Yezhoù germanek : diforc'h etre ar stummoù

Eus Wikipedia
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
TXiKiBoT (kaozeal | degasadennoù)
D Robot ouzhpennet: nds-nl:Germaanse sproaken
D Robot kemmet: id:Bahasa-bahasa Germanik; Kemm dister
Linenn 20: Linenn 20:
# Eeunadur eus [[amzer (yezhadur)|amzerioù]] indez-europeek e amzer-a-vremañ ha amzer dremenet
# Eeunadur eus [[amzer (yezhadur)|amzerioù]] indez-europeek e amzer-a-vremañ ha amzer dremenet
# Implij ul lostger dre-zent (/d/ or /t/) e lec'h ur c'hemmadur a [[vokalenn]] ([[ablaut]]) da ziskouez an amzer dremenet. Gwelet: [[Verb gwan germanek]].
# Implij ul lostger dre-zent (/d/ or /t/) e lec'h ur c'hemmadur a [[vokalenn]] ([[ablaut]]) da ziskouez an amzer dremenet. Gwelet: [[Verb gwan germanek]].
# Bezañs daou zoare [[displegadur]] [[verb]] : [[gwan (yezhadur)|gwan]] (oc'h implijout ul ''lostger dre zent'') ha [[kreñv (yezhadur)|kreñv]] (oc'h implij ''ablaut'').
# Bezañs daou zoare [[displegadur]] [[verb]] : [[gwan (yezhadur)|gwan]] (oc'h implijout ul ''lostger dre zent'') ha [[kreñv (yezhadur)|kreñv]] (oc'h implij ''ablaut'').
# Implij [[anv-gwan|anvioù-gwan]] kreñv ha gwan.
# Implij [[anv-gwan|anvioù-gwan]] kreñv ha gwan.
# Ar c'hemmadur kensonennek anavezet dindan anv [[Lezenn Grimm]].
# Ar c'hemmadur kensonennek anavezet dindan anv [[Lezenn Grimm]].
# Un nebeut gerioù a zo diaes da liammañ gant gwriziennoù indez-europeekmet hag a vez kavet e-barzh hogozik tout ar yezhoù germanek ''Gwelet [[Martezadenn ar gwiskad-dindan germanek]].''
# Un nebeut gerioù a zo diaes da liammañ gant gwriziennoù indez-europeekmet hag a vez kavet e-barzh hogozik tout ar yezhoù germanek ''Gwelet [[Martezadenn ar gwiskad-dindan germanek]].''
# Dilec'hiadur ar pouezh-mouezh war ar wrizienn.
# Dilec'hiadur ar pouezh-mouezh war ar wrizienn.


