [[1230]]. Kavet e voe Janed ha William en he c'hambr gant Llewelyn. Krouget e voe ar baron norman, ha bac'het priñsez Kembre gant Llywelyn ur pennad berr, rak pardoniñ a reas dezhi. <br /> |
||
Hervez mojenn ar c'hornad eo dirak [[Garth Celyn]], lez ar priñs, e voe savet ar groug e [[Abergwyngregin]] , met hervez ur vojenn all eo e Crogen, e-kichen [[Y Bala]]. |
|||
<!-- (hynny yw, fe'i cadwyd dan wyliadwriaeth) fel cosb am hynny |
<!-- (hynny yw, fe'i cadwyd dan wyliadwriaeth) fel cosb am hynny |
||
Cyfeiria ''[[Brut y Tywysogion]]'' at y digwyddiad ond heb nodi'r lleoliad. Gyrrod y weithred ias o ddychryn drwy Gymru, Lloegr a Ffrainc am fod un o 'flodau marchogion y Norman' wedi cael ei grogi yng ngolau dydd o flaen torf o bobl gyffredin. Mae'n arwyddocaol nad ymyrodd frenin Lloegr, cymaint oedd awdurdod Llywelyn Fawr. |
|||
Cadwyd hanes carwriaeth Siwan a Gwilym Brewys ar gof gan y werin a cheir traddodiad a rhigwm amdano. Yn ôl yr hanes, crogwyd Gwilym heb wybod i Siwan. Daeth un o weision neu filwyr y tywysog ati yn ei stafell a gofyn iddi, |
Cadwyd hanes carwriaeth Siwan a Gwilym Brewys ar gof gan y werin a cheir traddodiad a rhigwm amdano. Yn ôl yr hanes, crogwyd Gwilym heb wybod i Siwan. Daeth un o weision neu filwyr y tywysog ati yn ei stafell a gofyn iddi, |
||
| Linenn 53: | Linenn 51: | ||
===Cymodi=== |
===Cymodi=== |
||
| ⚫ | |||
Fe gafodd ei symud yno o [[Llanfaes|Lanfaes]] (ychydig filltiroedd i ffwrdd).]] |
Fe gafodd ei symud yno o [[Llanfaes|Lanfaes]] (ychydig filltiroedd i ffwrdd).]] |
||
| Linenn 67: | Linenn 64: | ||
==He marv== |
==He marv== |
||
| ⚫ | |||
Mervel a reas Janed e miz Meurzh [[1236]]ha beziet e voe e parrez Llanfaes e-kichen [[Biwmaris]] en [[Enez Mon]]. Hiziv emañ he bez-maen gant he delwenn warni en Iliz [[Biwmaris]] |
Mervel a reas Janed e miz Meurzh [[1236]]ha beziet e voe e parrez Llanfaes e-kichen [[Biwmaris]] en [[Enez Mon]]. Hiziv emañ he bez-maen gant he delwenn warni en Iliz [[Biwmaris]] |
||
Stumm eus an 1 Meu 2010 da 22:27
Janed Bro-Saoz, pe Siwan e kembraeg (war-dro 1195 - 2 a viz C'hwevrer 1237), a oa merc'h bastard d'ar roue saoz Yann Dizouar. Dimeziñ a eure da Llywelyn Fawr, Priñs Kembre e 1205, ha mamm da Dafydd ap Llywelyn a renas war-lerc'h e dad. Brudet eo hec'h anv abalamour d'he c'harantez ouzh ur baron norman Gwilym Brewys. Pouez bras he doe koulskoude ha levezon e kuzul ar priñs.
Istor
Clementia Pinel e oa anv he mamm, ur plac'h eus lez ar roue. N'ouzer netra diwar he fenn .[1]. N'eus nemet ur meneg eus anv mamm Janed, da vare marv ar briñsez, e Kronikl Tewkesbury ma vez graet anezhi "reginæ Clemenciæ" ('Rouanez Clementia').[2] Hanter-c'hoar eta e oa Janed d'ar roue saoz Herri III ha da Janed Bro-Saoz, rouanez Bro-Skos (1210-1238). Marteze e oa ganet a-raok da Yann dimeziñ d'e wreg kentañ e 1189, met n'haller ket bout sur abalamour d'an diouer a destenioù. Eus he bugaleaj n'ouzer tost netra. E Bro-C'hall e tremenas Siwan he bugaleaj, war a greder; en 1203 pe 1204 e voe kaset ac'haleno gant Yann da Vro-Saoz, dre Normandi, evit he dimeziñ .
Kembre
Dimeziñ a eure da Llywelyn Fawr, roue Gwynedd, e 1205. Marteze ne oa ket 15 vloaz , un dra voutin en amzerioù-se. Un eured politikel e oa evel-just, da siellañ an emglev etre Llywelyn hag ar roue Yann e 1204. Galleg Nomandi a gomze Siwan, dre ma oa bet maget eno, ha honnezh eo a yezh al lezioù gall ha saoz. Moarvat ne ouie ket nemeur a saozneg, met kembraeg a zeskas goude dont da chom da rouantelezh Gwynedd.
Karantez
Karantez a vagas ouzh Caf Gwilym Brewys (William de Braose), aotrou Normaned Rouantelezh Brycheiniog, e 1230. Kavet e voe Janed ha William en he c'hambr gant Llewelyn. Krouget e voe ar baron norman, ha bac'het priñsez Kembre gant Llywelyn ur pennad berr, rak pardoniñ a reas dezhi.
Hervez mojenn ar c'hornad eo dirak Garth Celyn, lez ar priñs, e voe savet ar groug e Abergwyngregin , met hervez ur vojenn all eo e Crogen, e-kichen Y Bala.
He marv
[[Skeudenn:Siwan.gif|thumb|200px|right|Beddrod Siwan yn Eglwys Biwmares. Mervel a reas Janed e miz Meurzh 1236ha beziet e voe e parrez Llanfaes e-kichen Biwmaris en Enez Mon. Hiziv emañ he bez-maen gant he delwenn warni en Iliz Biwmaris
He bugale
Pevar pe pemp bugel he doe:
- Dafydd ap Llywelyn (war-dro 1215-1246), a voe Priñs Gwynedd e-pad 6 vloaz, , hag a zimezas da Isabella de Braose
- Margaret, a zimezas da John de Braose, ŵyr Gwilym Brewys
- Elen ferch Llywelyn (1207-1253) a zimezas da John le Scot, kont Chester, ha da Robert de Quincy
- Gwladus Ddu († 1251). N'eur ket peursur e oa Janed a oa mamm Gwladus, met merc'h da Llywelyn e oa. Div wech e timezas Gwladus: da Reginald de Briouze da gentañ, da Ralph de Mortimer († 1246) da c'houde.
- Susanna a voe kaset da ouestl da Vro-Saoz en 1228, met marteze n'eo ket Janed e oa he mamm.
Bugale all en doa Llywelyn Fawr. Krediñ a reer eo Tangwystl Goch an hini a oa mamm da Gruffudd ap Llywelyn Fawr, breur henañ Dafydd, ha se zo kaoz ne voe ket ar bastard a renas.
Lennegezh
- Siwan, pezh-c'hoari gant Saunders Lewis.