Loeiz ar Chalotez

Louis-René de Caradeuc de la Chalotais (Loeiz ar Chalotez) a zo bet ganet e Roazhon e 1701 ha marvet eno ivez e 1785. Prokulor eo bet e Breujoù Breizh ha penn an eneberezh da benngomandant Breizh, an dug d'Aiguillon, eo bet. P'en deus nac'het plegañ dirak ar Roue eo bet toullbac'het hag evit-se gwelet eo gant lod evel ar c'hentañ emsaver politikel brezhon.

Diaes eo lavarout eo bet ar Chalotez ur brogarour pa oa e bennobererezh stourm evit ma chomje bev "dreist-wirioù" e ensavadur a-eneb ar "galloud kreiz". Pennpatrom an "nagennour lealour", - evit implijout ur c'herienn ijinet gant Iwan an Diberder e deroù ar XIX^vet kantved - eo bet marteze. Biskoazh n'en deus ar Chalotez burutellet reizhwiriegezh ar "galloud kreiz"-se nag arvaret diwar e benn ; war un dro e oa anezhañ un ezel eus an "intelligentsia c'hall a neuze, mirelour ha "filozof" war un dro (re aes e tisoñjer ne oa ket Voltaire un dispac'her : un adreizhour, ur c'hempennour ne oa ken), savet gantañ levrioù - unan anezho diwar-benn an desavadurezh (Essai de l'Éducation nationale, 1765), o tagañ ar Jezuisted - ha na c'heller kompren nemet er meizframm gall a neuze.

Toullbac'het e oa bet ar Chalotez e Pariz, e Kastell an Tarv hag e Sant-Maloù hag e oa deuet ar Breudoù a-benn da lakaat ar gouarnamant gall d'e zivac'hañ (da vezan kendalc'het)