==Renkadur ar yezhoù germanek==
== Renkadur ar yezhoù germanek ==




Linenn 43: Linenn 43:
**** [[Yezhoù alamanek uhel]]
**** [[Yezhoù alamanek uhel]]
***** [[Yezhoù alemanek]]
***** [[Yezhoù alemanek]]
******[[Swabeg]]
****** [[Swabeg]]
******[[Yezhoù alamanek izel]]
****** [[Yezhoù alamanek izel]]
******[[Elzaseg]]
****** [[Elzaseg]]
******[[Yezhoù alemanek uhel]]
****** [[Yezhoù alemanek uhel]]
******[[Yezhoù alemanek uhelañ]]
****** [[Yezhoù alemanek uhelañ]]
***** [[Yezhoù aostriek-bavarek]]
***** [[Yezhoù aostriek-bavarek]]
******[[Bavareg an norzh]]
****** [[Bavareg an norzh]]
******[[Bavareg ar c'hreiz]]
****** [[Bavareg ar c'hreiz]]
*******[[Vienneg]]
******* [[Vienneg]]
******[[Bavareg ar su]]
****** [[Bavareg ar su]]
*******[[Karintieg]]
******* [[Karintieg]]
*******[[Tiroleg]]
******* [[Tiroleg]]
*******[[Tsimbreg]]
******* [[Tsimbreg]]
****** [[Alamaneg an Huterited]]
****** [[Alamaneg an Huterited]]
*** [[Yideg]]
*** [[Yideg]]
Linenn 96: Linenn 96:
***** Rannyezh Norfolk
***** Rannyezh Norfolk
**** Saozneg ar su
**** Saozneg ar su
*****[[Received Pronunciation]]
***** [[Received Pronunciation]]
***** Rannyezh an Aber (''estuary English'')
***** Rannyezh an Aber (''estuary English'')
***** Rannyezh [[Cockney]]
***** Rannyezh [[Cockney]]
Linenn 135: Linenn 135:
* [[Yezhoù germanek ar reter]]
* [[Yezhoù germanek ar reter]]
** [[Goteg Krimea]] ([[Yezh varv]])
** [[Goteg Krimea]] ([[Yezh varv]])
**[[Goteg]] {[[Yezh varv]]
** [[Goteg]] {[[Yezh varv]]
** [[Vandaleg]] ([[Yezh varv]])
** [[Vandaleg]] ([[Yezh varv]])
** [[Burgondeg (yezh c'hermanek)|Burgondeg]] ([[Yezh varv]])
** [[Burgondeg (yezh c'hermanek)|Burgondeg]] ([[Yezh varv]])
* [[Yezhoù skandinavek|Yezhoù germanek an norzh]]
* [[Yezhoù skandinavek|Yezhoù germanek an norzh]]
**[[Norseg]]
** [[Norseg]]
**[[Henc'hutneg]]
** [[Henc'hutneg]]
** Yezhoù nordek ar c'hornôg
** Yezhoù nordek ar c'hornôg
*** [[Norvegeg]] (''[[Nynorsk]]'') (n'eo ket sur)
*** [[Norvegeg]] (''[[Nynorsk]]'') (n'eo ket sur)
Linenn 151: Linenn 151:
*** [[Svedeg]]
*** [[Svedeg]]


==Vocabulary comparison==
== Vocabulary comparison ==


Un nebeut eus ar gerioù en daolenn-mañ o-deus kemmet o zalve e-pad ar milvedoù. Da skouer ez eo ar ger ''Sterben'' (mervel) liammet d'ar ger saozneg''starve'' (bezañ gant an naon). Bez ez eus d'an nebeutañ un heuliad d'un andon nann-germanek boutin (''ounce'' hag a zeu eus al [[Latin]])
Un nebeut eus ar gerioù en daolenn-mañ o-deus kemmet o zalve e-pad ar milvedoù. Da skouer ez eo ar ger ''Sterben'' (mervel) liammet d'ar ger saozneg''starve'' (bezañ gant an naon). Bez ez eus d'an nebeutañ un heuliad d'un andon nann-germanek boutin (''ounce'' hag a zeu eus al [[Latin]])
Linenn 253: Linenn 253:
|}
|}


==Gwelet ivez==
== Gwelet ivez ==
* [[Yezhoù indezeuropek]]
* [[Yezhoù indezeuropek]]


Linenn 302: Linenn 302:
[[hu:Germán nyelvek]]
[[hu:Germán nyelvek]]
[[ia:Linguas germanic]]
[[ia:Linguas germanic]]
[[id:Bahasa Jermanik]]
[[id:Bahasa-bahasa Germanik]]
[[is:Germönsk tungumál]]
[[is:Germönsk tungumál]]
[[it:Lingue germaniche]]
[[it:Lingue germaniche]]

Stumm eus an 8 Gen 2010 da 06:23

Ur skourr eus ar yezhoù indezeuropek eo ar yezhoù germanek.

Ar saozneg eo ar yezh c'hermaneg muiañ komzet o vezañ m'emañ barrek warnañ tro-dro da 340 milion a dud evel yezh kentañ ha gant meur a hini all dre ar bed a-bezh evel eil yezh. E-touez ar yezhoù germanek pennañ eall e kaver an alamaneg komzet gant 120 milion a dud evel yezh kentañ, an izelvroeg hag ar yezhoù skandinavek.

Diorroet e oa bet an holl yezhoù germanek diwar ar germaneg boutin, komzet tro-dro d'ar 1añ milved kent Jezuz e norzh Europa.

Kavet e vez roudoù skrivet eus ar yezhoù germanek bet enrollet gant Tacitus eus ar Iañ kantved kent Jezuz.

Adalek an II Kantved goude Jezuz e oa bet kroget da skrivañ ar yezhoù germanek gant ar skritur ar ar runoù anvet futhark henañ. Diouzh an tu all e veze skrivet ar goteg gant al lizherenneg c'hotek bet krouet gant an eskop Ulfilas evit treiñ ar Bibl er IVvet Kantved. War-lerc'h e voe degaset al lizherenneg latin gant ar venec'h kristen evit skrivañ ar yezhoù germanek all, nemet ar yezhoù skandinavek a gendalc'he d'ober gant ar runoù a-hed amzerioù ar Vikinged.

Bremañ e vez implijet al lizherenneg latin evit skrivañ an holl yezhoù germanek, a-wechoù gant un nebeut lizherennoù ispisial ouzhpenn, da skwer

Gwechall ivez e veze skrivet ha moulet meur a yezh germanek, dreist-holl an alamaneg, gant ur stil ispisial anvet fraktur.

Setu un nebeut perzhioù yezhoniel a gaver er yezhoù germanek nemetken:

  1. Eeunadur eus amzerioù indez-europeek e amzer-a-vremañ ha amzer dremenet
  2. Implij ul lostger dre-zent (/d/ or /t/) e lec'h ur c'hemmadur a vokalenn (ablaut) da ziskouez an amzer dremenet. Gwelet: Verb gwan germanek.
  3. Bezañs daou zoare displegadur verb : gwan (oc'h implijout ul lostger dre zent) ha kreñv (oc'h implij ablaut).
  4. Implij anvioù-gwan kreñv ha gwan.
  5. Ar c'hemmadur kensonennek anavezet dindan anv Lezenn Grimm.
  6. Un nebeut gerioù a zo diaes da liammañ gant gwriziennoù indez-europeekmet hag a vez kavet e-barzh hogozik tout ar yezhoù germanek Gwelet Martezadenn ar gwiskad-dindan germanek.
  7. Dilec'hiadur ar pouezh-mouezh war ar wrizienn.

Renkadur ar yezhoù germanek

Setu ur roll eus ar yezhoù hag ar rannyezhoù germanek pennañ:

Vocabulary comparison

Un nebeut eus ar gerioù en daolenn-mañ o-deus kemmet o zalve e-pad ar milvedoù. Da skouer ez eo ar ger Sterben (mervel) liammet d'ar ger saoznegstarve (bezañ gant an naon). Bez ez eus d'an nebeutañ un heuliad d'un andon nann-germanek boutin (ounce hag a zeu eus al Latin)

Saozneg Skoteg Friseg Afrikaneg Izelvroeg Loaeg Saksoneg Alamaneg Goteg Islandeg Faeroeg Svedeg Daneg Norvegeg (Bokmål) Norvegeg (Nynorsk)
Apple Aiple Apel Appel Appel Appel Apfel Aplus Epli Epl(i) [1] Äpple Æble Eple Eple
Board Buird Board Bord Bord Boord Brett / Bord [2] Baúrd Borð Borð Bord Bord Bord Bord
Beech Beech Boeke/ Boekebeam Beuk Beuk Böke Buche Bōka [3]/ -bagms Bók Bók Bok Bøg Bøk Bøk, Bok
Book Beuk Boek Boek Boek Book Buch Bōka Bók Bók Bok Bog Bok Bok
Breast Breest Boarst Bors Borst Bost Brust Brusts Brjóst Bróst Bröst Bryst Bryst Bryst
Brown Broun Brún Bruin Bruin Bruun Braun Bruns Brúnn Brúnur Brun Brun Brun Brun
Day Day Dei Dag Dag Dag Tag Dags Dagur Dagur Dag Dag Dag Dag
Dead Deid Dea Dood Dood Dood Tot Dauþs Dauður Deyður Död Død Død Daud
Die (Starve) Dee Stjerre Sterf Sterven Döen/ Starven Sterben Diwan Deyja Doyggja Døy
Enough Eneuch Genôch Genoeg Genoeg Noog Genug Ganōhs Nóg Nóg/ Nógmikið Nog Nok Nok Nok
Finger Finger Finger Vinger Vinger Finger Finger Figgrs Fingur Fingur Finger Finger Finger Finger
Give Gie Jaan Gee Geven Geven Geben Giban Gefa Geva Giva / Ge Give Gi Gje(va)
Glass Gless Glês Glas Glas Glas Glas Gler Glas Glas Glas Glass Glas
Gold Gowd Goud Goud Goud Gold Gold Gulþ Gull Gull Guld/ Gull Guld Gull Gull
Hand Haund Hân Hand Hand Hand Hand Handus Hönd Hond Hand Hånd Hånd Hand
Head Heid Holle Hoof [4]/ Kop[5] Hoofd/ Kop[5] Kopp[5] Haupt/ Kopf[5] Háubiþ Höfuð Høvd/ Høvur Huvud Hoved Hode Hovud
High Heich Heech Hoog Hoog Hoog Hoch Háuh Hár Høg/ur Hög Høj Høy/høg Høg
Home Hame Hiem Heim [6]/ Tuis[7] Heim [6]/Thuis[7] Heim Heim Háimōþ Heim Heim Hem Hjem Hjem/heim Heim
Hook Heuk Hoek Haak Haak Haak Haken Krappa/ Krampa Krókur Krókur/ Ongul Hake/ Krok Hage/ Krog Hake/ Krok Hake/ Krok[8]
House Hoose Hûs Huis Huis Huus Haus Hūs Hús Hús Hus Hus Hus Hus
Many Mony Mannich/Mennich Menige Menig Mennig Manch Manags Margir Mangir/ Nógvir Många Mange Mange Mange
Moon Muin Moanne Maan Maan Maan Mond Mēna Tungl/ Máni Máni/ Tungl Måne Måne Måne Måne
Night Nicht Nacht Nag Nacht Natt/ Nacht Nacht Nótt Nótt Natt Natt Nat Natt Natt
No Nae Nee Nee Nee(n) Nee Nein (Nö, Nee) Nei Nei Nej Nej Nei Nei
Old Auld Âld Oud Oud, Gammel [9] Oll Alt Sineigs Gamall (but: eldri, elstur) Gamal (but: eldri, elstur) Gammal (but: äldre, äldst) Gammel (but: ældre, ældst) Gammel (but: eldre, eldst) Gam(m)al (but: eldre, eldst)
One Ane Ien Een Een Een Eins Áins Einn Ein En En En Ein
Ounce Unce Ûns Ons Ons Ons Unze Unkja Únsa Únsa Uns Unse Unse Unse
Snow Snaw Snie Sneeu Sneeuw Snee Schnee Snáiws Snjór Kavi/ Snjógvur Snö Sne Snø Snø
Stone Stane Stien Steen Steen Steen Stein Stáins Steinn Steinur Sten Sten Stein Stein
That That Dat Dit, Daardie Dat, Die Dat (Dit) Das Þata Það Tað Det Det Det Det
Two/Twain Twa Twa Twee Twee Twee Zwei (Zwo) Twái Tveir/ Tvær/ Tvö Tveir (/Tvá) Två To To To [10]
Who Wha Wa Wie Wie Wokeen Wer Ƕas (Hwas) Hver Hvør Vem Hvem Hvem Kven
Worm Wirm Wjirm Wurm Wurm/ Worm Worm Wurm Maþa Maðkur, Ormur Maðkur/ Ormur Mask/ Orm [11] Orm Mark/ Makk/ Orm Mark/ Makk/ Orm [11]
Saozneg Skoteg Friseg Afrikaneg Izelvroeg Loaeg Saksoneg Alamaneg Goteg Islandeg Faeroeg Svedeg Daneg Norvegeg (Bokmål) Norvegeg (Nynorsk)

Gwelet ivez

Liammoù diavaez

  1. The cognate means 'potato'. The correct word is 'Súrepli'.
  2. Brett used in Southern, Bord also used in Northern Germany
  3. Attested meaning 'letter', but also means beech in other Germanic languages, cf. Russian buk 'beech', bukva 'letter', maybe from Gothic.
  4. Now only used in compound words such as hoofpyn (headache) and metaphorically such as hoofstad (capital city).
  5. 5,0 5,1 5,2 ha5,3 From an old Latin borrowing, akin to "cup".
  6. 6,0 ha6,1 Archaic: now only used in compound words such as 'heimwee' (homesickness).
  7. 7,0 ha7,1 From a compound phrase akin to "to house"
  8. Ongel is also used for fishing hook.
  9. Old and decayed.
  10. Dialectally tvo/ två/ tvei (m), tvæ (f), tvau (n).
  11. 11,0 ha11,1 The cognate means 'snake'.